Στις 18 Οκτωβρίου 2022 έφυγε από τη ζωή ο Πολυδεύκης Μπετίνης.
Παραπέμπω σε συγκινητικό άρθρο του
@Παντελίδης Ανδρέας, χοράρχου τώρα στην Κύπρο.
Τον Πολυδεύκη Μπετίνη διαδέχθηκε στον Ι. Ν. Αγ. Σπυρίδωνος Παγκρατίου (από το 2014) ο
@Κων/νος Βαγενάς, πρωτοψάλτης και χοράρχης.
https://fb.watch/ghnFoe4ap2/
ΠΟΛΥΔΕΥΚΗΣ ΜΠΕΤΙΝΗΣ (1931-2022): Η ΦΩΝΗ ΝΥΝ ΚΑΙ ΑΕΙ
Του Αντρέα Παντελίδη, ιδρυτή και μαέστρου της Χορωδίας μας.
Στις 18 Οκτωβρίου 2022 έφυγε από τη ζωή μια από τις πιο σημαντικές μορφές της εκκλησιαστικής πολυφωνικής μουσικής και ιδίως της μουσικής "Σακελλαρίδη": ο Πολυδεύκης Μπετίνης.
Ο Μπετίνης γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1931. Ο ίδιος μού έλεγε πως στο Libro d' Oro της Ζακύνθου ανακάλυψε ότι οι ρίζες της οικογένειάς του εκτείνονταν μέχρι τη Βερόνα και σχετίζονταν με μια οικογένεια Betini με την οποία ακόμα διατηρούσαν επαφή. Ήταν απόφοιτος μόνο του Δημοτικού Σχολείου αλλά η επιβλητική του φυσιογνωμία και η βλοσυρότητά του, παρά το μικροκαμωμένο του ανάστημα, σού επέβαλλαν μια αρχοντιά καθηγητή παλαιάς κοπής. Σπούδασε μουσική στην Αθήνα με τις πιο μεγάλες φυσιογνωμίες της εποχής. Με τον Μανώλη Καλομοίρη και τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη την ευρωπαϊκή μουσική και τον Σπύρο Καψάσκη την βυζαντινή. Ήταν τόση η απλότητά του που ποτέ δεν αντελήφθη ποιοι ήταν οι δάσκαλοί του και πόσο μεγάλες μορφές είναι σήμερα για τη μουσική. Μια μέρα μού είπε χαρακτηριστικά το εξής χαριτωμένο: «Ανδρέα μου, στο Ωδείο είχα ένα δάσκαλο που τον έλεγαν Καλομοίρη και μάς έλεγε...». Με ένα τρόπο λες και μιλούσε για έναν άγνωστο γείτονά του! Μού προξένησε μεγάλη εντύπωση αυτή η άδολη απλότητα και χαμογέλασα με θαυμασμό. Στη βυζαντινή μουσική υπήρξε μαθητής του Σπύρου Καψάσκη καθώς και διάδοχός του στην Αγία Ειρήνη Αιόλου (Αθήνα). Έκανε μαθήματα με τον Καψάσκη στο σπίτι του. Η Αγγελική Καψάσκη, η οποία τον άκουγε να τραγουδά και να ψάλλει στο σπίτι της κατά τη διάρκεια του μαθήματος μού έλεγε ότι πάντα θαύμαζε αυτό το παιδί με την ωραία φωνή. Και η Αγγελική Καψάσκη δύσκολα έλεγε ότι κάποιος της αρέσει... Ο Μπετίνης υπήρξε ο Πρωτοψάλτης και ο Xοράρχης που διηύθυνε την ιστορική πολυφωνική χορωδία της Αγίας Ειρήνης περίπου από το 1970 μέχρι το 1982, οπότε και επέστρεψε για προσωπικούς λόγους στη Ζάκυνθο. Στη Ζάκυνθο έψαλε στον Άγιο Διονύσιο καθώς και σε άλλους ναούς. Το 1987 επέστρεψε στην Αθήνα και διορίστηκε στον Άγιο Σπυρίδωνα Παγκρατίου όπου έψαλλε και διηύθυνε τη Χορωδία (πρώην Αγίας Ειρήνης) μέχρι το 2012 περίπου, οπότε και αποσύρθηκε οριστικά στη Ζάκυνθο. Μέχρι τo θάνατό του έψαλε στη Ζάκυνθο. Αξίζει να αναφερθεί πως ήταν και ανεπανάληπτος ερμηνευτής της ζακυνθινής μουσικής παράδοσης.
Στον Άγιο Σπυρίδωνα Παγκρατίου τον γνώρισα κι εγώ. Ογδοντάρης πια αλλά με δυνάμεις και παρουσιαστικό εξηντάρη. Το γεγονός ότι αξιώθηκα να γνωρίσω, να ακούσω και να βιώσω τον Πολυδεύκη Μπετίνη καθώς και την Κική Καψάσκη υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα της ζωής μου. Διότι χωρίς αυτή τη συνάντηση, η οποία μοιάζει να ήταν θέλημα Θεού, τίποτε απολύτως δεν θα καταλάβαινα ώστε να συνεχίσω με τη δική μας Χορωδία αυτή τη μουσική παράδοση. Και λέω «θέλημα Θεού» διότι όπως όλοι οι παλιοί χορωδοί έφυγαν θα ήταν πολύ πιθανό να έφευγαν και οι Μπετίνης και Καψάσκη όντας ογδοντάρηδες. Κι όμως αυτοί, οι βασικοί συντελεστές, ήταν λες και άντεξαν, περίμεναν μες τα χρόνια ώστε να μεταλαμπαδεύσουν στους επόμενους αυτό που πήραν από Σακελλαρίδη και Καψάσκη προτού φύγουν από τη ζωή. Με αυτό τον τρόπο η μουσική αυτή συνεχίζεται σήμερα τόσο στον Άγιο Σπυρίδωνα όσο και εδώ στην Κύπρο με τη δική μας Χορωδία. Διότι αν δεν υπήρχε ο Μπετίνης να μού δώσει το πρακτικό μέρος και η Κική Καψάσκη να με διδάξει και να με ωθήσει προς το θεωρητικό η δική μας χορωδία σήμερα δεν θα υπήρχε.
Όταν πρωτοπήγα στον Άγιο Σπυρίδωνα, ο Πολυδεύκης Μπετίνης μού είπε στον καφέ: «Ανδρέα μου, να μείνεις μαζί μας έξι μήνες και θα γίνεις τέλειος». Εγώ τότε με την νεανική μου έπαρση είπα μέσα μου: «Τι μπορεί αυτός να μού διδάξει; Περισσότερη μουσική ξέρω εγώ». Αργότερα κατάλαβα πόσο μεγάλο λάθος έκανα. Διότι με τον τρόπο του, το ύφος του, την εκτέλεσή του, τη διεύθυνσή του μού δίδαξε τόσα πολλά που κανένα σχολείο, κανένα βιβλίο και κανένα πτυχίο δεν μπορεί να προσφέρει. Μού έδωσε όλα όσα χρειαζόμουν για να κάνω κι εγώ τη δική μου χορωδία και να κατανοήσω το ΠΩΣ εκτελείται η μουσική Σακελλαρίδη. Αλλιώς αυτή παραμένει «νεκρή» μέσα στα βιβλία, ακατανόητη και παρεξηγημένη από τους πολλούς.
Πάμπολλα περιστατικά έχω να αναφέρω αλλά αρκούμαι σε αυτές τις λίγες γραμμές προς το παρόν. Λόγια αυθόρμητα, από καρδιάς. Όλα αυτά εμπλουτίζουν και ομορφαίνουν τις αναμνήσεις μου. Πρόσφατα ένας άλλος μεγάλος μαέστρος εδώ στην Κύπρο, ο Μαρίνος Μιτέλλας μού είπε: «Για αυτές τις αναμνήσεις ζω πια». Και εγώ τον εννόησα αμέσως. Έτσι κτίζονται οι αναμνήσεις που θα συντροφεύουν για πάντα τη ζωή μας.
Ο Μπετίνης υπήρξε κεφάλαιο. Είπαν για αυτόν ότι είναι «η φωνή νυν και αεί» και ότι διηύθυνε τη Χορωδία με τη φωνή του και όχι με τα χέρια. Εμείς που τον ακούσαμε κατανοούμε πλήρως τα πιο πάνω. Ο Θεός να τον αναπαύσει εν χώρα ζώντων και η μνήμη του ας είναι αιώνια!
Ανεβάζουμε ένα μικρό βίντεο-αφιέρωμα με τραγούδια και ύμνους που τραγουδά, ψάλλει και διευθύνει ο αείμνηστος Πολυδεύκης Μπετίνης, «το αηδόνι της Ζακύνθου».