[Ερώτηση] Βάπτιση κατά την ημέρα των Θεοφανείων

tzourtzoulos

Νέο μέλος

ΒΑΠΤΙΣΗ ΑΝΗΜΕΡΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

Χαίρετε!
Πρόκειται να βαπτίσω ανήμερα της δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων (το απόγευμα). Ενδιαφέρομαι για τη τυπική διάταξη του θέματος και συγκεκριμένα:

α) παραλείπονται οι πρώτες μεγάλες ευχές οι οποίες είναι του Μεγ. Αγιασμού (λόγω του ότι ειπώθηκαν το πρωί) και απλά εκχύνει ο λειτουργός στο νερό της κολυμβήθρας τον πρωινό μεγ. Αγιασμό και προχωρεί στην ευχή του ελαίου;

β) αν ναι, υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος τρόπος που θα το κάνει; κατα τον "Εν Ιορδάνη" πρίν την "Ευλογημένη.."; μετά την "ευλογημένη"; σταυροειδώς;

γ)την προπαρασκευαστική - μυστική ευχή "Ὁ εὔσπλαγχνος καὶ ἐλεήμων Θεός..." θα την πει;

Ευχαριστώ.
 
Last edited:
Από όσα γνωρίζω Λεωνίδα, η ακολουθία του μεγάλου αγιασμού είναι ανάμνηση του μυστηρίου του βαπτίσματος... και σε καμιά περίπτωση δεν το αντικαθιστά. Άλλωστε οι ευχές του βαπτίσματος είναι επικεντρωμένες και προσανατολισμένες στον βαπτιζόμενο ενώ του μεγάλου αγιασμού των θεοφανείων στον αγιασμό των πιστών που μετέχουν σε αυτόν. Γνώμη μου είναι ότι το μυστήριο πρέπει να γίνει εξ αρχής ως είναι τυπωμένο στο Ευχολόγιο.

Με το καλό η βάπτιση.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Ἰω. Φουντούλη, Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικάς ἀπορίας, ὑπ᾿ ἀριθμ. 136.

«... ὁ μέγας ἁγιασμός ... εἶναι ἀκριβῶς ἡ εὐλογία τοῦ ὕδατος τοῦ ἁγίου βαπτίσματος. Ἑπομένως ἡ βάπτισις στό ὕδωρ αὐτό καί ἱστορικῶς καί θεωρητικῶς εἶναι δικαιωμένη. Καί σήμερα καί παλαιότερα κατ᾿ ἄγραφο παράδοσι σέ πολλά μέρη ... κατά τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων δέν γίνεται ἰδιαιτέρα καθαγίασις τοῦ ὕδατος, ἀλλά ρίπτεται στό ὕδωρ τῆς κολυμβήθρας μέγας ἁγιασμός καί συνεχίζεται ἡ ἀκολουθία ἀπό τήν εὐλογία τοῦ ἐπορκιστοῦ ἐλαίου. Στήν περίπτωσι αὐτή θά πρέπει νά παραλειφθοῦν ἀπό τήν ὅλη ἀκολουθία τά πέντε ἤ ἕξ αἰτήματα τῶν εἰρηνικῶν, πού ἀναφέρονται στόν καθαγιασμό τοῦ ὕδατος καί ἡ καθαγιαστική εὐχή (Μέγας εἶ Κύριε... μέχρι ...τοῖς ἀπογεγραμένοις... Ἀμήν.)»

Αὐτά γνωρίζω κι ἐγώ ἐκ πείρας καί ἔτσι ἔχουμε κάνει πάντοτε αὐτή τήν ἡμέρα.


 

Ἰω. Φουντούλη, Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικάς ἀπορίας, ὑπ᾿ ἀριθμ. 136.

«... ὁ μέγας ἁγιασμός ... εἶναι ἀκριβῶς ἡ εὐλογία τοῦ ὕδατος τοῦ ἁγίου βαπτίσματος. Ἑπομένως ἡ βάπτισις στό ὕδωρ αὐτό καί ἱστορικῶς καί θεωρητικῶς εἶναι δικαιωμένη. Καί σήμερα καί παλαιότερα κατ᾿ ἄγραφο παράδοσι σέ πολλά μέρη ... κατά τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων δέν γίνεται ἰδιαιτέρα καθαγίασις τοῦ ὕδατος, ἀλλά ρίπτεται στό ὕδωρ τῆς κολυμβήθρας μέγας ἁγιασμός καί συνεχίζεται ἡ ἀκολουθία ἀπό τήν εὐλογία τοῦ ἐπορκιστοῦ ἐλαίου. Στήν περίπτωσι αὐτή θά πρέπει νά παραλειφθοῦν ἀπό τήν ὅλη ἀκολουθία τά πέντε ἤ ἕξ αἰτήματα τῶν εἰρηνικῶν, πού ἀναφέρονται στόν καθαγιασμό τοῦ ὕδατος καί ἡ καθαγιαστική εὐχή (Μέγας εἶ Κύριε... μέχρι ...τοῖς ἀπογεγραμένοις... Ἀμήν.)»

Αὐτά γνωρίζω κι ἐγώ ἐκ πείρας καί ἔτσι ἔχουμε κάνει πάντοτε αὐτή τήν ἡμέρα.



Διαφωνώ με τον καθηγητή σχετικά με την ιστορική επιβεβαίωση αυτής της πρακτικής. Ο καιρός τέλεσης του μυστηρίου της βάπτισης είναι στο λυχνικό κατά τη διάρκεια των αναγνωσμάτων, ιδιωτικώς, ξέχωρα από τη σύναξη των πιστών, στο βαπτιστήριο ή στο νάρθηκα, κεκλεισμένων των πυλών. Ο δε καιρός του μεγάλου αγιασμού είναι μετά την οπισθάμβωνο της λειτουργίας του λυχνικού, παρουσία όλων των πιστών της σύναξης. Επομένως, ιστορικώς έχει γίνει πρώτα η βάπτιση των νεοφωτίστων και ακολουθεί ο μέγας αγιασμός των θεοφανείων.

Αν υπάρχουν μαρτυρίες σε χφφ., ακόμα και νεώτερης χρονολόγησης, ας παρατεθούν.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Επομένως, ιστορικώς έχει γίνει πρώτα η βάπτιση των νεοφωτίστων και ακολουθεί ο μέγας αγιασμός των θεοφανείων.
Τό ἀντίθετο γράφει ὅτι συνέβαινε, στήν ἀρχή αὐτῆς τῆς ἀπάντησης καί διεξοδικότερα στήν 126 πού παραπέμπει εἰσαγωγικῶς. Δέν εἶναι δυνατόν νά ἀντιγράψω ἄλλα, ὅποιος μπορεῖ ἄς σκανάρει τίς δύο αὐτές ἀπαντήσεις.


 
Σχετικά γράφει και ο μακαριστός Τρεμπέλας εδώ στην εισαγωγή (βλ. το πρώτο αρχείο στην εισαγωγή ιδιαίτερα από τη σελίδα 8 και μετά). Αυτός ομιλεί μάλλον για ύδωρ βαπτισματικό από το οποίο ελάμβαναν και οι πιστοί χωρίς ιδιαίτερη ακολουθία αρχικά, και μετέπειτα για διαχωρισμό των δύο ακολουθιών. Παρόλα αυτά δεν μαρτυρείται σε ρουμπρίκα η λειτουργική πράξη της επίχυσης μεγάλου αγιασμού σε ύδωρ βαπτισμάτων. Αν υπάρχει τεκμήριο που αγνοώ, παραθέστε.

Πάντως αναμφισβήτητα ο μέγας αγιασμός των Θεοφανείων και του Βαπτίσματος είναι ο αυτός. Διαφωνώ ως προς τη λειτουργική πρακτική της παράλειψης της ευχής του μεγάλου αγιασμού του βαπτίσματος (χαλάει η αρχαία δομή των μυστηρίων: ειρηνικά, ευχή, ειρήνη, κεφαλοκλισία, ευχή), και της επίχυσης ήδη καθαγιασθέντος μεγάλου αγιασμού (καθόσον δεν μαρτυρείται τέτοια πρακτική σε λειτουργικό χειρόγραφο).
 
Top