Πώς εκφέρονται οι αναγνώσεις των ακολουθιών

[Καλογιάννης Νέστορας]

[Σημ. συντ. (π.Μ.)] Μεταφορά μηνυμάτων από το θέμα: Εξάψαλμος: διατάξεις - συμβολισμοί.

Ο Εξάψαλμος διαβάζεται - αναγινώσκεται ή απαγγέλεται πιο μελωδικά σαν με καταλήξεις ελεφρά προς ύφος κλιτόν;;
Η ίδια ερώτηση ισχύει και για τα αναγώσματα - Προφητείες στους Μεγάλους Εσπερινούς Εορτών - Αγίων κλ.
εάν υπάρχουν παραπομπές μπορεί κάποιος να τις αναφέρει; επαναλαμβάνω κατά τα γραφόμενα ο αναγνώστης αναγινώσκει δηλαδή διαβάζει δεν απαγγέλει ουτε σε κλιτόν ούτε μελωδικά έστι γράφουν τα εγκόλπια του αναγνώστου έτσι γράφουν τα δίπτυχα(προθεωρία) έτσι γράφει το σύστημα τυπικού. Εάν υπάρχει κάποια άλλη πηγή που να μας εξηγεί το αναγνώσκω απο το διαβάζω εάν έχουν διαφορά ευπρόσδεκτα.

Ευχαριστώ εκ των προτέρων για τις απαντήσεις σας

 

[π. Μάξιμος]

Ο Εξάψαλμος διαβάζεται - αναγινώσκεται ή απαγγέλεται πιο μελωδικά σαν με καταλήξεις ελαφρά προς ύφος κλιτόν;;
Η ίδια ερώτηση ισχύει και για τα αναγνώσματα - Προφητείες στους Μεγάλους Εσπερινούς Εορτών - Αγίων κλ.
εάν υπάρχουν παραπομπές μπορεί κάποιος να τις αναφέρει; επαναλαμβάνω κατά τα γραφόμενα ο αναγνώστης αναγινώσκει δηλαδή διαβάζει δεν απαγγέλει ουτε σε κλιτόν ούτε μελωδικά έστι γράφουν τα εγκόλπια του αναγνώστου έτσι γράφουν τα δίπτυχα (προθεωρία) έτσι γράφει το σύστημα τυπικού. Εάν υπάρχει κάποια άλλη πηγή που να μας εξηγεί το αναγινώσκω από το διαβάζω εάν έχουν διαφορά ευπρόσδεκτα.

Οὔτε σάν νά διαβάζω ἐφημερίδα, οὔτε ἀπαγγέλω θεατρικά, ὅπως μᾶς μάθαιναν τά ποιήματα ἤ ἄλλα λογοτεχνικά κείμενα.
Πολλές παραπομπές:

Ἐγώ ἄκουγα πρίν κάποια χρόνια ἀπ᾿ εὐθείας ἀναμετάδοση τῶν Νυμφίων ἀπό τόν Πατριαρχικό Ναό καί ἀπό τόν Ρ/Σ «Πειραϊκή ἐκκλησία» (ἀναμεταδίδοντο ὀλίγον ἐνωρίτερον τῆς ἰδικῆς μας ὥρας) καί θυμᾶμαι ὅτι ἀπό τό Εὐλογητός, Βασιλεῦ οὐράνιε, Δεῦτε προσκυνήσωμεν, Ἐπακοῦσαι σου, τρισάγιο, καί μετά, Σῶσον, Κύριε τὸν λαόν σου, Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῶ ἑκουσίως, Προστασία φοβερὰ καὶ ἀκαταίσχυντε, ὅλα ἀπεδίδοντο ἐπί τῆς αὐτῆς βάσεως καί μέ τόν αὐτό τρόπο.
Πάρα πολύ σημαντικό αὐτό. Βέβαια χρειάζεται ἡ ἀνάλογη σοβαρότητα στήν ἀπόδοση καί εὐκρίνεια (ὅπως λέτε) στά κείμενα. Οἱ (παρ)εκτροπές ὁδήγησαν στήν εὐσεβίστικη ἐφημεριδίστικη ἀνάγνωση, καί κάπου δικαίως.

σάν ἐφημερίδα site:analogion.com - Google Suche

 

[neoklis]

Κάπως έτσι το λεμε κι εμείς.

 

[MTheodorakis]

Ἀπὸ τὶς Ἀρχέτυπες διατάξεις:

Γενικὰ ὅλα ψάλλονται[1]· διαβάζονται μόνο οἱ ἀναγνώσεις (λόγοι πατέρων, συναξάρια, βίοι, μαρτύρια, ὅροι συνόδων πρὸ τοῦ ᾿Αποστόλου (Τ Ι σ. 342, D I σσ. 92, 93, 826-827, Δ σ. 72, χφφ. ἁγ. Σάβα 266 πραξαπόστολος ἀρχῶν ια’ αἰ. φ. 177r, Φλωρεντίας Conv. Soppr. 24 (a.k.a. 2742; Plut. 42) ἐκλογάδιο ια' αἰ. φ. 78r-86r, ΤΑΣ κεφ. ια’, D III σ. 341, δηλ. συνοδικά), μηνύματα) καὶ οἱ εὐχές. ῞Ολα τὰ ἄλλα λέγονται μὲ κάποιο μέλος, τὸ ὁποῖο κλιμακώνεται ἀπὸ ἐμμελῆ ἀνάγνωση γιὰ τὰ παλαιοδιαθηκικὰ ἀναγνώσματα[2], σὲ ἐμμελῆ εὐαγγελικὴ ἀπαγγελία (ΛΑ’ σ. 211), σὲ στιχολογία ψαλμῶν[3] καὶ καθισμάτων τοῦ ψαλτηρίου (ΚΝ σ. 29, ΤΑ σ. 32, ΤΑΣ κεφ. β’, ε’, D I σσ. 229, 514, 594, 607, 873, ΤΜΕ σσ. 6, 19, ΑΛΑ Γ’ σ. 182, D ΙΙΙ σσ. 8-11, 26, R φ. 11r, P 387 φ. 7r) καὶ ἀπόδοση ὕμνων. Οἱ στιχολογίες (ὁμάδες συνεχόμενων ἢ μὴ ψαλμῶν ἢ μεμονωμένοι ψαλμοί) γίνονται «εἰς τὸν ἐνεστῶτα ἦχον» (ΚΝ σ. 29, ΤΑΣ κεφ. β’, χφ. Reg. gr. 59 τριῴδιο ια’ αἰ. φ. 60v, D I σσ. 229, 248, 594, 607, 873, D ΙΙΙ σσ. 26, ΤΜ σ. 311, ΚΣ σ. 8, χφ. Σινὰ 756 τριῴδιο τοῦ ἔτους 1205 φ. 55r) ἢ στὸν ἦχο τοῦ πρώτου τροπαρίου ποὺ τυχὸν προσαρτᾶται σ᾿ αὐτές (ΤΑΣ κεφ. ε’, ΤΕ σ. 514, D ΙΙΙ σσ. 8-11, ΤΜ σσ. 310, 201, 294, ΑΛΑ Ε’ σ. 143). Ἂν δὲν ὁρίζεται διαφορετικά, τὸ ἐφύμνιο τῶν στιχολογιῶν εἶναι ὁ θεϊκὸς ὕμνος Ἀλληλούια (ΤΑΣ κεφ. ε’, ΤΕ σ. 514, D ΙΙΙ σσ. 8-11, Σ6 φ. 157v, ΤΜ σσ. 201, 294, χφ. Κρυπτοφέῤῥης[4] Γ. γ. VII ᾀσματικὸν ιγ’ αἰ. φφ. 154r-163v, Ἀββᾶ Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου ἀπόφθεγμα λγ’).

---

[1] «Τὸ γὰρ ᾀσμα καὶ τὰ περὶ τῶν τροπαρίων...στολὴ καὶ δόξα τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας» (Ν σ. 310).
[2] Περιλαμβάνουν ἐκφωνητικὰ σημεῖα μέχρι τὸν ιδ’ αἰ.
[3] Συνεχῆς ψαλμωδία, χωρὶς ἐπιλογὲς στίχων. Οἱ ψαλμοὶ δὲν ἦταν ποτὲ ἀνάγνωσμα, ἀλλὰ ὕμνος «πραείᾳ καὶ ἴσῃ καὶ γαληνῇ τῇ φωνῇ» (Β 1202 φ. 243r, χφ. Ῥουσάνου 36 ΤΑΣ α’ ἥμισυ ιδ’ αἰ. φ. 190v). «Ψαλμὸς...ἐκκλησίας φωνή» (Μ. Βασιλείου (+379) ὁμιλία εἰς τὸν α’ ψαλμὸν § 2 (ΕΠΕ τ. 5 σ. 16)).
[4] Χρησιμοποιοῦμε μὲ προσοχὴ χφφ. τῆς μονῆς Κρυπτοφέῤῥης, τὰ ὁποῖα διασώζουν (γιὰ νὰ μὴν χαθοῦν στὴ Δύση) πολλὲς σημαντικὲς τυπικὲς διατάξεις, εὐνόητες καὶ μὴ καταγεγραμμένες στὴν Ἀνατολή. Ὁμοίως ἀναφέρομε χφφ. τῆς Βατικανῆς Βιβλιοθήκης, Μεσσήνης Σικελίας, Φλωρεντίας, Μιλάνου, Βενετίας κ.λπ. μὲ προσοχὴ καὶ συσχέτιση μὲ τὰ ἀνατολικὰ χφφ. Σὲ ὅλη τὴν Εὐρώπη ὑπάρχουν σπουδαία ἢ καὶ πολυτελῆ ἑλληνικὰ χφφ., ποὺ εἶχαν διαῤῥεύσει ἀπὸ τὴ Ῥωμανία ἀπὸ Σταυροφόρους, πρόσφυγες λόγιους πρὸ τῆς δεύτερης ἅλωσης, περιηγητές, πλούσιους συλλέκτες, «φιλαγιορεῖτες» κ.λπ. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, δὲν παραβλέπουμε, ὅτι, ἂν αὐτὰ τὰ χειρόγραφα δὲν ἔφευγαν, πολὺ πιθανὸ νὰ μὴν σώζονταν ἢ ἡ κατάσταση καὶ ἡ ἀρτιότητά τους νὰ ἦταν πενιχρή.

 

[Diogenes]

Αυτό που είχα διαβάσει κάποτε είναι ότι πολύ παλιά ο εξάψαλμος εψάλλετο.
Μού φαίνεται ότι από το Πατριαρχικό ναό έχω ακούσει τον εξάψαλμο από τον Στέλιο Φλοίκο να απαγγέλλεται σε μία χαμηλή νότα και να ακούγεται σχεδόν σαν διάβασμα, αλλά δεν ήταν διάβασμα. Περίπου όπως το συναξάριο ή και πιο ταπεινά. Αλλά δεν το βρίσκω στο YouTube πλέον. Διότι συνήθως ξεκινάνε τα βίντεο από την είσοδο του πατριάρχου ή κάποιο αρχιερέως και όχι από την αρχή του όρθρου.
Αν βρω κάποιο σχετικό βίντεο θα το βάλω εδώ. Αλλά παρακαλώ ας ψάξει και κάποιος άλλος. Για να δούμε πως γίνεται στον πατριαρχικό ναό μέχρι σήμερα. Ευχαριστώ.

 

[MTheodorakis]

Ὁ ἑξάψαλμος ψάλλεται

(χφ. ἁγ. Σάβα 360 Εὐαγγελιάριο β’ ἥμισυ θ’ αἰ. φ. 99r, Τυπικὸ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σσ. 197, 291, 293, Dmitrievskij τ. 1 σ. 659, Dmitrievskij τ. 2 σ. 88, Dmitrievskij τ. 3 σ. 257, χφφ. Σινὰ 756 τριῴδιο τοῦ ἔτους 1205 φ. 102r, Σινὰ 287 πραξαπόστολος α’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φ. 225r, Μ. Λαύρας Γ-66 ὡρολόγιο ιγ’ αἰ. φ. 50r, ΤΑΣ κεφ. ε’, Ἰ. Φουντούλη Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικὰς ἀπορίας τ. 2 σ. 170)

στὸν ἦχο τῆς ἑβδομάδας.

 

[alex7305]

Αυτό που είχα διαβάσει κάποτε είναι ότι πολύ παλιά ο εξάψαλμος εψάλλετο.
Μού φαίνεται ότι από το Πατριαρχικό ναό έχω ακούσει τον εξάψαλμο από τον Στέλιο Φλοίκο να απαγγέλλεται σε μία χαμηλή νότα και να ακούγεται σχεδόν σαν διάβασμα, αλλά δεν ήταν διάβασμα. Περίπου όπως το συναξάριο ή και πιο ταπεινά. Αλλά δεν το βρίσκω στο YouTube πλέον. Διότι συνήθως ξεκινάνε τα βίντεο από την είσοδο του πατριάρχου ή κάποιο αρχιερέως και όχι από την αρχή του όρθρου.
Αν βρω κάποιο σχετικό βίντεο θα το βάλω εδώ. Αλλά παρακαλώ ας ψάξει και κάποιος άλλος. Για να δούμε πως γίνεται στον πατριαρχικό ναό μέχρι σήμερα. Ευχαριστώ.

Επιφυλάσσομαι να αναρτήσω ηχογράφηση στο μέλλον από σχετικά πρόσφατη επίσκεψή μου, όπου ο εξάψαλμος αναγινώσκεται ισοτόνως. Το ύφος πλησιάζει αρκετά αυτό των ηχογραφήσεων της Boulton (ειδικότερα το Τρισάγιο) από τον Πατριαρχικό ναό.

 

[π. Μάξιμος]

Αυτό που είχα διαβάσει κάποτε είναι ότι πολύ παλιά ο εξάψαλμος εψάλλετο.
Μού φαίνεται ότι από το Πατριαρχικό ναό έχω ακούσει τον εξάψαλμο από τον Στέλιο Φλοίκο να απαγγέλλεται σε μία χαμηλή νότα και να ακούγεται σχεδόν σαν διάβασμα, αλλά δεν ήταν διάβασμα. Περίπου όπως το συναξάριο ή και πιο ταπεινά. Αλλά δεν το βρίσκω στο YouTube πλέον. Διότι συνήθως ξεκινάνε τα βίντεο από την είσοδο του πατριάρχου ή κάποιο αρχιερέως και όχι από την αρχή του όρθρου.
Αν βρω κάποιο σχετικό βίντεο θα το βάλω εδώ. Αλλά παρακαλώ ας ψάξει και κάποιος άλλος. Για να δούμε πως γίνεται στον πατριαρχικό ναό μέχρι σήμερα. Ευχαριστώ.

Επιφυλάσσομαι να αναρτήσω ηχογράφηση στο μέλλον από σχετικά πρόσφατη επίσκεψή μου, όπου ο εξάψαλμος αναγινώσκεται ισοτόνως. Το ύφος πλησιάζει αρκετά αυτό των ηχογραφήσεων της Boulton (ειδικότερα το Τρισάγιο) από τον Πατριαρχικό ναό.

Ἄν διαβάζατε τό προηγούμενο μήνυμά μου, καί αὐτά ὑπάρχουν.

Νά πού σέ παλαιότερο θέμα ὁ Παναγιώτης Σαπουντζής ἔχει ἀνεβάσει τέτοια παραδείγματα ἀπό τόν Πατριαρχικό Ναό.

Ἐπίσης δεῖτε αὐτό τό παλαιότερο θέμα ἀπό τήν ἀρχή.

 

[Diogenes]

Ὁ ἑξάψαλμος ψάλλεται …

Ο μακαριστός καθηγητής Ιω. Φουντούλης στο βιβλίο του «Λογική Λατρεία» εκδόσεως Αποστολικής Διακονίας, γράφει για τον εξάψαλμο τα εξής: «Οι περισσότεροι είναι θρηνητικοί ψαλμοί και εψάλλοντο, σήμερα αναγινώσκονται, με άκρα κατάνυξι και σιγή. Είναι ο πρώτος στεναγμός του ανθρώπου, που ευρισκόμενος στο επίγειο τούτο σκήνος στενάζει, επιποθώντας να ενδυθή το εξ ουρανού κατοικητήριο, το αχειροποίητο και αιώνιο, την οικοδομή του Θεού, κατά τον απόστολο Παύλο (Β' Κορινθ. 5, 2-4)».

 

[MTheodorakis]

Ὁ ἑξάψαλμος εἶναι τὸ ἀπαραίτητο σταθερὸ ἐπίκαιρο προΐμιο τῆς μεταβλητῆς νυκτερινῆς στιχολογίας (ψαλμωδίας) καθισμάτων τοῦ ψαλτηρίου, ὅπως καὶ ὁ προϊμιακὸς ψαλμὸς εἶναι τὸ ἀπαραίτητο σταθερὸ ἐπίκαιρο προΐμιο τῆς ἑσπερινῆς στιχολογίας καθίσματος ψαλτηρίου.

 

[Diogenes]

Ὁ ἑξάψαλμος εἶναι τὸ ἀπαραίτητο σταθερὸ ἐπίκαιρο προΐμιο τῆς μεταβλητῆς νυκτερινῆς στιχολογίας (ψαλμωδίας) καθισμάτων τοῦ ψαλτηρίου, ὅπως καὶ ὁ προϊμιακὸς ψαλμὸς εἶναι τὸ ἀπαραίτητο σταθερὸ ἐπίκαιρο προΐμιο τῆς ἑσπερινῆς στιχολογίας καθίσματος ψαλτηρίου.

Αξιότιμε κύριε Θεοδωράκη, σάς ευχαριστώ πολύ για αυτήν την σπουδαία πληροφορία την οποία ποτέ δεν την είχα σκεφτεί!!!

Αν σάς κατάλαβα καλά, για μεν τον εσπερινό ισχύει το εξής: Ο προοιμιακός ψαλμός του εσπερινού θεωρείται μαζί με την στιχολογία καθίσματος ψαλτηρίου ως μία ενότητα. Ο μεν Προοιμιακός παραμένει σταθερός και δεν αλλάζει, ενώ η στιχολογία καθίσματος ψαλτηρίου αλλάζει ανάλογα με την περίπτωση.

Για δε τον όρθρο ισχύει το εξής: Ο Εξάψαλμος του όρθρου θεωρείται μαζί με τις στιχολογίες των καθισμάτων του ψαλτηρίου του όρθρου επίσης ως μία ενότητα. Ο μεν Εξάψαλμος δεν αλλάζει, παραμένει πάντα ο ίδιος, ενώ οι στιχολογίες των καθισμάτων του ψαλτηρίου του όρθρου αλλάζουν ανάλογα με την περίπτωση.

Είναι σωστά αυτά που έγραψα;

Σάς ευχαριστώ πολύ που μας προσφέρετε τόσες πολλές γνώσεις σε εμάς τους αδαείς!

Ο Θεός να σάς δίδει υγεία, ευλογία και ό,τι καλύτερο επιθυμείτε!!!

 

[MTheodorakis]

Εἶναι σωστά. Στὶς ἀκολουθίες τοῦ νυχθημέρου πάντοτε προηγοῦνται οἱ ψαλμοί, οἱ ὕμνοι τῆς ἁγίας γραφῆς ἀρχίζοντας ἀπὸ τοὺς χαρακτηριστικοὺς ψαλμοὺς τῆς κάθε ἀκολουθίας.

 

[π. Μάξιμος]

Ο προοιμιακός ψαλμός του εσπερινού θεωρείται μαζί με την στιχολογία καθίσματος ψαλτηρίου ως μία ενότητα. Ο μεν Προοιμιακός παραμένει σταθερός και δεν αλλάζει, ενώ η στιχολογία καθίσματος ψαλτηρίου αλλάζει ανάλογα με την περίπτωση.

Για δε τον όρθρο ισχύει το εξής: Ο Εξάψαλμος του όρθρου θεωρείται μαζί με τις στιχολογίες των καθισμάτων του ψαλτηρίου του όρθρου επίσης ως μία ενότητα. Ο μεν Εξάψαλμος δεν αλλάζει, παραμένει πάντα ο ίδιος, ενώ οι στιχολογίες των καθισμάτων του ψαλτηρίου του όρθρου αλλάζουν ανάλογα με την περίπτωση.

Ἀφοῦ εἶσαι φιλομαθής, ἄν καί ξεφεύγουμε, πρβλ. Ασματικό Τυπικό (ᾀσματικός ἑσπερινός καί ᾀσματικός ὄρθρος) = Τό 1ο ἀντίφωνο σταθερό καί τά ἄλλα κινούμενα.