Πεντηκοστή/Δευτέρα Ἁγίου Πνεύματος
- Thread starter π. Μάξιμος
- Start date
Ἡ προτίμηση ἀπό τί ἐξαρτᾶται; Αὐθαιρεσία, γοῦστο ἤ τήρηση τυπικοῦ ἐκτός τοῦ ἰσχύοντος, μέ συγκεκριμένη αἰτιολόγηση;
Τί περέχουν οἱ 4 τελίτσες; Μπορεῖτε νά τίς συμπληρώσετε; Μᾶλλον θά γράψετε «καὶ προσπέσωμεν Χριστῷ", ὅπερ ἀσύμφωνον γιά τό ἐν συνεχείᾳ «Παράκλητε ἀγαθέ». Ἄν καί αὐτό μπορεῖ νά ὑποστηριχθεῖ ὅτι διαφαίνεται στήν § 38 τῆς Προθεωρίας τοῦ ΤΜΕ γιά τίς ἀπό Τρίτη ἕως Παρασκευῆς μεθέορτες ἡμέρες, ἔχει δοθεῖ ἐπίσημη ἑρμηνεία (ἀκόμη βλ. καί ΤΓΡ) γιά τήν χρήση τοῦ «Ὑψώθητι...» καθ᾿ ὅλες τίς μεθέορτες. Γιά τήν Δευτέρα (πού ρωτᾶτε) καί τό ΤΑΣ εἶναι σαφές γιά τό «Ὑψώθητι...».
Δεῖτε τό θέμα «Τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος ψάλλεται το «Όσοι εις Χριστόν» ή το «Άγιος ο Θεός» (τρισάγιον) ; » Εἶναι θέμα αἰτιολογημένης προτιμήσεως.
"Δευτε προσκυνήσωμεν...." καί τρισάγιον δέν σχετίζονται γιά τή Δευτέρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κατά τό ἀρχαῖον τυπικόν.
Τί περέχουν οἱ 4 τελίτσες; Μπορεῖτε νά τίς συμπληρώσετε; Μᾶλλον θά γράψετε «καὶ προσπέσωμεν Χριστῷ", ὅπερ ἀσύμφωνον γιά τό ἐν συνεχείᾳ «Παράκλητε ἀγαθέ». Ἄν καί αὐτό μπορεῖ νά ὑποστηριχθεῖ ὅτι διαφαίνεται στήν § 38 τῆς Προθεωρίας τοῦ ΤΜΕ γιά τίς ἀπό Τρίτη ἕως Παρασκευῆς μεθέορτες ἡμέρες, ἔχει δοθεῖ ἐπίσημη ἑρμηνεία (ἀκόμη βλ. καί ΤΓΡ) γιά τήν χρήση τοῦ «Ὑψώθητι...» καθ᾿ ὅλες τίς μεθέορτες. Γιά τήν Δευτέρα (πού ρωτᾶτε) καί τό ΤΑΣ εἶναι σαφές γιά τό «Ὑψώθητι...».
Δεῖτε τό θέμα «Τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος ψάλλεται το «Όσοι εις Χριστόν» ή το «Άγιος ο Θεός» (τρισάγιον) ; » Εἶναι θέμα αἰτιολογημένης προτιμήσεως.
"Δευτε προσκυνήσωμεν...." καί τρισάγιον δέν σχετίζονται γιά τή Δευτέρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κατά τό ἀρχαῖον τυπικόν.
Χαίρετε ...μιας κ ξανά είδα παλιότερα σχόλια σχετικά με τις ακολουθίες του τριημέρου κ το τι κάνουν σε πανηγυρίζοντες Ναούς...Να αναφερω σχετικά με την εδώ στον Ωρωπό Μονή του Παρακλητου. Το Σάββατο το βράδυ γίνεται Αγρυπνία (Εσπερινός Όρθρος Θ.Λειτουργια )της Πεντηκοστής. Ο Εσπερινός δεν επισυνάπτεται !,αλλά γίνεται την Κυριακή το Απόγευμα (Πανηγυρικά με Αργά Ανοιξανταρια Κεκραγαρια κλπ + τις ευχές τις Γονυκλισιας). Την Δευτέρα το πρωί βαθύς Πανηγυρικος Όρθρος με πολυελέους, ψαλμωδηση όλων των ωδων των 2 κανόνων κλπ....Στη δε Θεία Λειτουργία όπως έγραψαν κ παραπάνω ψάλλουν τυπικά με μακαρισμούς κ Τρισάγιο (ΟΧΙ το όσοι εις Χριστόν).... Ως κύρια ημέρα της εορτής της Μονής είναι η Δευτέρα ......
Last edited:
==Θά ἤθελα νά ἐπεκτείνω τό σχόλιο σχετικά μέ τό εἰσοδικόν τῆς Πεντηκοστῆς τήν Δευτέρα καί ὅλες τίς μεθέορτες ἡμέρες. Στό ΤΑΣ παρατηροῦμε ὄτι εἶναι ἡ μοναδική περίπτωση ἑπομένης Δεσποτικῆς ἑορτῆς πού ὁρίζει τό εἰσοδικό τῆς Πεντηκοστῆς, μετά τά τυπικά καί τούς μακαρισμούς. Αὐτό δείχνει ὅτι δέν μπορεῖ νά ἀκολουθηθεῖ τό αὐτονόητο γιά τίς ἄλλες Δεσποτικές, ἤτοι τό «Δεῦτε προσκυνήσωμεν καὶ προσπέσωμεν Χριστῷ. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ...» μέ τό χαρακτηριστικό τῆς ἑορτῆς, καί ἔπρεπε νά τονισθεῖ ἡ ἐξαίρεση διά τό ἀνακόλουθον Χριστοῦ - Παρακλήτου. Ἐξ αὐτοῦ φρονῶ ὅτι τό αὐτό θά ἐννοεῖ καί γιά τίς ὑπόλοιπες μεθέορτες ἡμέρες. Αὐτό τό "ἔπιασε" ὁ Ρήγας πού ὀρίζει τό εἰσοδικόν τῆς Πεντηκοστῆς ὅλες τίς ἡμέρες.
==Ἀναφορικά μέ τό ΤΜΕ καί τήν § 38 τῆς Προθεωρίας, πρόκειται γιά μιά γενική διάταξη τῶν δεσποτικῶν ἑορτῶν καί δέν μπορεῖ νά στηριχθεῖ τό «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς, Παράκλητε ἀγαθέ...» γιά τίς ἀπό Τρίτη ἕως Παρασκευή μεθέορτες ἡμέρες, καί καλῶς ἑρμηνεύθηκε καί ὁρίζεται ἀπό τά ΔΕΕ, τό ΣΤ καί ἄλλα ἰδιωτικά τυπικά, τό εἰσοδικόν τῆς Πεντηκοστῆς ὅλες τίς μεθέορτες.
==Ἀναφορικά μέ τό ΤΜΕ καί τήν § 38 τῆς Προθεωρίας, πρόκειται γιά μιά γενική διάταξη τῶν δεσποτικῶν ἑορτῶν καί δέν μπορεῖ νά στηριχθεῖ τό «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς, Παράκλητε ἀγαθέ...» γιά τίς ἀπό Τρίτη ἕως Παρασκευή μεθέορτες ἡμέρες, καί καλῶς ἑρμηνεύθηκε καί ὁρίζεται ἀπό τά ΔΕΕ, τό ΣΤ καί ἄλλα ἰδιωτικά τυπικά, τό εἰσοδικόν τῆς Πεντηκοστῆς ὅλες τίς μεθέορτες.
Συμφωνώ με το συμπέρασμα για την παγιωθείσα πράξη, απλά να σημειώσω τα παρακάτω, γνωστά στους ειδήμονες του τυπικού:
- Μετά τον στίχο της εισόδου δηλ. "Υψούτε Κύριον τον Θεόν..." κατά τα παλαιά τυπικά ψάλλεται ευθύς το απολυτίκιον "Ευλογητός ει Χριστέ ο Θεός ημών...", το οποίο τηρούν ακόμη και σήμερα οι ρώσοι. Είχε μια ευελιξία η διάταξη των αντιφώνων που σήμερα έχει χαθεί.
- Προφανώς για την β´ μέρα (εάν ψαλούν τυπικά) ορίζει τον στίχο της εισόδου "Υψούτε Κύριον τον Θεόν..." με εφύμνιο το "Σώσον ημάς Παράκλητε αγαθέ..." και μέχρι την απόδοση.
- Και στην περίπτωση του Πάσχα επικράτησε το Εισοδικό του Πάσχα μέχρι την απόδοση. Εφόσον ψάλλονται τα αντίφωνα του Πάσχα, η επιλογή του εισοδικού στίχου από τον ψαλμό του γ´ αντιφώνου ήταν ορθότερη επιλογή από το ΤΜΕ.
- Ο μακαριστός π. Κωνσταντίνος Παπαγιάννης υποστήριζε στο Αντιφωνάριο πως κατά τις μεθέορτες ημέρες των Δεσποτικών εορτών ψάλλονται τα αντίφωνα και το εισοδικό της εορτής, διότι το εισοδικό είναι συνέχεια του γ´ αντιφώνου.