"Μεθέορτος" Εσπερινός

π. Δαβίδ

π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Οι πανηγυρίζοντες ναοί το απόγευμα της εορτής κάνουν μια "απόδοση" της εορτής με εσπερινό και παρακλητικό κανόνα του αγίου. Με δεδομένο ότι στο μηναίο "παρατείνονται" κάποιες εορτές αγίων (πχ Αγ Δημητρίου στην 27η Οκτ. αλλά και Αγ. Μαρίας Μαγδαληνής στην 23η Ιουλ. κατά το τυπικό της μονής όπου την εορτάζουν), θα μπορούσε κάποιος να προτείνει ένα σχεδιάγραμμα τέτοιου μεθέορτου εσπερινού;
Ομολογώ ότι στο παρελθόν δεν με είχε απασχολήσει το θέμα: έψαλλα τον εσπερινό της επομένης από το μηναίο (ή και παρακλητική κλπ) με τον παρακλητικό κανόνα στο τέλος. Και φέτος το ίδιο θα έκανα (ίσως φταίει και η κύρια εργασία μου όπου μου έχει κολλήσει το "ως ορίζει η διακήρυξη") :rolleyes: Λόγω αντιρρήσεων (δικαιολογημένων ή όχι;:confused:) του συναδέλφου δέχθηκα να πούμε και ορισμένα τροπάρια από τον εσπερινό της 21/5-δεν είμαι όμως βέβαιος ότι κάναμε το καλύτερο (παρελείψαμε τα στιχηρά του αγ. Βασιλίσκου:().
Αναμένω τις προτάσεις σας.
 
Panagiotis said:
Οι πανηγυρίζοντες ναοί το απόγευμα της εορτής κάνουν μια "απόδοση" της εορτής με εσπερινό και παρακλητικό κανόνα του αγίου. Με δεδομένο ότι στο μηναίο "παρατείνονται" κάποιες εορτές αγίων (πχ Αγ Δημητρίου στην 27η Οκτ. αλλά και Αγ. Μαρίας Μαγδαληνής στην 23η Ιουλ. κατά το τυπικό της μονής όπου την εορτάζουν), θα μπορούσε κάποιος να προτείνει ένα σχεδιάγραμμα τέτοιου μεθέορτου εσπερινού;
Ομολογώ ότι στο παρελθόν δεν με είχε απασχολήσει το θέμα: έψαλλα τον εσπερινό της επομένης από το μηναίο (ή και παρακλητική κλπ) με τον παρακλητικό κανόνα στο τέλος. Και φέτος το ίδιο θα έκανα (ίσως φταίει και η κύρια εργασία μου όπου μου έχει κολλήσει το "ως ορίζει η διακήρυξη") :rolleyes: Λόγω αντιρρήσεων (δικαιολογημένων ή όχι;:confused:) του συναδέλφου δέχθηκα να πούμε και ορισμένα τροπάρια από τον εσπερινό της 21/5-δεν είμαι όμως βέβαιος ότι κάναμε το καλύτερο (παρελείψαμε τα στιχηρά του αγ. Βασιλίσκου:().
Αναμένω τις προτάσεις σας.
Click to expand...

Υπάρχει τάση για επέκταση κάποιων εορτών Αγίων τις επόμενες ημέρες. Ίσως να είναι δικαιολογημένη σε περιπτώσεις Πανηγύρεων.
 
Το ίδιο έχω κληθεί κι εγώ να κάνω, και εκ των πραγμάτων βάζω μαζί με τα στιχηρά του Αγίου της επομένης ημέρας και μερικά του Αγίου που πανηγυρίσαμε...

Αλλά στην δική μου περίπτωση έχουν τύχει πιο... σοβαρές επιπλοκές. π.χ. ο μεθέορτος Εσπερινός της Αγ. Αικατερίνης συμπίπτει με τον Μ. Εσπερινό του Αγίου Στυλιανού... Επίσης ο μεθέορτος Εσπερινός της Αγ. Παρασκευής, με τον Μέγα του Αγ. Παντελεήμονος...

Σε μια τέτοια περίπτωση άραγε, το παραπάνω "σόφισμα" που κατ' ανάγκην και κατ' εντολήν χρησιμοποιώ είναι σωστό....;;; :confused:

Τι είναι ορθότερο σε περίπτωση που έχουμε τέτοια σύμπτωση;
 
stapaman said:
Το ίδιο έχω κληθεί κι εγώ να κάνω, και εκ των πραγμάτων βάζω μαζί με τα στιχηρά του Αγίου της επομένης ημέρας και μερικά του Αγίου που πανηγυρίσαμε...

Αλλά στην δική μου περίπτωση έχουν τύχει πιο... σοβαρές επιπλοκές. π.χ. ο μεθέορτος Εσπερινός της Αγ. Αικατερίνης συμπίπτει με τον Μ. Εσπερινό του Αγίου Στυλιανού... Επίσης ο μεθέορτος Εσπερινός της Αγ. Παρασκευής, με τον Μέγα του Αγ. Παντελεήμονος...

Σε μια τέτοια περίπτωση άραγε, το παραπάνω "σόφισμα" που κατ' ανάγκην και κατ' εντολήν χρησιμοποιώ είναι σωστό....;;; :confused:

Τι είναι ορθότερο σε περίπτωση που έχουμε τέτοια σύμπτωση;
Click to expand...

Εμένα δε με απασχόλησε το θέμα ποτέ...

Σε τέτοια περίπτωση τα πράγματα είναι πιό περίπλοκα ή μάλλον πιό απλά

Εφόσον δεν μιλάμε για καθημερινό εσπερινό αλλά εορταστικό (όχι Μέγα αφού Μέγας τελείται στις αγρυπνίες) τότε θα ψαλλούν μόνον τα του Αγίου που πραγματικά εορτάζει. (λ.χ. Αγιος Παντελεήμων)

Καταρχήν το πρωτεύων είναι η Ακολουθία του Εσπερινού και το δευτερεύον η Παράκλησις.
 
dkalpakidis said:
Εμένα δε με απασχόλησε το θέμα ποτέ...

Σε τέτοια περίπτωση τα πράγματα είναι πιό περίπλοκα ή μάλλον πιό απλά

Εφόσον δεν μιλάμε για καθημερινό εσπερινό αλλά εορταστικό (όχι Μέγα αφού Μέγας τελείται στις αγρυπνίες) τότε θα ψαλλούν μόνον τα του Αγίου που πραγματικά εορτάζει. (λ.χ. Αγιος Παντελεήμων)

Καταρχήν το πρωτεύων είναι η Ακολουθία του Εσπερινού και το δευτερεύον η Παράκλησις.
Click to expand...
Το ίδιο κάθε φορά λέω κι εγώ, αλλ'οι πατέρες........:rolleyes:
 
Ἀγαπητέ κ. Π. Σόμαλη,
Τό θέμα πού σᾶς ἀπασχολεῖ τό ἔχω ἀπαντήσει σέ ἕναν ἐνδιαφερόμενο γνωστό μου, πού μοῦ εἶχε ὑποβάλλει τό ἐρώτημα μέσω τοῦ ἡλ. ταχυδρομείου τοῦ ναοῦ. Σᾶς ἐπισυνάπτω τήν ἀπάντηση μου.
Α. Ἡ ἀκολουθία τοῦ Μηναίου δέν εἶναι δεσμευτική γιά ἔκτακτες καί εἰδικές περιπτώσεις τοπικῆς ἑορτῆς, ὅπως εἶναι ἡ Πανήγυρις Ναοῦ ἤ Μονῆς. Ἄλλωστε καί γιά τήν κυριώνυμο ἡμέρα, ἀναλόγως τῶν περιπτώσεων, πιθανόν νά ὑπάρχει ἰδιαίτερη ἀκολουθία (Φυλλάδα) μέ πλήρη ἀκολουθία, πού καταργεῖ τό Μηναῖο.
Β. Μεθέορτος ἑσπερινός (καί ὄρθρος μέ λειτουργία) τελεῖται στίς (κτητορικές) Μονές (Ἁγίου Ὄρους κ.ἄ.), στό τέλος τοῦ ὁποίου τελεῖται καί τό κτητορικόν μνημόσυνον. Κατ΄ αὐτόν, σύμφωνα μέ τό ἁγιορειτικόν τυπικόν (ΙΕΡΟΝ ΚΕΛΛΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΚΑΡΥΑΙ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ ΑΘΗΝΑ 1995 σελ. 125 κ.ἑ.) ἄν δέν ὑπάρχουν μεθέορτα στό Μηναῖο, στά κεκραγάρια ψάλλονται 3 τροπάρια τῶν αἴνων τῆς κυριωνύμου ἡμέρας καί 3 τῆς ἑπομένης (τοῦ Μηναίου). Δοξαστικό λέγεται τό τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς κυριωνύμου ἡμέρας. Ἀπόστιχα καί δοξαστικό τῆς κυρίας ἑορτῆς καί ἀπολυτίκια, πρῶτα τοῦ ἑορταζομένου καί μετά τοῦ τῆς ἑπομένης (ἄν προβλέπεται).
Γ. Τύπον μεθεόρτου ἡμέρας μνήμης ἁγίου (μέ τήν παραπάνω σχεδόν συμπλοκήν τῶν ὕμνων), ἔχουμε σέ δύο περιπτώσεις στά Μηναῖα, τήν 25ην Ἰουνίου καί τήν 30ην Αὐγούστου, μεθέορτες μέρες τῶν μνημῶν τοῦ Προδρόμου.
Δ. Κατά τήν ἁγίαν καί μεγάλην Τεσσαρακοστήν, ἄν ἐπιτελεῖται μνήμη ἁγίου, κατά τόν ἑσπερινό τῆς κυρίας ἡμέρας μετά Προηγιασμένης, δέν ψάλλουμε τά τροπάρια τοῦ Μηναίου τῆς ἑπομένης ἡμέρας, ἀλλά ξαναλέμε τά τροπάρια τοῦ ἑορταζομένου ἁγίου, πού εἴπαμε καί στόν ἑσπερινό τῆς παραμονῆς (Δές Τ.Μ.Ε. περιπτώσεις ἁγ. Τεσσαράκοντα καί Προδρόμου).
Ε. Συνεπῶς κατά τόν μεθέορτον ἑσπερινόν Πανηγύρεως Ναοῦ στά κεκραγάρια ψάλλουμε 3 τροπάρια τοῦ ἑορταζομένου ἁγίου (ἀπό τόν ἑσπερινό τῆς παραμονῆς) καί 3 τοῦ Μηναίου τῆς ἑπομένης. Δοξαστικά καί ἀπόστιχα τοῦ ἑορταζομένου, ὡς καί ἀπολυτίκιον πρῶτα τοῦ ἑορταζομένου.
Σέ συνέχεια αὐτῶν, γιά τήν περίπτωσή σας, ἤτοι μεθέορτος ἑσπερινός πανηγυρίζοντος ναοῦ τήν 21/5/2008, ἡ τάξις θά ἔπρεπε νά ἦταν ἡ ἑξῆς:
Στά κεκραγάρια, 3 τῶν ἁγίων Κων/νου καί Ἑλένης καί 3 τοῦ μηναίου τῆς 22ας. Δόξα, τῶν ἁγίων Κων/νου καί Ἑλένης, Καί νῦν, τῆς μεσοπεντηκοστῆς "Ὅτε παρεγένου" (ΤΕΤΑΡΤΗ ΜΕΣΟΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ ΕΣΠΕΡΑΣ). Ἀπόστιχα καί Δόξα, τῶν ἁγίων Κων/νου καί Ἑλένης, Καί νῦν, τῆς μεσοπεντηκοστῆς "Μεσούσης τῆς Ἑορτῆς" (ΤΕΤΑΡΤΗ ΜΕΣΟΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ ΕΣΠΕΡΑΣ). Ἀπολυτίκια: "Τοῦ Σταυροῦ σου τόν τύπον", Δόξα, Καί νῦν, "Μεσούσης τῆς Ἑορτῆς".
Υ.Γ. Γιά τό Μέλος πού ὑπηρετεῖ σέ ναό τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, θέλω νά σᾶς πῶ ὅτι κι ἐμεῖς ἔχουμε πανηγυρίζον παρεκκλήσιον τῆς ἁγίας καί στόν μεθέορτο ἑσπερινό μέ παράκληση τῆς Ἁγίας, λέμε κεκραγάρια 3 τῆς ἁγίας καί 3 τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος. Δόξα, τῆς ἁγίας. Ἀπόστιχα τῆς ἁγίας, Δόξα τοῦ ἁγίου. Ἀπολυτίκια· τῆς Ἁγίας, Δόξα, τοῦ ἁγίου.
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΑΡΧΙΜ. ΜΑΞΙΜΟΣ Μ. ΜΑΤΘΑΙΟΣ
 
Ορίστε μία τυπική διάταξη που σχεδίασα για μεθέορτα (7 Δεκεμβρίου) σε πανηγυρίζοντες ναούς του αγίου Νικολάου, επειδή πανηγύριζε και η ενορία μου (Άγιος Νικόλαος Αχαρνών). Παρακαλώ για όποια σχόλια μπορούν να βελτιώσουν το διάγραμμα.

Ἀφ’ ἑσπέρας, εἰς τὸ Κύριε ἐκέκραξα ἰστῶμεν στίχους ϛˊ καὶ ψάλλομεν στιχηρὰ προσόμοια τοῦ ἁγίου Νικολάου γˊ τῶν αἴνων «Τῆς Ἐκκλησίας τὰ ἄνθη» καὶ τοῦ ἁγίου Ἀμβροσίου γˊ, τήν πρώτην καταβασίαν «Ἡγεμονίας τὸν θρόνον». Δόξα. «Ἱεραρχῶν τὴν καλλονήν» Καὶ νῦν. «Θεοτόκε, σὺ εἶ ἡ ἄμπελος». Εἰς τὸν Στίχον, Στιχηρὰ τῆς Ὀκτωήχου. Δόξα. «Πάτερ Νικόλαε, τοῦ παναγίου Πνεύματος μυροθήκη ὑπάρχων» Καὶ νῦν. «Ἐκ παντοίων κινδύνων». Ἀπολυτίκιον «Ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν», θεοτοκίον «Τὸ ἀπ’ αἰῶνος ἀπόκρυφον».

Εἰς τὸν ὄρθρον, ἡ συνήθης Στιχολογία, καὶ οἱ Κανόνες, εἷς τῆς Ὀκτωήχου εἰς ϛˊ, ὁ κατ’ ἀλφάβητον τοῦ ἁγίου Νικολάου ἄνευ τῶν τριαδικῶν εἰς δˊ καὶ τοῦ ἁγίου Ἀμβροσίου ὁ δεύτερος εἰς δˊ. Εἰς τὴν γˊ ᾠδήν, κοντάκιον τοῦ ἁγίου Νικολάου, κάθισμα τοῦ ἁγίου Νικολάου «Ποταμὸν ἰαμάτων ὑπερχειλῆ», τοῦ ἁγίου Ἀμβροσίου «Τὸν Προφήτην Ἠλίαν ζηλοτυπῶν» καὶ τὸ θεοτοκίον (ἐν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ τύχῃ). Εἱς τὴν ϛˊ, κοντάκιον τοῦ ἁγίου Ἀμβροσίου καὶ τὸ Μηνολόγιον. Ἐξαποστειλάριον τοῦ ἁγίου Νικολάου «Τὸν μέγαν ἀρχιποίμενα», τοῦ ἁγίου Ἀμβροσίου καὶ θεοτοκίον. Εἰς τὸν Στίχον τῶν Αἴνων, Στιχηρὰ τῆς Ὀκτωήχου. Δόξα. «Εἰς αἶνον ἔδραμες τοῦ Κυρίου Νικόλαε» Καὶ νῦν. «Δέσποινα πρόδεξαι».

Εἱς τὴν λειτουργίαν, τὰ ἀντίφωνα τῶν καθημερινῶν. Μετὰ τὴν εἴσοδον, ἀπολυτίκιον «Ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν» καὶ κοντάκιον τῆς ἡμέρας. Ἀπόστολος καὶ Εὐαγγέλιον τῆς ἡμέρας. Κοινωνικὸν τῆς ἡμέρας.

Υ.Γ: Καθώς ο άγιος Αμβρόσιος είναι άμνημος (δεν έχει δοξαστικό), το απολυτίκιό του μπορεί να παραλειφθεί, και αντί του κοινού των δύο ιεραρχών, να ψαλεί μόνο του Αγίου Νικολάου.
 
Last edited:

Τό πρῶτο μου μήνυμα τήν ἡμέρα τῆς ἐγγραφῆς μου (γιά τήν ὁποία ἀπάντηση καί γράφτηκα, ἐνῶ παρακολουθοῦσα κάποιους μῆνες πρίν).

Καλῶς τό ἐπεξέτεινες καί σέ ὄρθρο μέ λειτουργία.

 
Ένας φίλος μου ψάλτης με καλέσε σήμερα στην Ι. Μ. Αγίας Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου Λυκόβρυσης να συμψάλλουμε στον μεθέορτο εσπερινό. Πιθανότατα θα έχουν έτοιμη φυλλάδα οι καλόγριες που θα προβλέπει και τα των μεθεόρτων, αλλά για να μην βρεθώ προ εκπλήξεων (δεν έχω ξαναπάει), ρωτάω πώς διαφοροποιείται η τάξη του μεθέορτου εσπερινού τω Σαββάτω εσπέρας.
 
Μεθέορτος εσπερινός με παράκληση του αγίου τελείται (σύμφωνα με τα αγιορείτικα τυπικά) και στις πανηγύρεις εορτασμού της ανακομιδής των λειψάνων του αγίου και της μνήμης των εγκαινίων του ναού ή μόνον στην κύρια πανήγυρη;
Τι συνηθίζεται στους ενοριακούς ναούς που υπηρετούν τα αξιότιμα μέλη του forum;
 
Μια θεμιτή(;) παρατυπία θα ήταν κατά την ταπεινή μου γνώμη η χρήση του Μικρού Εσπερινού ως μεθέορτου Εσπερινού για το τυπικό των ενοριών δεδομένης και της πλήρους αχρησίας στην οποία έχει περιέλθει η εν λόγω ακολουθία. Έτσι, αντί για την επανάληψη των τροπαρίων των Αίνων που συστήνεται παραπάνω σύμφωνα με την αγιορείτικη τάξη, θα αξιοποιούνταν και η αξιόλογη υμνολογία των Μικρών Εσπερινών και θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε έναν επαναπροσδιορισμό των συγκεκριμένων ακολουθιών, πάντα στο πλαίσιο του τυπικού των ενοριών, ως ακολουθιών οιονεί αυθημερόν απόδοσης της μνήμης ενός Αγίου με τον Μέγα Εσπερινό να μας εισάγει στην κυριώνυμο ημέρα και τον Μικρό να την επισφραγίζει.
 
Last edited:
Ζητώ τη γνώμη των ειδικών επί του τυπικού για μεθέορτο Εσπερινό ΜΕ ΕΙΣΟΔΟ την περίοδο της Τεσσαρακοστής των Χριστουγέννων πριν την έναρξη των προεορτίων (πριν τις 20/12) για Παρασκευή εσπέρας.
Εξηγούμαι: για παράδειγμα ο Εσπερινός του Αγίου Νικολάου έχει στο Και νυν των κεκραγαρίων προεόρτιο των Χριστουγέννων. Σε μεθέορτο Εσπερινό που πέφτει Παρασκευή για πανηγυρίζοντα ναό όπου γίνεται και Είσοδος, να ψαλεί πάλι το ίδιο προεόρτιο από την προηγούμενη ημέρα ή το Θεοτοκίο του ήχου της εβδομάδος;

Ξέρω ότι οσάκις υπάρχει προεόρτιο, ψάλλετε αυτό αντί του θεοτοκίου του ήχου, αλλά στον μεθέορτο εσπερινό δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό αποτελεί τόσο ισχυρό επιχείρημα, καθώς δανειζόμαστε ουσιαστικά τα τροπάρια του εσπερινού της προηγούμενης.
 
Ψάλλεται τὸ θεοτοκίο τοῦ ἀποδιδομένου ἤχου, διότι ἡ κοίμηση καὶ μνήμη τοῦ ἑορταζομένου ἁγίου εἶναι μόνο ἡ κύρια ἡμέρα, κατὰ τὴν ὁποῖα ψάλλονται θεοτοκία στὸν μικρὸ ἑσπερινό, τὰ καθίσματα καὶ τοὺς αἴνους.
 
You must log in or register to reply here.
Back
Top