Καταγραφές ερμηνειών Θρασυβούλου Στανίτσα υπό Παναγιώτου Μαρούδα

[mmamais]

Θα μπορούσαμε ενδεχομένως να αφήσουμε τον κ. Στεφούλη να κάνει ότι εργασία νομίζει ότι είναι καλή και χρήσιμη για την βυζαντινή μας μουσική. Αν είναι για καλό, θα αγκαλιαστεί από τον ιεροψαλτικό κόσμο. Αν όχι...θα πάρει το δρόμο της προς την αφάνεια.

Το να διαφωνούμε με αυτό που κάνει δε δικαιολογεί να τον πιάσουμε και από τον λαιμό!

 

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ]

Οι γραφές με το τρίγοργο, που φαίνονται σαν να επηρεάζουν μόνο τρείς φθόγγους, είναι σωστές. Θα το καταλάβετε αν αναλύσετε το Ολίγον με Κλάσμα σε Ολίγον+Ίσον δεμένα με Υφέν.

Ἐὰν αὐτὸ ἐννοεῖ ὁ καταγραφεύς, ἀγαπητὲ καὶ κατὰ πάντα σεβαστὲ κ. Ἀρβανίτη, προφανῶς αὐτὸ ἔπρεπε νὰ (κατα)γράψει (Ολίγον με Κλάσμα = Ολίγον+Ίσον δεμένα με Υφέν), ἄλλως, κατὰ τὴν ταπεινή μου ἄποψη, παραμένει λάθος.

 

[Dimitri]

[Σημείωμα συντονιστή] Μετέφερα μια εκτός θέματος υποσυζήτηση σε άλλο θέμα το οποίο και διέγραψα καθότι ο κ. Β. Τζανάκος δημοσίευε προσωπικά μηνύματα και θέματα. Παρακαλώ να μην επαναληφθεί και εφιστώ την προσοχή τουλάχιστον στην τυπική δεοντολογία του διαδικτύου.

 

[Tzanakos_B]

[Σημείωμα συντονιστή] Μετέφερα μια εκτός θέματος υποσυζήτηση σε άλλο θέμα το οποίο και διέγραψα καθότι ο κ. Β. Τζανάκος δημοσίευε προσωπικά μηνύματα και θέματα. Παρακαλώ να μην επαναληφθεί και εφιστώ την προσοχή τουλάχιστον στην τυπική δεοντολογία του διαδικτύου.

Κύριε Δημήτρη σεβαστή η απόφασή σας , αλλά η ευθύνη ειναι δική μου... και εξηγώ τους λόγους που το έκανα.. Β. Τζανάκος.

 

[Johnsteff]

Επειδή ο φόρτος της εργασίας μπορεί να κάνει τον κ. Γρεασίδη να καθυστερήσει, προδημοσιεύουμε όσα ΣΕ ΥΜΝΟΥΜΕΝ (στο παρόν μήνυμα 6 σε Α΄ήχο) έχει προλάβει να καθαρογράψει με το χέρι ο Παναγιώτης, με την ελπίδα ότι θα τύχουν περισσότερης μελέτης και λιγότερης αντιδικίας. Για την ακρίβεια προτιθέμεθα να αναρτούμε μόνον. Ευχαριστούμε για όλα.

 

[filomousos]

Κύριε Φύλαττε !!!

 

[Johnsteff]

Για να μη στενοχωρούμε κανένα ο Παναγιώτης μου έστειλε τα 4 πρώτα ΣΕ ΥΜΝΟΥΜΕΝ και σε απλουστευμένη από τον ίδιο γραφή. Το αυτό θα προσπαθούμε στο εξής για όλα τα σύνθετα μέλη. Ζητούμε συγγνώμη για το γραφικό του χαρακτήρα αλλά δεν υπάρχει χρόνος για χειρόγραφες καλλιγραφήσεις (φίλε Μανώλη...).

 

[Johnsteff]

Από το δεύτερο μάθημα λόγω βιασύνης δε σημειώθηκαν κάποιες διαστολές. (Στο πρώτο και δεύτερο "Σε" στο "Σοι" στο "μεν" του "ευχαριστούμεν"στο "Κυ" και στο "ο" του "δεό").

 

[π. Μάξιμος]

[Σημείωμα συντονιστή] Το θέμα μεταφέρθηκε γενικά στα Μουσικά κείμενα, ελεγχόμενο και για την αξιοπιστία του, προκαλώντας αντιδράσεις, αφού δεν συνοδεύεται από ηχητικά. Η περαιτέρω κατάταξή του θα συζητηθεί με τον Διαχειριστή. Ελευθερία αναρτήσεων υπάρχει, αλλά πρέπει να διαφυλάσσεται και ο ενδεχόμενος αποπροσανατολισμός των μελών του φόρουμ. Ευχαριστώ.

 

[Johnsteff]

Θεωρούμαστε τελικά μουσικώς και ανθρωπίνως αναξιόπιστοι και αποπροσανατολιστές;

 

[tsak77]

Έχω την εντύπωση ότι τα αρνητικά σχόλια με τα οποία συμφωνώ όσον αφορά στον τρόπο καταγραφής των παρόντων, δεν έχουν να κάνουν με την διάθεση προσφοράς, αλλά αφενός με την προσβολή του προσώπου του αείμνηστου άρχοντα, εφόσον ο ίδιος ότι ήθελε να καταγράψει το κατέγραφε όπως αυτός θεωρούσε ότι ήταν σωστό, αφετέρου με την προσβολή της ίδιας της παρασημαντικής ως μέσω καταγραφής ψαλτικών ακουσμάτων. Από τότε που υπάρχει έγγραφη μορφή της μουσικής της ψαλμωδίας, καταγράφονται πέρα από εξ αρχής συνθέσεις και ακουστικές παραδόσεις. Σε όλες τις μορφές που πέρασε ο τρόπος γραφής μέχρι το σήμερα, πιστεύω ότι πάντα επικρατεί η λογική του ότι κάποια πράγματα γράφονται και κάποια λέγονται. Ίσως μία τέτοια εργασία να είχε κάποια σημαντικότητα εάν δεν μπορούσαμε να ακούσουμε τον αείμνηστο, αλλά σήμερα αυτό είναι αρκετά εφικτό. Έχοντας κάνει και προσωπικά παρόμοιες προσπάθειες στο παρελθόν, αυτό που έχω να συμβουλέψω τους αγαπητούς που κάνουν τον κόπο και τα μοιράζονται μαζί μας χωρίς να θέλω να τους αποθαρρύνω, είναι ότι ενώ απαιτήται πολύ και επίμονη εργασία, το αποτέλεσμα δεν έχει κάτι ουσιαστικό να προσφέρει, πέραν του ότι πολλές από τις θέσεις δεν αποτελούν διάσωση μίας ψαλτικής παράδοσης και δει πατριαρχικής. Οι αυτοσχεδιασμοί πολλές φορές, όποιος και όποτε τους εκτελεί, δεν είναι τίποτε παραπάνω από προσωπικό κτήμα του ερμηνευτή και τέτοιο ίσως θα έπρεπε να μείνει. Η αναλυτική καταγραφή όχι μόνο δεν βοηθάει, αλλά εμποδίζει και αυτού του είδους την "ιδιοκτησία".

Στην κλασική μουσική σε κονσέρτα καθώς και σε φωνητικές ερμηνείες υπάρχουν σημεία όπου προβλέπεται κάτι τέτοιο και υπάρχει η επιλογή είτε ο ερμηνευτής να επιλέξει κάποιο εκ των καταγεγραμένων αυτοσχεδιασμών, είτε να φτιάξει κάτι δικό του. Οι καταγραφές που υπάρχουν, δείχνουν τον κορμό της μελωδίας και ο ερμηνευτής ανάλογα τις αναπτύσσει. Ποτέ σε τέτοιες περιπτώσεις δεν γράφονται τα πάντα.

Εδώ από την γραφή του Πέτρου στη νέα απλά αφαιρέθηκαν πράγματα, διότι ούτως ή άλλως λέγονταν...

Εάν κάποιος θέλει να ψάλλει ακριβώς σαν τον αείμνηστο (δυστυχώς κατά την γνώμη μου, αλλά υπάρχουν και αρκετές τέτοιες περιπτώσεις έλλειψης προσωπικότητας), δεν έχει παρά να τον ακούσει.

Εν τέλει είναι αισιόδοξο το ότι υπάρχουν πολλοί που μπορούν να καταγράφουν ακούσματα σήμερα, διότι αυτό σημαίνει καλή γνώση του μέσου. Αυτό παράλληλα δεν θεωρώ ότι πρέπει να το χρησιμοποιούμε μόνο και μόνο για να δείξουμε ότι το κατέχουμε, αλλά εφόσον υπάρχει ουσιώδεις λόγος και καλύπτεται κάποια ανάγκη.

Φιλικά.

 

[Nikos L.]

Τόσες κ τόσες καταγραφές του Στανίτσα υπάρχουν...
Τώρα στεκόμαστε σ' αυτές ως ελεγχόμενες, ενώ Όοοοοολες οι άλλες είναι οι αξιόπιστες...
Αστεία πράγματα...
Το ΘΕΜΑ είναι ότι μας απασχολεί κ παίρνουμε σαν παγιωμένη μουσική κατάσταση (κυρίως Πατριαρχική) τον Α΄, Β΄, Γ΄, αυτοσχεδιασμό του Στανίτσα σε ίδιες θέσεις ή μουσικές γραμμές, που γινόταν πάνω στο "κέφι" ας πούμε, που όλοι λίγο πολύ κάνουμε...

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Κι εγώ είμαι ένας από τους λέγοντας ότι το ... πολύστροφο εργαλείο που λέγεται λαρύγγι Στανίτσα δεν καταγράφεται και η τυχόν καταγραφή κάπου "πάσχει"... και επίσης οι αυτού του είδους λεπτομερείς - αναλυτικές καταγραφές δεν βοηθούν κάποιον να αποκτήσει την τεχνοτροπία του αν δεν τον έχει ακούσει. Και άν κάποιος τον έχει κάνει κτήμα του εξ ακοής, δεν χρειάζεται τις αναλυτικές καταγραφές.
Υπάρχει επίσης και το άλλο πρόβλημα: Ένα "Σε υμνούμεν" εύκολο είναι να καταγραφεί με τα τριγοργο-εξάγοργά του... Τί γίνεται όμως με τα χερουβικά;
Για το δεύτερο (νομίζω) "Σε υμνούμεν" υπάρχει χειρόργαφό του, θα το σκανάρω και θα το ανεβάσω, αρκεί να το ... βρω!!!
Για να υπάρξει μια ιδέα πώς κατέγραφε τις μελοποιήσεις του.
Επισυνάπτω ένα χαριτωμένο περιστατικό που έγινε με τον λαμπαδάριό του μακαρίτη Ανδρέα Συρμόπουλο που ως γνωστόν επί 20ετία απέναντι στον Στανίτσα δεν πήρε απολύτως τίποτα... (Ενώ ο Στανίτσας αντέγραψε τον Πρίγγο) Είναι αυτό πού 'λεγε ο μεγάλος Μίμης Φωτόπουλος «Ρολόϊ με ρολόϊ έχει διαφορά.

Στο τελικό ερώτημα για το εξάγοργο του Σώσον ημάς να απαντήσω από την εμπειρία μου και με βάση τα ακούσματά μου...
Ο ... Γιάννου, ο Σφακιανάκης, και πολλοί άλλοι (και οι καταγραφείς ίσως, αφού ... το πιάνει το αυτί τους:wink εκτελούν το εξάγοργο... (Τα ονόματα ... τυχαία!)
Οι κ.κ. Χ, Ψ, όμως, δεν μπορούν με τίποτα, δεν τους βγαίνει!!! Κι αν το επιχειρήσουν ρεζιλεύονται, (ονόματα δε λέω, όσο και να ... χτυπιέστε)...

 

[Johnsteff]

Ιδού λοιπόν και τα πρώτα ηχητικά. Προσέλθετε και ελέγξατε.
Ενότητα 1η - ΗΧΟΣ Α΄ΧΑΤΖΗΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΣΤΑΝΙΤΣΑ.

ΣΗΜ. Ασφαλώς υπάρχουν επικαλύψεις αλλά και ελλείψεις (κάποια είναι διπλά ενώ κάποια άλλα μπορεί να μη βρέθηκαν). Αυτά όμως νομίζω είναι αρκετά. Θα ακολουθήσουν τέτοια σε κάθε ήχο και υποπερίπτωση. Οι καταγραφές του Παναγιώτη είναι συνδυαστικές και κάπως επιλεκτικές, ώστε να εξάγεται μια εικόνα πλήρης κάθε μέλους κατά το δυνατόν. Γι' αυτό πρέπει να ακουστούν όλα τα σχετικά ηχητικά παραθέματα στο καθένα. Το ποιό είναι ποιό θα το εντοπίσετε εύκολα μόνοι. Σχετικά με το αν ο αείμνηστος Στανίτσας θα επέτρεπε τόσο αναλυτική γραφή δεν το γνωρίζω (έχω όμως δει πολύ αναλελυμένα χειρόγραφά του παλαιά και όψιμα), αλλά υποψιάζομαι πως όχι. Και ο Καραμάνης δεν το επέτρεπε, είχε όμως δικά του παλαιά χειρόγραφα με εξαιρετική ακρίβεια κι όταν τον ρώτησα γιατί δεν έβαλε στη Λειτουργία του τέτοια αφού έτσι έψαλλε, μου απάντησε: "επειδή ήθελα το βιβλίο να είναι για όλο τον κόσμο". Δικός μας όμως στόχος ήταν να αποτυπώσουμε τις προφορικές του εκτελέσεις με τη μέγιστη ακρίβεια που μπορούσαμε (σε κάποια σημεία υπήρξαν και απλουστεύσεις όσο κι αν ακούγεται παράξενο), ώστε να έχουμε ανάγλυφη και επί χάρτου αποτυπωμένη την προφορική αναλυτική ερμηνεία του Στανίτσα. Συμφωνώ ότι είναι πυκνή και απαιτητική η γραφή. Γι' αυτό και θα τα παραθέτουμε και απλουστευμένα.
Και μια συμβουλή, αν επιτρέπετε: Οι ακροάσεις καταγραφής και εν προκειμένω ελέγχου απαραίτητο είναι να γίνονται πάντοτε με (καλά) ακουστικά και αν διαθέτουν απομόνωση εξωτερικών θορύβων, ακόμα καλύτερα.

 

[Johnsteff]

Τα δυο που δεν ανεβάσαμε σε απλουστευμένη γραφή.

 

[Johnsteff]

Το ΣΕ ΥΜΝΟΥΜΕΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΝ Πρίγγου σε αναλυτική και σε απλουστευμένη γραφή και σε οσα ηχητικά αρχεία μπορέσαμε επί του παρόντος να βρούμε.

 

[filomousos]

Εφόσον ο Θρ. Στανίτσας έχει αφήσει γραπτά τα ανωτέρω Σε Υμνούμεν , μήπως όλη αυτή η προσπάθειά μάλλον σύγχυση φέρνει και έχει ως αποτέλεσμα -ακούσιο κατά τη γνώμη μου-να νοθεύει το ύφος του αειμνήστου Άρχοντος Πρωτοψάλτου και ως εκ τούτου να θίγει την υστεροφημία του ;

Στην τελική μήπως έτσι περνάμε το μήνυμα στις επόμενες γενιές ότι ο ''κάθε Στανίτσας'' δεν ήξερε τι έψαλε και ξέρουμε εμείς και μάλιστα στο βαθμό που να τον διορθώνουμε κιόλας; - Το θέτω ως προβληματισμό.

Από το αρχείο των αναρτήσεων του φόρουμ υπενθυμίζω το πατριαρχικό ''σε υμνούμεν'' και αυτό του Χατζηαθανασίου σε Α' δια χειρός Θρ.Στανίτσα.

Προσωπική μου αίσθηση είναι ότι το όλο(φιλότιμο) εγχείρημα κατά τα κοινώς λεγόμενα ''πέρασε και δεν ακούμπησε''.

 

[Johnsteff]

Λίγα λόγια:
Οι καταγραφές του Στανίτσα συγκρινόμενες με το πολυδιάστατο σύμπαν των προφορικών του εκτελέσεων αποτελούν μόνον φωτογραφικά στιγμιότυπα των μελωδιών του. Ο Παναγιώτης μάζεψε περισσότερα τέτοια φωτογραφικά στιγμιότυπα μέσα από την προφορική του έκφραση -σαν τα καρέ του κινηματογράφου- όχι βέβαια για να βλάψει τη μνήμη του αλλά για να απεικονίσει πληρέστερα αυτό το αεικίνητο σύμπαν. Θέλησε στη συνέχεια να μεταδώσει τις μικρές του συγκολλήσεις ελπίζοντας ότι θα συνεχίσουν κι άλλοι την ανασύνθεση.
Ο Στανίτσας ήταν του ψάλλειν κι όχι του γράφειν, το ξέρουν καλά οι συνεργάτες του. Δεν ήταν όμως ο στιγμιαίος και άμορφος αυτοσχεδιαστής και τραγουδοποιός. Όσα έψαλλε με το αναλυτικό του τάλαντο είχαν σχήμα και μορφή.Το μουσικό σύμπαν που δημιουργούσε κατά τον οίστρο της στιγμής είχε φυσικούς νόμους στους οποίους υπάκουε. Οι αυτοσχεδιαστές ψάλτες -ανεξαρτήτως φωνητικού ταλάντου- εκτελούν συχνά ασύντακτα και αυθαίρετα μέλη που δεν ελέγχουν πλήρως διανοητικά αλλά μόνον φωνητικά. Ο Στανίτσας διέθετε μια ωρολογιακή ακρίβεια -πέραν κάποιων σκόπιμων μικροκαθυστερήσεων και υπερτονισμών- της αρχιτεκτονικής δομής και του ρυθμού ακόμα και στις πιο ελεύθερες εκτελέσεις του. Το μελωδικό του υλικό μάλιστα δεν ήταν εφεύρημα της στιγμής αλλά είχε προέλευση και καταγωγή. Όπως κι ο Πρίγγος αποτελούσε κινητή βιβλιοθήκη της ζωντανής Πολίτικης παράδοσης. Ο Ταλιαδώρος έλεγε για τον Πρίγγο: "Κάθε φορά που αυτός ο άνθρωπος άνοιγε το στόμα του άκουγα κάτι που δεν τόξερα". Το αυτό ισχύει για το Στανίτσα. Είχε σερμαγιά ανεξάντλητη θέσεων και αναλύσεων. Τα γραπτά του αποτελούν ένα μέρος της μόνον.
Κάτι από αυτό τον πλούτο γίνεται εδώ προσπάθεια να αποτυπωθεί. Στη σεβαστή του μνήμη.

 

[Johnsteff]

Ακολουθεί το ΣΕ ΥΜΝΟΥΜΕΝ ΚΙΟΥΡΝΤΙ Πρίγγου σε ηχητικά αρχεία (λείπει το του Ιωβηλαίου που θα το βρείτε στο youtube και στο ωραιότατο κανάλι του χρήστη https://www.youtube.com/user/vasta1956/videos?tag_id=&view=0&sort=dd&shelf_index=0) και σε αναλυτική και απλουστευμένη γραφή.

 

[Johnsteff]

Ακολουθεί το ΣΕ ΥΜΝΟΥΜΕΝ ΗΧΟΥ Β΄ΔΕΥΤΕΡΟΠΡΩΤΟΥ, σύνθεση και εκτελεση Στανίτσα σε αναλυτική και απλουστευμένη καταγραφή από τον Παναγιώτη Μαρούδα (και αρκετά ηχητικά αρχεία).