Αγαπητοί, επιτρέψτε μου να συνεισφέρω κι εγώ κάτι με τις φτωχές μου γνώσεις.
Η ερμηνεία που ακολουθεί στηρίζεται στης σημασίες των λέξεων και είναι πιο κοντά στην άποψη του κ. Γαλάνη και όχι τόσο στην άποψη του π. Μαξίμου και του Nikos L. (αν και οι τελευταίες έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι πιο κοντά στο βίωμα και την εμπειρία της εκκλησίας, σε συνδυασμό με άλλα ποιητικά κείμενα των Θεοφανείων που μιλούν για την οπισθοχώρηση του Ιορδάνη κ.λπ.).
Συμφωνούμε όλοι ότι το δῦναι είναι όντως απαρέμφατο αορίστου του ρ. δύνω (=δύω), αλλά ο τύπος αυτός (δῦναι) χρησιμοποιείται περισσότερο στην επική γλώσσα (Όμηρος, ομηρικοί ύμνοι, Ησίοδος κ.λπ.). Αυτός είναι ένας λόγος να την ερμηνεύσουμε με βάση τη σημασία που έχει στα κείμενα αυτά, να βρούμε από εκεί τη σημασία της (δεδομένου ότι οι υμνογράφοι ήταν πολύ εγκρατείς της αρχαιότατης γλώσσας και δη της ομηρικής και χρησιμοποιούν συχνά ομηρικούς τύπος και σημασίες). Η συνηθέστερη σημασία λοιπόν στα επικά κείμενα είναι «μπαίνω μέσα» και ειδικότερα για ρούχα και πανοπλίες «μπαίνω μέσα = ντύνομαι». Παραθέτω δύο παραδείγματα από τον Όμηρο:
δεύτερον αὖ θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνεν (=φόρεσε τον θώρακα) [Ἰλ. Γ 332]
δῦ δὲ χιτῶν΄ (= φόρεσε τον χιτώνα)͵ ἕλε δὲ σκῆπτρον παχύ͵ βῆ δὲ θύραζε. [Ἰλ. Σ 416]
Αν ακολουθήσουμε αυτή την ερμηνεία, το δῦναι τοῦτον πρέπει να σημαίνει να «να ντυθώ (μεταφορικά=να δεχτώ μεσα μου αυτόν). Αλλά αυτό δεν φαίνεται πολύ καλά γιατί έχουμε ένα ποιητικό σχήμα κατά το οποίο αλλάζει η σειρά των λέξεων. Η σωστή σειρά θα ήταν:
και πῶς γάρ τοῦτον οὐκ ἔμελλον δῦναι και φρῖξαι (=πως θα μπορούσα να ντυθώ [=να δεχτώ μέσα μου αυτόν] και να μη φρίξω (=καταληφθώ από δέος)»
αλλά εδώ έχουμε:
και πῶς γάρ τοῦτον οὐκ ἔμελλον φρῖξαι και δῦναι
ίσως γιατί η έμφαση δίνεται στο φρῖξαι ως απάντηση στο ερώτημα «τί ἐθαμβήθης θεωρῶν;».
(ΣΗΜ: Στην περίπτωση αυτή το τοῦτον μοιάζει να είναι αντικείμενο του φρῖξαι. Συνεπώς, είναι ορθή η απορία του κ. Γαλάνη. Στην προκειμένη περίπτωση νοηματικά το ρήμα φρίττω είναι μεν αμετάβατο, αλλά ποιητικά και βιωματικά είναι μεταβατικό. Στην υμνολογία είναι συνηθισμένο το φρίττω (όπως και κάποια άλλα ρήματα ψυχικού πάθους) να παίρνουν αντικείμενο, ενώ κανονικά είναι αμετάβατα. Πβ .τα γνωστά παραδείγματα από την Παρακλητική:
σέ γάρ ἔφριξαν, οἱ πυλωροί οἱ τοῦ Ἅδου
ἔφριξαν τοῦτον οἱ ἄρχοντες τοῦ Ἅδου
(και στα δύο παραδείγματα νομίζω εννοείται ἔφριξαν ὁρῶντες, αλλά παραλείπεται το ὁρῶντες).
Πιστεύω, πάντως ότι και οι δύο απόψεις δεν απέχουν στην ουσία πολύ μεταξύ τους.
Συγνώμη που σας κούρασα. Ευχαριστώ.