Νέυ ή Νάι

J

Johnsteff

Στεφούλης Ιωάννης
Παρακαλώ τους γνώστες της ανατολικής μουσικής να μας δώσουν κάποιες πληροφορίες για το όργανο νέυ ή νάι:
Για την ιστορία, τους τρόπους παιξίματος, για το πώς θα μπορούσε κάποιος να μάθει και τα περί εξεύρεσης και αγοράς του.
Καλό θα ήταν να μιλήσουμε και για δεξιοτέχνες. Τυχαία στο youtube βρήκα κάποιους όπως τον Neyzen Tevfik. Το παίξιμό του(ς) μοναδικό. Καταλαβαίνεις πραγματικά τα μακάμια (τώρα έχω διασταυρωμένα ακούσματα και για το Μπεστενγκιάρ, αλλά επιτρέψτε μου την αγένεια να μη μοιραστώ τις διαπιστώσεις μου, ίνα μη θόρυβος γένηται -αρκετός έχει προκληθεί γύρω από το θέμα...). Ξαναδιάβασα μετά από χρόνια και τον "Ξεπεσμένο Δερβίση" του Παπαδιαμάντη - σα να το διάβασα για πρώτη φορά.
Αναμένω από την αγάπη των ειδικών τις πληροφορίες με διάθεση μαθητείας. Ελπίζω να ενδιαφέρει κι άλλους.
 
Last edited:
agrovas

agrovas

Βασίλης Αγροκώστας
Νέυ ονομάζεται κυρίως στους Τούρκους ενώ Νάυ στους Αραβόφωνους. Οι διαφορές στο παίξιμο είναι οτι οι τούρκοι το παίζουν με Πασπαρέ , το μαύρο επιστόμιο που έχει , ενώ οι Άραβες χωρίς. Επίσης οι τούρκοι χρησιμοποιούν μεγαλύτερη γκάμα μεγεθών από πολύ μπάσα μέχρι και πρίμα , ενώ οι Άραβες χρησιμοποιούν μεσαία προς μικρά. Το ύφος επίσης έχει μεγάλη διαφορά που πετυχαίνεται με αργά γκλισσάντι στους τούρκους και με πολλές τρίλλιες στους Άραβες. Αυτά εν συντομία και πολύ απλά γιατί άν το ψάξεις σε βάθος δεν θα έχει τελειωμό...
 
Dimitri

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Δές και

http://en.wikipedia.org/wiki/Ney

και όλους τους συνδέσμους στο κάτω μέρος.

Το http://www.neyzen.com/ έχει πολύ υλικό (στα Τούρκικα όμως).

Ο όρος νάϊ υπάρχει άραγε και στη φωνητική μουσική υποδηλώνοντας κάτι διαφορετικό; Εκτός από κάποια αναφορά που νομίζω οτι άκουσα στο παρελθόν (για τα «νάια»;) αλλά δεν ανακαλώ τώρα, θυμάμαι το "Σινανάι, νάι..." σε γνωστό λαϊκό τραγούδι (πιθανώς άσχετο, τί σημαίνει;), το "Νενί" του Udi Hrant και ίσως κάποια σχέση με τους Βυζαντινούς νενανισμούς. Όλα υποθέσεις βέβαια. Μετά είναι και ο όρος "ναγμές" και η σχέση του με τους νενανισμούς π.χ. από άρθρο του κ. Αναστασίου εδώ:

Ναγμὲς καὶ Πεστρέφι. Ναγμὲς σημαίνει μελωδία στὴν τουρκικὴ γλῶσσα ἐνῶ στὴν περιοχὴ τοῦ Ἰρὰν σημαίνει τουρκικὴ παραδοσιακὴ μελωδία. Ὁ ὅρος πεστρέφι προέρχεται ἀπὸ τὴν ἀραβοπερσικὴ μουσικὴ καὶ σημαίνει ἐκτενῆ καὶ μὲ συγκεκριμένη δομὴ ὀργανικὴ σύνθεση. Τὸ πεσρέφι περιλαμβάνει τέσσερα μέρη, τοὺς οἴκους, ὁ καθένας τῶν ὁποίων ἀπολἠγει σὲ μιὰ ὑπακοή20 . Στὴν δημοτικὴ μουσικὴ τῆς Κύπρου τὸ πεστρέφι εἶναι ἡ ὀργανικὴ ἐπανάληψη τῆς φωνητικῆς μελωδίας τῆς στροφῆς ἑνὸς τραγουδιοῦ21 . Πεστρέφι ὀνομάζεται κράτημα τοῦ Θεοφάνη Καρύκη σὲ ἦχο βαρύ· καὶ ἄλλο κράτημα τοῦ Μπερεκέτη σὲ ἦχο α΄ ὀνομάζεται «ναγμὲς ὁμοῦ μὲ τὸ πεστρέφι». Συγκεκριμένα, στὸ κράτημα τοῦ Μπερεκέτη ἐπισημαίνουμε τὴν τριμερῆ διάρθρωση τὴν ὁποία συγκροτοῦν δύο νενανισμοὶ καὶ ἕνας ἐκτενέστερος ἐνδιάμεσος τερετισμός. Στὸν κώδικα ΒΚΨ 71/221 ὅπου ἀνθολογεῖται αὐτὸ τὸ κράτημα, στὰ περιθώρια τοῦ φ. 555v, ὑπάρχει τὸ ἀκόλουθο πολὺ ἐνδιαφέρον σημείωμα τοῦ Κωνσταντίνου Ψάχου: «Ναγμέδες ἔλεγον τοὺς νενανισμούς. Πεσρέφια τὰ τερετίσματα. Ἂς μὴ ταράττονται οἱ καλοθεληταί, δὲν πρόκειται περὶ τουρκικῆς μουσικῆς ἀλλὰ περὶ χρήσεως ὅρων μουσικῶν τουρκικῶν τὰ αὐτὰ σημαινόντων».
 
Μ

μάρκελλος

Μάρκελλος Πιράρ, Γενικός συντονιστής
Ἡ λέξι νέι εἶναι περσικῆς προελεύσεως καὶ σημαίνει αὐλός. Ἡ δὲ λέξι ναγμὲς (μελωδία) χρησιμμοποιεῖται μὲν στὴν τουρκικὴ γλώσσα, ἀλλὰ εἶναι ἀραβικῆς προελεύσεως (νάγμ ἢ νάγαμ = μελωδία - νάγμα = τόνος, ἦχος).
 
Last edited:
J

Johnsteff

Στεφούλης Ιωάννης
Ιδού μερικά εξαιρετικά παιγμένα μακάμ από τον παλαιό δεξιοτέχνη του Νέυ τον περίφημο δερβίση Neyzen Tevfik , που προέρχονται από γραμμοφωνικές ηχογραφήσεις (εν οις και το Μπεστενγκιάρ):
http://www.youtube.com/watch?v=c7ZdTKGhmYE&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=eFQEW3OTokU&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=CM8ubyb8bPg&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=bKXfLCzbptY&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=S7gi-lo48Ik&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=iC1H2k60KeM&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=Hc32U1fUMrQ&feature=related

Και ένα ακόμα Μπεστενγκιάρ από το σύγχρονο δεξιοτέχνη Salih Bilgin:
http://www.youtube.com/watch?v=pR3LZSRzYAY&feature=related. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Καταλαβαίνουμε το γιατί το Νέυ ήταν το μόνο όργανο το οποίο στις παλαιές παραδόσεις επιτρεπόταν να συνοδεύει την ανθρώπινη φωνή. Είναι το πιο κοντινό της. Και πρόκειται για αρχαίο όργανο - χιλιετίες πίσω, σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια.
 
J

Johnsteff

Στεφούλης Ιωάννης
Ανήμερα της Παναγίας, μετά την αναμετάδοση από τη Σουμελά, ογδοηκοντούτης πατέρας φίλου μου, μουσικά ευαίσθητος πλην μη μεμαθηκώς βυζαντινήν, "υπεχρεώθη" σε διάφορα βυζαντινά ακουσματα και είτα στα όσα διασώζει το youtube απo Tefvik και έχω παραθέσει στη σελίδα αυτή. Τι είπε λοιπόν (προφανώς θελχθείς) ο κύριος Γιώργος (καλή του ώρα), που δεν είχε ξανακούσει Νέυ: "Είναι Βυζαντινή μουσική ωραία και βαριά Βυζαντινή μουσική!"
 
Last edited:
T

tb---

τσοπάνης
Νομίζω ότι άλλο πράγμα το όργανο, άλλο πράγμα η μουσική, και άλλο πράγμα ο παίκτης και το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα.

Παραθέτω ένα όμορφο βίντεο που δείχνει πώς ένα "ανατολικό" όργανο , μπορεί να συνεργαστεί με "δυτικά" .

Προτιμούμε πάντα τους Έλληνες , γιατί είναι άξιοι για ότι κάμουν , με πολύ κόπο ~

http://www.youtube.com/watch?v=uN6vUCXxvvk&feature=related
 
J

Johnsteff

Στεφούλης Ιωάννης
tb--- said:
Νομίζω ότι άλλο πράγμα το όργανο, άλλο πράγμα η μουσική, και άλλο πράγμα ο παίκτης και το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα.

Παραθέτω ένα όμορφο βίντεο που δείχνει πώς ένα "ανατολικό" όργανο , μπορεί να συνεργαστεί με "δυτικά" .

Προτιμούμε πάντα τους Έλληνες , γιατί είναι άξιοι για ότι κάμουν , με πολύ κόπο ~

http://www.youtube.com/watch?v=uN6vUCXxvvk&feature=related
Click to expand...

Αγαπητέ υπάρχουν σήμερα στο χώρο της δυτικής ευρωπαϊκής κλασσικής μουσικής καλλιτέχνες που συνεργάζονται με συναδέλφους τους της ανατολικής μουσικής και τα αποτελέσματα προοιωνίζουν ένα λαμπρό μέλλον συνδημιουργίας και συνύπαρξης και πιθανόν συγχώνευσης των δυο μουσικών. Το αυτό έχει αρχίσει νωρίτερα και με τη σύγχρονη Τζάζ. Σε αυτά υπερθεματίζουμε. Και αναμένουμε πολλά και από τους Έλληνες μουσικούς.

ΟΜΩΣ: Σχετικά με το περίφημο και αρχαιότατο (και πολλών εθνών) Νέυ, είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν ότι είναι το πλέον προσιδιάζον στην ανθρώπινη φωνή όργανο. Ειδικά ακούγοντάς το από τους παλαιούς τεχνίτες ωσάν τον προτεινόμενο Neyzen Tevfik, η εντελώς "φωνητική" του χροιά και τεχνοτροπία είναι καταφανής. Θα μπορούσε το Νέυ να αποτελεί (αποτελούσε στο παρελθόν) το καλύτερο διδασκαλείο για ψάλτες, περισσότερο από κάθε άταστο έγχορδο όργανο (λάφτα, ούτι κλπ). Το Νέυ"μιλάει", ενώ τα λοιπά όργανα παίζουν μουσική.
Σας συνιστώ θερμά να "μυηθείτε" στα ακούσματα του οργάνου που προτιμούσε και ασκούσε και ο Πέτρος Λαμπαδάριος.
 
A

archon

Μιχαήλ Παπάζογλου
Ένας πολύ καλός οργανοποιός που ασχολείται και με κατασκευή νέυ είναι ο Πέτρος Ζαράνης στην Αθήνα.
http://p-zaranis.gr/
Έχω αγοράσει ένα kiz και έιναι πολύ καλό!
 
J

Johnsteff

Στεφούλης Ιωάννης
tb--- said:
μάλλον ξεχνάτε το duduk, όσον αφορά το ηχόχρωμα ~

http://www.youtube.com/watch?v=eL9ciT6jQn8&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=krIRBNpuVPE&feature=related
Click to expand...

Ναι. Αν και δεν είμαι γνώστης και ειδήμων, γνωρίζω διάφορα τέτοια εξαιρετικά ανατολικά πνευστά που παραλείπω. Και το καθένα τους έχει σχέση στενή με την ανθρώπινη φωνή και την κατά τόπους και κουλτούρες χρήση της. Πλην όμως σε αυτή τη μεγάλη οικογένεια ανατολικών πνευστών το αρχαίον Νέυ είναι εκ των πατριαρχών αν όχι ο πατριάρχης. Και στο ηχόχρωμα.

Δείτε τα ακόλουθα από τη Βικιπαίδεια:
http://en.wikipedia.org/wiki/Ney
http://en.wikipedia.org/wiki/Duduk
όπου διαφαίνονται και κάποιες συγγένειες.
 
You must log in or register to reply here.
Top