π. Μάξιμος
Γενικός Συντονιστής
Πάτερ Μάξιμε, την ευχή σας!
Δε θα είναι αρεστό φοβούμαι το μήνυμά μου σε πολλούς εδώ μέσα! Θεολόγος δεν είμαι, όσο μπόρεσα διάβασα, και πάλι κατά το μέτρον της αντίληψής μου κατανόησα σχετικά. Θα πρότεινα όσοι γνωρίζουν να μην εμμένουν σε εκφράσεις που (μπορεί να) εγείρουν αντιδράσεις. Ταπεινώς θεωρώ ότι ένας ψάλτης του Όρους, ένας ψάλτης του Πατριαρχείου, της Θεσσαλονίκης, των Αθηνών- για να αναφέρουμε τα σημαντικότερα κέντρα του ελληνόφωνου ψαλτικού κόσμου- και όταν δεν απαγγέλλει τα λειτουργικά σε κλιτόν μέλος την ίδια θεολογία πρεσβεύει όπως και όταν ψάλλει λειτουργικά σε κάθε ήχο, και άλλα είναι τα κριτήρια βάσει των οποίων θα μπορούσε κάποιος να αποφανθεί για το ποιόν κατανόησης (και βίωσης) του μυστηρίου της Θ. Λειτουργίας. Περί αυτού όμως δηλώνω παντελώς αναρμόδιος, και αναρωτιέμαι για το ποιός πράγματι κατέκτησε ( και διατηρεί ασινές) το χάρισμα της διακρίσεως να αποφαίνεται σχετικώς και ειδικώς. Τολμώ να επισημάνω ότι μόνη η επιλογή των λειτουργικών σε κλιτό, δεν εξασφαλίζει αυτόματα και τη θεολογική ακεραιοφροσύνη των ψαλλόντων, πολλώ δε μάλλον η μη απαγγελία των μελών σε κλιτό, προκειμένου περί των ύμνων της Αναφοράς, δε συνιστά κατ΄ανάγκην άλλη θεολογία.
Δ.
Εύξασθε,
Δ.
Δέν ἀντιλέγω. Οὔτε περί ἄλλης θεολογίας πρόκειται. Γιά διαφορετική προσέγγιση τοῦ νοήματος τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς θά τό ἔλεγα καί τό πιστεύω. Αὐτό πάλι δέν ἔχει σχέση μέ ...φροσύνες ἤ μᾶλλον εἴμαστε ἀναρμόδιοι νά κρίνουμε.
Πάντως τό θέμα ἐδῶ τέθηκε χάριν ἀστειότητος ἀπ᾿ ὅ, τι καταλαβαίνω (καί ὀρθῶς διέκρινε ὁ Χρῆστος) καί δέν εἶναι θέμα ἐδῶ γιά νά ἀναλυθεῖ. Ἔχουν γραφτεῖ ἀρκετά, ὄχι μόνον στό ὑπᾶρχον εἰδικό θέμα, ἀλλά καί μέ διάφορες ἀφορμές.
Ἀνακινήθηκε πάλι σήμερα μέ ἀφορμή σχετικό μήνυμα, πού ἀναφερόταν στίς μαρτυρίες τοῦ Βουδούρη. Καί κανείς δέν μπορεῖ νά ἀρνηθεῖ ὅτι αὐτό ἴσχυε στόν Πατριαρχικό Ναό καί δέν εἶναι ἐφεύρημα τοῦ Λυκούργου. Οὔτε ὁ Καλπακίδης, οὔτε ὁ Τσακίρογλου, οὔτε ἐγώ, οὔτε πολλοί ἄλλοι εἴμαστε μαθητές τοῦ Λυκούργου (γιατί ἐκεῖ πάει τό θέμα...).
Γιά τήν ἀνάγκη ἁπλούστερων λειτουργικῶν (καί ὄχι κατ᾿ ἀνάγκην σέ κλιτόν) γράψαμε κι ἀλλοῦ καί ἄλλοι ἔγραψαν καί σέ παραπέμπω καί στόν ἀείμνηστο Κοζάνης, πού ξέρεις καλά τίς θέσεις του.
Ἀλλά δέν συνεχίζω ἐδῶ, οὔτε ἀλλοῦ βέβαια.
Καί πιστεύω ὅτι καί πρίν τήν παράδοση τοῦ κλιτοῦ κάτι ἄλλο ὑπῆρχε. Πάντως κάτι ἁπλούστατο, ἀναφορικά μέ τήν ἁγία ἀναφορά.
Καί τήν ἀνάγκη νά γίνει «μουσική» ἡ θ. λειτουργία τήν καταλαβαίνω μέχρις ἑνός σημείου ὅμως. Ἀπό ἐκεῖ καί μετά συνιστᾶ ἐκτροπή, ἐνδεχομένως ἀνεπίγνωστη. Ὁπότε οὐκ ἔστι ἀνομία...