Επίσημο πρόγραμμα διδασκαλίας για Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής (7 χρόνια)
- Thread starter dkalpakidis
- Start date
Διδακτέα ύλη για δίπλωμα είναι προφανώς τα "άπαντα", που έλεγε κι ο συγχωρεμένος ο Μουστάκας σε μια ταινία του 
Εξεταστέα ύλη, ομως, είναι 8 δύσκολα μέλη από όλους τους ήχους (αργά χερουβικά και κοινωνικά, αργες καταβασίες, κρατήματα κλπ). Όταν εξετάστηκα εγώ, μαζί με τα παραπάνω 8 μέλη, είχα σε βυζαντινή και ευρωπαϊκή παρτιτούρα 5 δημοτικά τραγούδια της περιοχής μου, σε καταγραφή δικιά μου (όπου εξετάστηκα στην ορθογραφία της μουσικής και στη μεταγραφή της στο πεντάγραμμο). Τέλος, παρέδωσα στην επιτροπή και μια πρωτότυπη εργασία (η δική μου ήταν μια γραμματοσειρά με τα σύμβολα της ΒΜ που δούλευε μέσα από τον Word της Microsoft).
Ειλικρινά, δεν γνωρίζω τι γίνεται σε άλλα ωδεία ή σχολές ιερών μητροπόλεων, εγώ αυτά υπέστην, αυτά και ομολογώ. Λογικά, έτσι πρέπει να συνηθίζεται σε όλη την επικράτεια.
Εξεταστέα ύλη, ομως, είναι 8 δύσκολα μέλη από όλους τους ήχους (αργά χερουβικά και κοινωνικά, αργες καταβασίες, κρατήματα κλπ). Όταν εξετάστηκα εγώ, μαζί με τα παραπάνω 8 μέλη, είχα σε βυζαντινή και ευρωπαϊκή παρτιτούρα 5 δημοτικά τραγούδια της περιοχής μου, σε καταγραφή δικιά μου (όπου εξετάστηκα στην ορθογραφία της μουσικής και στη μεταγραφή της στο πεντάγραμμο). Τέλος, παρέδωσα στην επιτροπή και μια πρωτότυπη εργασία (η δική μου ήταν μια γραμματοσειρά με τα σύμβολα της ΒΜ που δούλευε μέσα από τον Word της Microsoft).
Ειλικρινά, δεν γνωρίζω τι γίνεται σε άλλα ωδεία ή σχολές ιερών μητροπόλεων, εγώ αυτά υπέστην, αυτά και ομολογώ. Λογικά, έτσι πρέπει να συνηθίζεται σε όλη την επικράτεια.
Δεν υπάρχει καμμία σχετική νομολογία που να ορίζει την ύλη του Διπλώματος Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής.Ο δέ νόμος που ισχύει απο το 1952 (Βασιλικό Διάταγμα) ορίζει ακριβώς Πτυχίον ή Δίπλωμα Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής.Ορίζει βέβαια & τα υποχρεωτικά μαθήματα αλλά και μια ποσότητα ύλης που σήμερα είναι αδύνατον να διδαχθεί με επιμέλεια.
Επί του πρακτέου τώρα χορηγούνται τίτλοι :
Πτυχίον Ιεροψάλτου
Δίπλωμα Μουσικοδιδασκάλου
Πτυχίον Βυζαντινής Μουσικής
Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής
για όλα υπάρχει μια δικαιολογία & ένα αίτιο. Πτυχίον Ιεροψάλτου σε όσους δεν έχουν απολυτήριο Λυκείου.Δίπλωμα Μουσικοδιδασκάλου κατά μίμησιν του συστήματος του Ωδείου Αθηνών του οποίου η ΣΧΟΛΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ είναι ειρήσθω εν παρόδω η επίσημη ΣΧΟΛΗ ΤΗς ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗς ΕΛΛΑΔΟΣ απο το 1907 αναγνωρισμένη απο το Υπουργείο Παιδείας.Οι δύο υπολοιπόμενοι τίτλοι προβλέπονται.Τα ζήτηματα όμως είναι όπως έχουν θιγεί εδώ και όπως η ίδια η ζωή τα βάζει τα εξής :
1.Με το πτυχίο & το δίπλωμα ο κάτοχος εγγράφεται στην επετηρίδα Ιδιωτικών εκπαιδευτικών,παλαιότερα ελάμβανε για το μεν πτυχίο 6 μόρια για το δε δίπλωμα 8 μόρια.Με τα παλαιά ισχύοντα ελάμβανε μέρος στις εξετάσεις για τον διορισμό του στην Μέση εκπαίδευση σαν καθηγητού Μουσικής.(Εκεί βέβαια συνέβαιναν κωμικοτραγικές καταστάσεις με υποψηφίους πτυχιούχους & διπλωματούχους να μην μπορούν στοιχειωδώς να παίξουν έστω & έναν απλό ύμνο στο πιάνο,να μην μπορούν να εκτελέσουν solfez και ότι φυσικά έχει να κάμει με την Δυτική Μουσική που καλώς ή κακώς ήταν προαπαιτούμενα στην εξέταση του Υπουργείου Παιδείας.) Βέβαια κάποτε εμείςσαν σπουδαστές ήμασταν υποχρεωμένοι και άριστο solfez να γνωρίζουμε και θεωρία της Δυτικής Μουσικής & την στοιχειώδη αρμονία επιπέδου πτυχίου Ωδικής αλλά και πιάνο σε επίπεδο κατωτέρας.Αυτό ήταν βέβαια το σύστημα του Ωδείου Αθηνών το οποίο παρέμεινε αναλλοίωτο μέχρι την εποχή του μακαρίτη Περιστέρη το οποίο ακολουθήθηκε εν πολλοίς απο όλους τους καθηγητές που αποφοίτησαν απο το Ωδείο Αθηνών ή σπούδασαν κόντα σε αποφοίτους του
( Βαλληνδράς,Μαφίδης,Μαργαζιώτης,Μαυραγάνης).
Την τελευταία όμως 25ετία τα πράγματα άλλαξαν.Σήμερα κατά πρώτον στην Ελλάδα υπάρχουν 800 Ωδεία & Μουσικές Σχολές.Η Μουσική εκπαίδευση πλέον είναι κατ'εξοχήν ιδιωτική υπόθεση & μάλιστα αυτό το απίθανο κράτος την θεωρεί είδος πολυτελείας & μέσα σε ένα άθλιο πλέγμα σχέσεων υπάρχουν οι δάσκαλοι που θέλουν να ζήσουν & οι σπουδαστές που συνήθως τελούν εν αγνοία & πληρώνουν. Κάπου τα χαμηλά δίδακτρα συνοδεύονται απο υψηλές υπηρεσίες εκεί που υπάρχουν καθηγητές & ιδιοκτήτες που είναι πάνω απ'όλα εκπαιδευτικοί.Τις περισσότερες φορές χαμηλά δίδακτρα ( ιδιαίτερα σε σχολές Μητροπόλεων) σημαίνουν άθλιες εγκαταστάσεις,εκτεταμένη φοροδιαφυγή,ελλιπή & υποκειμενική εκπαιδευτική ενημέρωση,ανυπαρξία διοίκησης.Το σύνηθες όμως είναι τα υψηλά δίδακτρα με χαμηλές παροχές.Και αυτό σήμερα φαντάζει λογικό μέσα στην τραγικότητα της χώρας μας. Είναι αδύνατον με φόρο στην απόδειξη 26% που θα γίνει 29%,ποσοστό ή ωρομίσθιο,ενοίκια,προσωπικό αύξηση εισφορών,ΔΕΗ ( στα ύψη) μια επιχείρηση να μπορέσει να ανταπεξέλθει με δίδακτρα κάτω των 120 ευρώ. Τώρα για να ξαναγυρίσουμε στο θέμα αφού πρέπει να διευκρινήσω ότι διδάσκω το αντικείμενο αυτό 30 χρόνια σε κάθε μορφή εκπαίδευσης,ο νόμος είναι απηρχειωμένος και πρέπει να αλλάξει.Κατά την γνώμη μου πρέπει να αλλάξει και η δομή των εξετάσεων. Πρέπει να γίνει σε περιφερειακό επίπεδο με αδιάβλητες επιτροπές. Στις εσωτερικές εξετάσεις πρέπει να συμμετέχει & εκεί εκπρόσωπος του Υπουργείου.Πρέπει να ορισθεί εκ νέου η διδακτέα ύλη καθώς και τα διδακτικά εγχειρίδια & να αποκλείονται εν τέλει οι υποψήφιοι που όχι με δικιά τους ευθύνη παραποιούν συστηματικά ακόμη & την γραφή της Μουσικής μας.Πρέπει ακόμη να γίνει επανέλεγχος και επαναξιολόγηση όλων των πτυχίων & διπλωμάτων της τελευταίας εικοσαετίας & να επαναξιολογηθούν οι διδάσκοντες.Σε επιμέρους ζητήματα το Υπουργείο έπρεπε άμμεσα να επαναξιολογήσει τις υποδομές & εγκαταστάσεις,τους διορισμούς,τιςοικονομικές συνθήκες,την εκτεταμένη φοροδιαφυγή,την αδήλωτη εργασία ιδιαίτερα στις Σχολές Βυζαντινής Μουσικής των Μητροπόλεων
Επί του πρακτέου τώρα χορηγούνται τίτλοι :
Πτυχίον Ιεροψάλτου
Δίπλωμα Μουσικοδιδασκάλου
Πτυχίον Βυζαντινής Μουσικής
Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής
για όλα υπάρχει μια δικαιολογία & ένα αίτιο. Πτυχίον Ιεροψάλτου σε όσους δεν έχουν απολυτήριο Λυκείου.Δίπλωμα Μουσικοδιδασκάλου κατά μίμησιν του συστήματος του Ωδείου Αθηνών του οποίου η ΣΧΟΛΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ είναι ειρήσθω εν παρόδω η επίσημη ΣΧΟΛΗ ΤΗς ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗς ΕΛΛΑΔΟΣ απο το 1907 αναγνωρισμένη απο το Υπουργείο Παιδείας.Οι δύο υπολοιπόμενοι τίτλοι προβλέπονται.Τα ζήτηματα όμως είναι όπως έχουν θιγεί εδώ και όπως η ίδια η ζωή τα βάζει τα εξής :
1.Με το πτυχίο & το δίπλωμα ο κάτοχος εγγράφεται στην επετηρίδα Ιδιωτικών εκπαιδευτικών,παλαιότερα ελάμβανε για το μεν πτυχίο 6 μόρια για το δε δίπλωμα 8 μόρια.Με τα παλαιά ισχύοντα ελάμβανε μέρος στις εξετάσεις για τον διορισμό του στην Μέση εκπαίδευση σαν καθηγητού Μουσικής.(Εκεί βέβαια συνέβαιναν κωμικοτραγικές καταστάσεις με υποψηφίους πτυχιούχους & διπλωματούχους να μην μπορούν στοιχειωδώς να παίξουν έστω & έναν απλό ύμνο στο πιάνο,να μην μπορούν να εκτελέσουν solfez και ότι φυσικά έχει να κάμει με την Δυτική Μουσική που καλώς ή κακώς ήταν προαπαιτούμενα στην εξέταση του Υπουργείου Παιδείας.) Βέβαια κάποτε εμείςσαν σπουδαστές ήμασταν υποχρεωμένοι και άριστο solfez να γνωρίζουμε και θεωρία της Δυτικής Μουσικής & την στοιχειώδη αρμονία επιπέδου πτυχίου Ωδικής αλλά και πιάνο σε επίπεδο κατωτέρας.Αυτό ήταν βέβαια το σύστημα του Ωδείου Αθηνών το οποίο παρέμεινε αναλλοίωτο μέχρι την εποχή του μακαρίτη Περιστέρη το οποίο ακολουθήθηκε εν πολλοίς απο όλους τους καθηγητές που αποφοίτησαν απο το Ωδείο Αθηνών ή σπούδασαν κόντα σε αποφοίτους του
( Βαλληνδράς,Μαφίδης,Μαργαζιώτης,Μαυραγάνης).
Την τελευταία όμως 25ετία τα πράγματα άλλαξαν.Σήμερα κατά πρώτον στην Ελλάδα υπάρχουν 800 Ωδεία & Μουσικές Σχολές.Η Μουσική εκπαίδευση πλέον είναι κατ'εξοχήν ιδιωτική υπόθεση & μάλιστα αυτό το απίθανο κράτος την θεωρεί είδος πολυτελείας & μέσα σε ένα άθλιο πλέγμα σχέσεων υπάρχουν οι δάσκαλοι που θέλουν να ζήσουν & οι σπουδαστές που συνήθως τελούν εν αγνοία & πληρώνουν. Κάπου τα χαμηλά δίδακτρα συνοδεύονται απο υψηλές υπηρεσίες εκεί που υπάρχουν καθηγητές & ιδιοκτήτες που είναι πάνω απ'όλα εκπαιδευτικοί.Τις περισσότερες φορές χαμηλά δίδακτρα ( ιδιαίτερα σε σχολές Μητροπόλεων) σημαίνουν άθλιες εγκαταστάσεις,εκτεταμένη φοροδιαφυγή,ελλιπή & υποκειμενική εκπαιδευτική ενημέρωση,ανυπαρξία διοίκησης.Το σύνηθες όμως είναι τα υψηλά δίδακτρα με χαμηλές παροχές.Και αυτό σήμερα φαντάζει λογικό μέσα στην τραγικότητα της χώρας μας. Είναι αδύνατον με φόρο στην απόδειξη 26% που θα γίνει 29%,ποσοστό ή ωρομίσθιο,ενοίκια,προσωπικό αύξηση εισφορών,ΔΕΗ ( στα ύψη) μια επιχείρηση να μπορέσει να ανταπεξέλθει με δίδακτρα κάτω των 120 ευρώ. Τώρα για να ξαναγυρίσουμε στο θέμα αφού πρέπει να διευκρινήσω ότι διδάσκω το αντικείμενο αυτό 30 χρόνια σε κάθε μορφή εκπαίδευσης,ο νόμος είναι απηρχειωμένος και πρέπει να αλλάξει.Κατά την γνώμη μου πρέπει να αλλάξει και η δομή των εξετάσεων. Πρέπει να γίνει σε περιφερειακό επίπεδο με αδιάβλητες επιτροπές. Στις εσωτερικές εξετάσεις πρέπει να συμμετέχει & εκεί εκπρόσωπος του Υπουργείου.Πρέπει να ορισθεί εκ νέου η διδακτέα ύλη καθώς και τα διδακτικά εγχειρίδια & να αποκλείονται εν τέλει οι υποψήφιοι που όχι με δικιά τους ευθύνη παραποιούν συστηματικά ακόμη & την γραφή της Μουσικής μας.Πρέπει ακόμη να γίνει επανέλεγχος και επαναξιολόγηση όλων των πτυχίων & διπλωμάτων της τελευταίας εικοσαετίας & να επαναξιολογηθούν οι διδάσκοντες.Σε επιμέρους ζητήματα το Υπουργείο έπρεπε άμμεσα να επαναξιολογήσει τις υποδομές & εγκαταστάσεις,τους διορισμούς,τιςοικονομικές συνθήκες,την εκτεταμένη φοροδιαφυγή,την αδήλωτη εργασία ιδιαίτερα στις Σχολές Βυζαντινής Μουσικής των Μητροπόλεων
Τα πτυχία και τα διπλώματα στη Β.Μ είναι μία τραγική ιστορία που ξεκίνησε, τέλος δεκαετίας 80 τότε που προϋπόθεση για να διδάξει κάποιος ακόμα και παραδοσιακό όργανο σε Ωδείο ή Μουσικό σχολείο ήταν το δίπλωμα Β. Μ . Τότε ήταν που γλυκάθηκαν οι δάσκαλοι από το χρήμα και δυστυχώς αυτή η ιστορία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Γι αυτό ευθύνονται αποκλειστικά οι "δάσκαλοι" οι οποίοι είτε λόγω φιλαργυρίας είτε λόγω αδυναμίας δίνουν πτυχία και διπλώματα σε ημιμαθείς. Ξέρετε αυτός είναι ο βασικότερος λόγος που έχει εκπέσει η ψαλτική τέχνη. Έχω συναντήσει πτυχιούχους η και διπλωματούχους Β.Μ που δεν γνωρίζουν στοιχειώδη πράγματα και απλά μαθήματα . Πως είναι δυνατόν παιδιά 18 ετών να παίρνουν δίπλωμα πότε πρόλαβαν και κάλυψαν την ύλη; κάποιοι δε απ αυτούς είναι και φάλτσοι. Και αναρωτιέμαι αυτός που τους έδωσε δίπλωμα ήταν κουφός ; Όχι βέβαια διότι κάποιους τους γνωρίζω και είναι καλοί ψάλτες άρα η εξήγηση είναι μία, η φιλαργυρία. Ξέρετε η Βυζαντινή Μουσική είναι το μοναδικό είδος μουσικής που αν δεν έχεις καλό δάσκαλο μένεις στάσιμος και μάλιστα γίνεσαι χειρότερος απ αυτόν. Σε όλα τα μουσικά όργανα αν ο δάσκαλος δεν είναι καλός υπάρχει πιθανότητα ο μαθητής να γίνει καλύτερος .Στη βυζαντινή μουσική αυτό είναι αδύνατον ! Ίσως γιατί η Β Μ είναι φωνητική. Επίσης θεωρώ ότι ο σπουδαστής που θέλει να έχει σφαιρική γνώση της Β. Μ δεν πρέπει να είναι κολλημένος σε ένα δάσκαλο αλλά να μαθητεύσει τουλάχιστον σε τρεις τους οποίους όμως θα έχει διαλέξει κατόπιν μεγάλης προσοχής. Αυτά πρέπει να τα δούμε σοβαρά και συγνώμη για την πολυλογία μου.
Παλιότερα με το δίπλωμα Β.Μ, μπορούσες να διοριστείς καθηγητής μουσικής στο δημόσιο σχολείο, όταν δεν είχαν ιδρυθεί ακόμα οι σχολές Μουσικολογίας δηλδ γύρω στο 1990. Αυτός ο νόμος ίσχυσε για καναδυό χρόνια. Γνωρίζω κάποιους που κατάφεραν και μπήκαν και σήμερα κοντεύουν κοντά 30 χρόνια στο δημόσιο σχολείο. Σήμερα δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα όμως κάποιος που έχει πτυχίο ή δίπλωμα μπορεί να πάρει θέση σε ένα Ωδείο και αν μεν είναι καλός ο.κ ,κάνει έργο, αν όμως είναι ....................... ,που δυστυχώς είναι πολλοί τέτοιοι αυτοί που κατάφεραν έρποντας να πάρουν θέσεις δασκάλου Β Μουσικής , τότε δυστυχώς διαφθείρουν την Δαμασκηνού τέχνη ασυστόλως και ανεμποδίστως. Το ανέφερα και παραπάνω,τα πτυχία και τα διπλώματα πρέπει να δίνονται μόνο σε αυτούς που τα αξίζουν ,αφού πρώτα περάσουν από σοβαρή και λεπτομερή εξέταση. Στους άλλους που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα ( πτυχίου ή διπλώματος) ας τους δίνεται ένα πτυχίο ιεροψάλτου χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να διδάξουν. Αν θέλουμε και ενδιαφερόμαστε να σταματήσει ο κατήφορος που έχει πάρει η Βυζαντινή μας Μουσική θα πρέπει να δούμε τα πράγματα σοβαρά . Δεν μπορεί " ψάλτες" που έχουν πτυχία και διπλώματα να μην λένε σωστά αργές δοξολογίες, πολυελέους ή να μην ξέρουν την έκταση της φωνής τους και πως θα πάρουν σωστά τη βάση του ύμνου που πρόκειται να ψάλλουν ή και ακόμα χειρότερα να μην μπορούν να εκφράσουν σωστά τα διαστήματα. Τέτοιες περιπτώσεις έχω συναντήσει πολλές γι αυτό τις αναφέρω , και λές " αυτός ο άνθρωπος έχει πάρει πτυχίο ; ποιος του το έδωσε ο μπακάλης ; " Το δε χειρότερο είναι ότι αυτοί οι τύποι φιλοδοξούν και επιδιώκουν να κάνουν και το δάσκαλο.
Αυτό πράγματι είναι αξιοθαύμαστο , όμως για να δείτε τη διαφορά των παλαιοτέρων θα παραθέσω στην υπομονή σας δύο περιπτώσεις όπου ήμουν παρών . Πήρα δίπλωμα από τον τέως Λαμπαδάριο της ΜΧΕ Ελευθέριο Γεωργιάδη στη Θεσσαλονίκη, στις εξετάσεις ήταν και ένας μαθητής του Γεωργιάδη που τον είχε μαζί του στο αναλόγιο από μικρό παιδί. Δεν τα είπε και τόσο καλά και ο Δάσκαλος του έβαλε " Λίαν καλώς" ,εμένα μου έβαλε άριστα γιατί πράγματι τα είχα πολύ καλά διαβασμένα και τα απέδωσα χωρίς κανένα λάθος . Μάλιστα ο άλλος θύμωσε και έκανε παράπονα στο δάσκαλο και ο Γεωργιάδης του είπε με αυτό το χιουμοριστικό ύφος που τον διέκρινε " Τα παράπονα σου στο Δήμαρχο" σαν να του έλεγε ότι κι αυτό που πήρες πολύ σου είναι. Ο δε Ταλιαδώρος -Χρύσανθος - Πασχαλίδης και Παπαλεξίου σε κάποιον μαθητή που τα δεν τα είπε καλά του είπε ο αείμνηστος Ταλιαδώρος , που δεν μάσαγε τα λόγια του ούτε κοίταζε να τα οικονομίσει από τα πτυχία και τα διπλώματα " Αγόρι μου εσύ το εκτέλεσες πραγματικά το μάθημα, Έλα πάλι το Σεπτέμβρη διαβασμένος και αν το πεις πάλι έτσι θα κάνουμε για πολλά χρόνια ακόμα παρέα" Ήταν όμως άλλες εποχές τότε δεν ήταν η εποχή της άνεσης της κολακείας της τεμπελιάς και του δε βαριέσαι ! όχι ότι δεν υπήρχαν κι αυτά αλλά δεν ήταν ο κανόνας.
Με πτυχίο ή δίπλωμα Β.Μ. ακόμα μπορέίς να διεκδικήσεις θέση αναπληρωτή σε μουσικό σχολέίο (δευτεροβάθμια εκπαίδευση δηλαδή) ως εμπειροτέχνης. Όμως προτιμώνται οι πανεπιστημιακοί και διαφαίνεται ότι στο μέλλον μόνο αυτοί θα μπορούν να αναλάβουν τέτοια θέση. Συνεπώς, προς το παρόν, ένα πτυχίο/δίπλωμα ωδείου δίνει επαγγελματικά δικαιώματα στο δημόσιο. Επίσης, όπως προαναφέρθηκε οι νόμοι αλλάζουν. Και εγώ διορίστηκα πέρσυ χάρη στο διδακτορικό (κυρίως), το οποίο μέχρι πρότινος δεν προσμετρώνταν στο διορισμό στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Σχετικά με το μέσο επίπεδο πτυχιούχων/διπλωματούχων δε διαφωνώ, απλώς να προσθέσω ότι έμαθα χθες σε μια συζήτηση ότι σε εξετάσεις σχολής μητροπόλεως, ο μητροπολίτης έδωσε εντολή "άπαντες να περάσουν με άριστα".
Σχετικά με το μέσο επίπεδο πτυχιούχων/διπλωματούχων δε διαφωνώ, απλώς να προσθέσω ότι έμαθα χθες σε μια συζήτηση ότι σε εξετάσεις σχολής μητροπόλεως, ο μητροπολίτης έδωσε εντολή "άπαντες να περάσουν με άριστα".
Όλα αυτά υποκειμενικά είναι και σχετικά γιατί δεν υπάρχει ακριβές μέτρο σύγκρισης ποιος είναι καλός, μέτριος, άριστος κλπ.
Κάποιοι δάσκαλοι είναι πολύ αυστηροί και σε κάνουν να νιώθεις άχρηστος, σε σημείο να μη θες να συνεχίσεις. Άλλοι τον ίδιο άνθρωπο τον βρίσκουν μουσική μεγαλοφυϊα. Άλλοι δίνουν πολλή σημασία στη θεωρία, άλλοι στην πράξη και άλλοι ακόμα πιο πέρα, στην ερμηνεία.
Υπάρχουν χιλιάδες καταξιωμένοι ψάλτες-δάσκαλοι, καθένας θα σου πει τα δικά του κριτήρια. Ακόμα και οι ίδιοι μπορεί να μην είναι καλοί σε όλα. Όπως γράφτηκε παραπάνω και η ίδια η ψαλτική γνώση ειδικά των εξετάσεων δεν είναι πλήρως χαρτογραφημένη.
Είμαστε σε ένα φόρουμ με τεράστιο όγκο γνώσης συσσωρευμένο, τείνει να θεωρείται προαπαιτούμενο να τα ξέρει όλα αυτά όποιος θέλει να λέγεται ψάλτης, διπλωματούχος, δάσκαλος κλπ. Είναι όμως δυνατόν; Μέχρι ποιο σημείο φτάνει η υποχρεωτική γνώση και πού αρχίζει το επιπλέον; Και με τι ηλικιακή αντιστοίχιση;
Αυτό το τελευταίο είναι επίσης μεγάλο θέμα: ένας που πάει να δώσει εξετάσεις στα 18 δεν μπορεί να έχει τον αέρα και την εμπειρία κάποιου που πάει στα 40 και πιθανόν να φοιτά 10 χρόνια και να είναι ήδη επαγγελματίας ψάλτης. Ωστόσο ο 18ρης πρέπει να επιβραβευτεί για το γεγονός ότι ήταν επιμελής και έβγαλε την ύλη στην ώρα του συνδυάζοντας σχολείο και ωδείο μαζί.
Κάποιοι δάσκαλοι είναι πολύ αυστηροί και σε κάνουν να νιώθεις άχρηστος, σε σημείο να μη θες να συνεχίσεις. Άλλοι τον ίδιο άνθρωπο τον βρίσκουν μουσική μεγαλοφυϊα. Άλλοι δίνουν πολλή σημασία στη θεωρία, άλλοι στην πράξη και άλλοι ακόμα πιο πέρα, στην ερμηνεία.
Υπάρχουν χιλιάδες καταξιωμένοι ψάλτες-δάσκαλοι, καθένας θα σου πει τα δικά του κριτήρια. Ακόμα και οι ίδιοι μπορεί να μην είναι καλοί σε όλα. Όπως γράφτηκε παραπάνω και η ίδια η ψαλτική γνώση ειδικά των εξετάσεων δεν είναι πλήρως χαρτογραφημένη.
Είμαστε σε ένα φόρουμ με τεράστιο όγκο γνώσης συσσωρευμένο, τείνει να θεωρείται προαπαιτούμενο να τα ξέρει όλα αυτά όποιος θέλει να λέγεται ψάλτης, διπλωματούχος, δάσκαλος κλπ. Είναι όμως δυνατόν; Μέχρι ποιο σημείο φτάνει η υποχρεωτική γνώση και πού αρχίζει το επιπλέον; Και με τι ηλικιακή αντιστοίχιση;
Αυτό το τελευταίο είναι επίσης μεγάλο θέμα: ένας που πάει να δώσει εξετάσεις στα 18 δεν μπορεί να έχει τον αέρα και την εμπειρία κάποιου που πάει στα 40 και πιθανόν να φοιτά 10 χρόνια και να είναι ήδη επαγγελματίας ψάλτης. Ωστόσο ο 18ρης πρέπει να επιβραβευτεί για το γεγονός ότι ήταν επιμελής και έβγαλε την ύλη στην ώρα του συνδυάζοντας σχολείο και ωδείο μαζί.
Καλησπέρα,
Αν θα μπορούσα θα ήθελα να εκφράσω την γνώμη ενός 25χρονου που πάλεψε με τα οικονομικά των ωδείων αλλά και με τα μαθήματα.
Οντας διπλωματούχος τρομπετίστας (κύριο επάγγελμα) αλλά και διπλωματούχος ψάλτης (κυρίως για εμένα το κάνω), έχω να πω ότι η περισσότερη δουλειά πάνω στη μουσική ήταν μετά τα διπλώματα. Οι νεώτεροι (στην ηλικία μου σχεδόν) 18χρονοι που παίρνουν τα πτυχία/διπλώματα δε νομίζω πως δεν τα αξίζουν.
Και εξηγούμαι:
Θυμάμαι, όλοι μου (!) οι δάσκαλοι (μικροί-μεγάλοι, έμπειροι-άπειροι, βυζαντινοί-δυτικοί) έλεγαν ότι όλοι κάνουν λάθη. Στα πτυχία, στα διπλώματα, στις μεγάλες σκηνές, στα αναλόγια ακόμα και στη ζωή τους. Γιατί να στερήσω (γιατί μιλάμε για προσωπική άποψη) από ένα μαθητή τη γλύκα του πτυχίου, με τα λάθη και τα προβλήματα του, που εν τέλει θα του δώσει κι εκείνη την ώθηση να αρχίσει να δουλεύει και πάνω στη δουλειά να γίνεται καλύτερος? Στα μαθήματα που κάνω στην τρομπέτα, μιας και είναι το κύριο μου επάγγελμα, γίνομαι κάθε μέρα καλύτερος. Είναι πολλά εκείνα που μου έλεγε ο δικός μου μέντορας και τα καταλαβαίνω μόνο τώρα που διδάσκω εγώ. Η δουλειά είναι εκείνη που με πήγε μπροστά, όχι το "στείρο" διάβασμα στο σπίτι. Εννοείται πως κι εκείνο έχει τη θέση του σε αυτό. Δε νομίζω ότι υπήρχε κάνεις που όταν πήρε το δίπλωμά του ήταν έτοιμος ψάλτης. Εδώ παίρνουμε δίπλωμα αυτοκινήτου και δεν ξέρουμε να οδηγούμε! Πρέπει να κάνουμε 5-6 βόλτες με τους γονιούς μας ώσπου να μάθουμε.
Αυτό νομίζω ότι είναι το σωστό, τουλάχιστον για εμένα που διαβάζω καθημερινά 4-5 ώρες τρομπέτα, άλλες 2 βυζαντινή μουσική, ακόμα και μετά τα διπλώματα, και στο τέλος της ημέρας 3-4 ώρες διδασκαλία.
Η συζήτηση έχει παρεκτραπεί αρκετά βέβαια. Εμένα για το δίπλωμα ο δάσκαλος μου με έβαλε να διαβάσω όλο το μαθηματαριον (το οποίο τώρα κατάφερα να τελειώσω!), όλα τα αργά χερουβικα του Κωνσταντίνου, τα αργά ανοιξανταρια του Κουκουζέλη και γενικα όλα εκείνα τα αργά μαθήματα που ανάθεμα κι αν θα τύχει ποτέ να πω στο αναλόγιο...
Ευχαριστώ που με ακούσατε. Μικρός είμαι, το ξερω, κι ακόμα μαθαίνω. Και νομίζω θα μαθαίνω μέχρι τα βαθιά γεράματα...
Αν θα μπορούσα θα ήθελα να εκφράσω την γνώμη ενός 25χρονου που πάλεψε με τα οικονομικά των ωδείων αλλά και με τα μαθήματα.
Οντας διπλωματούχος τρομπετίστας (κύριο επάγγελμα) αλλά και διπλωματούχος ψάλτης (κυρίως για εμένα το κάνω), έχω να πω ότι η περισσότερη δουλειά πάνω στη μουσική ήταν μετά τα διπλώματα. Οι νεώτεροι (στην ηλικία μου σχεδόν) 18χρονοι που παίρνουν τα πτυχία/διπλώματα δε νομίζω πως δεν τα αξίζουν.
Και εξηγούμαι:
Θυμάμαι, όλοι μου (!) οι δάσκαλοι (μικροί-μεγάλοι, έμπειροι-άπειροι, βυζαντινοί-δυτικοί) έλεγαν ότι όλοι κάνουν λάθη. Στα πτυχία, στα διπλώματα, στις μεγάλες σκηνές, στα αναλόγια ακόμα και στη ζωή τους. Γιατί να στερήσω (γιατί μιλάμε για προσωπική άποψη) από ένα μαθητή τη γλύκα του πτυχίου, με τα λάθη και τα προβλήματα του, που εν τέλει θα του δώσει κι εκείνη την ώθηση να αρχίσει να δουλεύει και πάνω στη δουλειά να γίνεται καλύτερος? Στα μαθήματα που κάνω στην τρομπέτα, μιας και είναι το κύριο μου επάγγελμα, γίνομαι κάθε μέρα καλύτερος. Είναι πολλά εκείνα που μου έλεγε ο δικός μου μέντορας και τα καταλαβαίνω μόνο τώρα που διδάσκω εγώ. Η δουλειά είναι εκείνη που με πήγε μπροστά, όχι το "στείρο" διάβασμα στο σπίτι. Εννοείται πως κι εκείνο έχει τη θέση του σε αυτό. Δε νομίζω ότι υπήρχε κάνεις που όταν πήρε το δίπλωμά του ήταν έτοιμος ψάλτης. Εδώ παίρνουμε δίπλωμα αυτοκινήτου και δεν ξέρουμε να οδηγούμε! Πρέπει να κάνουμε 5-6 βόλτες με τους γονιούς μας ώσπου να μάθουμε.
Αυτό νομίζω ότι είναι το σωστό, τουλάχιστον για εμένα που διαβάζω καθημερινά 4-5 ώρες τρομπέτα, άλλες 2 βυζαντινή μουσική, ακόμα και μετά τα διπλώματα, και στο τέλος της ημέρας 3-4 ώρες διδασκαλία.
Η συζήτηση έχει παρεκτραπεί αρκετά βέβαια. Εμένα για το δίπλωμα ο δάσκαλος μου με έβαλε να διαβάσω όλο το μαθηματαριον (το οποίο τώρα κατάφερα να τελειώσω!), όλα τα αργά χερουβικα του Κωνσταντίνου, τα αργά ανοιξανταρια του Κουκουζέλη και γενικα όλα εκείνα τα αργά μαθήματα που ανάθεμα κι αν θα τύχει ποτέ να πω στο αναλόγιο...
Ευχαριστώ που με ακούσατε. Μικρός είμαι, το ξερω, κι ακόμα μαθαίνω. Και νομίζω θα μαθαίνω μέχρι τα βαθιά γεράματα...
Αν τα ψάξουμε όλα με το γράμμα του νόμου δίπλωμα ή και πτυχίο ακόμα θα πρέπει να έχουν 2-3 άτομα σε όλη την Ελλάδα.
Κι αν ακόμα και για τους μεγαλύτερους ψάλτες όλο και κάποιος ανταγωνιστής υπάρχει που βρίσκει μια αδυναμία, ένα συστηματικό λάθος έως και παρέκκλιση από την παράδοση, τότε δίπλωμα ίσως να μην αξίζει να έχει κανένας.
Πχ σου λένε καλός ο τάδε δάσκαλος, οι απόφοιτοι του είναι ακριβείς στα διαστήματα, τις φθορές, το χρόνο, από θεωρητικά έχουν αποστηθίσει τα πάντα αλλά δεν είναι ψάλτες, δεν έχουν ύφος.
Ο προαναφερθείς δάσκαλος θα περάσει στην αντεπίθεση για τους άλλους ότι είναι πανηγυριτζηδες, τραγουδιαρηδες, φωνακλαδες, ότι τα μάθανε από κασέτες κλπ.
Αν βάλουμε και τη διαφωνία ως προς το θεωρητικό και τις αναλύσεις στο παιχνίδι τότε το πράγμα χοντραινει κι άλλο και δεν μένει κανένας ανέπαφος.
Κι αν ακόμα και για τους μεγαλύτερους ψάλτες όλο και κάποιος ανταγωνιστής υπάρχει που βρίσκει μια αδυναμία, ένα συστηματικό λάθος έως και παρέκκλιση από την παράδοση, τότε δίπλωμα ίσως να μην αξίζει να έχει κανένας.
Πχ σου λένε καλός ο τάδε δάσκαλος, οι απόφοιτοι του είναι ακριβείς στα διαστήματα, τις φθορές, το χρόνο, από θεωρητικά έχουν αποστηθίσει τα πάντα αλλά δεν είναι ψάλτες, δεν έχουν ύφος.
Ο προαναφερθείς δάσκαλος θα περάσει στην αντεπίθεση για τους άλλους ότι είναι πανηγυριτζηδες, τραγουδιαρηδες, φωνακλαδες, ότι τα μάθανε από κασέτες κλπ.
Αν βάλουμε και τη διαφωνία ως προς το θεωρητικό και τις αναλύσεις στο παιχνίδι τότε το πράγμα χοντραινει κι άλλο και δεν μένει κανένας ανέπαφος.
Νομίζω ότι πράγματι η συζήτηση έχει ξεφύγει ! Πηγαίνουμε στα άκρα και χάνουμε το μέτρο ! Φυσικά και δεν είναι υποκειμενικά τα πράγματα . Όταν ο πτυχιούχος φαλτσάρει ή δεν ξέρει να ψάλλει αργές δοξολογίες ή καταβασίες τότε κάτι δεν πάει καλά. ΄Δεν μιλάμε ούτε για φωνή ούτε για ύφος. Ο κάθε ψάλτης έχει τη φωνή του όπως το κάθε λουλούδι τη μυρωδιά του. Ο Πτυχιούχος ή ο διπλωματούχος ψάλλει ακολουθώντας το μουσικό κείμενο ή λέει ότι νάναι ; Γνωρίζω ψάλτη διπλωματούχο που παριστάνει και το δάσκαλο με φωνή όντως πολλών δυνατοτήτων και δεν πίστευα στα αυτιά μου όταν της Παναγίας, επειδή έψαλλε αριστερά ξεκινούσε στο "Θεαρχίο νεύματι" από λάθος βάση. Για τον συγκεκριμένο δεν είναι μόνο αυτό .Υπάρχουν και πολλές άλλες περιπτώσεις που μπορώ να αναφέρω αλλά " επιλείψει γαρ με διηγούμενον ο χρόνος" . Υπάρχουν βέβαια και σχολές που κάνουν δουλειά και δάσκαλοι που αγωνίζονται για την διάσωση της Ψαλτικής ,ας μην τα ισοπεδώνουμε όλα, αλλά νομίζω πως δεν είναι ο κανόνας . Εξαρτάται και εν πολλοίς από το Δεσπότη της περιοχής κατά πόσον είναι ευαισθητοποιημένος μουσικά αλλά και μορφωμένος. Αυτό φαίνεται σε κάποιες μητροπόλεις όπου ο επίσκοπος δείχνει ενδιαφέρον για την ψαλτική υπάρχει κάποιο επίπεδο. Δυστυχώς στην επαρχία που ψάλλω ο Επίσκοπος έχει τρία αρνητικά σημεία είναι αγενής , άμουσος -σε σημείο μίσους για τη μουσική- και αμόρφωτος και γι αυτό η ψαλτική έχει πάρει την κατηφόρα-όπως και πολλά άλλα πράγματα στη μητρόπολη- η ζημιά που γίνεται δεν θα διορθωθεί για τα επόμενα 50 χρόνια.
Το πότε θεωρείται ότι ο υποψήφιος ακολουθεί ή όχι το μουσικό κείμενο ενός μαθήματος σηκώνει αρκετή συζήτηση. Έπειτα η εξέταση αφορά μαθήματα προεπιλεγμένα, δεν σημαίνει ότι ο υποψήφιος ξέρει το ίδιο καλά και τα υπόλοιπα.
Εκτός αν θεωρείται πλέον ευτύχημα το να μπορεί κάποιος να πει τα προεπιλεγμένα μαθήματα χωρίς να φαλτσαρει.
Μια άλλη προσέγγιση αξιολογεί την ευρύτερη παρουσία και αντίληψη του υποψηφίου και τη δυνατότητα να ανταποκριθεί σε περισσότερα όταν και αν χρειαστεί. Διότι η μουσική σπουδάζεται και για ψυχαγωγία ιδίως στις νεαρές ηλικίες.
Εκτός αν θεωρείται πλέον ευτύχημα το να μπορεί κάποιος να πει τα προεπιλεγμένα μαθήματα χωρίς να φαλτσαρει.
Μια άλλη προσέγγιση αξιολογεί την ευρύτερη παρουσία και αντίληψη του υποψηφίου και τη δυνατότητα να ανταποκριθεί σε περισσότερα όταν και αν χρειαστεί. Διότι η μουσική σπουδάζεται και για ψυχαγωγία ιδίως στις νεαρές ηλικίες.