Αναρωτιέμαι κι εγώ πού είναι
. Πάντως εγώ ως μη ειδικός μιλώ, απλώς συνοψίζοντας τα μέχρι τώρα θαυμάσια που είπατε και επεκτείνοντας την απορία με κάποια επιπλέον στοιχεία.
Στο βιβλίο "Δανιήλ" πολύ σωστά είπατε όλοι ότι ο Δανιήλ αναφέρεται σε διάφορα σημεία ως ανήρ επιθυμιών, συγκεκριμένα:
[*](9.23.2) καὶ ἐγὼ ἦλθον τοῦ ἀναγγεῖλαί σοι͵ ὅτι ἀνὴρ ἐπιθυμιῶν σὺ εἶ·
[*](10.11.1-2) καὶ εἶπεν πρός με Δανιηλ ἀνὴρ ἐπιθυμιῶν͵ σύνες ἐν τοῖς λόγοις͵ οἷς ἐγὼ λαλῶ πρὸς σέ͵
[*] (10.19.1-2) καὶ εἶπέν μοι Μὴ φοβοῦ͵ ἀνὴρ ἐπιθυμιῶν͵ εἰρήνη σοι· ἀνδρίζου καὶ ἴσχυε.
Θα αναφέρω τρεις διαφορετικές ερμηνείες, από την λιγότερη προς την περισσότερο πιθανή κατά τη γνώμη μου:
Α) στο κείμενο του γέροντος Ιωσήφ που παρέθεσε ο Νικόλαος γράφει, ανάμεσα σε άλλα:
Ιδίως στο ζήτημα της ηδονής, τόσο ήτο εγκρατής και τόσο επεβάλλετο στον εαυτό του, ώστε απέκτησε ιδιαιτέρως το χάρισμα να λέγεται ανήρ επιθυμιών. Αυτή η λογικοφανής ερμηνεία προϋποθέτει μια χρήση της λέξης
ανήρ με τη σημασία
κυρίαρχος, η οποία όμως νομίζω ότι δεν υπάρχει ή είναι πολύ δύσκολο να εντοπισθεί
Β) στην αγγλική μετάφραση
King James (που θεωρείται από πολλούς η πιο έγκυρη αγγλική μετάφραση ως προς το πνεύμα του κειμένου) η φράση αποδίδεται ως: "
man greatly beloved" (άνδρας πολύ αγαπητός).
Γ) Στη μετάφραση της Π. Διαθήκης υπό Ι.Θ. Κολιτσάρα μεταφράζεται "
ανήρ ευγενών και αγίων επιθυμιών" (πβ. το ωραίο κείμενο που ανέβασε o Σταύρος). Και στην μετέπειτα υμνογραφία σε τουλαχιστον δύο σημεία γίνεται χρήση αυτου του προσδιορισμού του Δανιήλ σε κάποιον άλλον άγιο με μια μάλλον διάθεση ερμηνείας και εξειδίκευσης της λέξης "επιθυμιών" - που συμφωνεί με την προσέγγιση του κ. Κολιτσάρα. Συγκεκριμένα:
- Στο απολυτίκιο του αγίου Ευθυμίου ο άγιος ονομάζεται: ανήρ επιθυμιών τών τού Πνεύματος
- Ο άγιος Μητροφάνης (4 Ιουνίου) σε τροπάριο της η ωδής ονομάζεται επίσης Ανήρ επιθυμιών Πνεύματος
Μια τελική παρατήρηση, ωστόσο, που έρχεται να συμφωνήσει με την παρατήρηση του Κώστα: είτε στη μία είτε στην άλλη είτε στην τρίτη περίπτωση, μπορεί να είμαστε ακόμα μακριά από το αρχικό νόημα του συγγραφέα, αν δεν δούμε το εβραϊκό κείμενο. Ο λόγος είναι ότι στην Π. Διαθήκη κατά τρόπο μοναδικό και ποιητικό μεταφράζονται ή απηχούνται πολλές εβραϊκές γλωσσικές χρήσεις και δεν αποκλείεται εδώ να πρόκειται ακριβώς για μια τέτοια περίπτωση, όπου απλώς η μετάφραση των Ο΄ στα ελληνικά δεν μπόρεσε να την κάνει περισσότερο διαφανή.
ΥΓ Κώστα, πολύ καλή η απορία σου πάντως, και μου δίνει την ευκαιρία να πω ότι μόνο αν γίνονται συνεχὠς τέτοιες απορίες πάνω σε ό, τι μας δυσκολεύει στην καθημερινή ψαλτική και αναγνωστική πράξη, θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα corpus με πολύ χρήσιμο υλικό για ιεροψάλτες και όχι μόνο.
