Πώς να ψέλνονται τα Λειτουργικά και το «Άξιον Εστίν»;

greek487

Tasos N.
Βασιλη,
Επειδη εγραψες πολλα ενδιαφεροντα στο post για το πως να ψελνονται τα Λειτουργικα και το Αξιον Εστιν, νομιζω θα ηταν καλυτερα να γινει καινουργιο θεμα. Εαν ειναι οκ...... =)

Δημητρη,
Ειναι ενταξει το θεμα εδω? Δεν ειναι αλλου πουθενα αυτο το θεμα, ειναι?

Ευχαριστω,
Τασος


__________________

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ POST ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΖΑΧΑΡΗ..............
___________________


Το θέμα είναι πιο πολύ φιλοσοφικής φύσης παρά αμιγώς μουσικής. Κι εγώ έχω τέτοιου είδους ενδοιασμούς όταν η συζήτηση έρχεται στο τι είναι αυτό που μπορεί να αλλάξει και τι αυτό που δεν επιδέχεται αλλαγή. Έχει να κάνει και με την χρήση του στην εκκλησία. Να δώσω ένα πολύ απλό παράδειγμα από την μικρή δική μου εμπειρία.

Εδώ και αρκετά χρόνια, ψάλλω τα "χύμα" λειτουργικά, πράξη την οποία έμαθα από την Αγ.Ειρήνη όπου ήμουν δομέστιχος (για όσους δεν το γνωρίζουν ψάλλει ο κ.Λυκ.Αγγελόπουλος εκεί). Όμως ενώ τα λειτουργικά πάντα τα λέγαμε "χύμα" το "Άξιον Εστίν" (τον καιρό που ήμουν εγώ τουλάχιστον-αλλά και τώρα νομίζω αυτό γίνεται) το ψάλλαμε μουσικά στον ήχο συνήθως της Κυριακής και από νεώτερες συνθέσεις (π.χ. Γρηγορίου-Φωκαέως κ.α). Πολλές φορές βέβαια ψάλλαμε και το "συνηθισμένο" του Β' ήχου.

Τι σημαίνει αυτό; Τα λειτουργικά εξυπηρετούν μια πολύ συγκεκριμένη ανάγκη στην λατρεία και δεν επιδέχονται αλλαγή, ενώ το "Άξιον Εστίν" είναι μεν ένας παραδεδομένος ύμνος σε μια συγκεκριμένη μορφή, αλλά επειδή είναι μεγαλυνάριο αφ' ενός και αφ' εταίρου ύμνος "καλυπτήριος" (αν και άλλος είναι ο ορισμός του καλυπτηρίου ύμνου) πέρασε στην μελοποιεία σε πολλούς ήχους (από την εποχή των 3 διδασκάλων κιόλας) και δεν είναι και τόσο μεγάλο το πρόβλημα κατά την γνώμη μου αν η μελοποίησή του μείνει σε κάποια πλαίσια.

Ποια είναι αυτά τα πλαίσια; Πρώτα να μην πάει πάνω από το χρονικό όριο του συνηθισμένου-παλαιού Άξιον Εστίν και μετά να μελοποιηθεί σε εκκλησιαστικό τρόπο μελοποιείας και όχι μακαμοευρωπαϊκόheavymetalαδικο (συμπληρώστε εσείς τι άλλο...). Έτσι και η παλαιά παράδοση μένει (και είναι γνωστό ότι παλαιά το Άξιον Εστίν ψαλλόταν μόνο σε δεύτερο), και οι νέες συνθέσεις εμπλουτίζουν το ρεπερτόριο του ύμνου χωρίς να επιβαρύνουν την λατρεία.

Εκεί λοιπόν (στο Άξιον Εστίν) κατανοώ την αλλαγή που γίνεται χωρίς να επηρεάσει την λατρεία, και για λόγους πλουτισμού του ρεπερτορίου-ποικιλίας-κ.τ.λ.

Ενώ αντίθετα δεν κατανοώ την αλλαγή π.χ. στα λειτουργικά όπου και επηρεάζουν άμεσα την λατρεία (και θεολογικά και πρακτικά-δεν ξέρω τι από τα δύο πιο πολύ-και τα δύο πάντως πολύ) και δεν δικαιολογούν την αλλαγή.

Νομίζω ότι κάπως έτσι πρέπει να ιδωθούν τα πράγματα.

Δηλαδή όλες οι παραδόσεις θέλουν την αξιολόγησή τους και ανάλογα την διατήρησή τους ή μη, αλλά όλα αυτά όχι βιαστικά ούτε απερίσκεπτα και πάντα με σεβασμό, για κάτι που μπορεί εμείς σήμερα να μην καταλαβαίνουμε γιατί και πως παλαιότερα μπορεί να θεσπίστηκε από ανθρώπους με πολύ καλύτερο μουσικό και θεολογικό αισθητήριο από εμάς σήμερα.
 
Καλά έκανες και το άνοιξες το θέμα αυτό Τάσο. Έχει συζητηθεί και αλλού αλλά χρειάζεται ειδική μεταχείριση.

Κατ'άρχήν, τί εννοούμε όταν λέμε "Λειτουργικά"; Για τί μιλάμε ακριβώς; Δεν είμαι σίγουρος οτι όλοι λέμε το ίδιο πράγμα. Δεν έχω κάποιο επίσημο ορισμό εύκαιρο.

Τα αρχαία λειτουργικά όπως και άλλα αρχαία μαθήματα και πρακτικές χρειάζονται έξτρα σεβασμό και προσοχή και μελέτη. Συμφωνώ με το Βασίλη.

Από την άλλη όμως δεν το βλέπω το θέμα τόσο δογματικά, προσωπικά. Από τη στιγμή που διαφυλάσσεται ο χαρακτήρας της λατρείας μπορεί κάποιος να πεί και Λειτουργικά σε άλλους ήχους αρκεί

(α) να διδάσκει και να λέει και τα αρχαία Λειτουργικά ώστε να μην εκλείψουν, κατά μίμηση του Πατριαρχικού Ναού
(β) στους άλλους ήχους να διατηρεί το ύφος και το ήθος των αρχαίων Λειτουργικών (σύντομα, εκφωνητικά όσο το δυνατόν, κλασικές απλές θέσεις κτλ.) Ωραία τέτοια Λειτουργικά έχουν γράψει ο Δοσίθεος, ο Σουρλαντζής, ο Αγγελόπουλος και άλλοι.
 
Μουσικος και ιστορικος δεν ειμαι, αλλα η ταπεινη μου γνωμη μου στο θεμα αυτο ειναι οτι σε ολα τα παλαια βιβλια που εχω ειδη, δεν υπαρχουν καθολου λειτουργικα σε ηχους. Και ισως να μην ειναι ετσι τυχαια. Κατα την διαρκεια αυτη γινεται ενας διαλογος μεταξυ του ιερεα και του λαου και οντως η πολλη μουσικη ισως ειναι περιττη και επιβαρυνει την λατρεια τις στιγμης αυτης.

Και αυτο που εχω καταλαβει ειναι οτι το "χυμα" δεν εννοει και "χωρις τεχνη." Αφου και ο Αποστολος και το Ευαγγελιον σε κλιτον λεγεται και ξερουμε ποσο ωραια καθε παραδοσιακος ψαλτης και ιερεας τα τονιζει.

Και τελευται νομιζω οτι αυτος ο διαλογος που γινεται εχει μια πολλη ωραια θεση αναμεσα στο τρισαγιο, το χερουβικο, και μετα το Αξιον Εστιν, κοινωνικο, μαθηματα με ωραιοτατη μουσικη.

Σαν ψαλτες (και αρκετοι κληρικοι νομιζω) ισως θα ηθελαμε να το ευχαριστηθουμε και "να τα ψαλουμε" αλλα για να ιδουμε παλαιοτερα (και ισως οχι και τοσο παλαια, δηλαδη κανα 150 χρονια? ποτε εγραψαν για πρωτη φορα Λειτουργικα σε ηχους?), γιατι για αιωνες και αιωνες δεν τα εψαλαν και εμεις τωρα να τα ψαλουμε? Επειδη ομως μεγαλωσαμε σε αυτη τη "παραδοση," ισως ειναι και δυσκολο να το δεχθουμε αυτο και να το χωνεψουμαι καλα-καλα. Αυτο μπορει να το νοιωθουμε οτι ειναι παραδοση, αλλα η ιστορια της παραδοσης μας φαινεται να το επιβαλλει αλλιως.
 
Μουσικος και ιστορικος δεν ειμαι, αλλα η ταπεινη μου γνωμη μου στο θεμα αυτο ειναι οτι σε ολα τα παλαια βιβλια που εχω ειδη, δεν υπαρχουν καθολου λειτουργικα σε ηχους.

Αν και όχι πολλά, υπάρχουν όμως. Ο Γρηγόριος Πρωτοψάλτης μελοποίησε Λειτουργικά σε Πλάγιο του Τετάρτου τα οποία κατά τον Βουδούρη παρέμειναν ανέκδοτα στη βιβλιοθήκη του Ναυπλιώτη (δεν έχω ακριβή σελίδα αναφοράς τώρα αλλά μπορώ να το βρώ αν ενδιαφέρεται κανείς).

Ο Βουδούρης αντέγραψε τα Κύριε Ελέησον της αρχής της Λειτουργίας που τα έχω ανεβάσει στο Αναλόγιον:


Ακόμα κοίτα του Πέτρου Εφεσίου από την Κοκκινογοργούσα Ανθολογία (1846) [δε λέει εκεί οτι είναι του Εφεσίου, αλλά το λέει στο Μουσικό Θησαυρό του Νεκταρίου, 1931, σελ. 434]


Επίσης στο μουσικό θησαυρό (πρώτος τόμος Λειτουργία, σελ 412) έχει και του Ονουφρίου Βυζαντίου, μαθητού των 3 δασκάλων σε Δεύτερο χρωματικό.

Ο Βουδούρης λέει οτι πρίν την εποχή του Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, δεν εψάλλονταν άλλα Λειτουργικά από τα αρχαία στην Κωνσταντινούπολη (δεν έχω ακριβή σελίδα αναφοράς τώρα αλλά μπορώ να το βρώ αν ενδιαφέρεται κανείς).

Άρα τα "νέα" Λειτουργικά έχουν μια ιστορία περίπου 200 χρόνων. Νάτο πάλι το φιλοσοφικό ερώτημα! :eek:
 
Last edited by a moderator:
Κατ'άρχήν, τί εννοούμε όταν λέμε "Λειτουργικά"; Για τί μιλάμε ακριβώς; Δεν είμαι σίγουρος οτι όλοι λέμε το ίδιο πράγμα. Δεν έχω κάποιο επίσημο ορισμό εύκαιρο.

Λειτουργικά συνηθίζετε να ονομάζονται οι ύμνοι από το "Πατέρα Υιόν" (ή "Αγαπήσω σε") μέχρι και το "Σε υμνούμεν". Τώρα αν σε αυτά μπουν τα "Κύριε ελέησον"-"Παράσχου Κύριε" ή και το "Άξιον Εστίν", δεν νομίζω ότι είναι πρόβλημα για τον ορισμό.

Από τη στιγμή που διαφυλάσσεται ο χαρακτήρας της λατρείας μπορεί κάποιος να πεί και Λειτουργικά σε άλλους ήχους
Το πρόβλημα Δημήτρη είναι πως με τα μουσικά λειτουργικά ΔΕΝ διαφυλάσσεται ο χαρακτήρας της λατρείας! Και εκεί είναι η πρώτη και κυριότερη και μόνη ουσιαστικά διαφωνία μου με τα μελοποιημένα λειτουργικά!

Ο χαρακτήρας της λατρείας εκεί πέρα είναι μόνο αυτός της ερωταποκρίσεως. Η μουσική "καπελώνει" την όλη πορεία προς την αναφορά, και ακόμα χειρότερα στην ίδια την Αναφορά. όπου έρχεται η μουσική να καλύψει το σημαντικότερο σημείο της Θ.Λειτουργίας.

Ωραία τέτοια Λειτουργικά έχουν γράψει ο Δοσίθεος, ο Σουρλαντζής, ο Αγγελόπουλος και άλλοι.
Ωραία μουσικά και κοντά στο σύντομο και απέριττο μπορεί να είναι, δεν διαφυλάττουν όμως τον χαρακτήρα της λατρείας!
 
Βασίλη, συμφωνώ με την βάση της γνώμης σου. Είμαι και εγώ υπέρμαχος της εκφωνητικής απόδοσης των λεγομένων λειτουργικών. Παλαιότερα το εφάρμοζα και το υπερασπιζόμουν σαν ζηλωτής. Τώρα το εφαρμόζω σπάνια. Ο λόγος όπως καταλαβαίνεις προφανής. Θέλουν λειτουργικά- ψάλλω λειτουργικά. Έχω μελοποιήσει μια σειρά από κατ´ ήχον λειτουργικά σύντομα για τον σκοπό αυτό. Σίγουρα αυτή η πράξη είναι πολύ "καλύτερη" από την ψαλμωδία των αραβικοπερσικών μακαμιών...
 
Μέσα στα λειτουργικά είναι και ο τρισάγιος ύμνος "άγιος, άγιος, άγιος,.."
Αυτός είναι ο ύμνος των αγγέλων και των τριών παίδων που "που πάσαν την υμνωδίαν των ασάρκων εκμιμουμενοι" κατά το κοντάκιο Ρωμανού.
Οταν λέμε τον απόστολο με την έξω φθορά του Δι ή ημίφθορο ή κλιτόν, κάνουμε εμμελή απαγγελία και όχι ψάλσιμο. Πιστεύω ότι αυτός ο τρόπος είναι και το "χύμα" και ο λόγος είναι να ακούγονται τα λόγια μέσα από κάποιον ήχο και όχι από τις αόριστες ψυχικές διαθέσεις του αναγνώστη ή του παπά.
Διαφωνώ και με την εντολή του αρχιεπισκόπου ότι πρέπει να διαβάζεται.
Εφόσον όμως ο τρισάγιος ύμνος ψάλλεται από τους αγγέλους , εμείς γιατί να κάνουμε εμμελή απαγγελία;
Γιατί στις Δεσποτικές εορτές λέμε τα αργά λειτουργικά;
Διαφωνώ επίσης και με το μοναστηριακό ύφος που όχι μόνο δεν κάνουν απαγγελία με κλιτόν αλλά έχουν αντικαταστήσει το κλιτόν με κλαφτόν. :)
Δημήτρης Λέκκας
 
Το ερώτημα είναι: Οι μεγάλοι μεταφορείς της παράδοσης αλλά και οι δημιουργοί της (απ'τον Πέτρο Λαμπαδάριο και πίσω), πως ενώ έγραψαν ολόκληρες σειρές χερουβικών ύμνων, δοξολογιών, αργών αναβαθμών, ειρμολογίων και τόσα άλλα, δεν μελοποίησαν τα λειτουργικά; Εάν το απαντήσετε αυτό με στοιχεια, τότε και μόνο υποστηρίζετε επαρκώς τον λόγο μελοποίησής τους μέσα στην ακολουθία. Διότι όσον αφορά στην εμμελή απαγγελία έχουμε στοιχεία γιατί και πως, αλλά σε αυτό;

Κανείς δεν μειώνει κατά την γνώμη μου την αξία τους ως μέρος της Λειτουργίας λέγοντάς τα χύμα, απλώς μεταφέρεται αλλού το βάρος. Και εάν είναι από τα ελάχιστα που ουσιαστικά έμειναν απ'τις παλαιότερες ακολουθίες γιατί να μην τα κρατήσουμε, παρά ψάχνουμε δικαιολογίες για ενέργειες νεωτέρων μόνο και μόνο επειδή είναι ακουστικά ευχάριστες; Υποτίθεται ότι πρέπει να εμβαθύνουμε ως άνθρωποι της πίστεως σε άλλου είδους συναισθήματα και όχι σε τόσο επιδερμικές απολαύσεις. Με αυτή την λογική στο μέλλον γιατί να μην μελοποιηθεί το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος (ήδη το "πάτερ ημών" το έχω δει μελοποιημένο απ'τον Κων/νο Πανά).

Πολλοί θεωρούν τις απόψεις αυτές συντηρητικές, όμως μετά από χρόνια, θα λέμε: κοίτα πως έγινε η εκκλησιαστική τάξη, από τότε που την θυμόμασταν... Εντούτοις, η δική μας αδιαφορία θα οδηγήσει εκεί τα πράγματα, αλλά όπως γίνεται πάντα, θα τα ρίξουμε στους τότε νέους...

Και με αφορμή αυτό, ένα ανέκδοτο που το άκουσα μάλιστα στο εξωτερικό: Γιατί οι άντρες στο εξωτερικό έχουν συνήθως καράφλα στο πίσω κέντρο του κεφαλιού τους, ενώ οι Έλληνες μπροστά πάνω απ'το μέτωπο; Διότι οι ξένοι, πρωτού αποφασίσουν κάτι, το σκέφτονται διεξοδικά (ξύνοντας το συγκεκριμμένο σημείο της κορυφής του κεφαλιού) ενώ οι Έλληνες, πρώτα κάνουν το λάθος, και μετά σκεπτόμενοι την βλακεία τους, χτυπούν με την χαρακτηριστική κίνηση με την παλάμη τους το μέτωπο και το μέρος λίγο πιο πάνω αναφωνόντας μάλιστα: Φτου βρε @$#(*&@&^ μου πως την πάτησα έτσι... :):) Αυτοί είμαστε τελικά.
 
Θα προσπαθήσω να ανεβάσω κάτι.
Το θέμα είναι γιατί αυτή η παράδοση με την απαγγελία των λειτουργικών μπήκε στο περιθώριο. Δεν θα ήταν πιο "ενδιαφέρον" να χρησιμοποιούμε και αυτήν την τάξη;
Μας το απαγορεύει κανείς;
Γενικά δεν είμαι υπέρ της λογικής του "οδοστρωτήρα" όπου πάντοτε και πάντα όλα είναι ίδια!
 
Θα προσπαθήσω να ανεβάσω κάτι.
Το θέμα είναι γιατί αυτή η παράδοση με την απαγγελία των λειτουργικών μπήκε στο περιθώριο. Δεν θα ήταν πιο "ενδιαφέρον" να χρησιμοποιούμε και αυτήν την τάξη;
Μας το απαγορεύει κανείς;
Γενικά δεν είμαι υπέρ της λογικής του "οδοστρωτήρα" όπου πάντοτε και πάντα όλα είναι ίδια!
Το Πατριαρχείο πάντως έχει πάρει θέση επί του θέματος και δυστυχώς (διότι και γω παλαιότερα είχα γράψει Λειτουργικά και όχι μόνο σύντομα) είναι απόλυτη. http://www.analogion.com/Patriarchal_Encyclical_To_Chanters.pdf (σελ.3)
 
Χρήστο αυτό δεν αλλάζει κάτι. Την γνωρίζω την εγκύκλιο. Το θέμα είναι αν αυτά που γράφει μπορούμε να τα επιβάλλουμε.
Και δεν διαφωνώ μαζί σου ούτε με τον Βασίλη που δεν ψάλλει τα Λειτουργικά. Εγώ συμφωνώ!
 
Το θέμα είναι αν αυτά που γράφει μπορούμε να τα επιβάλλουμε.
Ο καθένας μας "πολεμάει" για τον εαυτό του. Σαφώς και δεν μπορούμε να το επιβάλλουμε γενικά, αλλά πιστεύω ότι μπορούμε να το επιβάλλουμε στον χώρο επιρροής μας. Στο ψαλτήρι μας δηλαδή και στους μαθητές μας.(στους μαθητές όχι να το επιβάλλουμε, αλλά να σταθούμε παράδειγμα προς μίμησιν)
 
Ο καθένας μας "πολεμάει" για τον εαυτό του. Σαφώς και δεν μπορούμε να το επιβάλλουμε γενικά, αλλά πιστεύω ότι μπορούμε να το επιβάλλουμε στον χώρο επιρροής μας. Στο ψαλτήρι μας δηλαδή και στους μαθητές μας.(στους μαθητές όχι να το επιβάλλουμε, αλλά να σταθούμε παράδειγμα προς μίμησιν)

Δεν έχω παρά να συμφωνήσω!
 
Καλημερα σε όλους!

Ενδιαφέρουσες απόψεις καταγράφονται σχετικά με τα λειτουργικά.
Πάντα πρεπει να λαμβάνεται η παράδοση, αλλά και αυτή καθ΄ αυτή η παράδοση μεταβάλλεται.
Εγω θα συμφωνούσα στο απλό ψάλσιμο των λειτουργικων στον ηχο της ημέρας, με σύντομα και εκκλησιαστικο (κατανυκτικο) τρόπο.
Ενα πρόβλημα, που ανακύπτει είναι αν ακολουθει ο ιερέας και πως το κανει αυτο. Δυστυχώς πολλοί ιερεις "τραγουδουν" τις εκφωνησεις πιο πολύ απ΄ ότι ψελνουν οι ψάλτες. Αλλοι παλι, δε μπαινουν στον ηχο, ουτε καν στον τονο.
Απο αυτη την αποψη τα λειτουργικα σε κλιτον (χυμα) ειναι πολύ καλύτερα... και επίσης, δεν επιβαρύνουν χρονικά τη θεια λειτουργια.
Κατα την αποψη μου, πρεπει να λεγονται κι αυτα, αλλά ακομη και σ'αυτο χρειαζεται διακριση. Υπάρχουν λειτουργικα και λειτουργικα....
Νομιζω, πως τα Κυριε ελεησον και παρασχου Κυριε των πληρωτικων, μαλλον καλύτερο ειναι να λεγονται με λογωδες υφος αλλά στον ηχο του χερουβικου που προηγηθηκε αλλά και των λειουργικων που θα ακολουθήσουν.

Ευχαριστω για την ανοχη σας.

Ε. Μεντζάς
Πατρα
 
Πάντα πρεπει να λαμβάνεται η παράδοση, αλλά και αυτή καθ΄ αυτή η παράδοση μεταβάλλεται.

Να καταλάβω την μεταβολή της παράδοσης όταν υπάρχει λόγος. Ποιος λόγος υπάρχει για να μελοποιηθούν σήμερα τα λειτουργικά και δεν υπήρχε παλαιότερα;

Και μάλιστα όταν αυτή η μεταβολή έρχεται να "καπελώσει" ουσιαστικά την λατρεία! Υπάρχει πρόβλημα ουσιαστικό και όχι ομορφιάς με τα μελοποιημένα λειτουργικά! Δεν είναι ότι μ' αρέσουν εμένα τα παλαιά λειτουργικά περισσότερο και προσπαθώ να τα επιβάλλω! Ούτε αρχαιολάγνος είμαι!

Είναι κυρίως θεολογικό το πρόβλημα, κι εμείς το πάμε "εμένα μου αρέσει" ή "η γνώμη μου είναι" ή "εγώ πιστεύω"...

Εγω θα συμφωνούσα στο απλό ψάλσιμο των λειτουργικων στον ηχο της ημέρας, με σύντομα και εκκλησιαστικο (κατανυκτικο) τρόπο.
...αυτό εννοούσα...
(χωρίς παρεξήγηση κ.Μεντζά-κι οι υπόλοιπες απαντήσεις κάπως έτσι είναι)


Ενα πρόβλημα, που ανακύπτει είναι αν ακολουθει ο ιερέας και πως το κανει αυτο. Δυστυχώς πολλοί ιερεις "τραγουδουν" τις εκφωνησεις πιο πολύ απ΄ ότι ψελνουν οι ψάλτες. Αλλοι παλι, δε μπαινουν στον ηχο, ουτε καν στον τονο.
Και μετά έχουμε αυτά τα προβλήματα...

Δεν "πατάει" παπάς ή ο διάκος, και δώσ' του νεύρα (...μα τον άσχετο!πριν να γίνει παπάς πρόβατα σαλλαγούσε;...)

Και βάρδα μην πεις πλ.Α'... Η βοσκοπούλα στο μεγαλείο της! Μινοράκι κι άγιος ο Αλλάχ!

Και είσαι τυχερός αν ο παπάς σου δεν έχει και πολύ "μεράκι" με τα μουσικά και εκφωνεί τις αιτήσεις. Αλλά άμα σου "κάτσει" κανείς μουσικολογιότατος με πέντε διπλώματα (και 2 CD με τον Βασιλικό) άντε να γλιτώσεις από τις gazel-εκφωνήσεις που κάνει... Μέχρι να πεις 3 πληρωτικά εσύ λες μισό χερουβικό αργό του Κων/νου!!!

Και πείτε μου κάποιος ότι ΔΕΝ είναι έτσι!
 
Το ερώτημα είναι: Οι μεγάλοι μεταφορείς της παράδοσης αλλά και οι δημιουργοί της (απ'τον Πέτρο Λαμπαδάριο και πίσω), πως ενώ έγραψαν ολόκληρες σειρές χερουβικών ύμνων, δοξολογιών, αργών αναβαθμών, ειρμολογίων και τόσα άλλα, δεν μελοποίησαν τα λειτουργικά; Εάν το απαντήσετε αυτό με στοιχεια, τότε και μόνο υποστηρίζετε επαρκώς τον λόγο μελοποίησής τους μέσα στην ακολουθία. Διότι όσον αφορά στην εμμελή απαγγελία έχουμε στοιχεία γιατί και πως, αλλά σε αυτό;

Αυτο ειναι το κυριος ερωτημα και για μενα. Και ο νεοτερος μαθητης που του κοβει και λιγακι, μονος του βλεπει αυτο το ΤΕΡΑΣΤΙΟ καινο και αναρωτιεται, γιατι αραγε? Μηπως αυτα που λεμε "παραδοση" δεν ειναι βασικα παραδοση?
 
Αυτο που εχει συμβει παρα πολλες φορες στην εμπειρια μου ειναι να κρινουν οι ιδιοι οι ψαλτες τους ιερεις στο εαν ξερουν να ψαλλουν τις αιτησεις και τις εκφωνησεις σε πολλους ηχους. Για αυτους που τα λενε απλα, στρωτα, και ωραια, λεμε αρνητικα. Και για αυτους που λενε τη καραγκουνα λεμε, "Να. Αυτος ειναι καλος παππας." Μα η αληθεια ειναι ακριβως το αντιθετο. Θα το καταλαβουμε αυτο ομως?
 
Κανείς δεν μειώνει κατά την γνώμη μου την αξία τους ως μέρος της Λειτουργίας λέγοντάς τα χύμα, απλώς μεταφέρεται αλλού το βάρος.

Συμφωνω, αλλα ακομα και οι ιερεις νομιζουν οτι σαν το κεντρικο μερος της Κυριακης πρεπει κ' αλλο τοσο να το τραγουδησουν, και οσο αργοτερα το καλυτερο, για να δοσουν διθεν το νοημα περισοτερρο. Πως να αλλαξουν αυτες οι λανθασμενες ιδεες? Θα ασχοληθουν ιερεις και θεολογοι με αυτο το σημαντικο θεμα? Ο Φουντουλης εχει γραψει για αυτο το θεμα καθολου?
 
Back
Top