Εὐχὴ διὰ τὸν Κορωνοϊόν, Ποίημα Μητροπολίτου Ἐδέσσης Ἰωήλ.

Ας ερευνηθει κ λεξιλογικά τί σημαινει η κορώνη στα αρχαία.......
Μην εξεταζετε μονο αν υπαρχει ο τυπος, αλλα κ τί σημαίνει...
Ισως εκπλαγείτε.
Η κουρούνα
image001.jpg

 
Και αφού μας απασχολεί η Ευχή από γραμματικής απόψεως, είναι σωστό συντακτικώς το "ἱκετεύομέν σοι ὡς ἐλεῆμον ";

Το μεν «ἱκετεύομέν σοι» συναντάται και με δοτική πτώση:
Greek (Liddell-Scott)...
μετὰ δοτ., οὐδεὶς γὰρ μισῶν τινα ἱκετεύει αὐτῷ Ἰσαῖος π. τοῦ Μενεκλέους κλήρου § 8. ...
το «ὡς ἐλεῆμον» μάλλον δεν στέκει καθώς θα έπρεπε να είναι «ὡς ἐλεήμων» ή «ἐλεῆμον» χωρίς τον σύνδεσμο.

Σε κάθε περίπτωση όμως μάλλον μετρά περισσότερο η προαίρεση του αγίου να ευχηθεί υπέρ ημών παρά η ορθότητα της γραμματικής και του συντακτικού του.
Θεός φυλάξοι να περάσει όλο αυτό το κακό όσο γίνεται πιο ανώδυνα η χρόνια τώρα χειμαζόμενη πατρίδα μας.
 
Σε κάθε περίπτωση όμως μάλλον μετρά περισσότερο η προαίρεση του αγίου να ευχηθεί υπέρ ημών παρά η ορθότητα της γραμματικής και του συντακτικού του.
Καμία αντίρρηση, αλλά είναι και ευκαιρία για μια όμορφη ενασχόληση, όπως είναι η εμβάθυνση στην ιστορία της γλώσσας μας. Από φιλολόγους και μη.
...το «ὡς ἐλεῆμον» μάλλον δεν στέκει καθώς θα έπρεπε να είναι «ὡς ἐλεήμων» ή «ἐλεῆμον» χωρίς τον σύνδεσμο.
Εάν παραμείνει ο σύνδεσμος, μήπως είναι ορθότερο "ὡς ἐλεήμονι";
 
Εάν παραμείνει ο σύνδεσμος, μήπως είναι ορθότερο "ὡς ἐλεήμονι";

Εάν ακολουθούσε αρχαιότερου τύπου απαρεμφατική σύνταξη: «ἱκετεύομέν σοι ὡς ἐλεήμονι ἄραι αὐτὸν ἀφ' ἡμῶν» θα έστεκε καλλίτερα αφού το «ἐλεήμονι» θα προσδιόριζε το «σοι», που θα ήταν ταυτόχρονα έμμεσο αντικείμενο του «ἱκετεύομεν» και υποκείμενο του «ἄραι».

Εδώ, όμως, το απαρέμφατο «ἄραι» αναλύεται σε δευτερεύουσα τελική πρόταση: «ἱκετεύομέν σοι ἵνα (Συ ὡς ἐλεήμων) ἄρῃς αὐτὸν ἀφ' ἡμῶν»
όπου το «ὡς ἐλεήμων» μάλλον προσδιορίζει το υποκείμενο «Συ».

Πάντως, η διαφορά είναι λεπτότατη, και μάλλον στέκουν αμφότερα, ανάλογα με τη συντακτική ερμηνεία.
Εν πάση περιπτώσει ας αποφανθούν ως πιο ειδικοί οι φιλόλογοι του Ψ.
 
Αντιλαμβάνομαι πλήρως ότι δεν αξίζει να ασχολούμαστε με αυτή την πτυχή της ευχής, αλλά με την εν πίστει και μετανοία αναπομπή της. Άλλωστε κυκλοφορεί και «διορθωμένη», ακόμη και ορθογραφικώς, πράγμα που σημαίνει ότι μάλλον μετεγράφη ανακριβώς.

Πάντως , κατά την ταπεινή μου άποψη, θα έπρεπε:
1. ή να είναι: «ἱκετεύομέν σε ὡς ἐλεήμονα» για να μην συνδέεται η αιτιατική ελεήμονα με το «αυτόν»,
2. ή «ἱκετεύομέν σοι ὡς ἐλεήμονι»
, για τον ίδιο λόγο,
3. ή «ἱκετεύομέν σοι , Ελεῆμον ,…..».

Το θέμα , ασφαλώς, είναι να την αναπέμπουμε εν μετανοία και επιγνώσει.
 
Το θέμα για την κορώνα δεν είναι αν εντάσσεται ομαλά στο κλιτικό σύστημα της νέας ελληνικής αλλά αν στέκει έτσι στη λειτουργική αρχαΐζουσα γλώσσα. Ούτε εγώ είμαι φιλόλογος. Για να το απαντήσω θα ανέτρεχα σε ξένα δάνεια της εποχής των λειτουργικών κειμένων βλέποντας αν αυτά ακολουθούν ή όχι τον κανόνα αλλαγής του φωνήεντος κατά την κλίση.
 
Το θέμα για την κορώνα δεν είναι αν εντάσσεται ομαλά στο κλιτικό σύστημα της νέας ελληνικής αλλά αν στέκει έτσι στη λειτουργική αρχαΐζουσα γλώσσα.
Ὑπάρχει μιά τάση σέ νέες εὐχές (τό βλέπουμε καί σέ ἄλλες εὐχές τοῦ Σεβ.) πρός τήν καθαρεύουσα / λόγια...
 
Ὑπάρχει μιά τάση σέ νέες εὐχές (τό βλέπουμε καί σέ ἄλλες εὐχές τοῦ Σεβ.) πρός τήν καθαρεύουσα / λόγια...
.... που προσωπικά μου δημιουργεί θλίψη και το θεωρώ πολύ αρνητικό. Μια ευχή γραφτηκε, όχι ολόκληρη ακολουθία, τόσο δύσκολο ήταν πια να γραφτεί στην συγχρονη, καθομιλουμένη ελληνική; Αλλά όχι, εκεί, να αρχαΐζει. Μπας και καταλάβει κανείς καμιά λέξη περισσότερο. Και ο λόγος; Είτε η πεποίθηση για την ιερότητα της αρχαΐζουσας γλώσσας, σφάλμα και πλάνη μεγάλη, είτε γιατί έτσι διατηρείται μια απόσταση του πιστού από το κείμενο, σαν κάτι πιο ξένο κι όχι καθημερινό, που το θεωρώ ακόμα χειρότερο. Ίσως να υπάρχει και κάποια καλή αιτία, αλλά δεν την βλέπω. (Αν υπήρχε άγνοια της νέας ελληνικής, τότε θα το δικαιολογούσα, αλλά δεν νομίζω να φταίει αυτό)
 
Ὑπάρχει μιά τάση σέ νέες εὐχές (τό βλέπουμε καί σέ ἄλλες εὐχές τοῦ Σεβ.) πρός τήν καθαρεύουσα / λόγια...
Ενώ οι παλιότερες, πχ των τελευταίων 200-300 χρόνων, γράφονταν στην καθομιλουμένη;
 
Ενώ οι παλιότερες, πχ των τελευταίων 200-300 χρόνων, γράφονταν στην καθομιλουμένη;
Η γλώσσα των ευχών, ας πούμε, της Θ. Λειτουργίας του Ιω. Χρυσοστόμου, πόσο απέχει από την καθομιλουμένη της εποχής;
 
Η γλώσσα των ευχών, ας πούμε, της Θ. Λειτουργίας του Ιω. Χρυσοστόμου, πόσο απέχει από την καθομιλουμένη της εποχής;

Είναι η λεγόμενη "πατερική κοινή". Δεν είναι αττικίζουσα/αρχαΐζουσα, αλλά επ' ουδενί είναι η καθομιλουμένη της εποχής.
 
Back
Top