Σύγκριση Διπτύχων και Ημερολογίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Μία απορία που έχω είναι εάν υπάρχουν διαφορές μεταξύ των Διπτύχων και του τυπικού που εκδίδει το Οικουμενικό Πατριαρχείο (στο οποίο ανήκουμε και το ακολουθούμε εμείς στην Αυστραλία) εκτός από τα διακεκριμένα σημεία που περιγράφει την Πατριαρχική τάξη. Εάν υπάρχουν, σε τί οφείλονται; Δεν έχω δεί τα Δίπτυχα για τα τελευταία χρόνια.
 
Την πρώτη φορά που κυκλοφόρησαν τα δίπτυχα του Οικ. Πατρ. ήμουν Αγγλία και έπρεπε να τα χρησιμοποιήσουμε και εμείς. Για την περιγραφή της πατριαρχικής τάξης (με όλα τα τριτεύων, δευτερεύων κλπ.) είχαμε ρίξει πολύ γέλιο :eek: Βλέπετε παιδιά εμείς των 80s, Αθηναίοι και άσχετοι με τέτοιες ορολογίες, πρώτη φορά τα διαβάζαμε...

Άσε που έγραφε και κάποιες εορτές Πατέρων Συνόδων κλπ. που φυσικά ΔΕΝ υπήρχαν στο Μηναίο. Έλα όμως που οι ιερείς ΔΕΝ το ήξεραν! Έτσι κάποια Κυριακή που ήταν και μία τέτοια εορτή ο λειτουργός ιερέας ενώ ξεκίνησα να λέω του ναού λέει από το μικρόφωνο "των πατέρων", έκανα ότι δεν άκουσα ξανά το ίδιο. Στο τέλος είπα κι εγώ "Ο Θεός των Πατέρων ημών" και ησυχάσαμε...
 
Έχω ακούσει οτι μία διαφορά είναι η θέση του Εωθινού ευαγγελίου. Είναι αλήθεια;
 
Ναι, στην Ελλάδα το Εωθινό Ευαγγέλιο των Κυριακών επανήλθε στην αρχική του θέση (αν και γνωρίζω ναούς στην επαρχία στους οποίους δεν εφαρμόζεται αυτό)...
 
Ναι, στην Ελλάδα το Εωθινό Ευαγγέλιο των Κυριακών επανήλθε στην αρχική του θέση (αν και γνωρίζω ναούς στην επαρχία στους οποίους δεν εφαρμόζεται αυτό)...

Πράγματι δεν εφαρμόζεται γιατί λέει δεν έχει έρθει ακόμα ο κόσμος.
 
Βρῆκα αὐτό τό θέμα ἀπό τά παλιά, καί τό ἐπαναφέρω, γιά νά καταστήσουμε σαφές, ὅτι οἱ δύο αὐτές μόνον ἐτήσιες ἐκδόσεις, πού περιέχουν τίς καθ᾿ ἡμέραν τυπικές διατάξεις ἑνός συγκεκριμένου ἔτους, εἶναι οἱ μόνες πού ἔχουν τήν ἔγκριση τῶν δύο ἀντίστοιχα Ἱερῶν Συνόδων, τοῦ τε Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Αὐτά, γιά νά μήν δημιουργεῖται σύγχυση, σέ σχέση καί μέ ἄλλες κατ᾿ ἔτος ἐκδόσεις, βοηθητικές τῶν καθ᾿ ἡμέραν ἀκολουθιῶν, πού σέ κάποιους φαντάζουν ὅτι εἶναι «τῆς Ἐκκλησίας», ἔτσι ἀόριστα καί ἀφηρημένα, ἤ αὐτοδιαφημιζόμεναι προαναγγέλουν ὅτι συντάσσονται βάσει τοῦ ΤΥΠΙΚΟΥ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (ΤΜΕ).

 
Για αυτό το λόγο πίστευα και πιστεύω ότι "ως τέκνα υπακοής" οι ψάλτες πρέπει να εφαρμόζουμε τις διατάξεις των δύο ετησίων αυτών οδηγών τυπικού, αναλόγως του τόπου διαμονής μας!

ΥΓ Και τα εκ Κύπρου μέλη τον αντίστοιχο ετήσιο οδηγό τυπικό της εκεί Ι. Συνόδου! :)
 
Για αυτό το λόγο πίστευα και πιστεύω ότι "ως τέκνα υπακοής" οι ψάλτες πρέπει να εφαρμόζουμε τις διατάξεις των δύο ετησίων αυτών οδηγών τυπικού, αναλόγως του τόπου διαμονής μας!

ΥΓ Και τα εκ Κύπρου μέλη τον αντίστοιχο ετήσιο οδηγό τυπικό της εκεί Ι. Συνόδου! :)

Τό πρόβλημα τελικά, ἀγαπητέ Παναγιώτη, ἀπ᾿ ὅ,τι διεφάνη καί ἐξιχνιάσθηκε σέ ἄλλες συζητήσεις καί προσωπικές πού εἶχα μέ κάποια μέλη, εἶναι, ὅτι δέν φταῖνε τελικά οἱ ψάλτες, ἀλλά ἐκεῖνοι πού τούς «σερβίρουν» ὅ,τι νά ᾿ναι στά ψαλτήρια τους. Καί ἀναφέρομαι στούς προϊσταμένους τῶν Ναῶν, πού κατά τά ἄλλα, ἤ γιά τόν ἑαυτό τους ἤ γιά ἄλλα πράγματα τοῦ Ναοῦ, ἐπιλέγουν τό καλύτερο, τό θέμα αὐτό δέν τό προσέχουν, γιατί τελικά πάρα πολλοί εἴμαστε ἀδιάφοροι γιά τό τυπικό ἤ δέν τό ἔχουμε προσέξει ὅσο πρέπει ἤ ἔχουμε πέσει θύματα παραπληροφόρησης ἤ ἡ τσέπη μας (πού δέν εἶναι δική τους) «ἔχει καβούρια» γιά πράγματα πού δέν πρέπει...

 
Σέ σχέση καί σέ συνέχεια τοῦ παραπάνω μηνύματός μου, σᾶς πληροφορῶ ὅτι ἡ Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν μέ Ἐγκύκλιο Σ. ὑπ᾿ ἀριθμ. 39 (ἀριθ. πρωτ. 1810/3-12-2008) προτρέπει τούς Προϊσταμένους τῶν Ἱ. Ναῶν, τούς Καθηγουμένους καί Καθηγουμένας τῶν Ἱ. Μονῶν, νά προμηθευθοῦν ἐγκαίρως τά ΔΙΠΤΥΧΑ 2009, πού κυκλοφόρησαν, στόν ἀπαραίτητο ἀριθμό ἀντιτύπων πού χρειάζονται γιά τίς ἀνάγκες τοῦ κάθε Ναοῦ.
Μᾶς ἐνημερώνει δέ ὅτι, ἀποφάσει τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, τά φετινά ΔΙΠΤΥΧΑ εἶναι ἀφιερωμένα εἰς τήν μνήμην τοῦ Μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος Κυροῦ Χριστοδούλου.

 
Σέ σχέση καί σέ συνέχεια τοῦ παραπάνω μηνύματός μου, σᾶς πληροφορῶ ὅτι ἡ Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν μέ Ἐγκύκλιο Σ. ὑπ᾿ ἀριθμ. 39 (ἀριθ. πρωτ. 1810/3-12-2008) προτρέπει τούς Προϊσταμένους τῶν Ἱ. Ναῶν, τούς Καθηγουμένους καί Καθηγουμένας τῶν Ἱ. Μονῶν, νά προμηθευθοῦν ἐγκαίρως τά ΔΙΠΤΥΧΑ 2009, πού κυκλοφόρησαν, στόν ἀπαραίτητο ἀριθμό ἀντιτύπων πού χρειάζονται γιά τίς ἀνάγκες τοῦ κάθε Ναοῦ.
Μᾶς ἐνημερώνει δέ ὅτι, ἀποφάσει τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, τά φετινά ΔΙΠΤΥΧΑ εἶναι ἀφιερωμένα εἰς τήν μνήμην τοῦ Μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος Κυροῦ Χριστοδούλου.


Mακάρι να το κάνουν αυτό και οι άλλες Μητροπόλεις,
για να μην δίνουν άλλα στα Αναλόγια και άλλα να έχουν στο ιερό.

Δημήτριος Καλπακίδης
 
Νομίζω ότι στα αναλόγια τουλάχιστον δεν πρέπει να υπάρχουν τα επίσημα "Δίπτυχα" της Συνόδου, διότι πάρα πολλοί ψάλτες και βοηθοί καθόμαστε και χαζολογούμε με φωτογραφίες επισκόπων, στοιχεία Μητροπόλεων και άλλα συναφή. Δυστυχώς, όπως είναι αυτή η έκδοση δεν εξυπηρετεί. Τα ίδια ισχύουν και για την έκδοση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ας έχει ο ναός ένα τέτοιο βιβλίο για τους ιερείς, που ενδεχομένως κάποια στιγμή χρειαστούν περαιτέρω πληροφορίες και ας υπάρχει στο αναλόγιο κάποια άλλη έκδοση μόνο με το Τυπικό, η οποία φυσικά θα είναι και μικροτέρου μεγέθους. Άλλωστε, όλα τα Τυπικά που κυκλοφορούν ακολουθούν το Τυπικό της Μ.τ.Χ.Ε.
 
Νομίζω ότι στα αναλόγια τουλάχιστον δεν πρέπει να υπάρχουν τα επίσημα "Δίπτυχα" της Συνόδου, διότι πάρα πολλοί ψάλτες και βοηθοί καθόμαστε και χαζολογούμε με φωτογραφίες επισκόπων, στοιχεία Μητροπόλεων και άλλα συναφή. Δυστυχώς, όπως είναι αυτή η έκδοση δεν εξυπηρετεί. Τα ίδια ισχύουν και για την έκδοση του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Αὐτός δέν εἶναι σοβαρός λόγος, Λεωνίδα. Δέν τιμᾶ τούς ψάλτες τό νά χαζολογοῦν. Μπορεῖ νά χαζολογοῦν μέ πολλά ἄλλα βιβλία πού ἐνδεχομένως ἔχουν, ὅπως διάφορα μουσικά. Ἄλλωστε ἄν διαβάσεις τά προηγούμενα, τά παραπάνω γράφτηκαν ἐξ αἰτίας παραπόνων ψαλτῶν, πού τούς ἔκαναν παρατήρηση οἱ ἱερεῖς, ὅτι δέν ἀκολούθησαν τό τυπικό βασιζόμενοι σ᾿ αὐτό πού εἶχαν ἐκεῖνοι στό ἱερό, ἐνῶ στούς ψάλτες εἶχαν δώσει ἄλλη ἔκδοση πού εἶχε διαφορές.

Ας έχει ο ναός ένα τέτοιο βιβλίο για τους ιερείς, που ενδεχομένως κάποια στιγμή χρειαστούν περαιτέρω πληροφορίες και ας υπάρχει στο αναλόγιο κάποια άλλη έκδοση μόνο με το Τυπικό, η οποία φυσικά θα είναι και μικροτέρου μεγέθους.
Αὐτό δημιουργεῖ αὐτό πού εἶπα παραπάνω. Δέν εἶναι θέμα ἐκκλησιαστικῶν πληροφοριῶν, ἀλλά μιλᾶμε γιά τό τυπικό.

Άλλωστε, όλα τα Τυπικά που κυκλοφορούν ακολουθούν το Τυπικό της Μ.τ.Χ.Ε.
Αὐτό εἶναι ἕνας λόγος, πού σηκώνει ἀντίλογο καί πού ἄν τόν ἀναλύσουμε θά πρέπει νά γράψουμε πολλά...
Προσωπικῶς δέν θά τό κάνω, οὔτε ἔχω κανένα ἰδιαίτερο λόγο ἤ συμφέρον.
Ὅσα ἔχω γράψει καί ἔχουν γραφτεῖ ἐδῶ καί σέ ἄλλα μηνύματα αὐτῆς τῆς ὑποενότητος εἶναι κατατοπιστικά καί ὁ καθένας μπορεῖ νά βγάλει τά συμπεράσματά του.
Ἐπίσης φρονῶ ὅτι τά γραφόμενά μου στά ὁποῖα παραπέμπεις ἀναφέρονται στούς προϊσταμένους τούς Ναῶν σέ σχέση μέ τίς σχέσεις τους μέ τούς ψάλτες πάνω σ᾿ αὐτό τό θέμα.
Καί κάτι ἀκόμη· ὑπάρχει μήνυμα ψάλτου πού ἐγκαλεῖ τά Δίπτυχα γιά λάθος, ἐνῶ ἀποδείχθηκε ὅτι ὁ ψάλτης εἶχε κάτι ἄλλο στό ἀναλόγιό του καί τό ὀνόμαζε Δίπτυχα.

 
Λεωνίδας;22173 said:
Άλλωστε, όλα τα Τυπικά που κυκλοφορούν ακολουθούν το Τυπικό της Μ.τ.Χ.Ε.

Διαφωνώ ριζικώς με αυτό, δεδομένου ότι την έχω "πάθει" στο παρελθόν πολλές φορές με ανομοιότητες των κυκλοφορούντων "ιδιωτικών" τυπικών, ειδικώς στις εορτές αγίων του Τριωδίου / Πεντηκοσταρίου για τις οποίες το ΤΜΕ λόγω του ισχύοντος τότε ημερολογίου δεν προβλέπει τίποτε (Γεννέσιον Τ. Προδρόμου, Αγ. Πέτρου & Παύλου με Πεντηκοστάριο ἠ 40 Μάρτυρες εκτός Τεσσαρακοστής). Είτε εγώ είτε ιερείς είχαμε αγοράσει κάποιο τυπικό προϊόν "ιδιωτικής πρωτοβουλίας " επειδή πιστεύαμε ότι είναι το ίδιο με τα Δίπτυχα (και μάλιστα σε καλύτερη τιμή :D και χωρίς περιττές πληροφορίες περί βιογραφικών επισκόπων κλπ. :rolleyes:) και μετά δεν μπορούσαμε να συννενοηθούμε μεταξύ μας αφού όριζε την τάξη το εν λόγω τυπικό διαφορετικά από τα Δίπτυχα.... (ένα πρόχειρο παράδειγμα η εορτή των ΙΒ΄ αποστόλων την Κυριακή των Αγίων Πάντων-δοξαστικό αίνων άλλο όριζε το ιδιωτικό τυπικό και άλλο ανέφεραν τα Δίπτυχα).:mad:


Επίσης και άλλη φορά έχω τονίσει και το θέμα της υπακοής μας στην τοπική εκκλησιαστική αρχή (Ι. Σύνοδο, Οικ. Πατριαρχείο) με την ευλογία της οποίας εκδίδονται τα Δίπτυχα ή το αντίστοιχο βιβλίο!
 
Last edited:
Ευχαριστώ τους π. Μάξιμο και Παναγιώτη για την καλωσύνη τους να απαντήσουν στο μήνυμά μου. Αν θυμάμαι καλά, πριν χρόνια το επίσημο Τυπικό της Εκκλησίας της Ελλάδος είχε τυπωθεί σε δύο τομίδια: ένα για το τυπικό των ακολουθιών κι ένα για τα υπόλοιπα στοιχεία μητροπόλεων κ.λ.π. Ίσως αυτή θα ήταν μία καλή λύση.
 
Την πρώτη φορά που κυκλοφόρησε το Ημερολόγιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου. ήταν σε δύο τόμους, ένα για το τυπικό και ένα για τα υπόλοιπα. Επίσης, είχα δει ότι εκκλησίες του εξωτερικού (Η.Π.Α.) χρησιμοποιούσαν ειδική έκδοση των διπτύχων της Εκκλησίας της Ελλάδος, επίσης σε δύο τόμους, που δεν κυκλοφορούσε στην Ελλάδα. Βλέποντας επίσης πόσο δύσκολη είναι η χρήση των Διπτύχων πάνω στο αναλόγιο, λόγω του όγκου τους, αποφάσισα φέτος (2008) και πήγα τον τόμο των Διπτύχων σε ένα βιβλιοδέτη, του ζήτησα να το χωρίσει σε δύο τμήματα, κι έτσι πάνω στο αναλόγιο υπάρχει μόνο ένα λεπτό βιβλιαράκι, δεμένο, με το απαραίτητο τυπικό. Κι ακόμα αδυνατώ να καταλάβω, με ποια σκέψη η Εκκλησία της Ελλάδος, φορτώνει κάθε χρόνο τους ψάλτες μ' αυτό το τεράστιο δύσχρηστο τόμο, που δεν εξυπηρετεί τίποτε πάνω στο αναλόγιο, ενώ θα μπορούσε αυτό να υπάρχει χωριστά στη βιβλιοθήκη των ναών.
 
Συγκρίνοντας τα δύο "Τυπικά" (εντός εισαγωγικών αφού το ισχύον Τυπικόν είναι ένα!) Δίπτυχα 2009 και Οικουμενικού Πατριαρχείου, [μεταξύ των άλλων διαφωρών που δε θα σχολιάσω εδώ] θα ήθελα να σχολιάσω την διαφορά στο Αποστολικό Ανάγνωσμα αλλά και στην ορθότερη αντιμετώπιση του θέματος στα ΔΙΠΤΥΧΑ 2009.
Τα Δίπτυχα προβλέπουν Αποστολικό Ανάγνωσμα το σημειούμενο στο Μηνολόγιον και καταληλότερο για την περίπτωση «῾Ο Θεὸς ὁ εἰπὼν ἐκ σκότους φῶς λάμψαι», ενώ το του Πατριαρχείου το «Μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων...», το οποίο προβλέπουν και τα δύο Τυπικά για την επόμενη Κυριακή.​
 
Last edited:
Τό θέμα εἶναι λελυμένο στό ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΑΡΙΟΝ, στό βιβλίο δηλαδή πού ὑπάρχει στό τέλος τοῦ Εὐαγγελίου καί περιέχει τά Κανόνια ἤτοι τούς πίνακες πού βρίσκουμε τά εὐαγγελικά καί ἀποστολικά ἀναγνώσματα ὅλου τοῦ ἔτους.
Τά παλαιά Κανόνια, τά συντεθέντα ὑπό Ἐμμ. Γλυζωνίου δέν προβλέπουν Ἀπόστολον τοῦ Ὁσίου ἄν ἡ μνήμη του συμπέσει Κυριακή, ἀλλά τῆς Κυριακῆς μετά τά Φῶτα. Ἐδῶ συνάπτονται ὅσα δέν θέλεις νά σχολιάσεις...
Κατά τήν ἀπαίτησιν ὅμως τοῦ ΤΜΕ ὅπως ἐν Κυριακῇ συμπιπτούσης τῆς μνήμης τοῦ Ὁσίου ἀναγινώσκεται Ἀπόστολος τοῦ Ὁσίου, στό Εὐαγγέλιον τῆς Ἀ.Δ. καί στά κατά τάς ἀπαιτήσεις τοῦ ΤΜΕ ἐπανορθωθέντα ὑπό τοῦ ἀειμνήστου Γ. Μπεκατώρου Κανόνια, σαφῶς ὁρίζεται τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα τῆς ιε΄ Κυριακῆς ὡς ἀποστολικό ἀνάγνωσμα τοῦ Ὁσίου.
Τό κατ᾿ ἔτος Κανόνιον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τό ὁποῖον τηροῦμε ἀπαρεγκλίτως, ὁρίζει ἁπλῶς Ἀπόστολον τοῡ Ἁγίου Θεοδοσίου. Ἐννοεῖται ὁ ὑπό τῶν Κανονίων τοῦ Εὐαγγελισταρίου ὁριζόμενος, μέ τήν προνοητικήν πρόβλεψιν, ὅπως γράφεις, νά μήν ψαλεῖ καί τήν ἑπομένην Κυριακήν ὁ αὐτός Ἀπόστολος.


 
Από την πρώτη χρονιά που εκδόθηκε το ετήσιο βοήθημα τυπικού του Ο.Π., είχα παρατηρήσει κάποιες διαφορές με την αντίστοιχη έκδοση των «Διπτύχων» από πλευράς αισθητικής. Ενώ στα «Δίπτυχα» οι τυπικές διατάξεις π.χ. μιας Κυριακής ήταν ένα κείμενο-κατεβατό χωρίς καν παραγράφους, με συχνά δύσκολη διατύπωση, αν θυμάμαι καλά, που αν δεν ήξερες και καλά ελληνικά, (σημειώνω εδώ ότι τα τελευταία χρόνια στο ναό μας ο λαμπαδάριος δεν είναι έλληνας), μπορούσες και να παρανοήσεις τα γραφόμενα, το αντίστοιχο του ΗΟΠ, ήταν χωρισμένο σε παραγράφους, με τίτλους στην κάθε μια, με διαφοροποίηση γραμματοσειράς (π.χ. έντονα, πλάγια) και ακόμη και πληροφορίες που ίσως δεν ήταν απαραίτητες όμως μετέδιδαν μια πολύ καλύτερη πληροφόρηση στον αναγνώστη, όπως είναι η αρχή των διαφόρων τροπαρίων που θα ψαλλούν (π.χ. απολυτίκια, ιδιόμελα κλπ.).
Στην πορεία η έκδοση των «Διπτύχων βελτιώθηκε αισθητά, με χωρισμό παραγράφων, προσθήκη τίτλων με κεφαλαία κλπ. συνεχίζει όμως, κατά την κρίση μου να υστερεί σημαντικά, στον τομέα αυτό, από το ΗΟΠ.Και στον εαυτό μου παρατήρησα, ότι εν ώρα ακολουθίας, αν προς στιγμή μου διαφύγει κάτι και πρέπει αστραπιαία να επαληθεύσω τι ακριβώς πρέπει να ειπωθεί την στιγμή εκείνη, μπορεί να ψάχνω για δευτερόλεπτα μέσα στο κείμενο για να βρω αυτό που θέλω, κι ας είναι μπρος στα μάτια μου. Σε τέτοιες ώρες ακόμη και τα δευτερόλεπτα έχουν σημασία.
Προς επίρρωση των ανωτέρω παραθέτω το τυπικό για την ερχόμενη Κυριακή (9/1), έτσι όπως προβλέπεται από τα «Δίπτυχα» Και το ΗΟΠ.
Ευελπιστώ ότι κάποιος από αυτούς που έχουν βαρύνουσα γνώμη στην κατ' έτος σύνταξη των Διπτύχων θα επισημάνει και τις, ίσως όχι τόσο ουσιώδεις, τεχνικές αυτές λεπτομέρειες, που κάνουν όμως το τελικό αποτέλεσμα αισθητ(ικ)ά ανώτερο.

ΥΓ. Τα παρατιθέμενα κείμενα προέρχονται από το διαδίκτυο, νομίζω όμως ότι αντικατοπτρίζουν και την εμφάνιση των αντιστοίχων εντύπων εκδόσεων.
 

Attachments

  • Τυπικό 9ης Ιανουαρίου (Δίπτυχα).pdf
    1.6 MB · Views: 73
  • Τυπικό 9ης Ιανουαρίου (ΗΟΠ).pdf
    2.2 MB · Views: 75
... προς αποφυγήν του ογκωδέστατου τόμου των Διπτύχων.
Ἐγώ δέν ἀπάντησα τότε σ᾿ αὐτό τό μήνυμά σας.
Ἄν τά Δίπτυχα εἶναι «ογκωδέστατος τόμος», τότε τό ΗΟΠ τί εἶναι; Τό ἔχετε πιάσει ποτέ;

Καί ἀκριβῶς δέν συμβαίνουν αὐτά πού θά θέλατε στά Δίπτυχα (ἄν καί μένα προσωπικά μέ μπερδεύει περισσότερο αὐτή ἡ ἀνάλυση), ἐπειδή ἀκριβῶς εἶναι θέμα χώρου πού δίνει ἡ Ἀ. Δ. καί ὄχι θέμα τοῦ συντάκτου τοῦ τυπικοῦ.

 
Last edited:
Back
Top