Θυμίαση προ της Θείας Λειτουργίας

[Hectorpanos]

Αγαπητά μέλη του forum,
Χρόνια πολλά επί τη εορτή της Μεταμορφώσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Συζητώντας με εναν οικείο μου αρχιμανδρίτη αυτές τις ημέρες, διετυπώθη το ερώτημα της θυμιάσεως προ της Θείας Λειτουργίας. Έχουμε δύο αντικείμενες παραδόσεις: μερική θυμίαση κύκλω της Αγίας Τραπέζης και μόνο,επί τη λήξει της προσκομιδής (όπως αναφέρεται και στο Ιερατικό 2020), και από την άλλη, την θυμίαση του τέμπλου και του λαού (όπως συνηθίζεται στην Εκκλησία της Ελλάδος), όπως υποστηρίζεται στο Ιερατικό της Α.Δ.

Τι λοιπόν από τα δύο είναι σωστό;

 

[MTheodorakis]

Ὁ ἱερεύς θυμιᾷ ὅλο τὸ ναὸ προπορευομένου τοῦ διακόνου μετὰ λαμπάδος

(Εὐχολόγιον μονῆς Σωτῆρος Μεσσήνης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1121-1132 ἔκδ. A. Jacob Un eucologe du Saint-Sauveur ‘’in Lingua Phari’’ de Messine, Le Bodleianus Auct. E. 5.13 στὸ Bulletin de l’ Institut historique belge de Rome 50 (1980) σ. 299, χφφ. εὐχολόγια Vat. gr. 1811 τοῦ ἔτους 1147 φ. 73r, Κρυπτοφέῤῥης Γ. β. II ἀρχὲς ιβ’ αἰ. φ. 2v· παρομοίως ψ.Διονυσίου τοῦ ἀρεοπαγίτου Περὶ ἐκκλησιαστικῆς ἱεραρχίας κεφ. γ’ 2, 1 (Φιλοκαλία τῶν νηπτικῶν καὶ ἀσκητικῶν τ. 3 σ. 368), χφφ. εὐχολόγια Vat. gr. 1863 μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1154-1189 φ. 6v, Barb. gr. 316 ιβ’ αἰ. φ. 7v, Dmitrieskij τ. 2 σσ. 265, 606, 822, Π. Τρεμπέλα Αἱ τρεῖς λειτουργίαι σσ. 5, 239-240, Αἱ θεῖαι λειτουργίαι ἔκδ. 1526, Ἱεροδιακονικὸν ἔκδ. 1780 σ. 33, Ἰ. Φουντούλη (+2007) Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικὰς ἀπορίας τ. 1 σ. 45),

ἀκόμα καὶ στὶς ἑσπερινὲς λειτουργίες.

 

[π. Μάξιμος]

Ταυτίζεται ἡ θυμίαση τοῦ τέλους τῆς προσκομιδῆς μέ τήν ἔναρξη τῆς θ. λειτουργίας.

Η Πρόθεση: Μελέτη Λειτουργική, Ιστορική-Θεολογική

Κυκλοφόρησε, από το Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου, το δίτομο έργο του Γεωργίου Αν. Κεσελόπουλου, Λέκτορα στο Τμήμα Θεολογίας του Πανεπιστημίου «ΛΟΓΟΣ» της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας, με τίτλο: Η Πρόθεση, Μελέτη Λειτουργική, Ιστορική–Θεολογική(8oς-15οςαιώνας), Λευκωσία 2018...

analogion.com

Τοῦ ἀρχιερέως ἡ ἔναρξη εἶναι μετά τήν μικρή εἴσοδο, γι᾿ αὐτό θυμιάζει τότε.

 

[Hectorpanos]

Ταυτίζεται ἡ θυμίαση τοῦ τέλους τῆς προσκομιδῆς μέ τήν ἔναρξη τῆς θ. λειτουργίας.

Η Πρόθεση: Μελέτη Λειτουργική, Ιστορική-Θεολογική

Κυκλοφόρησε, από το Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου, το δίτομο έργο του Γεωργίου Αν. Κεσελόπουλου, Λέκτορα στο Τμήμα Θεολογίας του Πανεπιστημίου «ΛΟΓΟΣ» της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας, με τίτλο: Η Πρόθεση, Μελέτη Λειτουργική, Ιστορική–Θεολογική(8oς-15οςαιώνας), Λευκωσία 2018...

analogion.com

Τοῦ ἀρχιερέως ἡ ἔναρξη εἶναι μετά τήν μικρή εἴσοδο, γι᾿ αὐτό θυμιάζει τότε.

Αυτό είχα στον νου μου και εγώ, αλλά θα μπορούσε να πεί και κανείς ότι η παράδοση της μη-θυμίασης έχει και αυτή την βάση της. Πχ στην Ρώμη επί 5ου αιώνος δεν υπήρχε κάν θυμίαση στην έναρξη, και όταν άρχισε να συνηθίζεται, ήταν μόνο περιφερειακά της Αγίας Τραπέζης (κάτι που διασώζεται μέχρι και σήμερα στην Θ. Λειτουργία των Ρ/καθολικών. Η θυμίαση του Αλληλουαρίου ήταν και αυτή αρχικά γύρω της Αγίας Τραπέζης και μόνο. Και στην Ρώμη όταν χρησιμοποιόνταν θυμίαμα κατά το οφερτόριο, θυμιαζόταν και η Αγία Τράπεζα και ο λαός. Έτσι θα μπορούσε να πεί κανείς οτί η τωρινή πράξη του Οικ. Πατριαρχείου Νέας Ρώμης είναι μια απομίμιση της τάξεως της Πρεσβυτέρας αυτής.

 

[π. Μάξιμος]

Νά συμπληρώσω, Ἰω. Φουντούλη, Ἀπαντήσεις... ὑπ᾿ ἀριθμ. 17 & 95.

Ἡ Νέα έκδοση "Ιερατικού" από το Οικουμενικό Πατριαρχείο (2020) σελ. 160 ἀναφέρεται καί στήν ἀπό Ὡραίας Πύλης θυμίαση.
Τό αὐτό καί στό νέο Ἱερατικό Ἀ. Δ. (Παρατηρήσεις στό τέλος).
Δέν συνδέουν, ἀλλά μᾶλλον συνδέουν...

Τό ἔργο του Γεωργίου Αν. Κεσελόπουλου εἶναι ἀποκαλυπτικό !

ΥΓ. Καί ἡ θυμίαση κατά τό ἀλληλουιάριον κατά τήν ἀρχαία τάξη καί πάντοτε ὑπό τοῦ πρώτου, εἶναι πάλιν μία θυμίαση ἐνάρξεως (ἡ θ. λειτουργία ἄρχεται ἀπό τῶν ἀναγνωσμάτων).