Μπαίνοντας στο θέμα,συνάδελφε Νικόλαε γράφεις πως έχουν γίνει κάποιες διαφοροποιήσεις στο εκδοθέν αναστασιματάριο του Πρίγγου υπό του συναδέλφου πρωτοψάλτου και καθηγητού κ.Κωσταντίνου,σε σχέση με τα πρωτότυπα μουσικά κείμενα του Α.Π. Πρίγγου και μάλιστα σε πάνω από 100 σημεία στους τέσσερεις πρώτους ήχους. Που σημαίνει πως έχεις και σύ τα πρωτότυπα του αειμνήστου,για να μπορείς να προβαίνεις σε συγκρίσεις μεταξύ τους και να έχεις εντοπίσει τόσες διαφορές.
Αδελφέ αν συμβαίνει αυτό πρέπει να διευκρινιστεί για ποιά σημεία μιλάμε και σε τι επίπεδο είναι αυτές οι αλλαγές η διαφοροποιήσεις.
Χαίρε κι από μένα συνάδελφε και συνονόματε. Σαφώς και έχω το πρωτότυπο (σε ψηφιακή μορφή, είναι διαθέσιμο όμως και σε κανονική) και το έχω συγκρίνει φράση προς φράση. Επειδή είσαι νέο μέλος, δεν γνωρίζεις ότι το πρωτότυπο Αναστασιματάριο (το οποίο είχε κυκλοφορήσει αρχικά το 1952-53 σε τεύχη στους 4 πρώτους ήχους, με επιμέλεια των Ευθυμιάδη και Θεοδοσόπουλου, ζώντος του Πρίγγου) είχε αναρτηθεί στο Ψαλτολόγιο από το φίλο Δημήτρη Σκρέκα (dimskrekas). Έφερε μάλιστα και την ΙΔΙΟΧΕΙΡΗ υπογραφή του Κωνσταντίνου Πρίγγου. Όμως η Αποστολική Διακονία διαμαρτυρήθηκε, επειδή είχε αυτή τα δικαιώματα, και απεσύρθη. Ο αριθμός των πλέον των 100 διαφοροποιήσεων της πρώτης έκδοσης του 1952 και της "επανέκδοσης" του 2006, στον οποίο αναφέρθηκα, δεν αφορά ούτε σε ορθογραφικά, ούτε σε διαφοροποίηση διέσεων (επειδή ο επιμελητής δεν χρησιμοποιεί μονόγραμμη, όπως ο Πρίγγος, αλλά τις γνωστές που εισήγαγε η Επιτροπή του 1883), ούτε σε προσθήκες ρυθμού ή ισοκρατημάτων. Αφορά σε σημεία τα οποία επηρεάζουν την ψαλτική απόδοση, έστω και κατ' ελάχιστο (π.χ. παύσεις, χρονικές αξίες, παρεστιγμένα κλπ.). Σε σημεία δηλ. στα οποία, εάν βάλεις δίπλα-δίπλα τις δύο εκδόσεις, θα τα ψάλεις διαφορετικά.
Κατάρχήν από όσα γνωρίζω,σε κάποια ιστοσελίδα (άγνωστο για μένα ποιά) ο επιμεληθείς της έκδοσης και συναδέλφος μας κ.Κωνσταντίνου έχει αναρτήσει τα πρωτότυπα κείμενα και ακριβώς δίπλα (όπως έχω πληροφορηθεί),τα νέα κείμενα. Βέβαια δεν γνωρίζω εάν το ξέρεις. Αν τρέξουμε σ'αυτά θα διακρίνουμε τις διαφορές που εσύ επισημαίνεις;
Ισως αυτό να δίνει οριστική λύση στην απορία εάν και πόσο επιβλαβείς μπορεί να είναι αυτές οι αλλαγές σε όποιο επίπεδο.
Μετά την απόσυρση του πρωτοτύπου Αναστασιματαρίου από το Ψαλτολόγιο, λόγω των ενεργειών της Αποστολικής Διακονίας, η τελευταία το ανάρτησε στην ιστοσελίδα της. Ωστόσο, αυτό που είχε αναρτηθεί εδώ είχε και την ιδιόχειρη υπογραφή του Πρίγγου, η οποία δεν υπάρχει στο της Αποστολικής Διακονίας. Η ιστοσελίδα που αναφέρεσαι είναι
αυτή. Εάν λοιπόν κάνεις τον κόπο και δεις από εκεί τα δύο Αναστασιματάρια, θα δεις και τις διαφορές και θα διαπιστώσεις ότι ο αριθμός που λέω δεν είναι καθόλου υπερβολικός, αλλά τουναντίον επιεικής, αφού οι διαφοροποιήσεις υπερβαίνουν κατά πολύ τις 100.
Για το άλλο θέμα που θίγεις, κατά πόσο δηλ. είναι "επιβλαβείς" ή όχι, είπα ήδη ότι όλες αυτές επηρεάζουν τον τρόπο που θα ψαλεί το μέλος. Δεν ισχυρίζομαι ότι αποτελούν συνολική αλλοίωση του πατριαρχικού ύφους, αφού οι γραμμές γενικώς τηρούνται. Επίσης, η προσθήκη ισοκρατημάτων, ρυθμού κλπ. δεν επηρεάζουν τον τρόπο που θα ψάλεις. Αυτό ήταν και το δικό μου κριτήριο και δεν τις μέτρησα αυτές τις διαφοροοπιήσεις. Τώρα, κάποιοι λένε ότι αυτά επηρεάζουν το ψάλσιμο "λίγο". Νομίζω ότι δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά, το είπα και πριν: το να κάνεις 100 μικροδιαφοροποιήσεις από το πρωτότυπο, κρατώντας μεν τη μουσική γραμμή, αλλά βάζοντας περισσότερες ή λιγότερες χρονικές αξίες και παρεστιγμένα ή παραλείποντας παύσεις, αυτό το πράγμα έχεις μεν το δικαίωμα να το κάνεις στο πλαίσιο μιας διασκευής, καταγράφοντας τον τρόπο ΕΣΥ ο ίδιος εκτελείς το μάθημα. Δεκτό. Αυτό όμως δεν σου δίνει το δικαίωμα να λες ότι είναι και το πρωτότυπο μέλος του Πρίγγου. Είπα και πριν: αν αλλάζαμε μία παύση στην παρτιτούρα από μια συμφωνία του Μπετόβεν, θα μας κατηγορούσαν για ιεροσυλία. Εδώ αυτό το πράγμα έχει γίνει όχι μία και δύο, αλλά πάνω από 100 φορές...
ΕΧΟΥΜΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΠΡΟΒΑΙΝΟΥΜΕ ΣΕ ΟΠΟΙΕΣΔΗΠΟΤΕ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΩΝ ΙΔΙΟΧΕΙΡΩΝ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΛΟΓΟ; NAI H OXI;
[...]
Λέω λοιπόν πως αν βρίσκονταν ποτέ στα δικά μου χέρια ιδιόχειρα χειρόγραφα,δεν θα τολμούσα να αλλάξω το παραμικρό. Και αφού μιλάμε για μουσικά κείμενα,δεν θα τολμούσα να αλλάξω ούτε παύση.
Ακόμη και στην περίπτωση που πιθανόν να έμβριθε ορθογραφικών σφαλμάτων, ούτε κατά διάνοια δεν θα τολμούσα διόρθωση.
ΤΟ ΙΔΙΟΧΕΙΡΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΟΧΕΙΡΟ ΚΕΙΜΕΝΟ. Γι'αυτό και από όσα γνωρίζω το υποστηρίζει και ο νόμος.
Ομως πέραν του νόμου,περισσότερη αξία έχει ο νόμος της συνείδησης,που αυτός λέει πως, δεν δικαιούμαι να αλλάξω τίποτε από αυτά που εκείνος αποτύπωσε στα χειρόγραφά του με την ψυχή, το πνεύμά,την γνώση,την σφραγίδα εν ολίγοις ΠΟΥ ΕΚΕΙΝΟΣ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΑΦΗΣΕΙ με τα οποιαδήποτε λάθη(άλλωστε αυτά είναι που χαρακτηρίζουν την μοναδικότητα της προσωπικότητας του ατόμου).
Συ είπας... Όντως πολλοί υποστηρίζουν ότι ακόμα και η προσθήκη ισοκρατημάτων, ρυθμού κλπ. συνιστά παρέμβαση στο πρωτότυπο. Τυπικά αυτό ισχύει, απλώς εγώ είμαι πιο διαλακτικός, αφού αυτά δεν επηρεάζουν το ψάλσιμο. Διαφωνώ όμως σε αυτό που λες, ότι θα πρέπει να αφήσουμε ακόμα και τα λάθη, επειδή βγάζουν το πνεύμα του Πρίγγου: δηλ. αποκλείεται να ήταν τυπογραφικά λάθη; Την περασμένη Κυριακή λ.χ. ψάλαμε το Ότε κατήλθες, το οποίο στην τελευταία γραμμή έχει πεταστή αντί δίφωνης ανάβασης. Θα πρέπει δηλαδή να θυμόμαστε και τα λάθη της έκδοσης του Παπανδρέου; Νομίζω είναι στοιχειώδες να υπάρχει σωστή μουσική ορθογραφία στο κείμενο. Είτε λοιπόν τα λάθη είναι του Πρίγγου είτε είναι του τυπογραφείου, έπρεπε να διορθωθούν και καλώς διορθώθηκαν. Αυτό άλλωστε περίμενε και η ψαλτική κοινότητα, μην τρελαθούμε τελείως τώρα και λέμε ότι καλά ήταν και τα λάθη...
wink
