Σάββατον μετά την της Σαμαρείτιδος

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Θα χρειαστεί να ψάλλω αύριο Σάββατο 28/5 και θα ήθελα κάποια βοήθεια με τα τυπικά. Τα Δίπτυχα γράφουν :
«᾿Απόδοσις τῆς ἑορτῆς τῆς Σαμαρείτιδος...
῾Η ἀκολουθία ψάλλεται κατὰ τὴν ἐν τῷ Πεντηκοστα*ρίῳ τάξιν· ἐξαποστειλάριον καὶ κοντάκιον μόνον τὰ τῆς ἑορτῆς τῆς Σαμαρείτιδος.»
Το Πεντηκοστάριο έχει καθίσματα, αίνους και απόστιχα.
Κάνω κάποιες υποθέσεις σχετικά με κανόνες, καταβασίες, τιμιωτέρα και Δοξολογία αλλά θα προτιμούσα να τα ακούσω από αρμοδιότερα χείλη.
 

Τό Πεντηκοστάριο τά ἔχει ὅλα ὅσα χρειάζονται. Ἀπολυτίκια φαίνονται στόν ἑσπερινό καί γιά ὅσα ἀναγράφει «τῆς Ἑορτῆς» (ἐννοεῖται ὅτι) τά παίρνουμε ἀπό τήν Κυριακή.
Δέν προβλέπονται καταβασίες καί μεγ. δοξολογία. Οἱ εἱρμοί τοῦ κανόνος τοῦ Μηναίου ἀπό γ΄, στ΄, η΄ καί θ΄ καί Τιμιωτέρα. Κανόνες· τῆς Σαμαρείτιδος μετά τῶν εἱρμῶν καί τοῦ Μηναίου ἄνευ τῶν εἱρμῶν.
Ἄν τά Δίπτυχα γράφουν· «ἐξαποστειλάριον καὶ κοντάκιον μόνον τὰ τῆς ἑορτῆς τῆς Σαμαρείτιδος», πρόκειται γιά σταθερή διάταξη, πού σημαίνει ὅτι ἄν ἔχει τό Μηναῖο δέν λέγονται, ἀφοῦ δέν πρόκειται γιά ἑορταζόμενο ἅγιο.

Πιστεύω νά καλυφθήκατε.


 

Ἐπίσης νά συμπληρώσω, ἐπειδή βλέπω ὅτι μνημονεύετε καί τό· «᾿Απόδοσις τῆς ἑορτῆς τῆς Σαμαρείτιδος...» —καί ἐξ αὐτοῦ νά σκέπτεσθε γιά καταβασίες καί μεγ. δοξολογία— ὅτι δέν πρόκειται γιά ἀπόδοση δεσποτικῆς ἑορτῆς, οὔτε αὐτό οὔτε τά ἄλλα Σάββατα. Θέματα Κυριακῶν εἶναι αὐτά καί βασικά τηροῦνται οἱ ἀκολουθίες τῶν καθημερινῶν ὅλες τίς ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος, μέ συμπλήρωση βέβαια καί τροπαρίων αὐτῶν τῶν θεμάτων μαζί μέ τά ἀναστάσιμα λόγω τῆς περιόδου.
Μόνον γιά τό Σάββατον τοῦ Θωμᾶ τό ΤΜΕ (καί τό προηγούμενο ΤΚΠ) πρωτοτυπεῖ ἐν σχέσει μέ τά παλαιά τυπικά καί τό Πεντηκοστάριον, κι αὐτό γιατί ἡ Κυριακή/ἑορτή τοῦ Θωμᾶ εἶναι δεσποτική ἑορτή. Τό ΣΤ ὅμως δέν συναινεῖ οὔτε γιά τό Σάββατον τοῦ Θωμᾶ, ἄν καί θεωρεῖ ὅτι δέν εἶναι ἄστοχος μιά τέτοια πρόβλεψη. Ὄχι ὅμως γιά τά ἑπόμενα Σάββατα.


 

Ἄν τά Δίπτυχα γράφουν· «ἐξαποστειλάριον καὶ κοντάκιον μόνον τὰ τῆς ἑορτῆς τῆς Σαμαρείτιδος», πρόκειται γιά σταθερή διάταξη, πού σημαίνει ὅτι ἄν ἔχει τό Μηναῖο δέν λέγονται, ἀφοῦ δέν πρόκειται γιά ἑορταζόμενο ἅγιο.


Δηλαδὴ δὲν λέγονται ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τὸ «Σαρκὶ ὑπνώσας...» καὶ τὸ «Εἰ καὶ ἐν τάφῳ...», οὔ τε τὰ τῆς Μεσοπεντηκοστῆς.
 
Δηλαδὴ δὲν λέγονται ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τὸ «Σαρκὶ ὑπνώσας...» καὶ τὸ «Εἰ καὶ ἐν τάφῳ...», οὔ τε τὰ τῆς Μεσοπεντηκοστῆς.
Ἡ διατύπωση τῶν Διπτύχων εἶναι φράση τοῦ Πεντηκοσταρίου, ἀπό τόν ὄρθρο. Καί ἐξηγήθηκε ὅτι ὅπου «τῆς Ἑορτῆς» = «τῆς Σαμαρείτιδος». Τό Μηναῖο στίς 28/5 ἔχει κοντάκιον τό ὁποῖον δέν ἀναγινώσκεται.
Γιά τό κοντάκιο τῆς λειτουργίας (καί τούς κανόνες) ὑπάρχει σημείωση στίς 26, στίς δέ 25 ἔχει γίνει ἡ ἀπόδοση τῆς Μεσοπεντηκοστῆς.


 
Ἐσφαλμένως στό Πεντηκοστάριον μετά τήν α΄ στιχολογία τίθεται τό α΄ θεοτοκίον.
Ὁ π. Νεκτάριος (μέ τόν ὁποῖον τό εἴχαμε συζητήσει) τό διευκρινίζει στή φυλλάδα πού συντάσσει καί τοποθετεῖ ἄλλο ἀπό τήν Παρακλητική.

http://www.porphyrios.gr/index.php/...fyllades/723-2019-06-01-sabbaton-samareitidos
http://www.porphyrios.gr/files/fyllades/syntetagmenes/2019/2019-06-01_sabbaton_samareitidos.pdf

Σημ. Ἐν τῷ ἐντύπῳ εὑρίσκεται, μᾶλλον ἐκ παραδρομῆς τὸ Τὸ ἀπ᾿ αἰῶνος ἀπόκρυφον, ἤδη χρησιμοποιηθὲν εἰς τὰ ἀπολυτίκα.
 
Ερώτηση SOS!!!
Στους πανηγυρίζοντας Ι.Ν. (20/05-ανακ. λειψ. Αγ. Νικολάου) Θα ψάλλουμε ασφαλώς Μεγάλη Δοξολογία (υπάρχει ακολουθία).
Ποιές καταβασίες θα ψαλλούν;
 
Ερώτηση SOS!!!
Στους πανηγυρίζοντας Ι.Ν. (20/05-ανακ. λειψ. Αγ. Νικολάου) Θα ψάλλουμε ασφαλώς Μεγάλη Δοξολογία (υπάρχει ακολουθία).
Ποιές καταβασίες θα ψαλλούν;
Οι Καταβασίαι του Πάσχα !!! και η "Τιμιωτέρα"
 
Μετά ἀπό 13 χρόνια, ἀγαπητέ @neoklis, σαφῶς ἔχω ἀποκτήσει περισσότερη πεῖρα καί σαφέστατα μπορῶ νά διαβάζω καί νά ἑρμηνεύω τή διάταξη τῶν ΔΕΕ, πού γιά φέτος (8/6/2024) ἔχει ὡς ἐξῆς: Ἡ ἀκολουθία ψάλλεται κατὰ τὴν ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ τάξιν συμψαλλομένης καὶ τῆς ἀκολουθίας τοῦ Μηναίου· δοξαστικὰ τὰ τοῦ Μηναίου, Καὶ νῦν, τὰ τοῦ Πεντηκοσταρίου· ἐξαποστειλάριον καὶ κοντάκιον μόνον τὰ τῆς ἑορτῆς τῆς Σαμαρείτιδος.

@MTheodorakis εἶχε δώσει τήν ἐξήγηση, πού γιά μέν τό ἐξαποστειλάριον ἐννοεῖ ὅτι, ἀφοῦ πρόκειται γιά τήν ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς τῆς Σαμαρείτιδος, δέν ψάλλονται ὅσα ἐξαποστειλάρια προβλέπονταν τήν Κυριακή, ἀλλά μόνον τῆς Σαμαρείτιδος, γιά δέ τό κοντάκιον (πρόκειται γιά τό τῆς λειτουργίας –ἀφοῦ ἕπεται τοῦ ἐξαποστειλαρίου– καί ὄχι γιά τό τοῦ ὄρθρου) ὅτι ἐπίσης ψάλλεται τῆς Σαμαρείτιδος.

Ὡς ἐκ τούτου, γιά τήν συμπλοκή τῆς ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ προβλεπομένης ἀκολουθίας μετά τῆς τοῦ Μηναίου (8/6/2024, Μνήμη τῆς Ἀνακομιδῆς τοῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Στρατηλάτου), τά δοξαστικά τοῦ ἁγίου στά Δόξα, τῶν κεκραγαρίων καί ἀποστίχων τοῦ ἑσπερινοῦ καί στά ἀπόστιχα τοῦ ὄρθρου, ἐνῶ στά Καὶ νῦν, ψάλλονται τά τῆς Σαμαρείτιδος.

Στούς κανόνες προηγεῖται ὁ κανών τῆς Σαμαρείτιδος εἰς 4 μετά τοῦ εἱρμοῦ, ἐπιλεγομένων 3 τροπαρίων, τοῦ α΄, β΄ καί δ΄ (ἄνευ τοῦ Δόξα, τριαδικοῦ, Καὶ νῦν, θεοτοκίου) καί ἕπεται ὁ κανών τοῦ ἁγίου ἄνευ τοῦ εἱρμοῦ εἰς 4. Στό τέλος τῶν γ΄, ς΄, η΄ καί θ΄ ᾠδῶν οἱ εἱρμοί τοῦ κανόνος τοῦ ἁγίου.

Ἀπό γ΄ [τό κοντάκιον τῆς Σαμαρείτιδος χῦμα] τό μεσῴδιον κάθισμα τοῦ ἁγίου, Δόξα, Καὶ νῦν, τῆς Σαμαρείτιδος (ἐπιλέγω τοῦ ὄρθρου τῆς Παρασκευῆς «Ἐκ φρέατος νάματα», γιά τήν μή ἐπανάληψη τοῦ τῆς β΄ στιχ.).

Ἀφ᾿ ς΄ κοντάκιον καί οἶκος τοῦ ἁγίου, συναξάριον.

Ἐξαποστειλάρια τοῦ ἁγίου καί τῆς Σαμαρείτιδος.

Αἶνοι ὅπως στό Πεντηκοστάριον, καθώς καί ἀπόστιχα, ἀλλά στό Δόξα, τοῦ ἁγίου «Ἁγιωσύνης δωρεά», Καί νῦν, τῆς Σαμαρείτιδος «Τάδε λέγει Κύριος τῇ Σαμαρείτιδι».

Ἀπολυτίκια ὅπως στόν ἑσπερινό καί στό Θεὸς Κύριος ἤ μόνον «Τὸ φαιδρὸν τῆς ἀναστάσεως».

Στή λειτουργία κοντάκιον τῆς Σαμαρείτιδος (πρβλ. ΤΜΕ σέ κάποιες διατάξεις Μηνολογίου ἐντός Πεντηκοσταρίου καί Προθεωρία § 40 κατ᾿ ἀναλογίαν τῆς ἑβδομάδος Θωμᾶ), ἀλλά σύμφωνα μέ ΣΤ καί ΕΟΠ (πρβλ. ΤΜΕ Προθεωρία § 40) τό τοῦ Πάσχα.

______________________________
Ἀναφορικά μέ τό «Τὸ ἀπ᾿ αἰῶνος ἀπόκρυφον», πού τίθεται ὡς θεοτοκίον καί μετά τήν α΄ στιχ., θά ἔλεγα ὅτι πρόκειται γιά ἀντιγραφή ἀπό τήν ἀκολουθία τῆς Κυριακῆς πού ἀποδίδεται. Οἱ εἰδότες ἄς ἐπιλέξουν κάποιο ἄλλο, ἐνδεχομένως τό τῆς β΄ στιχ. τῆς Κυριακῆς.
 
Back
Top