Αγρυπνία για τον Παπαδιαμάντη από τον Αρχιεπίσκοπο

[π. Μάξιμος]

Σάββατον 18 Δεκεμβρίου 2010, ἀπό 11.00 μ.μ. ἕως 1.00 π.μ..
http://www.archdiocese.gr/index.php...22010&catid=19:2010-01-26-08-03-09&Itemid=268
http://www.romfea.gr/index.php?opti...0-12-16-12-12-37&catid=23:2009-12-18-08-37-13

Σημειωτέον, ὅτι ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης ἐκοιμήθη στίς 2 πρός 3 Ἰανουαρίου 1911, τά μεσάνυκτα, σέ ἠλικία 60 ἐτῶν καί τά Δίπτυχα 2011, μέ ἀπόφαση τῆς Συνόδου, εἶναι ἀφιερωμένα στήν μεγάλη αὐτή μορφή τῆς νεοελληνικῆς ψυχῆς καί λογοτεχνίας τοῦ γένους μας.​

 

[Γιώργος Μ.]

Φωτογραφίες από την αγρυπνία εδώ. Πρέπει να ήταν πολύ κατανυκτικά. Ο Θεός να αναπαύει την ψυχή του...

 

[nektar]

Ἀγρυπνία γιὰ τὸ σκοτεινὸ τρυγόνι. «Σκοτεινὸ τρυγόνι» αὐτοαποκαλεῖται ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης στὸ ποίημά του Πρὸς τὴ μητέρα μου (1874)

Φωτογραφίες από την αγρυπνία εδώ. Πρέπει να ήταν πολύ κατανυκτικά. Ο Θεός να αναπαύει την ψυχή του...

Ἀγαπητέ μου Γιῶργο, ναί, ἦταν κατανυκτικά. Ὁ χῶρος ἐκεῖ συνεισφέρει σημαντικά. Ἕξι χρόνια τώρα, ἀπὸ τὴν ἀναστήλωσι τοῦ ναϋδρίου, τυγχάνει νὰ φέρω τὴν εὐθύνη τῶν ψαλτικῶν ἐκεῖ· ὁ ἄμισθος ἱεροψάλτης τοῦ Προφήτου Ἐλισσαίου (δὲν ὑπάρχει καὶ ἄλλος μόνιμος, ἔρχονται κατὰ καιροὺς καὶ συντρέχουν φίλοι ἐκλεκτοί «Μωραϊτίδηδες»).

Τί θησαυρός, φορτίο ἀσήκωτο! Τάχα καὶ διάδοχος στὸ ἀναλόγιο τοῦ μείζονος τῶν διηγηματογράφων. Τί χαρά, κάθε φορά. Τί ἐκχύλισμα χάριτος ἡ πνευματικὴ κληρονομία τοῦ Ἁγίου Ἱερέως Νικολάου τοῦ Πλανᾶ, ποὺ χειροτονήθηκε ἐκεῖ πρεσβύτερος καὶ λειτουργοῦσε στὶς ἀτέλειωτες ἀγρυπνίες.

Ἡ Ἑταιρεία Παπαδιαμαντικῶν Σπουδῶν ἀνέλαβε μὲ καταστατικὴ ὑποχρέωσι τὴν ἀναστήλωσι στὸ μεταβυζαντινὸ ἐκκλησάκι ποὖχε βουλίσει ἀπὸ τὸν πόλεμο καὶ ῾δῶ. Ἐξεπληρώθη μὲ πρωτοβουλίες καὶ ἐνέργειες κυρίως τοῦ καθηγητοῦ τῆς Φιλοσοφικῆς Φωτίου Δημητρακοπούλου. Τὸ 2004 ἔγινε ὁ πρῶτος ἑσπερινὸς ἀπὸ τὸν προηγούμενο Ἀρχιεπίσκοπο. Ἡ κυριότητα ὅλου τοῦ χώρου ἀνήκει στὴν Ἐφορεία Μεταβυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων, ἡ ὁποία ἐπιτρέπει δέκα ἀγρυπνίες κατ᾿ ἔτος σὺν τὴν πανήγυρι τοῦ «διπλῆν τὴν χάριν λαβόντος» Ἐλισσαιέ.

Σπουδαῖοι ἱερεῖς τῶν Ἀθηνῶν καὶ τῆς ἐπαρχίας ἔχουν λειτουργήσει κατόπιν προσκλήσεώς μας στὶς περίπου πενήντα ἕως τώρα ἀγρυπνίες· χωρὶς τὴν διάθεσι νὰ παραλειφθῇ κἄποιος, θυμοῦμαι τὴν τελευταία λειτουργία τοῦ μεγάλου Πατρῶν Νικοδήμου, ὁ ὁποῖος πρωτοντύθηκε παπαδάκι σ᾿ αὐτὸ τὸ ἐκκλησάκι μὲ λειτουργὸ τὸν συμπατριώτη του Ἀξώτη παπα-Πλανᾶ. Τὴν ἀγρυπνία τοῦ λογιωτάτου γλυκυτάτου Προικοννήσου Ἰωσήφ. Τὴν πανήγυρι μὲ τὸν μακαριστὸ πλέον Ἡγούμενο τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Σκιάθου π. Ἄγγελο. Τὶς δυὸ ἀγρυπνίες μὲ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο. Ἕνα γάμο ὁποὖταν κι ὁ Κύπριος ἥρως Τάσσος Παπαδόπουλος. Τὸ πετραχήλι τοῦ Ἁγίου Νικολάου ποὺ φέρνει πρὸς προσκύνησι καὶ χρῆσι ὁ ἀγαθὸς νεωκόρος μας, ἐκλεκτὸς Ἁγιογράφος, Ἐλισσαῖος. Τὴν ὄντως στοχαστικὴ κι ὠφέλιμη παρουσία τοῦ σεβαστοῦ μου Δημήτρη. Τὸν ἀδιάλειπτο αὐτόματο διορθωτή μου, πολύτιμο συμπαραστάτη Δημήτρη. Τὸ ἅγιο λείψανο τοῦ Ἁγίου Νικολάου ποὺ στέλνει ὁ π. Σιλουανός, ἐπὶ μακρὸν λειτουργός μας. Τὴν πανήγυρι τοῦ Προφήτου ὁποὔφερε τὴν Κάρα τοῦ Ἁγίου Νικολάου ὁ π.Παναγιώτης ἀπ᾿τὸν Ἁγιάννη Κυνηγό. Τὴν κολλυβάδικη ἀγρυπνία τοῦ π.Θεοδόση. Τοὺς ἀξίους νέους κληρικούς, ποὺ κυκλώνουν καλῶς λίαν τὸ θυσιαστήριο, π.Δωρόθεο, π.Γαβριήλ, π.Φιλόθεο, π.Ἀθηναγόρα, π.Τιμόθεο, π.Φιλούμενο. Ὅλοι ἐτίμησαν μὲ τὴν ἱεροπρεπέστατη, προσηνὴ καὶ σεβαστική, γαλήνια παρουσία τους τὶς λατρευτικές μας συνάξεις. Δόξα τῷ Θεῷ! Ἐκεῖ, στὴν αὐλὴ μετὰ τὸ Δι᾿ εὐχῶν καὶ τὸ σημαντικότερο συναπάντημα τῆς ζωῆς μου, τὸ φῶς τῶν ὁμμαθιῶ μου, τὴν Κωνσταντίνα. Δόξα τῷ Θεῷ (μ´)!

Σχετικῶς μὲ τὸν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη, ἐκτενὲς ἀφιέρωμα ἐδῶ. Δικτυακὸς τόπος Ἑταιρείας Παπαδιαμαντικῶν Σπουδῶν ὑπὸ κατασκευήν, ὑπ᾿ ἐμοῦ τοῦ ἰδίου.

Ὅσον δὲ ἀφορᾷ στὴν ἀγρυπνία μὲ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο, λειτούργησε μόνο μὲ τὸν Ἀρχιδιάκονο Ἐπιφάνιο, φορώντας φελώνιο κι ὄχι σάκκο. Συμπροσευχήθηκαν πρωτοσύγγελος καὶ ἄλλοι συνεργάτες του. Στὸ ψαλτήρι τοῦ ναϋδρίου προσεκλήθησαν, προσῆλθαν καὶ συνεισέφεραν τὰ μέγιστα στὴν κάλλυνσι τῶν ἀκουσμάτων ὁ φίλτατος Δημήτριος Κατσικλῆς, Λαμπαδάριος τῆς Ἱ. Μ. Πετράκη, καθὼς καὶ ὁ Χαράλαμπος Καλαπανίδας, Λαμπαδάριος τοῦ Ἱ.Ν. Ἁγίου Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου.

Μικρὴ σχετικῶς, λόγῳ περιστάσεως, ἡ διάρκεια τῆς (συνήθως ἑξάωρης) Ἀκολουθίας, Ὄρθρος 22:30-23:45, Λειτουργία 23:45-01:00, μὲ Χερουβικὸν Ἱεροθέου, σχεδὸν χύμα Λειτουργικὰ καὶ ὀλίγα Χατζηαθανασίου, Κοινωνικὸν Ἰωάννου Κουκουζέλους. Μόνη ὑλικὴ ἐνίσχυσι μιὰ σόμπα κεροζὰν καὶ μελισσοκηρία, unplugged, πάντα.

Προσῆλθαν ἐπίσης, γιὰ πρώτη φορά, ... πλῆθος εὐσεβῶν δημοσιογράφων καὶ φωτογράφων, ἀπ᾿ ὅπου καὶ οἱ παρακάτω ἀναφορές. Συνημμένως δὲ καὶ ὀλίγες φωτογραφίες ποὺ μᾶς ἔδωσαν γιὰ ἐνθύμιο.

Δημοσιεύματα (ἀλφαβητικῶς): [Ἁγιορείτικο Βῆμα] [Ἀμήν] [Ῥομφαία]

Ὑπενθυμίζεται πάντως ὅτι ... στὶς 13 Μαρτίου 1908 ἑωρτάσθη μεγαλοπρεπῶς στὸν «Παρνασσὸ» ἡ 25ετηρίδα τοῦ Ἀλεξάνδρου Παπαδιαμάντη στὰ ἑλληνικὰ γράμματα, ὑπὸ τὴν προστασία τῆς πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη· στὴν ἐκδήλωσι αὐτὴ ὁ ἴδιος δὲν παρευρέθη...

 

[Π. Δαβίδ]

Ο καθηγητής κ. Πάσχος είχε γράψει και ακολουθίαν προς τιμήν του Παπαδιαμάντη. Ας είναι αιώνιον το μνημόσυνον του Σκιαθίου λογίου.

 

[Νικόλαος ο Β΄]

Προχθές βρέθηκα για πρώτη φορά στο εκκλησάκι για την αγρυπνία που έγινε για την εορτή του προφήτου Ελισσαίου. Ομολογώ ότι εξεπλάγην πολύ ευχάριστα, δεν περίμενα ότι υπήρχε τέτοιος χώρος (και ο ίδιος ο ναός και η μικρή αυλή του με το μαντρότοιχο) στην καρδιά της Αθήνας, σε απόσταση αναπνοής από το σταθμό του Ηλεκτρικού. Σαν εξωκκλήσι σε κάποιο απόμακρο χωριουδάκι.
Η αγρυπνία ήταν πράγματι πολύ κατανυκτική. Συντέλεσαν σε αυτό και ο χώρος και οι ψάλλοντες και το εκκλησίασμα που μάλλον είναι τακτικό (αλλιώς δεν εξηγείται πώς πολλοί σιγόνταραν στο Μακάριος ανήρ και στους πολυελέους και άλλα μέλη). Επειδή βέβαια είναι καλοκαίρι πια, το Μοναστηράκι ήταν γεμάτο κόσμο που είχε κατέβει για βόλτα, πολλοί από τους οποίους βλέποντας τα κεριά στην αυλή, έμπαιναν να προσκυνήσουν ή έστω να δουν τι συνέβαινε, όχι μόνο Έλληνες.
Το καλύτερο το αφήνω για το τέλος: αποχώρησα περίπου στις 23.30 λίγο μετά την Τιμιωτέρα. Μαζί με μένα βγήκαν και κάποιοι αγγλόφωνοι τουρίστες που είχαν σταθεί στην πόρτα του ναού, όση ώρα ψαλλόταν η Τιμιωτέρα. Και άκουσα από το διάλογό τους την εξής ατάκα: "There is something about this religion" (!)
Συγχαρητήρια και πολλές ευχαριστίες στους ψάλλοντες.