Αγρυπνία Αρχαγγέλων Ι. Μ. Δοχειαρίου 2009

[panosdohi]

Από τη φετινή αγρυπνία των Αρχαγγέλων παραθέτω κάποιες επιλογές ηχογραφήσεων. Καθ' ότι δεν έγινε επίσημος εορτασμός δεν παρεβρίσκονταν ψάλτες από άλλες μονές κι έτσι έψαλλαν κατά κύριο λόγο οι πατέρες της μονής. Παρακάτω θα αναγράφω λεπτομέριες μόνο για τα μέλη που ανεβάζω. Πλήρης κατάλογος των μελών που ψάλθηκαν υπάρχει εδώ. Επίσης, για όσους ενδιαφέρονται, η ηχογράφηση έγινε με αυτό το μηχάνημα.

Αρχίζουμε με μέλη του εσπερινού.

-Στίχοι από τα αργά ανοιξαντάρια σε σύντμηση Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος σε ήχο πλ.δ'.
-Πάντα εν σοφία μέλος αρχαίον συντετμημένο ήχος πλ.δ'. Δεξία ψάλλει ο π. Σεραφείμ Ξενοφωντινός και αριστερά ο π. Ιωσήφ Δοχειαρίτης.
-Κεκραγάρια αργά Ήχος δ' Άγια, μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου.
-Δύο στιχηρά προσόμοια προς το "Ως γενναίον εν μάρτυσι..." μέλος αργόν Ήχος δ' λέγετος.
-Δοξαστικό Ιακώβου Πρωτοψάλτου Ήχος πλ.β'.
-Φως ιλαρόν αργόν, αρχαίον όπως ψάλλεται στην Ι. Μ. Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου Πάτμου, Ήχος β'. Ψάλλεται τμηματικά εναλλάξ από τους δυο χορούς.

 

[panosdohi]

-"Ώτα έχουσι..." στίχος καλοφωνικός εκ του πολυελέου Δούλοι Κύριον, μέλος Μπαλασίου Ιερέως Ήχος α & Κράτημα Παγκρατίου Ιβηρίτου από το χερουβικό εις ήχον α'. Ψάλθηκε ως μάθημα στη λιτή.
-Εις τον στίχον στιχηρά προσόμοια προς το "Χαίροις ασκητικών..." (3) Ήχος πλ.α'. Στο πρώτο ο αριστερός χορός, στο δεύτερο ο π. Γαβριήλ δοχειαρίτης και στο τρίτο ο π. Σεαραφείμ Ξενοφωντινός.
-Θεοτοκίο αποστίχων: Παναγία Δέσποινα (εκ της εορτής του Αγίου Δημητρίου) μέλος Π. Φιλανθίδου Ήχος πλ.β'. Ψάλθηκε και από τους δύο χορούς μπροστά στην εικόνα της Παναγίας Γοργοϋπηκόου.
-Απολυτίκια αργά (2) προς το "Ο υψωθής εν τω Σταυρώ..." Ήχος δ'.
-Οι δύο πρώτοι στίχοι του Οκτάηχου Θεοτόκε Παρθένε του Π. Μπερεκέτη. Ήχοι α' & λέγετος.
-Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον, ψαλλόμενο εν τη αρτοκλασία. Μέλος κατά την παράδοση της Μονής Αγ. Ιωάννου Θεολόγου Πάτμου Ήχος πλ.α'.
-Πλούσιοι επτώχευσαν αργό ήχος βαρύς εναρμόνιος.

 

[panosdohi]

Συνεχίζουμε με τον Όρθρο.

-Εξομολογείσθε τω Κυρίω Οκτάηχο Πέτρου Εφεσίου. Ψάλθηκε όπως είναι στην ψαλτική φυλλάδα του Γ' Συνεδρίου ΙΒΜ (2 από τους τρείς στίχους σε κάθε ήχο). Επειδή λοιπόν ψάλθηκε αργό το εξομολογείσθε, προτιμήθηκε σύντομο Δούλοι Κύριον σε ήχο α' κατά την αγιορείτική (κολυβάδικη) παράδοση.
-Εκλογή εις τους Αρχαγγέλους Νικολάου ιερομονάχου Δοχειαρίτου Ήχος πλ.β νενανώ.

 

[haris1963]

-Εξομολογείσθε τω Κυρίω Οκτάηχο Πέτρου Εφεσίου.

Στον β΄ ήχο του οκτώηχου αυτού πολυελέου, οι πατέρες ψάλλουν απήχημα "λέγετος". Έχω ξαναγράψει γι αυτό το λάθος και εδώ.

Προσωπικά, δεν θα έψαλλα απήχημα πριν από κάθε στίχο, παραδοσιακά σε οκτώηχα μαθήματα δεν έχω ακούσει κάτι τέτοιο. Αν έπρεπε να πω όμως, θα έλεγα "νεανές" καθώς ο ίδιος ο Πέτρος Μανουήλ Εφέσιος στην "ανθολογία" του γράφει καθαρά "ήχος β' διατονικός βου". Δεν γράφει ούτε λέγετος, όυτε ήχος δ' με συνεχές ελαφρόν δίπλα. Δεν είναι λέγετος (ο οποίος είναι μέσος του δ'), είναι "ήχος β' διατονικός βου".

Μπορεί να έχουν την ίδια βάση, αλλά πρόκειται για διαφορετικούς ήχους. Όπως λ.χ. είναι διαφορετικός ο γ' ήχος (όταν στα παπαδικά του ο Γα φθείρεται με την αρκτική μαρτυρία σε Νη), από τον πλ. δ' κατά τριφωνίαν (εκ του Γα ως Νη). Αντίστοιχα κι εδώ έχουμε ένα ήχο σε παπαδικό μέλος (ήχος β' διατονικός βου), ενώ ο λέγετος ως μέσος του δ', συναντάται στα παλαιά κείμενα (εξ όσων γνωρίζω) μόνο σε ειρμολογικά μέλη, (εντάξει είναι και η δοξολογία του Πέτρου Λαμπαδαρίου).

Χαραλάμπης

ΥΓ Για άλλη μια φορά, πολλές ευχαριστίες στον Παναγιώτη για τα υπέροχα που μας ανεβάζει!

 

[Hristakis]

Στον β΄ ήχο του οκτώηχου αυτού πολυελέου, οι πατέρες ψάλλουν απήχημα "λέγετος". Έχω ξαναγράψει γι αυτό το λάθος και εδώ.

Προσωπικά, δεν θα έψαλλα απήχημα πριν από κάθε στίχο, παραδοσιακά σε οκτώηχα μαθήματα δεν έχω ακούσει κάτι τέτοιο. Αν έπρεπε να πω όμως, θα έλεγα "νεανές" καθώς ο ίδιος ο Πέτρος Μανουήλ Εφέσιος στην "ανθολογία" του γράφει καθαρά "ήχος β' διατονικός βου". Δεν γράφει ούτε λέγετος, όυτε ήχος δ' με συνεχές ελαφρόν δίπλα. Δεν είναι λέγετος (ο οποίος είναι μέσος του δ'), είναι "ήχος β' διατονικός βου".

Μπορεί να έχουν την ίδια βάση, αλλά πρόκειται για διαφορετικούς ήχους. Όπως λ.χ. είναι διαφορετικός ο γ' ήχος (όταν στα παπαδικά του ο Γα φθείρεται με την αρκτική μαρτυρία σε Νη), από τον πλ. δ' κατά τριφωνίαν (εκ του Γα ως Νη). Αντίστοιχα κι εδώ έχουμε ένα ήχο σε παπαδικό μέλος (ήχος β' διατονικός βου), ενώ ο λέγετος ως μέσος του δ', συναντάται στα παλαιά κείμενα (εξ όσων γνωρίζω) μόνο σε ειρμολογικά μέλη, (εντάξει είναι και η δοξολογία του Πέτρου Λαμπαδαρίου).

Χαραλάμπης

ΥΓ Για άλλη μια φορά, πολλές ευχαριστίες στον Παναγιώτη για τα υπέροχα που μας ανεβάζει!

Χάρη πρόσεξε γιατί θα περάσεις και τον Καρά με αυτά που λες...

 

[panosdohi]

Προσωπικά, δεν θα έψαλλα απήχημα πριν από κάθε στίχο, παραδοσιακά σε οκτώηχα μαθήματα δεν έχω ακούσει κάτι τέτοιο. Αν έπρεπε να πω όμως, θα έλεγα "νεανές" καθώς ο ίδιος ο Πέτρος Μανουήλ Εφέσιος στην "ανθολογία" του γράφει καθαρά "ήχος β' διατονικός βου". Δεν γράφει ούτε λέγετος, όυτε ήχος δ' με συνεχές ελαφρόν δίπλα. Δεν είναι λέγετος (ο οποίος είναι μέσος του δ'), είναι "ήχος β' διατονικός βου".

Στην παρουσίαση του μαθήματος αυτού το 2006 από τους Μαΐστορες ο Χαλδαιάκης έκανε πριν από κάθε ήχο το απήχημα του. Κατά τη γνώμη μου αυτό έγινε λόγω της μορφής του συγκεκριμένου μαθήματος. Ο κάθε ήχος δηλαδή δεν τελειώνει με μια μουσική φράση που θα μας εισήγαγε στον επόμενο (π.χ. Θεοτόκε Παρθένε, Ρόδον το αμάραντον, Την όντως Θεοτόκον κ.α.). Έτσι, τα απηχήματα βοηθούν και τους ίδιους τους μελωδούς να αποδώσουν καλύτερα το κείμενο και για τους ακροατές η μετάβαση είναι πιο ομαλή. Σε καμιά περίπτωση βέβαια να μην είναι αυτό ευκαιρία για τον πρωτοψάλτη για να κάνει επίδειξη των φωνητικών του δυνατοτήτων. Όσον αφορά στο απήχημα του δευτέρου (στη σειρά) ήχου οι Μαΐστορες είπαν "λέγετος" (βλ. επισύναψη). Νομίζω ότι αυτό δεν έγινε τυχαία αφού η χορωδία αυτή αποτελείται κυρίως από μουσικολόγους, καθηγητές και διακεκριμένους ψάλτες. Επίσης η εκδήλωση έγινε μπροστά σε κοινό που αποτελούνταν από άτομα με μεγάλη μουσική κατάρτιση από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Συνεπώς δε νομίζω ότι θα επέλεγαν αυτό το απήχημα χωρίς προηγουμένως να το σκεφτούν. Δεν αμφιβάλλω πάντως ότι εσείς έχετε ασχοληθεί περισσότερο με το αντικείμενο της μουσικής και είστε καλύτερος γνώστης του θέματος απ' ότι εγώ.

Υ.Γ. Χαίρομαι που αυτά που ανεβάζω βρίσκουν ανταπόκριση και σας αρέσουν.

 

[Hristakis]

Υ.Γ. Χαίρομαι που αυτά που ανεβάζω βρίσκουν ανταπόκριση και σας αρέσουν.[/SIZE][/FONT]

Να είσαι σίγουρος!

 

[panosdohi]

-Δοξαστικά πολυελέων. Το Τριαδικό μέλος Νικηφόρου Ηθικού από την εκλογή του στους Αρχαγγέλους Ήχος πλ.β' νενανώ. Το Θεοτοκίο μέλος Ιωάσαφ Διονυσιάτου από τον πολυέλεο Δούλοι Κύριον σε ήχο πλ.β'.
-Εικοσιτέσσαρες Οίκοι, ποίημα οσίου Νικοδήμου του Αγιορείτου. Εκφωνεί ο π. Γαβριήλ Δοχειαρίτης. Εκφωνήθηκαν στον Όρθρο, μετά το συανξάρι. Στην ηχογράφηση είναι οι Οίκοι από το Ι και εξής.
-Πασαπνοάρια αργά Ιακώβου Πρωτοψάλτου Ήχος α'.
-Στιχηρά προσόμοια αργά προς το "Των ουρανίων ταγμάτων..." Ήχος α'.

 

[panosdohi]

Συνεχίζω το ανέβασμα με τη Θεία Λειτουργία.

-Η Α' στάση των Τυπικών. Ψάλλεται κατά την αγιορείτικη παράδοση σε ήχο πλ.δ'.
-Η Β' στάση των τυπικών κατά την αγιορείτικη παράδοση σε ήχο δ' λέγετο.
-Οι μακαρισμοί ήτοι η τρίτη ωδή των κανόνων σε ήχο πλ.δ' και η έκτη ωδή σε ήχο δ'.
-Μικρή είσοδος και απολυτίκια. Ψάλλονται κατά σειράν τα εξής απολυτίκα: των Αρχαγγέλων (τρις), της Ζοωδόχου Πηγής (Ι. Μ. Λογγοβάρδας), των Εισοδίων (Ι. Μ. Χιλιανδαρίου), του Ευαγγελισμού (Ι. Μ. Φιλοθέου), Αγίου Νικολάου (Ι.Μ. Σταυρονικήτα-Γρηγορίου), Αγίου Γεωργίου (Ι. Μ. Ζωγράφου-Ξενοφώντος), των Αγιορειτών πατέρων, το κοντάκιο των Αρχαγγέλων και το κοντάκιο των Εισοδίων.
-Τρισάγιο και Δύναμις Ήχος β'. Το Δύναμις μέλος Ξένου Κορώνη συντετμημένο υπό Αβραάμ Ευθυμιάδη.
-Αλληλουϊάριον του αποστόλου μέλος (ή κατ' άλλους σύντμηση παλαιοτέρου μέλους) Ιωάννου Πρωτοψάλτου Ήχος α'.

 

[panosdohi]

-Χερουβικό Παγκρατίου Ιβηρίτου Ήχος α'. Ευχαριστούμε τον Χρίστο Ψωμιάδη που έκανε τον κόπο και το ξέθαψε από την ΕΒΕ, το καθαροέγραψε και το ανέβασε στο Ψαλτολόγιο (βλ. εδώ).
-Μεγάλη είσοδος & Ταις Αγγελικαίς. Επειδή το χερουβικό του Παγκρατίου σ' αυτό το σημείο πλατειάζει πολύ προτιμήθηκε το μέλος του Δανιήλ Πρωτοψάλτου από το ομόηχο χερουβικό του.
-Πληρωτικά (Κύριε ελέησον & Παράσχου Κύριε μέλος Αθ. Βουρλή Ήχος πλ.α').
-Αγαπήσω σε Ιεροθέου ιρομονάχου Ήχος πλ.α'.
-Λειτουργικά Αθ. Βουρλή Ήχος πλ.α'.
-Άξιον εστίν Νεκταρίου Βλάχου Ήχος α'.
-Κοινωνικό Αντωνίου ιερέως και Νομοφύλακος Ήχος α' και ομόηχο κράτημα-Αλληλούια από το Αινείτε του Π. Μπερεκέτου.

 

[Hristakis]

Χερουβικό Παγκρατίου Ιβηρίτου Ήχος α'. Ευχαριστούμε τον Χρίστο Ψωμιάδη που έκανε τον κόπο και το ξέθαψε από την ΕΒΕ, το καθαροέγραψε και το ανέβασε στο Ψαλτολόγιο (βλ. εδώ).

Χαίρομαι πραγματικά που ψάλθηκε αυτό το πολύ ωραίο χερουβικό ενός σπουδαίου Αγιορείτου μελοποιού...δεν το γνώριζα...επιθυμία μου όταν το έγραφα (όπως και άλλα παλαιών Αγιορειτών) ήταν να πάρουν την θέση που τους αξίζει στα συλλείτουργα και στις διάφορες πανηγύρεις τους Όρους.
Το έχω πει και προφορικά σε πατέρες στο Όρος και το γράφω και εδώ τώρα. Είναι κρίμα για μένα να μην ψάλλονται συνθέσεις Αγιορειτών στην σύγχρονη πρακτική του Όρους και να αντικαθίστανται από χερουβικά του 20ου αιώνος τα οποία είναι βασισμένα κατά την "φθογγική" μελοποιία και όχι κατα τις θέσεις των διαφόρων ήχων, τα οποία έγιναν "κανόνας" μη αφήνωντας περιθώρια για παλαιότερα ψάλματα. Και από θέμα χρονικής διάρκειας δεν είναι μεγαλύτερα τα παλαιά, αλλά και αν δεν ψαλθούν στο Όρος αυτά τα χερουβικά που θα ψαλθούν? στην Πόλη η στην Κρήτη? Μεγάλο θέμα αλλά το αφήνω.
Ειλικρινά χάρηκα!

 

[V_Zacharis]

Χαίρομαι πραγματικά που ψάλθηκε αυτό το πολύ ωραίο χερουβικό ενός σπουδαίου Αγιορείτου μελοποιού...

Λέμε (για να χαρείς προκαταβολικώς) να το βάλουμε κι εμείς στην ολονύκτια αγρυπνία του Αγ.Νικολάου που κάνουμε στην Ι.Μ.Βαρσών Αρκαδίας (λίγο έξω από την Τρίπολη-στα 10 λεπτά) που είναι και το πανηγύρι της μονής, φέτος που συμπίπτει με Κυριακή Α' ήχου.

Δεν είμαστε Άγιον Όρος βέβαια...

 

[Hristakis]

Πάντα τέτοια...!!!
Να σας δώσω και άλλα αν είναι...

 

[V_Zacharis]

Να σας δώσω και άλλα αν είναι...

Δίνε εσύ και χαμένα δεν πάνε...

 

[neaskiti]

Αδελφέ μου Παναγιώτη,ότι και να πω είναι λίγο..
Δεν περιορίζονται σε λόγια ψυχρά και ευχαριστιριολογίες τα συναισθήματα που πληρώσαν την ψυχή μου ακούγοντας την πολύ όμορφη και μοναδικη αυτή αγρυπνία..
μπορεί οι ψαλτάδες να μην ήταν επίσημοι και η αγρυπνία όχι πανηγυρική, αλλα τολμώ να πω τόσο κατανυκτική και...δεν μπορώ να εκφράσω με λόγια την ψυχική μου κατάσταση..
Διαπίστωσα 2-3 πραγματάκια
1. εκτός των επισήμων ψαλτών υπάρχουν και άλλοι πατέρες αξιολογότατοι όντως,πολύ καλοί ερμηνευτές παρόλα αυτά άγνωστοι..(ο Θεός να τους έχει καλά)
2. η εκλογή των ψαλομένων μελών μοναδική και συμφωνώ απόλυτα με τις απόψεις του αδελφού Χριστάκη..
3. Χριστάκη μου,ψυχή μου νομίζω πρέπει να προχωρήσεις σοβαρά στην έκδοση αυτών ων χειρογράφων που έχεις περισυνελλέξει..θα γίνουν ανάρπαστα φρονώ ταπεινά..

Παναγιωτάκη να σου πούμε ευχαριστώ πιστεύω είναι φτωχό
Η βοήθεια και σκέπη των Αγίων Αρχαγγέλων ας είναι μαζί σου ες αεί

 

[Hristakis]

Αν έπρεπε να πω όμως, θα έλεγα "νεανές" καθώς ο ίδιος ο Πέτρος Μανουήλ Εφέσιος στην "ανθολογία" του γράφει καθαρά "ήχος β' διατονικός βου". Δεν γράφει ούτε λέγετος, όυτε ήχος δ' με συνεχές ελαφρόν δίπλα. Δεν είναι λέγετος (ο οποίος είναι μέσος του δ'), είναι "ήχος β' διατονικός βου". Μπορεί να έχουν την ίδια βάση, αλλά πρόκειται για διαφορετικούς ήχους...έχουμε ένα ήχο σε παπαδικό μέλος (ήχος β' διατονικός βου), ενώ ο λέγετος ως μέσος του δ', συναντάται στα παλαιά κείμενα (εξ όσων γνωρίζω) μόνο σε ειρμολογικά μέλη, (εντάξει είναι και η δοξολογία του Πέτρου Λαμπαδαρίου).
Χαραλάμπης

Ο Γρηγόριος σε χειρόγραφο ιδωτικής συλλογής σημειώνει για το Χαίρε του Πέτρου Μπερεκέτη "Ήχος και Λέγετος και δεύτερος γίνεται"...
Πιστέυω πως είναι πολύ σηματική αυτή η μαρτυρία του Γρηγορίου...

 

[domesticus]

Ὑπάρχει κάποια ἐπιστημονικὴ δημοσίευση γιὰ τὸ ἐν λόγῳ θέμα μὲ ἐπεξεργασμένο τὸ πρωτογενὲς ὑλικὸ;

 

[haris1963]

Ο Γρηγόριος σε χειρόγραφο ιδωτικής συλλογής σημειώνει για το Χαίρε του Πέτρου Μπερεκέτη "Ήχος και Λέγετος και δεύτερος γίνεται"...
Πιστέυω πως είναι πολύ σηματική αυτή η μαρτυρία του Γρηγορίου...

Πολύ σημαντική όντως η μαρτυρία αυτή, για την εξήγηση του Γρηγορίου, που μας δείχνει για ακόμη μια φορά τη λογική του σε σχέση με τις διφωνίες του Δευτέρου ήχου.

Ωστόσο δεν αποδεικνύει τίποτα, για τη σύνθεση του Πέτρου Εφεσίου, όπου έχω γράψει πως αναφέρει καθαρά "ήχος β' διατονικός βου". Τι να κάνουμε; ο Εφέσιος δεν το ήθελε το δικό του μάθημα να λέγεται κατ'επιλογήν και σε λέγετο! Αν και βέβαια όπως είδαμε και αλλού από παλιά επικρατούσε η συνήθεια, να διορθώνουμε τους συνθέτες. :wink:

ΧΣ

 

[Λάμπρος Λιασής]

Πολύ σημαντική όντως η μαρτυρία αυτή, για την εξήγηση του Γρηγορίου, που μας δείχνει για ακόμη μια φορά τη λογική του σε σχέση με τις διφωνίες του Δευτέρου ήχου.

Ωστόσο δεν αποδεικνύει τίποτα, για τη σύνθεση του Πέτρου Εφεσίου, όπου έχω γράψει πως αναφέρει καθαρά "ήχος β' διατονικός βου". Τι να κάνουμε; ο Εφέσιος δεν το ήθελε το δικό του μάθημα να λέγεται κατ'επιλογήν και σε λέγετο! Αν και βέβαια όπως είδαμε και αλλού από παλιά επικρατούσε η συνήθεια, να διορθώνουμε τους συνθέτες. :wink:

ΧΣ

Είναι όπως το γνωστό "τι θέλει να πει ο ποιητής", που γίνονται αναλύσεις επί αναλύσεων και τελικά ο ποιητης δεν θέλει να πει τίποτα, απλά έτσι του ήρθε και το έγραψε

 

[giokarv]

poly kali doyleia EYXARISTO POLY