Θεόφραστος, (372-περ. 287 π.Χ.)· φιλόσοφος από την Ερεσό της Λέσβου· υπήρξε αρχικά μαθητής του
Πλάτωνα στην Ακαδημία· εκεί συνάντησε τον
Αριστοτέλη , με τον οποίο συνδέθηκε με φιλία. Αργότερα υπήρξε συνεργάτης του Αριστοτέλη στο Λύκειο και τελικά τον διαδέχτηκε μετά το θάνατό του στη διεύθυνση του Λυκείου (βλ. λ.
Αριστόξενος ). Στη θέση αυτή παρέμεινε 35 περίπου χρόνια· από το 322 ως το θάνατο του (287 π.Χ.).
Κατά τον Διογένη Λαέρτιο (Ε', 38), το αρχικό του όνομα ήταν Τύρταμος, αλλά ο Αριστοτέλης τον μετονόμασε σε Θεόφραστο "δια το θεσπέσιον της φράσεως".
Ο Θεόφραστος υπήρξε πολυγράφος συγγραφέας· ανάμεσα στα βιβλία του υπάρχουν πολλές αναφορές στη μουσική, από τις όποιες έχουν διασωθεί μερικά αποσπάσματα.
http://www.musipedia.gr/
~~~~~~~~~~~~
Goutas, Dimitri & Andrew Barker et al., επιμ. & μτφρ., Theophrastus of Eresus: Sources for his Life, Writings, Thought and Influence (Leiden: Brill, 1993), 2 τ.
''Ο Θεόφραστος από την Ερεσό της Λέσβου (περ. 370 – 285), μαθητής και διάδοχος του Αριστοτέλη στη διεύθυνση του Περιπάτου, ασχολήθηκε, όπως και ο δάσκαλός του, με το σύνολο της τότε δυνατής έρευνας (σε αντίθεση με τους μεταγενέστερους Περιπατητικούς, που συνήθως εξειδικεύονταν σε κάποιον τομέα). Η μνημειώδης αυτή έκδοση αποτελεί την κατάληξη ενός ‘Project Theophrastus’, το οποίο συστράτευσε κορυφαίους ειδικούς από το χώρο της ιστορίας της αρχαίας επιστήμης και φιλοσοφίας, και παρουσιάζει για πρώτη φορά συγκεντρωμένες όλες τις –μέχρι στιγμής διαθέσιμες- μαρτυρίες και τα σωζόμενα από ελληνικές, λατινικές και αραβικές (επιμ. Δ. Γούτα) πηγές. Την επιμέλεια του σημαντικότατου κεφαλαίου με τα περί μουσικής σωζόμενα (2ος τ.) είχε ο Andrew Barker. Τρεις τίτλοι σχετικοί με τη μουσική αποδίδονται στον Θεόφραστο. Όπως μαθαίνουμε από τον Πτολεμαίο, που τον παραθέτει εκτεταμένα, ο Θεόφραστος άσκησε πολεμική στην Πυθαγόρειας προέλευσης θεωρία για την αριθμητική βάση της επίδρασης της μουσικής και υποστήριξε μια ποιοτική, παρά ποσοτική, ερμηνεία των μουσικών φαινομένων. Στον ίδιο αποδίδεται η αντίληψη ότι η μουσική είναι «κίνησις της ψυχής η κατ’απόλυσιν γινομένη των δια τα πάθη κακών»· ενώ τα πάθη ορίζονται ως «αρχαί της μουσικής», ότι δηλ. αποτελούν την αιτία και παρέχουν την εξήγηση για τη δημιουργία της μουσικής, συγκεκριμένα: η λύπη, η ηδονή και ο ενθουσιασμός. ''
Παναγιώτης Βλαγκόπουλος
http://www.mmb.org.gr/megaro/page/default.asp?id=2751&la=1
~~~~~~~~~~~~
Barker, A. (1984)
Greek Musical Writings I, The Musician and his Art
. Cambridge.
– – (1984)
Greek Musical Writings I, The Musician and his Art
. Cambridge.
– – (1985) ‘Theophrastus on pitch and melody’, in
Theophrastus of Eresus: on his Life and
Work
, eds.W. Fortenbaugh et al. New Brunswick and Oxford: 289–324.
– – (1989)
Greek Musical Writings II, Harmonic and Acoustic Theory
. Cambridge.
– – (2007)
The Science of Harmonics in Classical Greece
. Cambridge.
Düring, I. (1932)
Porphyrios Kommentar zur Harmonielehre des Ptolemaios
. Gothenburg.
– – (1934)
Ptolemaios und Porphyrios über die Musik
. Gothenburg.
Fortenbaugh, W. W., et al., eds. (1992)
Theophrastus of Eresus: Sources for his Life, Writings,
Thought and Influence
, 2 vols. Leiden.
Gottschalk, H. B. (1968) ‘The
De audibilibus
and Peripatetic acoustics’,
Hermes
96: 435–60.
– – (1980)
Heraclides of Pontus
. Oxford.
– – (1998) ‘Theophrastus and the Peripatos’, in Ophuijsen and Raalte (1998): 281–98.
Huffman, C. A. (2005)
Archytas of Tarentum: Pythagorean, Philosopher and Mathematician
King
. Cambridge.
Levin, F. R. (2009)
Greek Reflections on the Nature of Music
. Cambridge.
Ophuijsen, J. M., van and M. van Raalte (eds.) (1998)
Theophrastus: Reappraising the Sources
.
New Brunswick and London.
Sicking, C. M. J. (1998) ‘Theophrastus on the nature of music’, in van Ophuijsen and van
Raalte (1998): 97–142.
Wehrli, F. (1953) Heracleides Pontikos,
Die Schule des Aristoteles, IV.
Basel.
http://www.nsu.ru/classics/schole/6/6-1-theoph.pdf