Δύσκολο να ιχνηλατήσει κανείς δισκογραφία ηλικίας 90-100 χρόνων, σε μιας εποχής που οι υπολογιστές και το Internet δεν υπήρχαν και πολλά από τα αρχεία των εταιριών έχουν καταστραφεί. Έτσι, δεν μπορώ να πω πως γνωρίζω όλους τους δίσκους του σπουδαίου αυτού καλλιτέχνη, όμως με οδηγό κάποια sites και κάποια βιβλία θα προσπαθήσω να συγκεντρώσω κάποιους γνωστούς τίτλους. Βέβαια, την εργασία αυτή την έκανα και στο παρελθόν, εδώ όμως θα τα παρουσιάσω πιο συγκεντρωμένα.
-Ηχογραφήσεις της εταιρίας Gramophone στη Σμύρνη.
Για τις ηχογραφήσεις αυτές πληροφορούμαστε από το βιβλίο «ΣΜΥΡΝΗ - Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΖΩΗ 1900-1922» του Αριστομένη Καλυβιώτη. Οι ηχοληψίες της συγκεκριμένης αποστολής της Gramophone στη Σμύρνη πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 15 και 19 Δεκεμβρίου του 1911. Οι αριθμοί μήτρας δίσκου και σειράς εταιρίας των εγγραφών του Μανέα είναι μεγαλύτεροι των λοιπών ηχογραφήσεων της ίδιας αποστολής, επομένως ενδεχομένως να ηχογραφήθηκαν τελευταίοι. Ο κ. Καλυβιώτης μας πληροφορεί πως:
Σε όλες ως εκτελεστής εμφανίζεται ο «κύριος Πέτρος» συνοδευόμενος από «εκκλησιαστικό χορό» (church choir γράφει η ετικέτα του δίσκου), εκτός μιας ψαλμωδίας (Άξιον εστί) που εκτελεί μόνος του. Πρόκειται για το διάσημο Σμυρνιό ψάλτη Πέτρο Μανέα.
Η χρονολόγηση των δίσκων αυτών εδώ στα 1909 κρίνεται ανακριβής καθώς ο κ. Καλυβιώτης παραθέτει πολλά τεκμύρια συμπεριλαμβανομένων χρονολογημένων επιστολών κλπ, οπότε δεν τίθεται εν αμφιβόλω η δική του ακριβής ημερομηνία που έγραψα παραπάνω.
Τη λίστα των ηχογραφήσεων αυτών τη σάρωσα και την ανέβασα εδώ, όμως την ξανανεβάζω και παρακάτω για να τα έχουμε συγκεντρωμένα.
-Ηχογράφηση της εταιρίας Favorite στη Σμύρνη.
Βάσει ενός συνειρμού, τον οποίο αναλύω λεπτομερώς εδώ, ο οποίος εδράζει στο βιβλίο «ΣΜΥΡΝΗ - Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΖΩΗ 1900-1922» του Αριστομένη Καλυβιώτη και τη σελίδα αυτή, προκείπτει πως ο Πέτρος Μανέας ηχογράφησε για λογαριασμό της Favorite στις 7 Ιουνίου του 1912 τα παρακάτω μέλη (ο πίνακας προέρχεται από το προαναφερθέν βιβλίο):
και οι ηχογραφήσεις ανατυπώθηκαν από την Columbia στο δίσκο με κωδικό E7074. Σε διαφήμιση της εταιρίας το 1916 φέρεται ο δίσκος να έχει τα παραπάνω μέλη, εδώ όμως αναγράφονται αναλυτικότερα τα περιεχόμενά του ως:
Είναι άγνωστο εάν πραγματοποιήθηκαν και άλλες ηχογραφήσεις του Μανέα από την Favorite, καθώς η αρίθμηση των δίσκων που συγκεντρώθηκαν με τις ηχογραφήσεις της εταιρίας αυτής στη Σμύρνη παρουσιάζει κενά.
Να πρόκειται για το δίσκο από όπου προέρχονται το «Δεύτε λάβετε φως» και το δοξαστικό «Αναστάσεως ημέρα» που ανέβηκαν εδώ; Προβληματίζομαι διότι, το μεν «Αναστάσεως ημέρα» και το «Χριστός ανέστη» (που αποτελεί τμήμα του) ακούγονται στην ηχογράφηση, το δε «Δεύτε λάβετε φως» που προηγείται, δεν αναγράφεται στο δίσκο. Δεν υπάρχουν, πάντως, τα περιεχόμενα αυτά σε άλλη λίστα και δε νομίζω να πέφτω τόσο έξω ώστε να πρόκειται για άλλον ερμηνευτή.
-Ηχογραφήσεις της εταιρίας Odeon Γερμανίας (1925-1930).
Όπως έγραψα κι εδώ, τις περισσότερες πληροφορίες τις για την ομάδα αυτή των ηχογραφήσεων τις αντλώ από τη σελίδα αυτή.
Όλοι οι δίσκοι στον παραπάνω σύνδεσμο φέρουν χρονολογία 1911 και λέγεται πως ηχογραφήθηκαν στην Odeon Γερμανίας. Εντούτοις, οι γνωστές εξ αυτών ηχογραφήσεις δε μοιάζουν να πραγματοποιήθηκαν με τη μέθοδο του χωνιού που εφαρμοζόταν την εποχή εκείνη. Στοιχείο που συνηγορεί επίσης στο ότι οι παρακάτω δίσκοι είναι μεταγενέστεροι είναι και η αναφορά στα links του μηνύματός μου αυτού πως οι δίσκοι ηχογραφήθηκαν μεταξύ των ετών 1925-1930. Άλλο στοιχείο είναι πως κάποιες από τις παρακάτω ηχογραφήσεις είναι χρονολογημένες στο CD της FM Records με χρονολογίες 1929 και 1930, τις οποίες παραθέτω κι εδώ στα αντίστοιχα μέλη. Αφού διόρθωσα τα περιεχόμενα των όψεων κάποιων δίσκων όπου μέλη αναγράφονταν σε λάθος πλευρά, πληροφορίες που συνήγαγα σε αντιπαραβολή με το CD της FM Records, προέκυψε η παρακάτω λίστα.
-CD "Μουσική της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Music of the Greek Orthodox Church 1924-1930" (FM Records)
Στη δεκαετία του '90 κυκλοφόρησε στη σειρά «Ελλάδος Αρχείον» το παραπάνω CD το οποίο περιέχει ψηφιοποιημένους δίσκους γραμμοφώνου εκκλησιαστικής μουσικής. Από τον εν θέματι καλλιτέχνη υπάρχουν στα αναγραφόμενα tracks τα μέλη:
Μονωδίες:
5. ΘΕΟΤΟΚΕ ΠΑΡΘΕΝΕ ( ΤΕ-ΡΙ-ΡΕΜ )
7. ΕΡΧΟΜΕΝΟΣ Ο ΚΥΡΙΟΣ
10. ΕΙΣ ΠΑΣΑΝ ΤΗΝ ΓΗΝ - ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟΦΑΝΤΟΡΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Πολυφωνική Χορωδία:
14. ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ ΣΤΡΑΤΗΓΩ
16. ΣΗΜΕΡΟΝ ΚΡΕΜΑΤΑΙ
18. ΙΔΟΥ Ο ΝΥΜΦΙΟΣ ΕΡΧΕΤΑΙ - ΤΟΝ ΝΥΜΦΩΝΑ ΣΟΥ ΒΛΕΠΩ
22. ΠΑΤΕΡΑ ΥΙΟΝ
Κάνοντας ένα γενικό απολογισμό βάσει των παραπάνω, τα μέλη που μας λείπουν από το Διαδίκτυο και το εμπόριο είναι όλες οι εγγραφές στη Σμύρνη πλην του «Άξιον εστί», η δεύτερη όψη του δίσκου της Columbia, το «Επί σοι χαίρει Κεχαριτωμένη» του δίσκου GZA 6001 και οι δίσκοι GZA 6008, GZA 6009, GZXX 4802 και GZA 6005. Για τον τελευταίο αυτόν αμφιβάλλω αν περιλαμβάνονται μόνο τα αναγραφόμενα, αφού και στους δίσκους GZA 6002 & GZA 6007 κάποια μέλη της α' πλευράς αναγράφονται στη δεύτερη, όμως οι γνωστές μας πηγές τα έχουν μαζί.
Ακόμη, από τα γνωστά μέλη, το μόνο για το οποίο διατηρώ επιφυλάξεις αν ταυτοποιείται στις παραπάνω λίστες είναι το «Δεύτε λάβετε φως-Αναστάσεως ημέρα», που εικάζω πως πρόκειται για το δίσκο της Columbia.
-Ηχογραφήσεις της εταιρίας Gramophone στη Σμύρνη.
Για τις ηχογραφήσεις αυτές πληροφορούμαστε από το βιβλίο «ΣΜΥΡΝΗ - Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΖΩΗ 1900-1922» του Αριστομένη Καλυβιώτη. Οι ηχοληψίες της συγκεκριμένης αποστολής της Gramophone στη Σμύρνη πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 15 και 19 Δεκεμβρίου του 1911. Οι αριθμοί μήτρας δίσκου και σειράς εταιρίας των εγγραφών του Μανέα είναι μεγαλύτεροι των λοιπών ηχογραφήσεων της ίδιας αποστολής, επομένως ενδεχομένως να ηχογραφήθηκαν τελευταίοι. Ο κ. Καλυβιώτης μας πληροφορεί πως:
Σε όλες ως εκτελεστής εμφανίζεται ο «κύριος Πέτρος» συνοδευόμενος από «εκκλησιαστικό χορό» (church choir γράφει η ετικέτα του δίσκου), εκτός μιας ψαλμωδίας (Άξιον εστί) που εκτελεί μόνος του. Πρόκειται για το διάσημο Σμυρνιό ψάλτη Πέτρο Μανέα.
Η χρονολόγηση των δίσκων αυτών εδώ στα 1909 κρίνεται ανακριβής καθώς ο κ. Καλυβιώτης παραθέτει πολλά τεκμύρια συμπεριλαμβανομένων χρονολογημένων επιστολών κλπ, οπότε δεν τίθεται εν αμφιβόλω η δική του ακριβής ημερομηνία που έγραψα παραπάνω.
Τη λίστα των ηχογραφήσεων αυτών τη σάρωσα και την ανέβασα εδώ, όμως την ξανανεβάζω και παρακάτω για να τα έχουμε συγκεντρωμένα.
-Ηχογράφηση της εταιρίας Favorite στη Σμύρνη.
Βάσει ενός συνειρμού, τον οποίο αναλύω λεπτομερώς εδώ, ο οποίος εδράζει στο βιβλίο «ΣΜΥΡΝΗ - Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΖΩΗ 1900-1922» του Αριστομένη Καλυβιώτη και τη σελίδα αυτή, προκείπτει πως ο Πέτρος Μανέας ηχογράφησε για λογαριασμό της Favorite στις 7 Ιουνίου του 1912 τα παρακάτω μέλη (ο πίνακας προέρχεται από το προαναφερθέν βιβλίο):
και οι ηχογραφήσεις ανατυπώθηκαν από την Columbia στο δίσκο με κωδικό E7074. Σε διαφήμιση της εταιρίας το 1916 φέρεται ο δίσκος να έχει τα παραπάνω μέλη, εδώ όμως αναγράφονται αναλυτικότερα τα περιεχόμενά του ως:
CO-E 6074
ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΗΜΕΡΑ- ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ- ΣΩΣΟΝ ΚΥΡΙΕ ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΣΟΥ
Είναι άγνωστο εάν πραγματοποιήθηκαν και άλλες ηχογραφήσεις του Μανέα από την Favorite, καθώς η αρίθμηση των δίσκων που συγκεντρώθηκαν με τις ηχογραφήσεις της εταιρίας αυτής στη Σμύρνη παρουσιάζει κενά.
Να πρόκειται για το δίσκο από όπου προέρχονται το «Δεύτε λάβετε φως» και το δοξαστικό «Αναστάσεως ημέρα» που ανέβηκαν εδώ; Προβληματίζομαι διότι, το μεν «Αναστάσεως ημέρα» και το «Χριστός ανέστη» (που αποτελεί τμήμα του) ακούγονται στην ηχογράφηση, το δε «Δεύτε λάβετε φως» που προηγείται, δεν αναγράφεται στο δίσκο. Δεν υπάρχουν, πάντως, τα περιεχόμενα αυτά σε άλλη λίστα και δε νομίζω να πέφτω τόσο έξω ώστε να πρόκειται για άλλον ερμηνευτή.
-Ηχογραφήσεις της εταιρίας Odeon Γερμανίας (1925-1930).
Όπως έγραψα κι εδώ, τις περισσότερες πληροφορίες τις για την ομάδα αυτή των ηχογραφήσεων τις αντλώ από τη σελίδα αυτή.
Όλοι οι δίσκοι στον παραπάνω σύνδεσμο φέρουν χρονολογία 1911 και λέγεται πως ηχογραφήθηκαν στην Odeon Γερμανίας. Εντούτοις, οι γνωστές εξ αυτών ηχογραφήσεις δε μοιάζουν να πραγματοποιήθηκαν με τη μέθοδο του χωνιού που εφαρμοζόταν την εποχή εκείνη. Στοιχείο που συνηγορεί επίσης στο ότι οι παρακάτω δίσκοι είναι μεταγενέστεροι είναι και η αναφορά στα links του μηνύματός μου αυτού πως οι δίσκοι ηχογραφήθηκαν μεταξύ των ετών 1925-1930. Άλλο στοιχείο είναι πως κάποιες από τις παρακάτω ηχογραφήσεις είναι χρονολογημένες στο CD της FM Records με χρονολογίες 1929 και 1930, τις οποίες παραθέτω κι εδώ στα αντίστοιχα μέλη. Αφού διόρθωσα τα περιεχόμενα των όψεων κάποιων δίσκων όπου μέλη αναγράφονταν σε λάθος πλευρά, πληροφορίες που συνήγαγα σε αντιπαραβολή με το CD της FM Records, προέκυψε η παρακάτω λίστα.
GZA 6001
1 ΕΝ ΙΟΡΔΑΝΗ - ΙΟΡΔΑΝΗ ΠΟΤΑΜΕ - ΟΣΟΙ ΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΝ
2 ΕΠΙ ΣΟΙ ΧΑΙΡΕΙ ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ
GZA 6002 (1930)
1 ΙΔΟΥ Ο ΝΥΜΦΙΟΣ ΕΡΧΕΤΑΙ - ΤΟΝ ΝΥΜΦΩΝΑ ΣΟΥ ΒΛΕΠΩ
2 ΕΡΧΟΜΕΝΟΣ Ο ΚΥΡΙΟΣ
GZA 6003 (1930)
1 ΘΕΟΤΟΚΕ ΠΑΡΘΕΝΕ ( ΤΕ-ΡΙ-ΡΕΜ )
2 ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ ΣΤΡΑΤΗΓΩ
GZA 6004
1 ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΗΜΕΡΑ
2 ΣΗΜΕΡΟΝ ΚΡΕΜΑΤΑΙ (1930)
GZA 6005
1 Η ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ
2 Η ΠΑΡΘΕΝΟΣ ΣΗΜΕΡΟΝ - ΕΠΕΣΚΕΨΑΤΟ ΗΜΑΣ
GZA 6006
1 ΔΕΥΤΕ ΙΔΩΜΕΝ ΠΙΣΤΟΙ - ΤΙ ΘΑΥΜΑΖΕΙΣ ΜΑΡΙΑΜ
2 ΧΡΙΣΤΟΣ ΓΕΝΝΑΤΑΙ - ΜΑΓΟΙ ΚΑΙ ΠΟΙΜΕΝΕΣ - ΝΕΗΓΕΝΕΣ ΜΑΓΩΝ
GZA 6007 (1929)
1 ΕΙΣ ΠΑΣΑΝ ΤΗΝ ΓΗΝ - ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟΦΑΝΤΟΡΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
2 ΠΑΤΕΡΑ ΥΙΟΝ
GZA 6008
1 Ο ΘΕΟΣ ΤΟ ΚΡΙΜΑ ΣΟΥ ( ΨΑΛΜΟΣ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ ) 1ΟΝ ΜΕΡΟΣ
2 Ο ΘΕΟΣ ΤΟ ΚΡΙΜΑ ΣΟΥ ( ΨΑΛΜΟΣ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ ) 2ΟΝ ΜΕΡΟΣ
GZA 6009
1 ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ Ι
2 ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΙΙ
GZXX 4802
1 ΚΑΣΣΙΑΝΗ 1ΟΝ ΜΕΡΟΣ
2 ΚΑΣΣΙΑΝΗ 2ΟΝ ΜΕΡΟΣ
-CD "Μουσική της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Music of the Greek Orthodox Church 1924-1930" (FM Records)
Στη δεκαετία του '90 κυκλοφόρησε στη σειρά «Ελλάδος Αρχείον» το παραπάνω CD το οποίο περιέχει ψηφιοποιημένους δίσκους γραμμοφώνου εκκλησιαστικής μουσικής. Από τον εν θέματι καλλιτέχνη υπάρχουν στα αναγραφόμενα tracks τα μέλη:
Μονωδίες:
5. ΘΕΟΤΟΚΕ ΠΑΡΘΕΝΕ ( ΤΕ-ΡΙ-ΡΕΜ )
7. ΕΡΧΟΜΕΝΟΣ Ο ΚΥΡΙΟΣ
10. ΕΙΣ ΠΑΣΑΝ ΤΗΝ ΓΗΝ - ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟΦΑΝΤΟΡΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Πολυφωνική Χορωδία:
14. ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ ΣΤΡΑΤΗΓΩ
16. ΣΗΜΕΡΟΝ ΚΡΕΜΑΤΑΙ
18. ΙΔΟΥ Ο ΝΥΜΦΙΟΣ ΕΡΧΕΤΑΙ - ΤΟΝ ΝΥΜΦΩΝΑ ΣΟΥ ΒΛΕΠΩ
22. ΠΑΤΕΡΑ ΥΙΟΝ
Κάνοντας ένα γενικό απολογισμό βάσει των παραπάνω, τα μέλη που μας λείπουν από το Διαδίκτυο και το εμπόριο είναι όλες οι εγγραφές στη Σμύρνη πλην του «Άξιον εστί», η δεύτερη όψη του δίσκου της Columbia, το «Επί σοι χαίρει Κεχαριτωμένη» του δίσκου GZA 6001 και οι δίσκοι GZA 6008, GZA 6009, GZXX 4802 και GZA 6005. Για τον τελευταίο αυτόν αμφιβάλλω αν περιλαμβάνονται μόνο τα αναγραφόμενα, αφού και στους δίσκους GZA 6002 & GZA 6007 κάποια μέλη της α' πλευράς αναγράφονται στη δεύτερη, όμως οι γνωστές μας πηγές τα έχουν μαζί.
Ακόμη, από τα γνωστά μέλη, το μόνο για το οποίο διατηρώ επιφυλάξεις αν ταυτοποιείται στις παραπάνω λίστες είναι το «Δεύτε λάβετε φως-Αναστάσεως ημέρα», που εικάζω πως πρόκειται για το δίσκο της Columbia.
Last edited: