Με εξαίρεση τον παυθέντα από την δικτατορία αρχιεπ. Χρυσόστομο Β΄ δε νομίζω να βρέθηκε κανείς άλλος να απαγορεύσει τις πολυφωνικές χορωδίες
Γιατί όλοι, είτε ήταν ικανοποιημένοι από τις "καλές δουλειές" πού έφερναν οι πολυφωνικές χορωδίες σε κάποιους ναούς που συνέρρεε η "καλή κοινωνία" ώστε να ακούσει "σωστή μουσική", ή πείθονταν στα κελεύσματα των "ευρωπαίων", "πολιτισμένων" και άλλων "ταγών", πολιτικών, πολιτιστικών κ.α. που θεωρούσαν τη μουσική των πατέρων μας ως κατάλειπο του παρελθόντος ή ακόμα και αυτής της Τουρκοκρατίας. Όσον δε αφορά στο δεύτερο σας πληροφορώ ότι το έχω ακούσει μέχρι και πρόσφατα!!!!!!!
Ο μακαριστός Χριστόδουλος είχε κάνει κάποιες κινήσεις για την απομάκρυνση της πολυφωνίας όταν η κατάσταση έφτανε κάπου στα άκρα (π.χ. το 2000-02 στην Αγ. Αικατερίνη Πλάκας) αλλ' ουδέποτε είχε βάλει το μαχαίρι στο κόκκαλο και ουδέποτε απεθάρρυνε ή απαγόρευσε σε πολυφωνικές χορωδίες να ψάλλουν, ούτε καν σε πανηγύρεις που ιερουργούσε ή χοροστατούσε... Έτσι σε αρκετούς ναούς έχουμε ακόμα, όχι μόνο πολυφωνικές χορωδίες αλλά ακόμα και μουσικά όργανα (αρμόνια) . . .
Εδώ να επισημάνουμε ότι έξαρση της πολυφωνίας σημειώνεται την περίοδο της Μ. Εβδομάδος όπου διάφορα πολυφωνικά σχήματα (ορισμένα και μετά οργάνων...) περιδιαβαίνουν τους Ιερούς Ναούς ψάλλοντας κυρίως τα Εγκώμια ή το Τροπάριον της Κασσιανής, τα δε μέλη τους μάλιστα βαυκαλίζονται ότι αποτελούν πόλο έλξης των πιστών οι οποίοι με επιτακτικό ενδιαφέρον τους περιμένουν και τους αναζητούν!!!!
Τώρα πόσοι πραγματικά είναι σε αριθμό ή και σε εκκλησιαστική συνείδηση (είπαμε, άλλο εκκλησίασμα και άλλο ακροατήριο...) αυτοί οι πιστοί, αυτό είναι άλλη υπόθεση...
Γνωστός μου ιερέας, μου περιέγραφε κάποτε την κατάσταση που συνάντησε όταν μια πολυφωνική χορωδία είχε "εξορίσει" τους ψάλτες προκειμένου να μπαινοβγαίνει απο το Ιερό στο Αναλόγιο να ψάλλει "Ιδού ο Νυμφίος", "Τον Νυμφώνα", "Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις" και λοιπά κομμάτια που μπορούσαν και ήξεραν να ψάλλουν μέσαα στην Μ. Εβδομάδα. Στην δε υπόλοιπη τελετουργία βασίλευε το χάος αφού ψάλτης δεν υπήρχε, και 1-2 από αυτούς που "έλεγαν" τα υπόλοιπα δεν ήξεραν Ήχους, σιερά, τυπικό, πολύ απλά διότι δεν ήταν ψάλτες, αλλά απλά ... τραγουδούσαν ευκαίρως ακαίρως τα γνωστά αυτά κομμάτια...
Και δυστυχώς αυτή είναι η κατάσταση που παρατηρείται σε κάποιους ναούς με τέτοιες χορωδίες. Οι ψάλτες που θα ψάλλουν τον Όρθρο όλο το έτος, ή τα.... πολλά την Μ. Εβδομάδα θα είναι μέτριοι ή και ανεπαρκείς λόγω του ότι σχεδόν κανένας ψάλτης επιπέδου δεν θα δεχτεί να κάνει το ... παραγέμισμα ή λόγω του ότι τα Εκκλ. Συμβούλια των Ναών αυτών θεωρούν μη απαραίτητη την παρουσία (άρα και την πληρωμή) ψάλτη μια που "ο κόσμος έρχεται για τη χορωδία" ...
Με λίγα λόγια ο ναός μετατρέπεται από χώρο λατρείας σε χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων επ' ευκαιρία της Μ. Εβδομάδος... Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι οι παλαιότεροι Αρχιερείς και Πατριάρχες συνέδεαν την παρουσία της πολυφωνίας στην Εκκλησία με την έκπτωση της εκκλ. συνείδησης των πιστών, της κατάνυξης και της ιεροπρέπειας και την απαγόρευαν δια ροπάλου...