Μικρό απόδειπνο όταν ακολουθεί αγρυπνία

[Dimitri]

Στο θέμα Διάταξις Αγρυπνίας αναφέρθηκε η εξής τάξη για το τέλος του μικρού αποδείπνου όταν γίνεται αγρυπνία

«Επιστάντος του καιρού της Αγρυπνίας άρχεται το Μικρόν Απόδειπνον ως εν τω Ωρολογίω έως του “Την πάσαν ελπίδα μου”, άνευ των νεωτέρων προσθηκών τροπαρίων και ευχών εις τον φύλακα Άγγελον κλπ. Επίσης, σχολάζει ο παρακλητικός κανών της Θεοτόκου εκ του Θεοτοκαρίου.


[FONT=&quot]Μετά το πέρας του Αποδείπνου άρχεται ο Ιερεύς θυμιάν το θυσιαστήριον και άπαντα τον ναόν ως έθος...» [/FONT]

Τρείς ερωτήσεις:

(α) Το απόδειπνο λέγεται στο νάρθηκα;

(β) Λέγεται το «Και δός ημίν Δέσποτα προς ύπνον απιούσιν» σε αυτή την περίπτωση; Έχω ακούσει την άποψη οτι καταλιμπάνεται όταν ακολουθεί αγρυπνία (επειδή δεν πάμε για ύπνο).

(β) Μετά το «Την πάσαν ελπίδα μου» λέμε Δόξα Πατρί, Και νύν, Κύριε ελέησον (3), Πάτερ άγιε ευλόγησον και απόλυσις;

Ευχαριστώ.

 

[panosdohi]

Στο θέμα Διάταξις Αγρυπνίας αναφέρθηκε η εξής τάξη για το τέλος του μικρού αποδείπνου όταν γίνεται αγρυπνία

«Επιστάντος του καιρού της Αγρυπνίας άρχεται το Μικρόν Απόδειπνον ως εν τω Ωρολογίω έως του “Την πάσαν ελπίδα μου”, άνευ των νεωτέρων προσθηκών τροπαρίων και ευχών εις τον φύλακα Άγγελον κλπ. Επίσης, σχολάζει ο παρακλητικός κανών της Θεοτόκου εκ του Θεοτοκαρίου.


[FONT=&quot]Μετά το πέρας του Αποδείπνου άρχεται ο Ιερεύς θυμιάν το θυσιαστήριον και άπαντα τον ναόν ως έθος...» [/FONT]

Τρείς ερωτήσεις:

(α) Το απόδειπνο λέγεται στο νάρθηκα;

(β) Λέγεται το «Και δός ημίν Δέσποτα προς ύπνον απιούσιν» σε αυτή την περίπτωση; Έχω ακούσει την άποψη οτι καταλιμπάνεται όταν ακολουθεί αγρυπνία (επειδή δεν πάμε για ύπνο).

(γ) Μετά το «Την πάσαν ελπίδα μου» λέμε Δόξα Πατρί, Και νύν, Κύριε ελέησον (3), Πάτερ άγιε ευλόγησον και απόλυσις;

Ευχαριστώ.

(α) Η μοναστηριακή τάξη είναι το απόδειπνο πριν τις αγρυπνίες, αλλά και σε κάθε άλλη περίσταση να διαβάζεται στη λιτή. Στους ενοριακούς ναούς τη θέση ελλιπούσης της λιτής το απόδειπνο θα έπρεπε να διαβάζεται στο νάρθηκα. Το ίδιο θα έπρεπε να συμβαίνει και με ακολουθίες όπως Μεσονυκτικό και Θ' ώρα.

(β) Σαφώς και καταλιμπάνεται το «Και δός ημίν Δέσποτα προς ύπνον απιούσιν» γιατί, όπως λέτε κι εσείς, δεν πάμε για ύπνο.

(γ) Εδώ συμβαίνει όπως ακριβώς τα γράψατε εσείς.

Υ.Γ. Απάντησα έχοντας υπ' όψιν μου τι συμβαίνει στα μοναστήρια, και μάλιστα τα αγιορείτικα. Αν κανείς έχει συναντήσει κάποια άλλη τάξη τέλεσης του αποδείπνου εν όψει αγρυπνίας ας συμπληρώσει/διορθώσει.

 

[Roumelis Ioannis]

Όσον αφορά την ευχήν «Δος ημίν Δέσποτα...», ο π. Δοσίθεος στην Διάταξιν Αγρυπνίας κατά το Τ.Α.Σ. αναφέρει πως ουχ' ορθώς τινές καταλιμπάνουσιν την τοιαύτην ευχήν καθ'ότι η ευχή ομιλεί περί «Παννυχίου δοξολογίας».

 

[dkalpakidis]

Όσον αφορά την ευχήν «Δος ημίν Δέσποτα...», ο π. Δοσίθεος στην Διάταξιν Αγρυπνίας κατά το Τ.Α.Σ. αναφέρει πως ουχ' ορθώς τινές καταλιμπάνουσιν την τοιαύτην ευχήν καθ'ότι η ευχή ομιλεί περί «Παννυχίου δοξολογίας».

Εγώ έχω την αίσθηση ότι καταλιμπάνεται το Απόδειπνον
[προσευχή για τον ύπνο;;;] κι ότι τελείται ο Μέγας Εσπερινός από την θυμίαση και την Δοξολογία "Δόξα τη Αγία και Ομοουσίω"

Κάπου θυμάμαι κάτι έγραφε ο αείμνηστος Γ. Μπεκατώρος

 

[Π. Δαβίδ]

Στις Σλαβόφωνες Εκκλησίες οι οποίες τελούν την ακολουθία της αγρυπνίας (όπως την τελούν βέβαια! ) κάθε Σάββατο και παραμονή μεγάλης εορτής η ακολουθία αρχίζει με το θυμίαμα και την εκφώνηση "Δόξα τη αγία".

 

[panosdohi]

Εγώ έχω την αίσθηση ότι καταλιμπάνεται το Απόδειπνον
[προσευχή για τον ύπνο;;;] κι ότι τελείται ο Μέγας Εσπερινός από την θυμίαση και την Δοξολογία "Δόξα τη Αγία και Ομοουσίω"

Κάπου θυμάμαι κάτι έγραφε ο αείμνηστος Γ. Μπεκατώρος

Μα το απόδειπνο, πέραν της εν λόγω ευχής «Και δος ημίν Δέσποτα...» η οποία συνήθως παραλείπεται, δεν είναι προσευχή ειδικά για τον ύπνο. Απλά τελείτε το βράδυ μετά το δείπνο ανεξάρτητα αν πρόκειται να ακολουθήσει κατάκληση ή αγρυπνία. Γι' αυτό δεν υπάρχει λόγος να μην διαβαστεί πριν από αγρυπνία. Από κεί και πέρα, μετά την απόλυση του αποδείπνου ο ιερεύς θυμιά όλο το ναό χωρίς να βάλει Ευλογητός, και στη συνέχεια εκφωνεί το «Δόξα τη Αγία και Ομοουσίω...» και άρχεται ο Προϊμιακός.

 

[dkalpakidis]

Μα το απόδειπνο, πέραν της εν λόγω ευχής «Και δος ημίν Δέσποτα...» η οποία συνήθως παραλείπεται, δεν είναι προσευχή ειδικά για τον ύπνο. Απλά τελείτε το βράδυ μετά το δείπνο ανεξάρτητα αν πρόκειται να ακολουθήσει κατάκληση ή αγρυπνία. Γι' αυτό δεν υπάρχει λόγος να μην διαβαστεί πριν από αγρυπνία. Από κεί και πέρα, μετά την απόλυση του αποδείπνου ο ιερεύς θυμιά όλο το ναό χωρίς να βάλει Ευλογητός, και στη συνέχεια εκφωνεί το «Δόξα τη Αγία και Ομοουσίω...» και άρχεται ο Προϊμιακός.

Η ακολουθία του αποδείπνου τελείται, όπως και τό όνομά της δηλώνει, μετά το δείπνο και πρό της κατακλίσεως, γι' αυτό και σε ορισμένα χειρόγραφα ονομάζεται "ακολουθία των προθυπνίων".
[Λειτουργική Α'. Εισαγωγή στην Θεία Λατρεία. Ιωάννου Φουντούλη]

 

[dimskrekas]

Η ακολουθία του αποδείπνου τελείται, όπως και τό όνομά της δηλώνει, μετά το δείπνο και πρό της κατακλίσεως, γι' αυτό και σε ορισμένα χειρόγραφα ονομάζεται "ακολουθία των προθυπνίων".
[Λειτουργική Α'. Εισαγωγή στην Θεία Λατρεία. Ιωάννου Φουντούλου]

= Φουντούλη
Βλπ εδώ

''Η ακολουθία του Αποδείπνου τελείται, όπως και το όνομά της δηλώνει, μετά το δείπνο και προ της κατακλίσεως, γι’αυτό και σε ορισμένα χειρόγραφα ονομάζεται «ακολουθία των προθυπνίων». Ο δεύτερος αυτός όρος υποδηλώνει και το περιεχόμενό της, που δεν είναι ευχαριστία για το δείπνο, αλλά προσευχή προ του ύπνου. Κατ’αρχήν ήταν ιδιωτική προσευχή και στα μοναστήρια, γι’αυτό και δεν αριθμείται πάντοτε στις «επτά αινέσεις», δηλ. στις επτά ακολουθίες του νυχθημέρου των μονών. Ελέγετο «εν τοις κελλίοις». Γι’αυτό διαβάζουμε στα τυπικά: «Η δε ακολουθία των Αποδείπνων εν τη Μονή της Λαύρας ου ψάλλεται εις την Εκκλησίαν, αλλ’ έκαστος αναγινώσκει αυτήν εν τοις κελλίοις». Αντιθέτως στα κοινόβια της Παλαιστίνης το Απόδειπνο ετελείτο στην Εκκλησία.''

και για την αντιγραφή

δγσ

 

[dimskrekas]

Η ορθή γραφή είναι πρωθύπνια, πβ Καλλινίκου Μον., Βίο Οσίου Υπατίου του εν Ρουφινιαναίς, ( έκδ. Bartelink, Callinicos. Vie d'Hypatios [Sources chrétiennes 177: 1971), 26. ( ε' αιώνας)
26.
(1.) Ἡ δὲ δίαιτα ἦν τοῦ ἁγίου Ὑπατίου ὄσπριον καὶ λάχα-
νον καὶ ἄρτος ὀλίγος, εἰς τὸ γῆρας δὲ αὐτοῦ οἴνου ὀλίγου με-
τελάμβανεν. (2.) Ἤσθιεν δὲ πάντοτε εἰς τὴν βαθεῖαν ἐνά-
την, πολλάκις δὲ καὶ ὑπερθέσεις ἐποίει, καὶ ἐν τῇ τεσσαρα-
κοστῇ ὑπὲρ μίαν ἤσθιεν, ἐγκλείων ἑαυτὸν καὶ ψάλλων
καὶ εὐχόμενος ὀρθρινά, τρίτην, ἕκτην, ἐνάτην, λυχνικά,
πρωθύπνια, μεσονύκτια κατὰ τὸν λέγοντα· «Ἑπτάκις (5)
τῆς ἡμέρας ᾔνεσά σε ἐπὶ τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου.»
3.) Ἐποίει οὖν τὸ νυχθήμερον, ψάλλων ἑπτάκις, ἑκατὸν
ψαλμοὺς καὶ ἑκατὸν εὐχάς. Ταύτην οὖν τὴν πολιτείαν
ἕως τῆς τελευτῆς αὐτοῦ ἐκτελέσας, τοῖς ἑαυτοῦ μαθηταῖς
κατέλιπεν, μήτε ἐν τῷ γήρει ποτὲ ὑπενδοὺς εἰς ἣν κατεῖχε
δίαιταν· (4.) ὑγιὴς γὰρ ἀεὶ διαμένων τὸ σῶμα εἶχεν
συνεστηκός· καὶ τοσοῦτον εἶχε τὸ πρόσωπον ἀνθηρὸν
ὥσπερ πολυτελῶν σιτίων μετέχων. (5.) Ἀληθῶς γὰρ οἱ
ἅγιοι λαμπρῶν σιτίων μετέχουσιν ἀπολαύοντες τῆς θείας
καὶ πνευματικῆς τραπέζης ἐν τῷ ἔσω ἀνθρώπῳ.

 

[π. Μάξιμος]

Τό θέμα εἶχε σηζητηθεῖ κι ἐδῶ καί ἔχουν γραφεῖ ὅλα τά παραπάνω καί ἄλλα σχετικά και διευκρινηστικά.

 

[Ι. Μ. ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ ΑΓ.ΟΡΟΥΣ]

Στο θέμα Διάταξις Αγρυπνίας αναφέρθηκε η εξής τάξη για το τέλος του μικρού αποδείπνου όταν γίνεται αγρυπνία

«Επιστάντος του καιρού της Αγρυπνίας άρχεται το Μικρόν Απόδειπνον ως εν τω Ωρολογίω έως του “Την πάσαν ελπίδα μου”, άνευ των νεωτέρων προσθηκών τροπαρίων και ευχών εις τον φύλακα Άγγελον κλπ. Επίσης, σχολάζει ο παρακλητικός κανών της Θεοτόκου εκ του Θεοτοκαρίου.


[FONT=&quot]Μετά το πέρας του Αποδείπνου άρχεται ο Ιερεύς θυμιάν το θυσιαστήριον και άπαντα τον ναόν ως έθος...» [/FONT]

Τρείς ερωτήσεις:

(α) Το απόδειπνο λέγεται στο νάρθηκα;

(β) Λέγεται το «Και δός ημίν Δέσποτα προς ύπνον απιούσιν» σε αυτή την περίπτωση; Έχω ακούσει την άποψη οτι καταλιμπάνεται όταν ακολουθεί αγρυπνία (επειδή δεν πάμε για ύπνο).

(β) Μετά το «Την πάσαν ελπίδα μου» λέμε Δόξα Πατρί, Και νύν, Κύριε ελέησον (3), Πάτερ άγιε ευλόγησον και απόλυσις;

Ευχαριστώ.

Στό ἅγιον ὄρος στίς ἀγρυπνίες τό μικρό ἀπόδειπνο ΠΑΝΤΑ διαβάζεται στό καθολικό (δηλαδή στόν κεντρικό ναό). Οὐδέποτε στήν Λιτή.

 

[Roumelis Ioannis]

...........

 

[Shota]

Στό ἅγιον ὄρος στίς ἀγρυπνίες τό μικρό ἀπόδειπνο ΠΑΝΤΑ διαβάζεται στό καθολικό (δηλαδή στόν κεντρικό ναό). Οὐδέποτε στήν Λιτή.

Ευλογείτε! Από εδώ φαίνεται πως δεν ήταν πάντα έτσι (Dmitrievskij, Opisanie..., τόμος 3, σ. 689-690).

 

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Εγώ έχω την αίσθηση ότι καταλιμπάνεται το Απόδειπνον
[προσευχή για τον ύπνο;;;] κι ότι τελείται ο Μέγας Εσπερινός από την θυμίαση και την Δοξολογία "Δόξα τη Αγία και Ομοουσίω"

Κάπου θυμάμαι κάτι έγραφε ο αείμνηστος Γ. Μπεκατώρος

Θα συμφωνήσω μαζί σας στο γεγονός ότι κατά το ΤΜΕ μάλλον καταλιμπάνεται το απόδειπνον. Πώς εξάγω αυτό το συμπέρασμα; Κατά το ΤΜΕ δεν προβλέπεται αγρυπνία παρά μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις. Λίγες από αυτές που γνωρίζω είναι η αγία Κυριακή του Πάσχα και τα εγκαίνια ναού. Σε αυτές τις περιπτώσεις γίνεται κανονικά ο εσπερινός στην ώρα του, και ακολουθεί η παννυχίς, όχι αυτή του ασματικού, αλλά το μεν Μ. Σάββατον μία ακολουθία παρόμοια με τις παννυχίδες του τυπικού της Μονής της Ευεργέτιδος, με κανόνα, στα δε εγκαίνια παραμένει μάλλον αδιευκρίνιστο και μπορεί να εννοείται και η ακολουθία της παννυχίδος που σώζεται στο Μ. Ευχολόγιο το νυν εγκεκριμένο. Επομένως, κατ' αντιστοιχία θα μπορούσε να ψάλλεται αν είναι εορτή κάποιος κανόνας της εορτής ή αν είναι μνήμη αγίου κανόνας της Θεοτόκου και μετά το τρισάγιο το απολυτίκιο.

Ακολούθως, η ακολουθία του όρθρου θα μπορούσε να αρχίσει με θυμίαμα εν σιγή (αν και δεν ξέρω κατά πόσο συνάδει αυτό με την παράδοση της Μεγάλης Εκκλησίας) και εκφώνηση Δόξα τη Αγία και Ομοουσίω... και κατευθείαν ο εξάψαλμος.