Στην υποσυζήτηση που αναπτύχθηκε πριν μερικά μηνύματα, να αναφέρω ότι η ψαλτική και σε αυτό τον τομέα διαφοροποιείται δυστυχώς αρνητικά. Ο σκοπός της παιδείας δεν είναι η μεταφορά συγκεκριμένων πληροφοριών (όπως κατάντησε σήμερα η Ελληνική παιδεία γενικότερα), αλλά η εκμάθηση τρόπου σκέψης. Όταν μαθαίνουμε οδήγηση, δεν μαθαίνουμε πως να συμπεριφερόμαστε σε μία συγκεκριμένη διασταύρωση που τύχαμε την ώρα του μαθήματος, αλλά το πως θα πρέπει να σκεφτόμαστε όταν διασχίζουμε κάθε διασταύρωση.
Στη δουλειά μας αντί να ακολουθήσουμε μελετώντας το παράδειγμα των παλαιοτέρων (όπως των κυρίως καταγραφέων της σημερινής μουσικής, δηλαδή τους εξηγητές), δημιουργούμε δικές μας οδούς, δυστυχώς αβίαστα. Δεν εξαιρώ τον εαυτό μου από αυτό, από τη στιγμή όπου κάποια εποχή έγραφα ακολουθίες - τυφλοσούρτες και δεν ακολουθούσα τη λογική του να γνωρίζει διαβάζοντας κάποιος έναν ειρμό και την λογική τροποποίησης του μέλους σε περίπτωση κάποιας διαφοροποίησης του ποιητικού κειμένου (με ενδεικτικά παραδείγματα κάποιων τροπαρίων), όπως γίνεται στο Ειρμολόγιο και όχι να γράφει όπως έκανα εγώ τα πάντα, αφαιρώντας από τον όποιο αναγνώστη την δυνατότητα σκέψης και μνήμης, ενώ παράλληλα του δημιουγούσα μία εξάρτηση στην παραλλαγή, σε σημείο που να μετατρέπεται από μέσω ερμηνείας σε αυτοσκοπό.
Αυτό που συμβαίνει με την υπεραναλυτική σημειογραφία έχει τα ίδια αρνητικά αποτελέσματα παιδευτικώς, δημιουργεί δε ερμηνευτές ανώριμους εφόσον ο καθένας ή θα λέει ή θα ισχύει και αν δεν το λέει το: "εγώ αυτό το δοξαστικό το εκτελώ κατά τον τάδε". Ακόμη και σε αυτό τον τομέα ξεφύγαμε μην παίρνοντας υπόψη μας το φυσικό αποτέλεσμα όπου όσο πιο αναλυτικός γίνεσαι, τόσο πιο πολύ μικραίνεις τους ορίζοντες. Άλλο πράγμα η μίμηση και άλλο η φωτοτυπία. Γνωρίζουμε πόσο κακό έκανε όλο αυτό στην προφορική παράδοση, ειδικά σε μία μουσική που πλέον είναι τονική; Ας αναφέρω μόνο τούτο και ο καθένας ας προβληματισθεί ανάλογα. Ποιος σήμερα μπορεί να γνωρίζει ερμηνευτικά την διαφορά μεταξύ κεντημάτων και ολίγου; Δείξτε μου μία ηχογράφηση οποιουδήποτε μεγάλου ή μικρού ψάλτη που να δείχνει τον λόγο ύπαρξης των κεντημάτων ως ενός χαρακτήρα με διαφορετική εκφορά από το ολίγον, εκτός κι αν ο σκοπός ύπαρξής τους είναι μόνο οπτικός και εξυπηρετεί σκοπούς ορθογραφίας (άραγε αυτή δεν εξαρτάται από την ερμηνεία) ή ακόμη και οικονομίας χώρου...
Τελικά η εύκολη λύση δεν ήταν ποτέ ο σωστός τρόπος μίας υγειούς και στερρεάς μάθησης και θα πρέπει κατά την γνώμη μου να αποφεύγεται δια ροπάλου, εάν φυσικά ο σκοπός είναι να βγουν ψάλτες σκεπτόμενοι και με χαρακτήρα από όλη αυτή την διαδικασία. Χωρίς να σκέφτομαι καθόλου υποκειμενικά, έχω να υπερηφανεύομαι ότι οι δάσκαλοί μου ποτέ δεν με προέτρεψαν με τον οποιοδήποτε τρόπο να γίνω ένα αντίγραφό τους, γιαυτό και όλοι μου οι συμμαθητές ακολουθούν τον δρόμο που επέλεξε ο καθένας και που τον αναπαύει.
Υ.Γ. Οι αγαπητοί (και άτυχοι με μας που έμπλεξαν) συντονιστές μας, ας μεταφέρουν εφόσον κρίνουν απαραίτητο την υποσυζήτηση σε κάποια άλλη αρμόζουσα ενότητα.
