[Ερώτηση] Γιατί ο Αρχιερέας εισέρχεται για να χοροστατήσει την ώρα των καταβασιών

Αgis

Μέλος
Μήπως μπορεί κάποιος να με διαφωτίσει γιατί ο Αρχιερέας εισέρχεται αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή για να χοροστατήσει; Δε θα ήταν προτιμότερο να ήταν παρόν με την έναρξη της ακολουθίας του Όρθρου;
 

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου
Από τον Φουντούλη (Λειτουργικές απορείες) αυτό αντιμετωπίζεται ως παράδοση, χωρίς να εξηγείται η πηγή της, στα εν λόγω εγχειρίδια τουλάχιστον. Ο άρχοντας κ. Ιωαννίδης αναφέρει εδώ τα εξής:
.... Μέχρι της ώρας εκείνης, ο Ιερεύς, εκφωνεί από του Ιερού Βήματος τας σχετικάς Αιτήσεις, μέχρι της αφίξεως του Αρχιερέως, ήτις δέον να συμπέσει με την ανάγνωσιν του Κοντακίου και του Οίκου της ημέρας.

Τολμώντας μία υπόθεση, λόγω του ότι η είσοδος του Αρχιερέως μιμήται σε αρκετά στοιχεία (εμφανησιακά τουλάχιστον) την αντίστοιχη του Αυτοκράτορα την εποχή του Βυζαντίου, μήπως και η ώρα που αυτή λαμβάνει χώρα έχει τις ρίζες της εκεί;

Οι μελετητές και οι γνώστες του αντικειμένου ας καταθέσουν τις απόψεις τους.
 

pransot

Πράντζος Σωτήρης
Σχετικά έχω ακούσει (μεταφέρω με επιφύλαξη):

α) Ο αρχιερέας με τη συνοδεία του ξεκινούν την ακολουθία στο επισκοπικό παρεκκλήσι και αργότερα μεταβαίνουν στο ναό (δε νομίζω να εφαρμόζεται πουθενά)

β) Για το θέμα μεταφέρω τη μαρτυρία ότι ο π. Αθανάσιος Γέφτιτς ήταν εξαρχής στην ακολουθία στο πίσω μέρος του ναού και στο σημείο που προβλεπόταν (κοντάκιο) προχώρησε και άρχισε να συμμετέχει στην ακολουθία όπως συνηθίζεται. Κάτι αντίστοιχο έχω ακούσει με ποαραμονή του αρχιερέα στο ιερό βήμα.

Πάντως είναι περίεργο η Εκκλησία να καλεί το λαό με την καμπάνα στο ναό και ο αρχιερέας να βρίσκεται από την αρχή του όρθρου μόνο... το Πάσχα.
 
Αν θυμάμαι καλά από Αρχιερατική λειτουργία στην Ι.Μ. Κωνσταμονίτου, ο Αρχιερεύς ανέγνωσε τον Εξάψαλμο. Νομίζω και από ιστορίες Ευεργετινού ότι κάπου αναφέρεται για Δεσπότη που πήγαινε από το Μεσονυκτικό της Κυριακής κι έψαλε τον πρώτο Τριαδικό ύμνο. Θα το ψάξω και θα επανέλθω.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Πρόκειται γιά διάταξη τοῦ ᾀσματικοῦ ὄρθρου, ὅπου
Μετά ἀπό τά ἀντίφωνα τοῦ πρώτου μέρους τῆς ἀκολουθίας «ἐν τῷ νάρθηκι», ἀκολουθεῖ τό δεύτερο μέρος μέ εἴσοδο τοῦ ἀρχιερέως, τοῦ κλήρου, τῶν ψαλτῶν καί τοῦ λαοῦ στόν κυρίως ναό διά τῶν βασιλικῶν πυλῶν μέ τήν ψαλμωδία τοῦ ὕμνου τῶν τριῶν παίδων (η΄ βιβλικῆς ᾠδῆς), [...]. Ἀκολουθεῖ συναξάριον, προκείμενον καί εὐαγγέλιον, ὁ πεντηκοστός ψαλμός μέ ἐφύμνιο πεντηκοστάριον τροπάριον, λιτανεία, ἤτοι δέησις μέ τό «Σῶσον ὁ Θεὸς τὸν λαόν σου...», οἱ ψαλμοί τῶν αἴνων καί ἡ δοξολογία.
πού συμπίπτει μέ τή θέση αὐτή στόν μοναχικό ὄρθρο.

Στή μοναστική τάξη καί βέβαια χοροστατεῖ ἐξ ἀρχῆς, ὅπως στούς ὄρθρους τῆς Μ. Ἑβδομάδος ἤ στόν ὄρθρο Μ. Κανόνος (πρβλ. κι ἐδῶ).

Σημ. Ἐκ τῆς τάξεως τοῦ ᾀσματικοῦ ὄρθρου δέν ἦτο ἄσχετη ἡ μετάθεση τοῦ ἑωθινοῦ εὐαγγελίου μετά τήν η΄ στά νεώτερα πατριαρχικά τυπικά (διατηρῶντας στοιχεῖα ἐκ τοῦ ᾀσματικοῦ/ἐνοριακοῦ τυπικοῦ), πλήν ὅμως αὐτό δέν συμφωνοῦσε μέ τό διάγραμμα τῆς μοναχικῆς τάξης, ὅπως ἐμφαίνεται στήν Παρακλητική.


 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνούμε και πρακτικά θἐματα (απόσταση, μεταφορικά μέσα) και το ότι πολλοί εκ των επισκόπων των περασμένων αιώνων ήταν και μεγάλοι σε ηλικία. :rolleyes: Βέβαια, τώρα δεν ταξιδεύουμε με υποζύγια, αλλά μπορεί να πέσει το αυτοκίνητο του επισκόπου σε μποτιλιάρισμα. :D

Στη Σερβική και Ρουμανική Εκκλησία όταν ο όρθρος τελείται προ της Θ. Λειτουργίας ο Επίσκοπος προσέρχεται στους Αίνους :)eek:) και η προσέλευσή του είναι ένα ευχάριστο διάλειμα (πχ ψάλλεται το άξιον εστι, συνήθως υπό των συνεισοδευόντων ιερέων). Όλοι οι ιερείς ενδύονται κανονικά από την αρχή της ακολουθίας και ο αρχιερέας ενδύεται στο μέσον του ναού αφού πάρει καιρό ενώ ψάλλονται οι αίνοι. Στη Βουλγαρική Εκκλησία ισχύει ότι και στην Ελληνική. Στη Ρωσική Εκκλησία ο αρχιερεύς χοροστατεί στην αγρυπνία από το βράδυ (βέβαια χωρίς να αναγινώσκει αναγνώσματα κλπ, αλλά τελεί την χρίση των πιστών κλπ). Το πρωί προσέρχεται στο τέλος των ωρών.
 

Shota

Παλαιό Μέλος

Πρόκειται γιά διάταξη τοῦ ᾀσματικοῦ ὄρθρου, ὅπου

Μετά ἀπό τά ἀντίφωνα τοῦ πρώτου μέρους τῆς ἀκολουθίας «ἐν τῷ νάρθηκι», ἀκολουθεῖ τό δεύτερο μέρος μέ εἴσοδο τοῦ ἀρχιερέως, τοῦ κλήρου, τῶν ψαλτῶν καί τοῦ λαοῦ στόν κυρίως ναό διά τῶν βασιλικῶν πυλῶν μέ τήν ψαλμωδία τοῦ ὕμνου τῶν τριῶν παίδων (η΄ βιβλικῆς ᾠδῆς), [...]. Ἀκολουθεῖ συναξάριον, προκείμενον καί εὐαγγέλιον, ὁ πεντηκοστός ψαλμός μέ ἐφύμνιο πεντηκοστάριον τροπάριον, λιτανεία, ἤτοι δέησις μέ τό «Σῶσον ὁ Θεὸς τὸν λαόν σου...», οἱ ψαλμοί τῶν αἴνων καί ἡ δοξολογία.

πού συμπίπτει μέ τή θέση αὐτή στόν μοναχικό ὄρθρο.



Η παραπομπή δεν λέει ότι ο αρχιερεύς δεν παρακολούθησε τον όρθρο στον νάρθηκα. Επίσης η είσοδος ήταν είσοδος "τοῦ ἀρχιερέως, τοῦ κλήρου, τῶν ψαλτῶν καί τοῦ λαοῦ" και όχι μόνο του αρχιερέως.

Σημ. Ἐκ τῆς τάξεως τοῦ ᾀσματικοῦ ὄρθρου δέν ἦτο ἄσχετη ἡ μετάθεση τοῦ ἑωθινοῦ εὐαγγελίου μετά τήν η΄ στά νεώτερα πατριαρχικά τυπικά (διατηρῶντας στοιχεῖα ἐκ τοῦ ᾀσματικοῦ/ἐνοριακοῦ τυπικοῦ), πλήν ὅμως αὐτό δέν συμφωνοῦσε μέ τό διάγραμμα τῆς μοναχικῆς τάξης, ὅπως ἐμφαίνεται στήν Παρακλητική.

Αυτό συζητήθηκε πολλές φορες, ο καθένας έχει τη γνώμη του, εγώ δεν θέλω να πω εδώ κάτι.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Η παραπομπή δεν λέει ότι ο αρχιερεύς δεν παρακολούθησε τον όρθρο στον νάρθηκα. Επίσης η είσοδος ήταν είσοδος "τοῦ ἀρχιερέως, τοῦ κλήρου, τῶν ψαλτῶν καί τοῦ λαοῦ" και όχι μόνο του αρχιερέως.
Δέν λέω κάτι ἀντίθετο, ἁπλᾶ δίνω τήν ἐξήγηση ὡς ἀπομεινάρι τοῦ ᾀσματικοῦ ὄρθρου.
Ὡς ἀπομεινάρι αὐτῆς τῆς παλαιᾶς εἰσόδου, πού σήμερα καί ὁ κλῆρος οὐσιαστικά εἰσέρχεται. Ἄλλωστε ὅλες οἱ εἴσοδοι σήμερα (ἑσπερινοῦ, λειτουργίας) κάποτε ἦταν αὐτό πού λές.

Αυτό συζητήθηκε πολλές φορες, ο καθένας έχει τη γνώμη του, εγώ δεν θέλω να πω εδώ κάτι.
Πές το ἐκεῖ πού συζητήθηκε. Ἐγώ πάντως γιά πρώτη φορά ἐδῶ δικαιολόγησα τή μετάθεση, ὄχι βέβαια βγάζοντάς τα ἀπό τό μυαλό μου· τό ἔχω συζητήσει. Πιστεύω στήν ἐπαναφορά τῆς ἀποφάσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, δέν καταδικάζω ὅμως καί τό ΤΜΕ.


 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Για την ιστορία αναφέρω ότι κάπου στα Ζητήματα Τυπικού ο μακαριστός π. Γεώργιος Ρήγας γνωστός για την συντηρητικότητα του σε θέματα τυπικού, ενώ τάσσεται υπέρ της επαναφοράς (τότε) του εωθινού ευαγγελίου προ των Κανόνων, εντούτοις θεωρεί προτιμότερη ή ανεκτή την τάξη του ΤΜΕ σε αρχιερατική ακολουθία ώστε να συμμετέχει ο Αρχιερεύς στην τάξη του Εωθινού Ευαγγελίου.
 
Top