Μεγάλη Παράκληση εκτός Δεκαπενταυγούστου
- Thread starter Justus
- Start date
MTheodorakis
Παλαιό Μέλος
Κατὰ τὰ προεόρτια, μεθέορτα καὶ τὴν ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς τῆς Μεταμορφώσεως ἀργοῦν τὰ θεοτοκία καὶ ''ὁ ἐν τοῖς ἀποδείπνοις ψαλλόμενος κανὼν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου" = θεοτοκάριον = παράκλησις, διότι εἶναι καιρὸς ὑμνωδίας τοῦ Δεσπότου. "Ὅτε δὲ ψάλλεται τὸ θεοτοκάριον καὶ οἱ οἴκοι τῆς Θεοτόκου, ἅπτει κηρὸς ἔμπροσθεν τῆς εἱκόνος τῆς Θεοτόκου.Ὁμοίως καὶ ὅτε ψάλλεται ἡ παράκλησις" (τυπικὸν Ι.Μ. Γρηγορίου τοῦ ἔτους 1851 Dmitrievskij τ. 3 σ.684).
Ευχαριστώ για την απάντηση, αλλά συγχωρέστε με, απάντηση δέν πήρα ή δεν καταλαβαίνω. Ως γνωστόν την περίοδο του Δεκαπενταυγούστου ψάλλονται στους Ναούς εναλλάξ η Μικρή και η Μεγάλη Παράκληση. Η Μικρή ψάλλεται στους Ναούς και τον υπόλοιπο χρόνο καθώς και σε σπίτια ιδιωτικώς ή με κάλεσμα ιερέα. Η Μεγάλη επιτρέπεται να ψέλνεται εκτός Δεκαπενταυγούστου;
Επίσης αν καταλαβαίνω καλά λέτε ότι Παράκληση δέν ψέλνεται στα προεόρτια, μεθέορτα και απόδοση Μεταμορφώσεως. Τότε γιατί στούς Ναούς ψάλλεται Παράκληση σύμφωνα με το Τυπικό και αυτές τις μέρες;
Βεβαίως επιτρέπεται.Υπάρχει σε πολλά τυπικά Ιερών Μονών τάξις, Κυριακή απόγευμα, Τρίτη απογευμα και Πέμπτη απόγευμα, μετά τον εσπερινό και εφόσον δέν είναι προεόρτιος περίοδος ή μεθέορτος Δεσποτικής ή Θεομητορικής εορτής, να ψάλλεται η Παράκλησις του Πολιούχου Αγίου της Μονής, Μικρή παράκλησις και Μεγάλη Παράκλησις αντοίστιχα.
π. Μάξιμος
Γενικός Συντονιστής
Καλωσορίζουμε τό νέο ἀνώνυμο μέλος μέ τήν ἐνδιαφέρουσα ἐρώτηση καί εὐχαριστοῦμε τόν Μανόλη καί τό Ἀθωνίτη πατέρα γιά τίς κατατοπιστικές ἀπαντήσεις.
Βέβαια στήν πράξη τῶν ἐνοριῶν στόν κόσμο ἔχει ἐπικρατήσει ἡ ἐντύπωση, μέχρι πού ὑφίσταται ὡς ἀξίωμα, ὅτι μόνον γιά τόν Δεκαπενταύγουστο εἶναι ἡ Μεγάλη Παράκληση (πρβλ. ΣΤ σελ. 565, ὑποσ. 1054).
Ἐμεῖς στό ναό μου χρησιμοποιοῦμε τόν μέγα παρακλητικό κανόνα ἀντί τοῦ τῆς μικρᾶς παρακλήσεως, ὅτε προβλέπεται προηγούμενος τοῦ κανόνος ἑορταζομένου ἀγίου, ὅταν ὁ κανών τοῦ ἑορταζομένου ἀγίου εἶναι ὁμόειρμος, τουτέστιν Ἀρματηλάτην Φαραώ, πού συνήθως εἶναι οἱ κανόνες τῶν ἁγίων.
Στό Τυπικό τοῦ π. Γ. Ρήγα καί στό ἰδιαίτερο Κεφάλαιο περί τῶν Ἀκολουθιῶν τῶν Παρακλήσεων (σελ. 881) ἀναγράφεται ὅτι «Ἡ ἀκολουθία δὲ ἑκατέρου τούτων (παρακλητικῶν κανόνων) λέγεται ἐν πάσῃ περιστάσει καὶ θλίψει ψυχῆς» ἔτσι ἀόριστα, χωρίς νά τούς ἐντάσσει κάπου συγκεκριμένα.
Στίς διατάξεις τοῦ Αὐγούστου τοῦ αὐτοῦ Τυπικοῦ (σελ. 705 κἑ.) οὐδαμοῦ γίνεται ἀναφορά γιά σύναψη παρακλητικοῦ κανόνος στούς ἑσπερινούς. Ἀντιθέτως στά Ἀπόδειπνα ὁρίζει τόν κανόνα τῆς Θεοτόκου (ἐκ τοῦ Θεοτοκαρίου προφανῶς) καί τούς οἴκους τῆς Θεοτόκου ἐκτός τῶν προεορτίων καί μεθεορτίων τῆς τε Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου καί τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου. Αὐτά δηλαδή πού γράφουν ὅ τε Μανόλης καί ὁ πατήρ.
Οἱ παρακλητικοί κανόνες συνταχθέντες προφανῶς γιά ἰδιωτική χρήση ἐνετάχθησαν ὡς νεώτερον ἔθος στήν ἀκολουθία τοῦ ἀποδείπνου κατά τά Τυπικά τῶν Μονῶν, σέ ἀντικατάσταση τῶν κανόνων τοῦ Θεοτοκαρίου σέ συγκεκριμένες ἡμέρες τοῦ ἔτους, ὡς μᾶς πληροφορεῖ εἰσέτι ὁ πατήρ.
Στήν τάξη τῶν ἐνοριῶν πού ἀκολουθοῦν τά νεώτερα Τυπικά Κωνσταντίνου καί Βιολάκη ἐνετάχθη ὁ παρακλητικός κανών (μικρός καί μέγας) εἰς τούς ἑσπερινούς τοῦ δεκαπενταυγούστου, ὅπως γίνεται καί σέ ἄλλες περιπτώσεις —ὅτε μεταφέρεται εἰς τόν ἑσπερινόν ὁ κανών τοῦ ἀποδείπνου—, μέ τήν ὑπέρβαση ὅμως τῆς προβλέψεως αὐτοῦ καί ὅταν δέν προβλέπεται γιά τό ἀπόδειπνον.
Ἡ μορφή τήν ὁποίαν ἔλαβε ἡ περίοδος τοῦ Δεκαπενταυγούστου εἴς τε τόν λόγον τῆς νηστείας καί τήν Θεομητορικήν ἀποκλειστικότητα ἔναντι τῆς προεορτίου καί νηστίμου περιόδου τῆς τῆς θείας Μεταμορφώσεως Δεσποτικῆς ἑορτῆς καί μεθεόρτων αὐτῆς, ἐπέφερε καί τάς τοιαύτας ἀλλαγάς εἰς τήν Τάξιν καί καθιέρωσεν τήν ψαλμωδίαν τῶν δύο Παρακλητικῶν τῆς Παναγίας Κανόνων ἐναλλάξ ἀπό τῆς α΄ μέχρι τῆς ιδ΄ τοῦ μηνός Αὐγούστου (ΤΜΕ. σελ. 297).
Γιά τό ὑπόλοιπον ἔτος ἐπεκράτησε μόνον ὁ κανών τῆς μικρᾶς παρακλήσεως ψαλλόμενος συναπτῶς μέ τόν ἑσπερινόν ἤ ἀνεξαρτήτως αὐτοῦ —μή ἀποκλειόμενος εἰσέτι κατά προεορτίους ἤ μεθεόρτους περιόδους— ὡς δόξῃ τῷ προεστῶτι. Τό αὐτό πληροφοροῦμαι ὅτι ἰσχύει καί σέ Μονές, μή ἐξαιρουμένων καί αὐτῶν τοῦ Ἁγιωνύμου Ὄρους, ὡς ἀνεξάρτητος βέβαια ἀκολουθία, μή συνδυαζομένη μέ τό Θεοτοκάριον τοῦ Ἀποδείπνου, διά τό ὁποῖον ἰσχύουν τά ἀνωτέρω. Πληροφοροῦμαι δέ εἰσέτι ὅτι ἄρχισαν νά ἰσχύουν σέ ὡρισμένες Μονές, Σκῆτες ἤ Κελλιά καί τά ὑπό τοῦ ΤΜΕ προβλεπόμενα διά τήν περίοδον τοῦ Δεκαπενταυγούστου.
Βέβαια στήν πράξη τῶν ἐνοριῶν στόν κόσμο ἔχει ἐπικρατήσει ἡ ἐντύπωση, μέχρι πού ὑφίσταται ὡς ἀξίωμα, ὅτι μόνον γιά τόν Δεκαπενταύγουστο εἶναι ἡ Μεγάλη Παράκληση (πρβλ. ΣΤ σελ. 565, ὑποσ. 1054).
Ἐμεῖς στό ναό μου χρησιμοποιοῦμε τόν μέγα παρακλητικό κανόνα ἀντί τοῦ τῆς μικρᾶς παρακλήσεως, ὅτε προβλέπεται προηγούμενος τοῦ κανόνος ἑορταζομένου ἀγίου, ὅταν ὁ κανών τοῦ ἑορταζομένου ἀγίου εἶναι ὁμόειρμος, τουτέστιν Ἀρματηλάτην Φαραώ, πού συνήθως εἶναι οἱ κανόνες τῶν ἁγίων.
Στό Τυπικό τοῦ π. Γ. Ρήγα καί στό ἰδιαίτερο Κεφάλαιο περί τῶν Ἀκολουθιῶν τῶν Παρακλήσεων (σελ. 881) ἀναγράφεται ὅτι «Ἡ ἀκολουθία δὲ ἑκατέρου τούτων (παρακλητικῶν κανόνων) λέγεται ἐν πάσῃ περιστάσει καὶ θλίψει ψυχῆς» ἔτσι ἀόριστα, χωρίς νά τούς ἐντάσσει κάπου συγκεκριμένα.
Στίς διατάξεις τοῦ Αὐγούστου τοῦ αὐτοῦ Τυπικοῦ (σελ. 705 κἑ.) οὐδαμοῦ γίνεται ἀναφορά γιά σύναψη παρακλητικοῦ κανόνος στούς ἑσπερινούς. Ἀντιθέτως στά Ἀπόδειπνα ὁρίζει τόν κανόνα τῆς Θεοτόκου (ἐκ τοῦ Θεοτοκαρίου προφανῶς) καί τούς οἴκους τῆς Θεοτόκου ἐκτός τῶν προεορτίων καί μεθεορτίων τῆς τε Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου καί τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου. Αὐτά δηλαδή πού γράφουν ὅ τε Μανόλης καί ὁ πατήρ.
Οἱ παρακλητικοί κανόνες συνταχθέντες προφανῶς γιά ἰδιωτική χρήση ἐνετάχθησαν ὡς νεώτερον ἔθος στήν ἀκολουθία τοῦ ἀποδείπνου κατά τά Τυπικά τῶν Μονῶν, σέ ἀντικατάσταση τῶν κανόνων τοῦ Θεοτοκαρίου σέ συγκεκριμένες ἡμέρες τοῦ ἔτους, ὡς μᾶς πληροφορεῖ εἰσέτι ὁ πατήρ.
Στήν τάξη τῶν ἐνοριῶν πού ἀκολουθοῦν τά νεώτερα Τυπικά Κωνσταντίνου καί Βιολάκη ἐνετάχθη ὁ παρακλητικός κανών (μικρός καί μέγας) εἰς τούς ἑσπερινούς τοῦ δεκαπενταυγούστου, ὅπως γίνεται καί σέ ἄλλες περιπτώσεις —ὅτε μεταφέρεται εἰς τόν ἑσπερινόν ὁ κανών τοῦ ἀποδείπνου—, μέ τήν ὑπέρβαση ὅμως τῆς προβλέψεως αὐτοῦ καί ὅταν δέν προβλέπεται γιά τό ἀπόδειπνον.
Ἡ μορφή τήν ὁποίαν ἔλαβε ἡ περίοδος τοῦ Δεκαπενταυγούστου εἴς τε τόν λόγον τῆς νηστείας καί τήν Θεομητορικήν ἀποκλειστικότητα ἔναντι τῆς προεορτίου καί νηστίμου περιόδου τῆς τῆς θείας Μεταμορφώσεως Δεσποτικῆς ἑορτῆς καί μεθεόρτων αὐτῆς, ἐπέφερε καί τάς τοιαύτας ἀλλαγάς εἰς τήν Τάξιν καί καθιέρωσεν τήν ψαλμωδίαν τῶν δύο Παρακλητικῶν τῆς Παναγίας Κανόνων ἐναλλάξ ἀπό τῆς α΄ μέχρι τῆς ιδ΄ τοῦ μηνός Αὐγούστου (ΤΜΕ. σελ. 297).
Γιά τό ὑπόλοιπον ἔτος ἐπεκράτησε μόνον ὁ κανών τῆς μικρᾶς παρακλήσεως ψαλλόμενος συναπτῶς μέ τόν ἑσπερινόν ἤ ἀνεξαρτήτως αὐτοῦ —μή ἀποκλειόμενος εἰσέτι κατά προεορτίους ἤ μεθεόρτους περιόδους— ὡς δόξῃ τῷ προεστῶτι. Τό αὐτό πληροφοροῦμαι ὅτι ἰσχύει καί σέ Μονές, μή ἐξαιρουμένων καί αὐτῶν τοῦ Ἁγιωνύμου Ὄρους, ὡς ἀνεξάρτητος βέβαια ἀκολουθία, μή συνδυαζομένη μέ τό Θεοτοκάριον τοῦ Ἀποδείπνου, διά τό ὁποῖον ἰσχύουν τά ἀνωτέρω. Πληροφοροῦμαι δέ εἰσέτι ὅτι ἄρχισαν νά ἰσχύουν σέ ὡρισμένες Μονές, Σκῆτες ἤ Κελλιά καί τά ὑπό τοῦ ΤΜΕ προβλεπόμενα διά τήν περίοδον τοῦ Δεκαπενταυγούστου.
giorgosgoudi
Νέο μέλος
Ο λόγος που ο Μέγας Π.Κ. απαντάται το δεκαπενταύγουστο είναι ότι ο ποιητής του εκοιμήθη 16 -18 Αυγούστου 1258. Ο κανόνας ποιήθηκε με αφορμή την ασθένειά του. Το δεκαπενθήμερο του δεκαπενταύγουστου που ο Θεόδωρος ήταν στα τελευταία του, γινόταν η παράκληση για την θεραπεία του και αφού συνέπεσε και ο θάνατος συνδέθηκε με τη μνήμη του.
Ήταν τόσο δημοφιλής που θα μπορούσε να έχει επεκταθεί σε όλο το έτος, αλλά πρόλαβε ο Μιχαήλ Παλαιολόγος να φτιάξει το δικό του κανόνα, τον λεγόμενο Μικρό, αντικαθιστώντας τα τροπάρια του Θεοδώρου με άλλα από την Παρακλητική. Αυτό έγινε μόλις ο Μιχαήλ τύφλωσε το γιο του Θεόδωρου για να γίνει αυτοκράτορας (ωραία πράγματα, αν αληθεύουν).
Τελικά και οι δύο κανόνες περιορίστηκαν μέσα στο Δεκαπενταύγουστο..
Ήταν τόσο δημοφιλής που θα μπορούσε να έχει επεκταθεί σε όλο το έτος, αλλά πρόλαβε ο Μιχαήλ Παλαιολόγος να φτιάξει το δικό του κανόνα, τον λεγόμενο Μικρό, αντικαθιστώντας τα τροπάρια του Θεοδώρου με άλλα από την Παρακλητική. Αυτό έγινε μόλις ο Μιχαήλ τύφλωσε το γιο του Θεόδωρου για να γίνει αυτοκράτορας (ωραία πράγματα, αν αληθεύουν).
Τελικά και οι δύο κανόνες περιορίστηκαν μέσα στο Δεκαπενταύγουστο..
π. Μάξιμος
Γενικός Συντονιστής
Σχετικό θέμα: Μικρός και Μεγάλος Παρακλητικός Κανόνας