Αναστασιματάριον Θρασύβουλου Στανίτσα – Τόμος Β΄ Όρθρος

[ΠΜΧ]

Για να επιστρέψω στο κυρίως θέμα:

Ανάρτηση της Ρομφαίας για το Αναστασιματάριο.

 

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ]

Είναι πάντως απορίας άξιο...

Για ποιόν λόγο έχει δεχτεί πολεμική (κυρίως στο Facebook κι ευτυχώς από ελάχιστο κόσμο) ο κ. Παϊβανάς; Αδυνατεί κανείς να καταλάβει...

Εκτός του ότι είναι υπέροχος άνθρωπος, δεν έχει δώσει ποτέ δικαιώματα. Δεν έχει μπλέξει ποτέ σε διαδικτυακές κοκορομαχίες. Είναι ο μόνος διά ζώσης (επί πολλά έτη) μαθητής του Άρχοντος. Υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος στους Μαΐστορες. Χοραρχεί μια επαγγελματικότατη χορωδία (κατ' εμέ η καλύτερη στην Ελλάδα, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα). Έχει βγάλει πλήθος μαθητών, με πολλούς από αυτούς να είναι πολύ καλοί ψάλτες, κοσμήματα στα σημερινά αναλόγια.

Τέλος πάντων, βγαίνω εκτός θέματος. Απλά έχω στενοχωρηθεί με αυτά που διαβάζω στα διάφορα μέσα, κι είπα να γράψω δυο λόγια.

Ἐλπίζω νὰ μὴν ὑπονοεῖτε ὅτι μὲ αὐτὰ ποὺ ἔγραψα δὲν σέβομαι τὸν κ. Παϊβανᾶ ἢ ὅτι ἀσκῶ πολεμικὴ κατ᾿ αὐτοῦ. Προφανῶς εἶναι ἄριστος χαρακτήρας καὶ ἔχει προσφέρει πολλὰ στὴν Β.Μ.

 

[Γιώργος Μ.]

Μὲ τὸ "ἐπὶ χρήμασι" ἐννοῶ ὅτι, ἐὰν ὑπάρχουν οἱ ἠχογραφήσεις, δὲν εἶναι κακὸ νὰ τὶς ἐμπορευθεῖ ὁ κ. Παϊβανᾶς. Ποῦ τὸ κακό. Ὅσο γιὰ τὶς ἀμφιβολίες μου, στηρίζονται στὸ ἑξῆς: Ἐὰν δὲν ἔχεις τὶς ἠχογραφήσεις, μὲ τὴ μία ἢ δύο ἢ ἔστω τρεῖς φορὲς ποὺ ἄκουσες τὸ ἴδιο μάθημα, μπορεῖς νὰ τὸ καταγράψεις ἐπακριβῶς; Ἐδῶ ὁλόκληρος Πρίγγος, ὁ ὁποῖος λέει ὅτι "Μᾶς παραδίδει διὰ γραφῆς ὅ,τι διὰ ζώσης παρέλαβε ἀπὸ τὸν διδάσκαλόν του Ἰάκωβο Ναυπλιώτη" καὶ βλέπουμε ὅτι ἔχει διαφορὲς ἀπὸ τὶς ἠχογραφήσεις τοῦ Ναυπλιώτου. Βλ. πρόχειρα τὸ δοξαστικὸν "Σήμερον προέρχεται ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου" καὶ τὸ τροπάριον "Ἐρχόμενος ὁ Κύριος" (τὸ πρῶτο μὲ περισσότερες καὶ τὸ δεύτερο μὲ λιγώτερες διαφορές). Εὐκαιρίας δοθείσης, τὸ ὅτι κάποιος συνάδελφος γράφει γιὰ λάθη ὀρθογραφίας ἢ ἐκφράζει τὶς ἀμφιβολίες του γιὰ ὁρισμένα θέματα εἶναι κάτι ποὺ ἀπαγορεύεται; Δὲν νομίζω. Ὁπότε ἂς ἀφεθεῖ ὁ καθένας νὰ γράφει τὴν κρίση του γιὰ τὸ βιβλίο καί, ἐννοεῖται, ὅποιος θέλει τὸ ἀγοράζει αὐτὸ ἢ ὁποιοδήποτε ἄλλο μουσικὸ βιβλίο.

Οι ενστάσεις που καταγράφεις, αγαπητέ Κωνσταντίνε, θα είχαν νόημα αν επρόκειτο π.χ. για κριτική έκδοση ενός κειμένου, οπότε μας ενδιαφέρει η απόλυτη προσήλωση στο αρχικό κείμενο του συγγραφέα. Δεν είπε όμως κανείς ότι έγινε «κριτική έκδοση» των ψαλτικών παραδόσεων του μακαριστού άρχοντος.
Ένας άνθρωπος που έχει αφομοιώσει πλήρως το ύφος του με μακρόχρονη δια ζώσης μαθητεία, μπόρεσε να το αποτυπώσει γραπτώς με τον πλέον αξιόπιστο τρόπο σε ένα έργο για πρώτη φορά τόσο ολοκληρωμένο. «Εὐφρανθῆναι καὶ χαρῆναι ἔδει».

ΥΓ Για τον ίδιο ακριβώς λόγο νομίζω ότι είναι δευτερεύουσας σημασίας (όχι γενικά, αλλά σε σύγκριση με τη σπουδαιότητα αυτού του έργου) οι τυχόν ορθογραφικές αποκλίσεις.

 

[ΠΜΧ]

Ἐλπίζω νὰ μὴν ὑπονοεῖτε ὅτι μὲ αὐτὰ ποὺ ἔγραψα δὲν σέβομαι τὸν κ. Παϊβανᾶ ἢ ὅτι ἀσκῶ πολεμικὴ κατ᾿ αὐτοῦ. Προφανῶς εἶναι ἄριστος χαρακτήρας καὶ ἔχει προσφέρει πολλὰ στὴν Β.Μ.

Όχι, δεν θεωρώ ότι ασκείτε πολεμική. Απλά πήρα αφορμή από δύο φράσεις του π. Μάξιμου κι είπα να καταγράψω τις σκέψεις μου για τις παράλογες αντιδράσεις που βλέπω στα διάφορα μέσα.

(Για αυτό εξ άλλου δεν έκανα reply σε δικό σας απόσπασμα, ακριβώς για να μην υπάρξει τέτοια παρεξήγηση)

 

[ybulbu]

Αγαπητοί, λαθάκια καταγραφής μπορούν να συμβούν στον οποιονδήποτε. Μέχρι να καταλάβω τι ακριβώς κάνει ο Πρίγγος στο «Οὐδεὶς προστρέχων ἐπὶ σοῖ» της Παρακλήσεως για να το καταγράψω, το άκουσα πολλές δεκάδες φορές. Μέχρι τότε, όσες καταγραφές Παρακλήσεως το είχαν καταγράψει από εκεί, είχαν αστοχήσει (παρέλκει το να αναφέρω ονόματα των πιστοτάτων κατά τα άλλα καταγραφέων). Δε λιβανίζω τον εαυτό μου, σε ανάρτηση στο yt με ένα Δοξαστικό Τριωδίου το Δάφφα μου 'χει ξεφύγει κι εμένα κάτι πολύ καραμπινάτο. Θέλω να πω ότι συμβαίνει, δεν είναι σπάνιο ή τραγικό. Σάμπως στις μέχρι τώρα καταγραφές δε βρίσκουμε να 'χουν ξεφύγει λαθάκια;

Το νόημα δεν είναι να ψάξουμε για τέτοια λάθη. Δεν καλούμαστε να διορθώσουμε την έκδοση αλλά, αν θέλουμε, να αναπαράγουμε απ' αυτήν τα ψαλλόμενα. Φυσικά, η παράθεση των ηχητικών λύνει κάθε αμφιβολία μήπως κάτι δεν καταγράφηκε όπως ειπώθηκε, αλλά προσωπικά θα ήθελα το άκουσμα κυρίως για να μπω στο πνεύμα των θέσεων, αφού υπάρχει η εγγραφή, στη σπάνια περίπτωση που κάτι δεν είναι στα αυτιά μας. Η ύπαρξη των μαθημάτων του β' χορού, πάντως, τεκμαίρεται και από τις ηχογραφήσεις των συντόμων Καταβασιών που ανέβηκαν εδώ. Ο κ. Παϊβανάς υπεύθυνα δηλώνει στην εισαγωγή πως τα Ανατολικά των Αίνων τα έγραψε χωρίς άκουσμα. Συνεπώς, τα υπόλοιπα μέλη μπορούμε να θεωρήσουμε με ασφάλεια ότι είναι καταγραφές (ή αντιγραφές όπου δηλώνεται). Νωρίς είναι, μόλις βγήκε η έκδοση. Φαντάζομαι πως, προϊόντος του χρόνου, όλο και κάτι θα έρθει στην επιφάνεια.

 

[tsak77]

Ζητῶ συγγνώμη γιὰ τὸ ἄσχετο μὲ τὴν ἀνακοίνωση τῆς ἔκδοσης #9 μήνυμά μου, ἔπρεπε νὰ τοποθετηθεῖ στὴν ἑνότητα τῆς βιβλιοκριτικῆς. Ἴσως ἡ συζήτηση ποὺ ἀκολουθεῖ θὰ ἔπρεπε νὰ μεταφερθεῖ ἀπὸ τοὺς κ. συντονιστές ἂν δὲν διαγραφεῖ. Καὶ πάλι συγγνώμη γιὰ τὴν ἀναστάτωση.

Ὁ κ. Παϊβανᾶς δὲν χρειάζεται κατακριτὲς (δὲν νομίζω ὅτι ἔχει μία τέτοια ὥριμη καὶ εὐγενέστατη ὄντως φυσιογνωμία μὲ τέτοιο μάλιστα ἔργο) οὔτε δικηγόρους. Τὰ λάθη εἶναι λάθη καὶ ὁ κ. Παϊβανᾶς εἶναι ὁ κ. Παϊβανᾶς. Τὰ λάθη χρειάζονται προσοχή, πάντα κατὰ τὰ ἀνθρώπινα μέτρα, ὁ δὲ ἐκδότης ἕνα εὐχαριστῶ καὶ μία εὐχὴ νὰ πάει καλὰ τὸ βιβλίο.

Ὑπάρχει ἡ κριτικὴ σὲ ἕνα ἔργο ποὺ ἐκτίθεται δημόσια, καὶ ὁ προσωπικὸς πόλεμος. Ἐπειδὴ σὲ παρόμοιες περιπτώσεις καὶ μάλιστα δίχως χρηματικὸ κέρδος τὰ ἔχω ζήσει ἀμφότερα, τὸ πρῶτο εἶναι πολὺ ἐποικοδομητικὸ καὶ ὠφέλιμο (μάλιστα ὄχι ἐμμέσως ἀλλὰ ἄμεσα μὲ τιμᾶ αὐτὸς ποὺ μὲ διορθώνει διότι θεωρεῖ ἄξιο μελέτης καὶ κριτικῆς τὸ ἔργο μου), τὸ δεύτερο πληγὴ στὸν ὑγιῆ ἢ ὄχι καὶ τόσο ναρκισσισμό μου. Μποροῦμε νὰ διακρίνουμε τὴν διαφορὰ στὸ γραπτὸ ποὺ διαβάζουμε;

Γιατί κάθε φορὰ πρέπει νὰ λέμε τὰ αὐτονόητα…

Περὶ τῆς ὀρθογραφίας γενικότερα καὶ ὅτι κάποιες φορὲς προτιμᾶται ἡ καταστρατήγησή της προκειμένου νὰ ἀποδοθεῖ ἡ ἔκφραση, αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι μία τακτικὴ ποὺ ἀφ’ ἑνὸς «ἔθαψε» πολύτιμα ἔργα ὅπως τοῦ Ἄγγελου Βουδούρη (ἴσως στὴν συγκεκριμένη περίπτωση ὁ λόγος ἦταν ἡ ταχύτητα καταγραφῆς), ἀφ’ ἑτέρου ὁ Στανίτσας δὲν φαίνεται νὰ ἀκολουθεῖ τέτοια τακτικὴ στὰ χειρόγραφά του, τὰ ὁποῖα στὸν τομέα αὐτὸν εἶναι ἄψογα. Μὲ τὴν λογικὴ αὐτή, δὲν βλέπω τὸν λόγο γιατί ἕνα τέτοιο σοβαρὸ γιὰ τὴν ψαλτικὴ ζήτημα δὲν πρέπει νὰ τὸ συζητᾶμε μὲ τὴν ὅποια ἀφορμὴ κριτικῆς σὲ μία ἔκδοση;