Ο Αμνός της Μεγάλης Πέμπτης στον Επιτάφιο.

[Καραογλάν βασίλειος]

Το Τυπικό της μονής του Αγίου Παύλου αγίου όρους αναφέρει: «αἴρει ὁ ἡγούμενος τὸ Εὐαγγέλιον ἐπὶ κεφαλῆς αὐτοῦ, ἔχον ἀμνὸν τῆς Μεγάλης Πέμπτης· οἱ δὲ λοιποὶ κρατοῦσιν ὡς οὐρανίαν τὸ ἱερὸν Πέπλον τοῦ Ἐπιταφίου θρήνου».
1. Εφαρμόζεται η διάταξη αυτή στην ωσάνω μονή ή αλλού;
2. Αναφέρεται η πρακτική αυτή σε άλλες πηγές;

 

[MTheodorakis]

Δὲν τὴν ἔχω συναντήσει.

 

[domesticus]

Το Τυπικό της μονής του Αγίου Παύλου αγίου όρους αναφέρει: «αἴρει ὁ ἡγούμενος τὸ Εὐαγγέλιον ἐπὶ κεφαλῆς αὐτοῦ, ἔχον ἀμνὸν τῆς Μεγάλης Πέμπτης· οἱ δὲ λοιποὶ κρατοῦσιν ὡς οὐρανίαν τὸ ἱερὸν Πέπλον τοῦ Ἐπιταφίου θρήνου».
1. Εφαρμόζεται η διάταξη αυτή στην ωσάνω μονή ή αλλού;
2. Αναφέρεται η πρακτική αυτή σε άλλες πηγές;

Νομίζω πὼς ἀναφέρεται σὲ εἰκόνα ἐπιταφίου.

Δὲς καὶ τὸ ἄρθρο ποὺ παραθέτω, ὄχι ἄμεσα σχετικό, ἀλλὰ μπορεῖ νὰ βοηθήσει.
Ελένη Παπασταύρου, Κεντητός ἐπιτάφιος τοῦ 1672 στὸ Βυζαντινὸ Μουσεῖο, ΔΧAE 20 (1998), σ. 401 κ.ἐξ.

 

[domesticus]

Τὸ Τυπικὸ τῆς Παύλου ἐγράφη τὸ 1850, ἐπὶ ἡγουμενίας τοῦ Σωφρονίου Καλλιγᾶ ἀπὸ τὴν Κεφαλλονιά. Πολὺ δραστήριος ἡγούμενος καὶ συγγραφέας, ἐπὶ τῶν ἡμερῶν του ὁλοκληρώθηκε τὸ Καθολικό καὶ προσέλκυσε πολλοὺς κεφαλλονίτες μοναχούς.

Στὰ Ἑπτάνησα νομίζω πὼς ἀμνὸ ὀνομάζουν τὴν Μεγάλη Παρασκευή εἰκόνα μὲ τὸ σώμα τοῦ Χριστοῦ. Ἴσως ἡ καταγωγὴ τοῦ Σωφρονίου νὰ ἐπηρέασε τὴν συγγραφὴ τοῦ Τυπικοῦ. Τέλος πάντων, κάποιες εἰκασίες σοῦ προσφέρω ἐκ τοῦ προχείρου. Ἐξέτασέ τες μὲ ἐπιφύλαξη.

 

[Καραογλάν βασίλειος]

Νομίζω πὼς ἀναφέρεται σὲ εἰκόνα ἐπιταφίου.

Πολύ ενδιαφέρουσες οι πληροφορίες που αναφέρετε και σας ευχαριστώ πολύ γι΄αυτές.
Δύο στοιχεία με κάνουν να είμαι κάπως επιφυλακτικός, χωρίς βεβαίως να μπορώ να αποκλείσω ότι πρόκειται περί της εικόνος του Επιταφίου:

• Το ότι το ΤΠ ομιλεί περί Αμνού της Μεγάλης Πέμπτης, και
• Το ότι «οἱ δὲ λοιποὶ κρατοῦσιν ὡς οὐρανίαν τὸ ἱερὸν Πέπλον τοῦ Ἐπιταφίου θρήνου».

Τα στοιχεία πάντως που καταθέσατε είναι σοβαρά , τόσο η ειδική χρήση του λειτουργικού όρου «Αμνός» στην επτανησιακή παράδοση, όσο και η επτανησιακή καταγωγή του ηγουμένου Σωφρονίου. Θα προσέθετα και το γεγονός ότι η μνημονευομένη Αγιοπαυλίτικη πρακτική δεν φαίνεται να αναφέρεται σε άλλα Τυπικά.

 

[π. Μάξιμος]

 

[Καραογλάν βασίλειος]

Πάτερ, ευλογείτε.
Μια εικόνα (=βίντεο), χίλιες λέξεις.
Η ίδια πρακτική εφαρμόζεται και στο Άγιον Όρος, απ΄ όσο γνωρίζω. Δεν υπάρχει βέβαια στο βίντεο ο «αμνός της Μεγάλης Πέμπτης», εκτός αν και πάλι θεωρήσουμε «αμνό» το κάλυμμα του ποτηρίου με το οποίο κρατείται το Ευαγγέλιο.

 

[π. Μάξιμος]

Ἀγαπητέ Βασίλειε,
Τό βίντεο τό ἔβαλα ὡς πρόλογο/προαπαιτούμενο , γιά νά γράψεις κάτι καί νά συνεχίσω...
Κάποιος πού δέν ἤθελε νά γράψει, ἀπό τό Σάββατο μοῦ ἔστειλε ἔνα σύνδεσμο :
https://www.zakynthosevents.com/pas...CymZk8UTkGCR2pMW9AekoBvZ_KwwIMOheFZQjBnvbRmOQ

Ἡ ἄμεση/γρήγορη/πρόχειρη ἀπάντηση μου:
Αυτό με της Μεγάλης Πέμπτης όμως; Και τον Επιτάφιο σαν ουρανία; Είδες οι Ρώσοι τι έχουν διασώσει πως πηγαίνει ο πατριάρχης έχεις δει; Το ευαγγέλιο βέβαια είναι ο σωματικός Χριστός· αυτό περιφερόταν βασικά. Τώρα να πέρνανε μαζί και το αμνό της μεγάλης Πέμπτης; Μπορεί. Ας ρωτήσουν την Μονή Αγίου Παύλου.

Καμμία σχέση ο «Αμνός» (η αμφιπρόσωπη εικόνα του νεκρού Χριστού) Ζακύνθου μέ Κεφαλλονιά...

Ὅπως τό ἀρχιερατικό ἐγκόλπιο ἀρχικά ἦταν ἀρτοφόριο ἤ «πυξίδα», ἴσως θεωροῦν ἀκόμη πιό πραγματικό νά περιφέρουν καί ΣΩΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥ, καί ἴσως ἔχουν κάποιο εἰδικό εὐαγγέλιο πού νά ἔχει μικρή θήκη, ὅπως κάποια ἀντιμήνσια ἔχουν ψήγματα λειψάνων.

Ἡ Μονή γνωρίζει... Κι ἄν τηρεῖται τώρα... Τόσοι πηγαίνουν... ἄς ρωτήσουν... Ἐγώ δέν τό βλέπω σύντομα...

Αὐτό πού θέλω νά συμπληρώσω (καί τό ξέχασα) εἶναι ὅτι ἐμεῖς κοινωνοῦμε Σώματος καί Αἴματος Χριστοῦ καί δέν περιφέρουμε κατά τήν Fête-Dieu/Corpus Christi/Αγία Δωρεά. Ὁπότε δέν ξέρω καί τί ἔθιμο εἶναι αὐτό...

 

[Καραογλάν βασίλειος]

Πάτερ, την ευχή σας .

Εν πρώτοις ευχαριστώ για τις πληροφορίες και την θεολογική τους κατοχύρωση.

Μια πρόχειρη και τολμηρή εκ μέρους μου σκέψη: Ίσως η αρχαία παράδοση να εξάγεται «Αμνός» κατά την Λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης για την Προηγιασμένη της Μεγάλης Παρασκευής να «επιβίωσε» κατά περιοχές όταν έπαψε να τελείται η Προηγιασμένη της Μεγάλης Παρασκευής αρχικά στη λιτάνευσή Του τη Μεγάλη Παρασκευή μαζί το Ευαγγέλιο (δεν θα έπρεπε πρωτίστως στον Εσπερινό της Αποκαθηλώσεως και αργότερα στην διατήρησή του καθ' όλο το έτος για τις έκτακτες ανάγκες του λογικού ποιμνίου.
Οι ειδικοί , βέβαια, μπορούν να αποφανθούν επ’ αυτού.

 

[π. Μάξιμος]

Ὡραῖος αὐτός ὁ συλλογισμός/συνδυασμός τῆς εἰσόδου τῶν προηγιασμένων, πού τότε, ἀντί τῶν ἀποστίχων, εἴχαμε τό «χερουβικό» καί τήν εἴσοδο τῶν προηγιασμένων (τοῦ εὐαγγελίου ἔχει προηγηθεῖ οὕτως ἤ ἄλλως στά ἑσπέρια) καί καθ᾿ ἑξῆς τή λειτουργία τῶν προηγιασμένων.
Νομίζω ὄτι αὐτά εἶναι πολύ παλαιά ἀπό τήν σύνταξη αὐτοῦ τοῦ τυπικοῦ (ΤΑΣ μέ ἰδιαίτερες προσθῆκες).
Ἄλλωστε γράφει «τὸ Εὐαγγέλιον ... ἔχον ἀμνὸν τῆς Μεγάλης Πέμπτης».
Ἡ Μονή μπορεῖ (ἄν μπορεῖ) νά ἀπαντήσει πῶς ἀκριβῶς γινόταν καί ἀμφιβάλλω ἄν γίνεται σήμερα.
Πάντως, δέν ἀκούστηκε τέτοια τάξη ἀλλοῦ. Οὔτε στά Ἑπτάνησα. Ἐκτός ἄν δέν τό ξέρουμε.

 

[MTheodorakis]

Τυπικὸν τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος Ῥωσικοῦ τοῦ ἔτους 1841 ἔκδ. Dmitrievskij τ. 3.

 

[Καραογλάν βασίλειος]

Τυπικὸν τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος Ῥωσικοῦ τοῦ ἔτους 1841 ἔκδ. Dmitrievskij τ. 3.

Οι εκφράσεις «καλύπτουσι αυτό μετά του Αμνού» και κυρίως «ενηλειμμένον μετά Αμνού» δεν παραπέμπουν σε Αμνό- ύφασμα;