Α' κανών χωρίς ειρμούς

[jupiter]

Στην εορτή της προόδου του Τιμίου Σταυρού την 1η Αυγούστου το μηναίο ορίζει δύο κανόνες:
α') τον κανόνα του Σταυρού, και
β') τον κανόνα των αγίων.

Στον α' κανόνα δεν γράφει ολόκληρους τους ειρμούς όπως γίνεται πάντα στους α' κανόνες, αλλά μόνο την αρχή τους (Αρματηλάτην Φαραώ). Στην περίπτωση αυτή και σε παρόμοιες περιπτώσεις τί κάνουμε; θα ψάλλουμε τον α' κανόνα χωρίς ειρμούς ή θα τον ψάλλουμε κανονικά με τους ειρμούς του (ψάχνοντάς τους στον μεγάλο παρακλητικό κανόνα); Στην συγκεκριμένη περίπτωση είμαστε τυχεροί γιατί οι "Αρματηλάτην Φαραώ" είναι γνωστοί ειρμοί. Όταν όμως οι ειρμοί είναι λιγότερο γνωστοί πώς τους βρίσκουμε; Γίνεται να ψαλλεί ποτέ α' κανών χωρίς ειρμούς;


Και μία ερώτηση γενικά για τους κανόνες: στα Σταυροθεοτοκία τί στίχο λέμε; "Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς" όπως και στα κανονικά θεοτοκία;


Ευχαριστώ.

 

[Καραογλάν βασίλειος]

Μια πρόχειρη απάντηση, εν αναμονή εγκυροτέρων:
1. Οι ειρμοί του κανόνος του Σταυρού την α΄ Αυγούστου δεν παρατίθενται στα εν χρήσει Μηναία ίσως διότι αρχικά προεψάλλετο ο κανών της Παρακλητικής πρώτος μετά ειρμού.
2. Εφ’ όσον κατά την κρατούσα τάξη η ακολουθία ψάλλεται άνει Παρακλητικής , δέον όπως ο κανών του Σταυρού ψαλεί μετά των ειρμών αυτού ως πρώτος ψαλλόμενος.
3. Τους απαιτουμένους υπό του Τυπικού ειρμούς, αν δεν παρατίθενται στα λειτουργικά βιβλία, τους ανευρίσκουμε στο λειτουργικό βιβλίο «Ειρμολόγιον».
4. Ο πρώτος κανών εκάστης ωδής εις τον Όρθρο ψάλλεται μετά ειρμού.
5. Εις τα σταυροθεοτοκία, αν δεν είναι τα τελευταία τροπάρια των ωδών οπότε λέγονται εις το «και νυν» , λέμε το γνωστό θεομητορικό στίχο «Υπεραγία Θεοτόκε…», εκτός αν – κατά την αρχαία τάξη-ψάλλονται ως στιχηρά της στιχολογίας των ωδών οπότε λέγεται ο αντίστοιχος στίχος της βιβλικής ωδής.

 

[MTheodorakis]

Ψάλλεται ὁ α' τῆς Παρακλητικῆς μετὰ τῶν εἱρμῶν εἰς 4 (ἄνευ τῶν μαρτυρικῶν), τοῦ Σταυροῦ ἄνευ εἱρμῶν εἰς 6 καὶ τῶν ἁγίων ἄνευ εἱρμῶν εἰς 4 (ΤΑΣ κεφ. κστ'), ὅπου τὸ τριαδικὸ καὶ τὸ θεοτοκίο λέγονται ὑποχρεωτικά.

Πάντοτε ὁ α' κανόνας ἀρχίζει μὲ τὸν εἱρμό του. Ἄν δὲν ἀναγράφεται τὸν ψάλλομε ἀπὸ τὸ Εἱρμολόγιον μουσικὸ ἤ μή.

Στὰ Σταυροθεοτοκία λέμε Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.

 

[jupiter]

Σε μεγάλες εορτές κάποιες φορές οι ειρμοί αντί για βιβλικό περιεχόμενο αναφέρονται στην εορτή. Υπάρχει περίπτωση να τύχει ο ειρμός να έρχεται σε σύγκρουση με την τρέχουσα εορταστική περίοδο;
π.χ. θα μπορούσε να είναι Μάρτιος μήνας και να ψάλλουμε κάποιον κανόνα με ειρμό "Αναστάσεως ημέρα" ή "Χριστός γεννάται" ή "Πεποικιλμένη τη θεία δόξη" ή κάποιον άλλον που να μην ταιριάζει με την τρέχουσα εορταστική περίοδο;
Μπορεί να τύχει ποτέ κάτι τέτοιο ή είναι κανονισμένα έτσι ώστε οι εορταστικοί ειρμοί να ψάλλονται μόνο στις εορτές τους;

Με συγχωρείτε αν η ερώτηση είναι λίγο αφελής ή αυτονόητη.

 

[Καραογλάν βασίλειος]

θα μπορούσε να είναι Μάρτιος μήνας και να ψάλλουμε κάποιον κανόνα με ειρμό "Αναστάσεως ημέρα" ή "Χριστός γεννάται" ή "Πεποικιλμένη τη θεία δόξη" ή κάποιον άλλον που να μην ταιριάζει με την τρέχουσα εορταστική περίοδο;

Στην περίπτωση αυτή (για τις δύο τουλάχιστον πρώτες περιπτώσεις που αναφέρετε) υπάρχουν κατάλληλα "πρόσειρμα" που έχουν σχέση με το θέμα της αντίστοιχης βιβλικής ωδής και όχι με της εορτής για την οποία γράφτηκαν ειδικά οι ειρμοί.