Το εκκλησιαστικό ύφος όπως το έχω καταλάβει μέσα από ανθρώπους που το εκφράζουν και με έχουν διδάξει αλλά και προσωπική δουλειά-έρευνα:
Κατ εμέ είναι συγκεκριμένες παράμετροι, απαριθμώ εδώ κάποιες βασικές που μου έρχονται στο μυαλό.
1) Γλώσσα, σωστή προφορά, άρθρωση, πλοκή συμφώνων φωνηέντων, παραδοσιακός τονισμός (τονίζουμε τις οξείες και τις περισπωμένες, τις βαρείες δεν τις τονίζουμε εκτός αν θέλουμε να δώσουμε έμφαση σε κάτι ). Αναγιγνώσκουμε πάνω σε ένα τόνο βάσει το τροπαρίου που προηγήθηκε ή έπεται και όταν τονίζουμε τότε εκτός από δυναμικό τονισμό μπορούμε να ανέβουμε και μία μεγάλη φωνή (υπερμείζων τόνος έως και δίτονο), στα κόμματα καταλήγουμε μια τρίτη μικρή κάτω, στις τελείες ένα τετράχορδο ή πεντάχορδο (διαβαστά όλα αυτά). Δεν διαβάζουμε λοιπόν τις προφητείες σαν να διαβάζουμε εφημερίδα.
2) Σωστά διαστήματα. Τα σωστά διαστήματα είναι μόνο τα της φωνητικής παραδόσεως , όπως σώθηκε από Κωνσταντινουπολίτες ψάλτες και παλιούς παραδοσιακούς Σμυρνιούς, νησιώτες, αγιορείτες (προ καταστροφής Βατοπαιδίου). Έχω προσδιορίσει ποια είναι αυτά τα διαστήματα, γενικά ποια είναι η σωστή αρμονική μας και πως εφαρμόζεται (βλ
εδώ) αλλά και πάλι η φωνητική παράδοση είναι ο κανόνας. Την θεωρία την έκανα για βοήθημα κι όχι να την εφαρμόζουμε χωρίς ακούσματα. Την έκανα ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα αυτό που ακούμε. Βάσει των ακουσμάτων την έκανα την θεωρία.
3)Σωστές αλλαγές από τροπάριο σε τροπάριο. Πιάνουμε κοινούς φθόγγους του τροπαρίου που προηγείται με αυτό που ακολουθεί (
παράδειγμα). Οι διφωνίες των ήχων ομαδοποιούνται. Ο πρώτος, ο δεύτερος, ο τέταρτος, ο πλάγιος πρώτος, ο πλάγιος δεύτερος έχουν κοινό συνολικό μέγεθος μικρής διφωνίας. Ο δεύτερος, ο τρίτος, ο τέταρτος, ο βαρύς, ο πλάγιος τέταρτος έχουν κοινό συνολικό μέγεθος μεγάλης διφωνίας (βλ
εδώ)
Δεν κάνουμε κάθε τρεις και λίγο απηχήματα παρά μόνο αν ψάλλουμε δοξαστικό ή κάποιο αργό μάθημα(χερουβικό-κοινωνικό)
4) Χρόνος. Άλλο πράγμα ο χρόνος άλλο το μέτρο κι άλλο ο Ρυθμός.
Κάθε μουσικό κομμάτι έχει χρόνο. Πολλοί χρόνοι συνθέτουν μέτρο. Όταν ένα μέτρο με συγκεκριμένη τάξη
Στην ψαλτική έχουμε χρόνο (περισσότερα
εδώ)
5) Οι ιερείς αναγιγνώσκουν τις ευχές μυστικώς(να μην ακούγονται καθόλου απ' έξω) και τα ευαγγέλια τα διαβάζουν
κατά το ύφος του αποστόλου , δεν κάνουν κήρυγμα (
εδώ ο άρχων μέγας ρήτωρ της ΜτΧΕ τα εξηγεί καθώς και ο
Άρχων Διδάσκαλος του Αποστόλου της ΜτΧΕ )
6)Γνώση της τάξης και του τυπικού της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας καθώς και του άγραφου τυπικού, το οποίο έχει σωθεί προφορικά.