"Εις βοήθειαν πάντων των ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών"

petrosgrc

Πέτρος Γαλάνης
Κάποιοι ψάλτες συνηθίζουν να παρεμβάλλουν μεταξύ του "Πρόσχωμεν τα Άγια τοις Αγίοις..." και του "Εις Άγιος..." αυτή τη φράση. Γνωρίζει κάποιος πώς έγινε αυτή η προσθήκη; Είναι τυπικώς ορθή;
 
Νομίζω, ὅτι αὐτό παρεμβάλλεται μεταξύ τοῦ Πρόσχωμεν καί τοῦ Τά ἅγια τοῖς ἀγίοις.
Ἐμένα συνέβαινε νά τό λέει ἕνας συλλειτουργός μου τήν ὥρα πού ἐκφωνοῦσε τό Πρόσχωμεν ὁ διάκονος καί πρίν πῶ τό Τὰ ἅγια τοῖς ἀγίοις. Ὄχι δυνατά, δέν ἀκουγόταν φυσικά ἔξω. Τοῦ τό ἔχω κόψει, ἀλλά ἀπό συνήθεια καμμιά φορά τοῦ ξεφεύγει. Θά τό ἄκουγε φαίνεται ἀπό μικρός στήν πατρίδα του.
Πουθενά δέν ἀπαντᾶται αὐτό, οὔτε ἔχει σχέση μέ τήν ἀλληλουχία (εἱρμό) αὐτῶν τῶν ἐκφωνήσεων.
Θά ἤθελα κι ἐγώ νά μάθω κάτι περί τούτου καί ποῦ καί πῶς εἴθισται.

 
Το έχω ακούσει κι εγώ στη θέση που το επεσήμανε ο Πέτρος, από παλαιούς πρακτικούς ψάλτες σε μερικά χωριά της Λακωνίας και το είχα παλιά μια μικρή απορία πώς λέγεται ενώ δεν γράφεται... :eek:
 
Ἔλαβα πληροφορίαν ἀπό τόν συνεφημέριόν μου, πού ἀνέφερα παραπάνω, ὅτι στήν πατρίδα του (ν. Χανίων, ἐπ. Σελίνου) τό ἔλεγε ὁ ψάλτης μετά τό Πρόσχωμεν, ἀφοῦ διέκοπτε ὀλίγον ὁ ἱερεύς. Τό ἐτηροῦσε κι ἐκεῖνος ὡς ψάλτης τοῦ χωριοῦ, πρίν γίνει ἱερεύς.
Καί αὐτό μοῦ φαίνεται, ἄς ποῦμε φυσιολογικώτερον, διότι ἡ ἀπάντησις εἰς τό Τὰ ἅγια τοῖς ἁγίοις εἶναι ἡ μόνη, καί λογική, τό Εἷς ἅγιος....
Δέν ἀμφισβητῶ τίς πληροφορίες σας καί σᾶς εὐχαριστοῦμε.

Δυστυχῶς, δέν γνωρίζω πῶς παρεισέφρησαν τέτοια εὐσεβιστικά λογάκια στήν ψαλμωδία (σέ μεταγενέστερη γλῶσσα βέβαια), ἀλλά δυστυχῶς τό εἶδα στό


Ἐκεῖ δέν φαίνεται σέ ποιό σημεῖο λέγεται, γιατί περιέχει μόνο τά ὑπό τοῦ ψάλτου ἤ ἀναγνώστου λεγόμενα.

Κάτι τέτοια δυστυχῶς ἐκτόπισαν ἀρχαιότατα μέλη, ὅπως τό Πληρωθήτω, πού εὐτυχῶς ὅμως στήν προμνημονευθεῖσα ἔκδοση ὑπάρχει.

 
κι εγώ το έχω ακούσει από φίλο ψάλτη κ δάσκαλο μουσικής 76 ετών...
 
Και άλλη φορά έχω γράψει (και το ωραίο άρθρο του αειμνήστου π. Παγκρατίου Βατοπαιδινού το αναφέρει) ότι πολλοί εκ των παλαιών ψαλτών και ιερέων ναι μεν ήσαν ευσεβείς και φιλακόλουθοι δεν είχαν όμως ιδιαίτερες γραμματικές γνώσεις και φυσικά λειτουργική παιδεία. Μια θεία μου αείμνηστος ήδη θεωρούσε τη στιγμή που ο ιερέας εκφωνούσε "τα άγια τοις αγίοις" ως μία εκ των ιερωτέρων στιγμών της Θ. Λειτουργίας (αν όχι την ιερώτερη, αφού όπως έλεγε "τώρα γίνονται τα άγια των αγίων"!) και έμεινε έκπληκτη με τη δική μου εξήγηση περί της σημασίας της εκφωνήσεως...

Φυσικά πρέπει να διατηρήσουμε την παράδοση, αλλά τη γνήσια παράδοση. Σε κάποιο χωριό που είχα εκκλησιαστεί παλαιότερα ο ιερέας μελίζοντας τον άγιο άρτο έλεγε "Ιησούς Χριστός νικά κι όλα τα κακά σκορπά" (αχ τι κάνουν αυτά τα μικρόφωνα στο ιερό!:rolleyes:). Δεν αμφιβάλλω για την ευλάβεια του αγαθού ιερέα, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι πρέπει να προσφέρουμε λογική λατρεία εν πνεύματι και αληθεία!
 


Κάτι τέτοια δυστυχῶς ἐκτόπισαν ἀρχαιότατα μέλη, ὅπως τό Πληρωθήτω, πού εὐτυχῶς ὅμως στήν προμνημονευθεῖσα ἔκδοση ὑπάρχει.


Επίσης στην παρούσα έκδοση διεσώθη και το «Άξιον καιδίκαιον εστί προσκυνείν Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον».
 
Επίσης στην παρούσα έκδοση διεσώθη και το «Άξιον και δίκαιον εστί προσκυνείν Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον».
Μᾶλλον χρησιμοποιήσατε λάθος ρῆμα. Γιατί τό «διεσώθη» σημαίνει ὅτι κάτι ἦταν ὀρθό καί ἐξέπεσε μετέπειτα. Δέν νομίζω νά συμβαίνει αὐτό ἐδῶ. Θά θέλατε νά γράψετε «παρεισέφρησε / παρεισήχθη» αὐτή ἡ εὐλαβής μέν, ἀλλ᾿ ἀδόκιμος συντακτικῶς τε καί νοηματικῶς προσθήκη.
Ἡ ἀπάντηση τοῦ λαοῦ στό «Εὐχαριστήσωμεν τῷ Κυρίῳ» εἶναι μόνον «Ἄξιον καὶ δίκαιον» καί τίποτε ἄλλο.
Καί κάποιοι στίς μουσικές συνθέσεις τους πού προσθέτουν καί μόνον τό «ἐστι», κι αὐτό ἐκ περισσοῦ εἶναι.

 
Back
Top