Αγρυπνίες εντός Τεσσαρακοστής

[pransot]

Πολλές φορές σε ενορίες συνηθίζεται να γίνονται αγρυπνίες (σύντομες περίπου 9-1). Πολλές φορές γίνονται σταθερά Παρασκευή προς Σάββατο, επειδή βολεύει καλύτερα τους εργαζόμενους. Επειδή όμως δεν υπάρχουν πολλές εορτάσιμες μέρες δημιουργούνται τα εξής διλήμματα.
1. Μπορούμε να κάνουμε αγρυπνία σε μη εορτάσιμη ημέρα;
2. Μπορούμε να μεταφέρουμε εορτάσιμη ακολουθία σε ημέρα που μας βολεύειώστε να γίνει η αγρυπνία;
3. Καλύτερα να κάνουμε αγρυπνία με το τυπικό απλής καθημερινής ή να καταστρατηγήσουμε το τυπικό της ημέρας και να προσαρνόσουμε σε δεδομένα αγρυπνίας;. Ποια "τμήματα" της αγρυπνίας μπορούν πιο εύκολα να μπουν (υποθέτω π.χ. ανοιξαντάρια, καταβασίες, ευαγγέλιο) και ποια δεν πρέπει να μπουν αν δεν προβλέπονται (π.χ. πολυέλεοι);
Ως τώρα έχω κάνει αγρυπνία σε αυτή την περίοδο (και προσφέρονται ως ακολουθίες Ψυχοσάββατο!!! (Τριώδιο)[ΠΟΛΥ ωραία ακολουθία], αγίων 40 μαρτύρων, Ευαγγελισμού, Ακαθίστου ύμνου (ίσως και Μ. Κανόνος)

 

[MTheodorakis]

Προτείνω γιὰ Παρασκευὴ βράδι ὄρθρο μὲ στιχολογία ψαλτηρίου ᾠδῶν καὶ αἴνων, 8 εὐλογητάρια, μνημόνευση κεκοιμημένων, ἀνάγνωση στὸ συναξάριο, ἀναγνώσματα τῆς ἡμέρας καὶ νεκρώσιμα (στὸ τέλος τοῦ Ἀποστόλου καὶ τοῦ Εὐαγγελίου) μὲ τὶς ἐπιγραφές τους (Συμβολὴ τ. 12 σ. 30), κοινωνικὸν Μακάριοι..., ψαλμὸς 33, Δόξα, καὶ νῦν Πληρωθήτω (ὅπ. πρ. σ. 31).

 

[π. Δαβίδ]

Η τέλεση αυτών των σταθερών "μίνι" αγρυπνιών (όχι άγνωστων στους ομόδοξους βόρειους αδελφούς μας) είναι ένα φαινόμενο που μπορούμε να το δούμε σαν ποτήρι είτε μισοάδειο είτε μισογεμάτο. Από τη μια η τάξη της ολονυκτίου αγρυπνίας εκφυλίζεται, από την άλλη δίνεται μια ευκαιρία για εκκλησιασμό σε πιστούς που λόγω των συνθηκών εργασίας των δεν θα συμμετείχαν σε μια ακολουθία πρωινή ώρα.

Αυτό το οποίο θεωρώ τελείως λάθος εἰναι η ανάμειξη εορτασίμων στοιχεἰων σε καθημερινή ακολουθία (πχ Ανοιξαντάρια ή Πολυέλεος το Ψυχοσάββατο! ). Βέβαια έχει και αυτό την εξήγησή του: ψάλλουμε ύμνους που γνωρίζουμε καλά ή κάνουμε κέφι...

Συνεπώς μπορεί να τελεσθεί εσπερινός με όρθρο και Θ. Λειτουργία αφ' εσπέρας, έστω και αν είναι μη εορτάσιμη ημέρα,για "ποιμαντικούς λόγους" χωρίς όμως να αυθαιρετήσουμε καταστρατηγώντας το Τυπικό.

Το τυπικό τέλεσης αγρυπνίας σε μνήμη αγίου εντός Μ. Τεσσαρακοστής το διαπραγματεύεται ο π. Γεώργιος Ρήγας στο Τυπικό του.

 

[π. Μάξιμος]

Θυμώμουν ὅτι ὁ Σωτήρης εἶχα θέσει τό θέμα, ἀλλά ἔψαχνα στό Τυπικό>Μ. Τεσσαρακοστή καί δέν τό εὕρισκα. Τελικά ἦταν σ᾿ αὐτό τό φόρουμ. Ἔδωσα ὄμως ἀνακατεύθυνση καί ἀπό ἐκεῖ.

Ἡ διάκριση μεταξύ μοναστηριακῆς ἀγρυπνίας καί ἐνοριακῆς «ἀγρυπνίας», δηλ. τέλεση τῶν προβλεπομένων ἀκολουθιῶν σέ βραδυνές ὧρες, ἔχει ἀπαντηθεῖ σ᾿ αὐτό τό φόρουμ.

Ἔλαβα τήν ἑξῆς ἐρώτηση:

Ευλογείτε!
Θα ήθελα να σας ρωτήσω τα εξής:
1. Σε αγρυπνία εντός της Σαρακοστής, με τέλεση όρθρου-ωρών και Προηγιασμένης προβλέπεται η τέλεση μεσονυκτικού μετά λιτής εορταζομένου Αγίου ή όχι;
2. Αν ναί, θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί η ακολουθία της λιτής (όπως γίνεται στον Μέγα Εσπερινό των Αγρυπνιών) και αρτοκλασία ή όχι;
Σας ευχαριστώ.

Ἀπάντησα (καί δημοσιοποιῶ –δέν εἶναι κακό– γιά τήν κοινότητα καί τούς ἀναγνῶστες):

Μοναστηριακή ἀγρυπνία δέν ἐπιτελεῖται εντός της Σαρακοστής, παρά ταῦτα δίδει μιά διάταξη τό ΤΓΡ σ. 499, ὅπου στόν μέγα ἑσπερινό τῆς ἀγρυπνίας τελοῦνται τά συνήθη.
Γιά κοσμική «ἀγρυπνία», ἤτοι τέλεση τῶν προβλεπομένων ἀκολουθιῶν σέ βραδυνές ὧρες, ἀκολουθοῦμε τό ΤΜΕ σ. 185, ὅπου ψάλλεται ἡ λιτή τοῦ ἑορταζομένου ἁγίου στό μεσονυκτικό, ἀλλ᾿ ἡ εὐλόγηση τῶν ἄρτων (μέ τή δέηση κατά τά συνήθη ἐνοριακά) γίνεται μετά τό Κατευθυνθήτω τῆς Προηγιασμένης.