"Κοκκινογοργούσα" Ανθολογία 1846 / "Kokkinogorgousa" Anthologia 1846
Ιστορική πρώτη αναδημοσίευση μιας από τις πιό σπάνιες και ενδιαφέρουσες ψαλτικές εκδόσεις / Historical first republication of this rare edition
Παρουσίαση / Introduction
(Greek)
Ανθολογία γνωστή ώς "Κοκκινογοργούσα" λόγω της δίχρωμης παραδοσιακής εκτύπωσης (η πρώτη παγκοσμίως τέτοια έκδοση) στην οποία τα χρονικά σημεία,΄οι φθορές, οι επικεφαλίδες, το έτερον και οι μαρτυρίες είναι τυπωμένα κόκκινα κατα μίμηση των παλαιοτέρων Ψαλτικών χειρογράφων. Πρώτη έκδοση Κωνσταντινούπολη 1846 από τους Παύλο Κούρτοβιτς Τσαλόγλου και τον Γεώργιο Π. Κωνσταντίνου μουσικοδιδασκάλους της Τριαδικής σχολής της Φιλιππούπολης, με την επίβλεψη και διορθώσεις του Ιωάννου Λαμπαδαρίου της Μ. Χ. Ε.

Πρώτη αναδημοσίευση 2007 από το Αναλόγιον (analogion.com) από το πρωτότυπο που παραχωρήθηκε ευγενικά από τον Πρωτοψάλτη κ. Ιωάννη Γ. Σκουλή εκ Σπάρτης της Λακωνίας προς κοινήν ωφέλειαν και εις μνημόσυνο του πατέρα του Γεωργίου Ι. Σκουλή (+ 2003), ψάλτη και μαθητή του Θ. Χατζηθεοδώρου, στον οποίο (Γ. Σκουλή) ανήκε αυτό το βιβλίο και στον οποίον μάλλον ανήκουν και κάποιες ρυθμικές σημειώσεις στο κείμενο. Η έκδοση αυτή περιγράφεται από τον Γεώργιο Χατζηθεοδώρου (στο βιβλίο "Βιβλιογραφία της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής", Ψαλτικά Βλατάδων 1, 1998) ως "μια έκδοση από τις πιό σπάνιες και ενδιαφέρουσες". Ευχαριστούμε εκ μέρους της ψαλτικής κοινότητας τον κ. Ιωάννη. Σκουλή για την ιστορική αυτή προσφορά.

Αξιοσημείωτα:

Η Βουλγαρική (Σλαβονική) σημείωση στην αρχή του βιβλίου αναφέρει οτι η ιδέα να δημοσιευτούν πολλά Σλαβονικά μαθήματα εγκαταλείφθηκε λόγω του μεγέθους του βιβλίου και μόνο ένα "Άξιον Εστίν" στα Σλαβονικά προστέθηκε στο τέλος (ίσως εκ των υστέρων). Επίσης αναφέρουν οτι μια άλλη ανθολογία με σλαβονικά μαθήματα είναι στο τυπογραφείο.
Η Ανθολογία αυτή εδώ φαίνεται οτι περιέχει και τα αρχαιότερα τυπωμένα λειτουργικά σε ήχο άλλο από αυτόν "του Κλιτού" και συγκεκριμένα σε ήχο Πλάγιο του Τετάρτου και σε πολύ αναλυτική γραφή (σελ. 660-662 του πρωτοτύπου).
Πολλά άλλα μαθήματα π.χ. του Πέτρου Εφεσίου και ένα οκτάηχο μάθημα του Δ. Παπαδόπουλου φαίνονται να είναι αρκετά ενδιαφέροντα και φαίνεται να δημοσιεύονται για πρώτη φορά.
Ιδιαίτερη μνεία στο Δοξαστικό "της Κασσιανής" του Πέτρου Εφεσίου που -παραδόξως- βρίσκεται στο τέλος του βιβλίου, μετά τους Καλοφωνικούς Ειρμούς. Σε αυτή τη σύνθεση παρατηρείται και η αρχαιότερη ίσως περίπτωση καταγεγραμμένης ύφεσης του φθόγγου ΚΕ στον ήχο Πλάγιο του Δευτέρου (δέστε τη δεύτερη γραμμή του κειμένου εδώ [html]).
Ενδιαφέρων επίσης και ο σύντομος ψαλμός "Μακάριος Ανήρ" του Γεωργίου Κρητός στην αρχή του βιβλίου.
Το συγκεκριμένο αντίτυπο περιέχει και δύο παλαιότερα κτητορικά σημειώματα, ένα από το 1861 (στην αρχή) και ένα του 1914 (προς το τέλος).

Η παρούσα ηλεκτρονική έκδοση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς. Για οποιαδήποτε άλλη χρήση απαιτείται η έγγραφη άδεια των συγγραφέων του Αναλογίου.

Φωτογράφηση πρωτοτύπου: Βασίλειος Ζάχαρης (Ευχαριστίες εκ μέρους όλων των αναγνωστών της σελίδας).
Επεξεργασία/Δημοσίευση: Δημήτριος Κουμπαρούλης

Ολόκληρο το βιβλίο (380 σελίδες) είναι διαθέσιμο σαν αρχείο PDF [pdf, 135 Mb] και σαν ξεχωριστές εικόνες με σχολιασμό πιό κάτω σε τούτη τη σελίδα. Κάντε κλικ σε μια εικόνα για να τη δείτε σε μεγέθυνση. Μετά ακολουθήστε τις οδηγίες (Προηγούμενη/Επόμενη κτλ) για να δείτε τις επόμενες εικόνες κατα σειρά. Κάντε κλίκ πάνω στη μεγάλη εικόνα για να επιστρέψετε σε τούτη εδώ τη σελίδα.

(English)
Anthologia named "Kokkinogorgousa" (lit. "one with red gorgon signs") due to its bi-colour (red/black) printing (the first of its kind in Ecclesiastical Music literature) which resembles the appearance of older psaltic manuscripts. The chronos signs, the fthorai, the headings of the pieces, the eteron sign and the martyriai are printed in red and everything else in black. It was first published in Constantinople in 1846 by Pavlos Kourtovic Tsaloglou and Georgios P. Konstantinou music teachers from Filippoupolis under the supervision and corrections of Ioannis Lambadarios of the Great Church of Christ. Georgios Hatzitheodorou describes this edition as "one of the rarest and most interesting" of its kind in the book "Bibliographia tes Byzantines Ecclesiastikes Mousikes", Psaltica Vlatadon 1, 1998.

Republished for the first time in 2007 here by analogion.com after the kind offer of the book of Protopsaltis Mr. Ioannis G. Skoulis from Sparti, Lakonia, Greece in memory of his father Georgios I. Skoulis (+2003) a psaltis and student of Theodoros Hatzitheodorou.

Of interest:

The (Bulgarian) Slavonic text in the beginning says that the idea to publish mathemata in Slavonic was abandoned because of the size of the book. The publishers say a separate anthology in Slavonic is in print. A single "Axion Estin" in Slavonic was appended at the end.
This Anthology here seems to contain the first ever printed non-traditional Leitourgika in Plagal Fourth Mode in highly analytic notation (pages 660-662 of the original book).
Of interest are various mathemata of Petros Ephesios that seem to be published for the first time ever as well as an Octaechon mathema by Dimitrios Papadopoulos.
In addition there is a Doxastikon of "Kassiani" by Petros Ephesios placed -suprisingly- at the end of the book after the Kalophonikoi Heirmoi section. In the second line of this piece there appears to be the oldest written occurence of a flattened KE in a phrase of Plagal Second mode (see ([html]).
There is also a short psalm "Makarios aner" by Georgios Kres in Plagal Fourth Mode in the beginning of the book.
The book contains two notes that refer to its previous owners, one from 1861 (in the beginning of the book) and one towards the end from 1914.

Photographed by Vasili Zacharis (Thanks on behalf of all readers of this page!).
Processed and published by Dimitri Koubaroulis

Copying and distribution for non-profit purposes is allowed. For all other uses the permission of the authors of Analogion is required.

The whole book (380 pages) is available for download as a PDF file [pdf, 135 Mb] and as a series of commented images below on this page. Click any image for larger size and follow the instructions therein (in Greek but easy to figure out) to navigate to previous, next pages. Click on the large image to return to this index page here.

Ανθολογία / Anthologia

Εσπερινός / Vespers

Μακάριος Ανήρ, Ήχος Πλάγιος του Τετάρτου, Γεωργίου Κρητός / Makarios Aner, Psalm, Plagal Fourth Mode, by Georgios Kres

Αργά Κεκραγάρια Ιακώβου Πρωτοψάλτου / Slow Kekragaria (by Iakovos Protopsaltis)

Θεοτόκε Παρθένε, Μάθημα, Πέτρου Μπερεκέτη / Theotoke Parthene, Mathema, by Petros Bereketis

Ύδωρ το Ζωήρρυτον, Μάθημα, Δημητρίου Παπαδοπούλου/ Ydor to Zoiriton, Mathema, by Dimitrios Papadopoulos

Μεγάλη Τεσσαρακοστή / Great Lent

Προκείμενα και Ιδιόμελα Ιακώβου Πρωτοψάλτου/ Prokeimena and Idiomela of Iakovos Protopsaltis

Ακάθιστος Ύμνος / Akathist Hymn

Μεγάλη Εβδομάς / Holy Week

Αλληλούια, Ιδού Ο Νυμφίος, Ότε οι Ένδοξοι, Ήχος Πλάγιος Του Τετάρτου / Alleluia and Idou o Nymphios, Ote oi Endoksoi, Plagal Fourth Mode

Δοξαστικόν "Κασσιανής", Ήχος Πλάγιος του Τετάρτου, Πέτρου Λαμπαδαρίου / Doxastikon of Kassiani, Plagal Fourth Mode, by Petros Lambadarios

Τον Ήλιον Κρύψαντα, Πλάγιος του Πρώτου, Γερμανού Νέων Πατρών / Ton Ilion Kripsanta, Plagal First Mode, by Germanos Neon Patron

Σε Τον Αναβαλλόμενον, Δοξαστικόν, Ήχος Πλάγιος του Πρώτου, Ιακώβου Πρωτοψάλτου / Se ton Anavalomenon, Doxastikon, Plagal First Mode, by Iakovos Protopsaltis

Πάσχα / Pascha

Χριστός Ανέστη, Δοξαστικόν "Αναστάσεως Ημέρα", Ήχος Πλάγιος του Πρώτου, Παναγιώτου Χρυσάφου / Christos Aneste and Doxastikon Anastaseos Imera, Plagal First Mode, by Panagiotis Chrysaphes

Προκείμενα Διακαινησίμου / Prokeimena of Paschal Week

Όρθρος / Matins

Λόγον Αγαθόν, Ήχος Λέγετος, Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος / Logon Agathon, Polyeleos, Fourth Mode Legetos, by Chourmouzios Chartophylax

Επί τον Ποταμόν, Ήχος Τρίτος, Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος/ Epi ton Potamon, Third Mode, Chourmouzios Chartophylax

Δούλοι Κύριον, Ήχος Πρώτος, Πέτρου Λαμπαδαρίου / Douloi Kyrion, Polyeleos, First Mode, Petros Lambadarios

Δούλοι Κύριον, Ήχος Τρίτος (Γρηγορίου) / Douloi Kyrion, Polyeleos, Third Mode, Gregorios Protopsaltis

Πασαπνοάρια Ιωάννου / Pasapnoaria (by Ioannis Protopsaltis)

Πεντηκοστός Ψαλμός / 50th Psalm

Πασαπνοάρια Ιακώβου / Pasapnoaria (by Iakovos Protopsaltis)

Τα 11 Εωθινά / The 11 Eothina

Δοξολογίες Γρηγορίου Πρωτοψάλτου / Doxologies by Gregorios Protopsaltis

Δοξολογία Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, Ήχος Βαρύς Τετράφωνος / Doxology by Gregorios Protopsaltis, Barys Tetraphonos Mode

Δοξολογία Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, Ήχος Βαρύς Φθορικός (Εναρμόνιος) / Doxology by Gregorios Protopsaltis, Barys Fthorikos (Enharmonic) Mode

Δοξολογία Ιακώβου Πρωτοψάλτου, Ήχος Πρώτος Τετράφωνος / Doxology in First Mode Tetraphonos by Iakovos Protopsaltis

Δοξολογία Θεοδώρου Φωκαέως, Ήχος Δεύτερος / Doxology by Theodoros Foakeus, Second Mode

Δοξολογία Πέτρου Λαμπαδαρίου, Ήχος Τέταρτος Άγια / Doxology by Petros Lambadarios, Fourth Mode "Agia"

Δοξολογία Πέτρου Βυζαντίου, Ήχος Πλάγιος του Πρώτου Τετραφωνών / Doxology by Petros Byzantios, Plagal First Mode Tetraphonon

Δοξολογία Ανωνύμου, Ήχος Βαρύς Εναρμόνιος / Doxology by Anonymous, Barys Enharmonic Mode

Δοξολογία Δανιήλ Πρωτοψάλτου, Ήχος Βαρύς Επτάφωνος / Doxology by Daniel Protopsaltis, Barys Heptaphonos Mode

Δοξολογία Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, Ήχος Πλάγιος του Τετάρτου Χρωματικός (Σουζινάκ) / Doxology by Gregorios Protopsaltis, Plagal Fourth Chromatic Mode (maqam Souzinak)

Δοξολογία Πέτρου Εφεσίου, Ήχος Πλάγιος του Τετάρτου Χρωματικός (Σουζινάκ) / Doxology by Petros Ephesios, Plagal Fourth Chromatic Mode (maqam Souzinak)

Τον Δεσπότην, Ήχος Βαρύς / Ton Despotin, Barys Mode

Περίζωσαι την ρομφαίαν σου, Ήχος Βαρύς / Perizosai tin romfaian sou, Barys Mode

Θεία Λειτουργία / Divine Liturgy

Τυπικά (Α στάση) Πέτρου Εφεσίου, Πλάγιος Του Τετάρτου Επταφωνών / Typika (1st Stasis) by Petros Ephesios, Plagal Fourth Mode Heptaphonon

Τυπικά (Β στάση) Πέτρου Εφεσίου, Πλάγιος Του Πρώτου Τετράφωνος / Typika (2nd stasis) by Petros Ephesios, Plagal First Mode Tetraphonos

Τρισάγιον Αποστόλου και Δύναμις Πέτρου Εφεσίου, Ήχος Πρώτος / Trisagion and Dynamis by Petros Ephesios, First Mode

Τρισάγιον Αποστόλου και Δύναμις Πέτρου Εφεσίου, Ήχος Βαρύς Επτάφωνος και Βαρύς Τετράφωνος/ Trisagion and Dynamis by Petros Ephesios, Barys Heptaphonos and Barys Tetraphonos Mode

Όσοι Εις Χριστόν και Δύναμις Πέτρου Εφεσίου, Ήχος Πρώτος / Osoi Eis Christon and Dynamis by Petros Ephesios, First Mode

Δύναμις του Βήματος, Ήχος Δεύτερος / Dynamis "of the Altar", Second Mode

Δύναμις του Σταυρού Ήχος Δεύτερος και Αλληλούια Ευαγγελίου, Ήχος Πρώτος / Dynamis of the Cross, Second Mode and Alleluia of the Gospel, First Mode

Κύριε Ελέησον, Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος / Kyrie Eleison, by Chourmouzios Chartophylax

Χερουβικά Σύντομα Πέτρου Λαμπαδαρίου και Γρηγορίου Πρωτοψάλτου / Short Cheroubika by Petros Lambadarios and Gregorios Protopsaltis

Χερουβικά Γρηγορίου Πρωτοψάλτου / Cheroubika by Gregorios Protopsaltis

Χερουβικά Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος / Cheroubika by Chourmouzios Chartophylax

Χερουβικά Πέτρου Εφεσίου / Cheroubika by Petros Ephesios

Χερουβικά (ανέκδοτα) Γρηγορίου Πρωτοψάλτου/ Cheroubika (previously unpublished) by Gregorios Protopsaltis

Σύντομα Χερουβικά Πέτρου Εφεσίου / Short Cheroubika by Petros Ephesios

Ένα Χερουβικό παρά του εκδότου (Ιωάννου Λαμπαδαρίου;) / Cheroubikon by the publisher (Ioannis Lampadarios?)

Προηγιασμένη θ. Λειτουργία / Presanctified Liturgy

Χερουβικόν Μεγάλης Πέμπτης / Cheroubikon of Great Thursday

Χερουβικόν Μεγάλου Σαββάτου / Cheroubikon of Great Saturday

Λειτουργικά, Πλάγιος του Τετάρτου / Leitourgika, Plagal Fourth Mode

Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου / Liturgy of St. Basil

Άξιον Εστίν / Axion Estin

Κοινωνικά της εβδομάδος / Communion hymns of the week days

Κοινωνικά των Κυριακών Δανιήλ Πρωτοψάλτου / Communion hymns of Sundays by Daniel Protopsaltis

Κοινωνικά των Κυριακών Γργορίου Πρωτοψάλτου/ Communion hymns of Sundays by Gregorios Protopsaltis

Κοινωνικόν των Κυριακών Πέτρου Λαμπαδαρίου (Ήχος Πλάγιος του Τετάρτου) / Communion hymn of Sundays by Petros Lambadarios (Plagal Fourth Mode)

Κοινωνικά του Ενιαυτού παρά διαφόρων ποιητών / Communion hymns of the Church year by various composers

Καλοφωνικοί Ειρμοί / Kalophonikoi Heirmoi

Δοξαστικόν της "Κασσιανής" παρά Πέτρου Εφεσίου / Doxastikon of "Kassiani" by Petros Ephesios

Παροράματα / Errata

Περιεχόμενα / Table of Contents

Κατάλογος Συνδρομητών/ Subscriber list

Σχολικοί Ύμνοι / School hymns

Σλαβονικό "Άξιον Εστίν" / Slavonic "Axion Estin"