Πέλαγος ο Στανίτσας και δύσκολα βρίσκει κανείς άκρη.
Εν προκειμένω για το «Λόγον αγαθόν», είναι διαδεδομένα τα αυτόγραφά του από την παρτιτούρα της συναυλίας των
Βρυξελλών (1977) με τους στίχους:
- Λόγον αγαθόν
- Λέγω εγώ
- Ωραίος κάλλει
- Άκουσον θύγατερ
- Κράτημα
Τη διασκευή αυτή μπορεί κανείς να τη βρει στην έκδοση του Χρ. Τσιούνη με τα χειρόγραφα του Στανίτσα για τον Εσπερινό και τον Όρθρο, στο φυλλάδιο που συνοδεύει το CD της αντίστοιχης συναυλίας κ.α.
Είναι, όμως, μόνο αυτοί οι στίχοι που διασκεύασε ο Στανίτσας; Αν όχι, πού μπορεί να βρει κανείς τους υπολοίπους; Φυσικά, τα συμπεράσματα σε αυτό θα τα βγάλουμε από τις διαθέσιμες χορωδιακές ηχογραφήσεις του μέλους.
Στη συναυλία στον
Παρνασσό (1981) και στα
Λεχαινά (1982) άλλαξε ένας στίχος σε σχέση με τις Βρυξέλλες, δηλαδή:
- Λόγον αγαθόν
- Λέγω εγώ
- Άκουσον θύγατερ
- Το πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν
- Κράτημα
Παρατηρώ ότι στο μήνυμα
αυτό, όπως και στο 1ο από
αυτά τα pdf, εμπεριέχεται η διασκευή αυτή.
Στη συναυλία στο
Hilton (1970) ειπώθηκαν παραπάνω στίχοι:
- Λόγον αγαθόν
- Λέγω εγώ
- Ωραίος κάλλει
- Εξεχύθη χάρις
- Τη ωραιότητί σου
- Έλαιον αγαλλιάσεως
- Άκουσον θύγατερ
- Το πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν
- Κράτημα
Αυτή η διασκευή θα υπάρχει λογικά κάπου γραμμένη από το Γεώργιο Τσαούση, καθώς εκείνος τότε καλλιγραφούσα τα μουσικά κείμενα του χορού, όμως δεν την έχω εντοπίσει μέχρι στιγμής.
Το περιεχόμενο της παραπάνω πάρτας του
Πετρά (1980) δεν ταυτίζεται απολύτως με καμία από τις γνωστές συναυλίες, αν και το μέλος ταιριάζει με την εκτέλεση στο Hilton, παρουσιάζοντας όμως μικροδιαφορές στα ισοκρατήματα. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τους στίχους:
- Λόγον αγαθόν
- Λέγω εγώ
- Άκουσον θύγατερ
- Τη ωραιότητί σου
- Έλαιον αγαλλιάσεως
- Το πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν
- Κράτημα
Της λείπουν, δηλαδή, οι στίχοι «Ωραίος κάλλει» και «Εξεχύθη χάρις», που ειπώθηκαν στο Hilton.
Τέλος, η μόνη γνωστή και διαθέσιμη σε εμένα πηγή που μπορεί να βρει κανείς την πλήρη διασκευή του Στανίτσα, δηλαδή τους στίχους που ειπώθηκαν στο Hilton, είναι η έκδοση: "Πανδέκτη Εκκλησιαστικής Μουσικής - Τόμος Ε' Επιλογαί" του Άρχοντος τ. Β' Δομεστίκου της Μ.Χ.Ε. κ. Δημοσθένους Παϊκοπούλου (σελ. 226-237). Ελάχιστες διαφορές υπάρχουν σε σχέση με τα γνωστά αυτόγραφα των συναυλιών των Βρυξελλών και του Παρνασσού, οι οποίες συμπίπτουν ορθογραφικά μεταξύ των εκδοχών Παϊκόπουλου και Πετρά και οφείλονται σε μεταγενέστερες μικροεπεμβάσεις του Στανίτσα για τις συναυλίες εκείνες. Το μέλος, τα ισοκρατήματα και οι επισημάνσεις εντάσεως της εκδόσεως του Παϊκόπουλου ταυτίζονται απόλυτα με την εκτέλεση στο Hilton. Η πάρτα του Πετρά έχει και κάποιες παραπάνω λεπτομέρειες, που δύσκολα θα μπορούσαν να ενσωματωθούν σε μια έντυπη έκδοση, πχ «πολύ σιγά», «σιγά - ικετευτικά» (ο Παϊκόπουλος γράφει μόνο «σιγά»), «συνεχίζει το ισοκράτημα με κλειστό το στόμα» - «λύεται το bus ferme»(sic) (ο Παϊκόπουλος τα παραλείπει· ίσως να απουσίαζαν από την αρχική πάρτα και να σημειώθηκαν στις πρόβες) και γράφει πού επανέρχεται το μέλος στην κανονική ένταση (ο Παϊκόπουλος το παραλείπει, όπως και ο Στανίτσας στην πάρτα των Βρυξελλών, οπότε δε θα υπήρχε γραμμένη η επαναφορά εξ αρχής), έχει όμως και κάποια πρόσθετα ισοκρατήματα που δεν ακούγονται στην ηχογράφηση. Συνεπώς, μέχρι να βρούμε την πρωτότυπη πάρτα από το χέρι του Τσαούση, μπορούμε να εμπιστευόμαστε την έκδοση του Παϊκόπουλου για την πληρέστερη και αυθεντικότερη εκδοχή της διασκευής. Ακόμη, πρέπει να σημειωθεί ότι η πάρτα του Παρνασσού έχει περαιτέρω επεξεργασία των μελών σε σχέση με αυτή των Βρυξελλών, οπότε μπορούμε να μιλούμε για 3 συνολικά διαφορετικές διασκευές.