Αγαπητέ μου Φίλε Δομέστιχε,
Συμφωνώ.
Πάντως, εαν ήμουν πολέμιος της παράδοσης, θα εκμετάλλευα το πνεύμα και την σοφιστεία και τα επιχειρήματα του άρθρου να ισχυριστώ πως ο όρος παράδοση είναι σχετικός, πως όλα επιτρέπονται, πως είναι καιρός να βγούμε απο τα δόγματα και τους περιορισμούς, πως είναι καιρός να δημιουργούμε νατουραλιστικά και δυτικότροπα, ή κατα φαντασία και επιρρεασμένοι απο τυχούσες χειρονομίες και πολλά άλλα.
Ο Κόντογλου δεν έκανε τίποτα διαφορετικό στον τομέα της αγιογραφίας απ ό,τι έκαναν οι ψάλτες, λόγιοι και κληρικοί του περασμένου αιώνα να προστατεύσουν την.....ανιαρή (κατα τους δυτικίζοντες) ψαλτική ερμηνείας της υμνογραφίας. Ο Κόντογλου βασίστηκε σε ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ πρότυπα (υπάρχουσες εικόνες σε παλαιούς και αρχαίους ναούς, μονές και ναϊδρια) να αναβιώσει την αγιογραφία που υπαγόνταν στο πνεύμα του Ορθοδόξου δόγματος και που εικόνιζε και έκφραζε την παράδοση απο αγιογράφο σε μαθητή (άσχετα των σχολών).
Σήμερα, στην ψαλτική έκφραση και ερμηνεία της Ορθόδοξης υμνογραφίας, τα ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ πρότυπα (οι εν ζωή γηραίοι δασκάλοι, και η πλειάδα ηχογραφήσεων απο την εποχή του 1920) πολεμούνται με τον ίδιο τρόπο που πολεμήθηκε και ο Κόντογλου απο τους....νεωτεριστές. Όπως και οι πολέμιοι του Κόντογλου χρησιμοποιούσαν την δυση και την (δήθεν) ανάγκη εξέλιξης της αγιογραφίας, έτσι και οι νεωτεριστές της μουσικής επιχειρούν να παρουσιάσουν τις δημιουργίες τους ως φυσικές εξελίξεις με στοιχεία και συστατικά που ενσωματόνωνται στην (πάλαι ποτέ) αίγλη της παρασημαντικής και του εκ φαντασίας ορμόμενου Κουκουζέλειου κάλλους μιας (εκ φαντασίας και πάλι ορμόμενη) παλαιάς εποχής για την οποία ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ή ΑΚΟΥΣΜΑΤΑ. Εφ όσον ΣΧΕΤΙΚΟΠΟΙΟΥΝ τον όρο παράδοση, ΣΧΕΤΙΚΟΠΟΙΟΥΝ την Ορθοδοξία και τους περιορισμούς που επιβάλλει το Αποστολικό και Πατερικό πνεύμα, άρα, γιαυτούς ΟΛΑ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ.
Το άρθρο, με μια μικρή μαεστρία μπορούσε να προσαρμόσει και στην ψαλτική έκφραση της Ορθόδοξης υμνογραφίας με στόχο την σχετικοποίηση του όρου ΠΑΡΑΔΟΣΗ, κάποιος πολέμιος της ψαλτικής παράδοσης όπως αυτή έχει διαδοθεί απο δάσκαλο σε μαθητή στα 60 και πλέον χρόνια απο την εποχή όπου υπάρχουν ηχητικές μαρτυρίες και σταθμοί της παράδοσης απο παλαιώτερη εποχή στην εποχή του 1920, 30, 40. Ένας κακόβουλος πολέμιος αυτής της προσέγγισης του όρου ΠΑΡΑΔΟΣΗ θα χρησιμοποιούσε επιχειρήματα π.χ. πως η ακουστική και φωνητική εκτέλεση δεν ανταποκρίνεται σε αριθμούς σε ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ, ή πώς επειδή κάποια μόδα ΣΗΜΕΡΑ επικρατεί σε ωδεία και ακαδημαικά κέντρα, πως και αυτή είναι φορέας μιας ΝΕΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ. Οι όροι ΝΕΑ και ΠΑΡΑΔΟΣΗ αλληλοσυγκρούονται. Ή είναι κατι ΝΕΟ, ή είναι ΠΑΡΑΔΕΔΩΜΕΝΟ απο κάποιο παλαιό στοιχείο. Άλλο ο νεωτερισμός, και άλλο η παράδοση.
Δια μέσου μιας τέτοιας προσέγγησης, ο κακόβουλος θεωριστής θα προβάλλει την αρχή πως ΟΛΑ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ και το Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ, ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΙΣΜΟΙ και Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ (ταυτοχρόνως και απόκλειση απο τα ακούσματα της τελευταίας 60ετίας) ΚΑΙ ΑΥΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΕΙΝΑΙ.
Η εξελίξεις στην Ορθοδοξία ενσωματώνονται στην παράδοση της όταν αυτές εκφράζουν το Αποστολικό και Πατερικό πνεύμα και το δόγμα και όταν η συντριπτική πλειοψηφία του σώματος τα δέχεται ως τεκμήριά της. Όταν ΔΕΝ γίνονται δεκτά απο την συντριπτική πλειοψηφία (είτε είναι τρόπος και φιλοσοφία της αγιογραφίας, η της αρχιτεκτονικής, ή της μουσικής έκφρασης) παραμένουν ΕΚΤΩΣ του Ορθοδόξου πνεύματος, του εκκλησιαστικού σώματος και της κανονικής πράξης της εκκλησίας. Μπορεἰ να συζητούνται σε συνέδρια, σε θεωρητικές μελέτες, αλλα ΕΠ ΟΥΔΕΝΙ λόγω ενσωματόνωνται ΕΝΤΩΣ την ζωή της εκκλησίας και της Θείας Λατρείας. Γιαυτο έγιναν και Οικουμενικές Σύνοδοι όταν παρουσιάστηκαν ανεθεωρήσεις, νεωτερισμοί, δημιουργίες κτλ. Να ελέγξουν, να μελετήσουν και να ορθοτομήσουν.
ΝΓ