Καίρια και εύστοχη η παρέμβαση του κ. Γιαννόπουλου, με βγάζει από τον κόπο να γράψω κι εγώ τα περισσότερα απ' αυτά, με τα οποία συμφωνώ, αποκορύφωμα των οποίων πιστεύω πως είναι το (...έρμο) Αποστολικό Ανάγνωσμα.
Αλλά θα ήθελα να πω κάποια πράγματα από γλωσσ(ολογ)ικής σκοπιάς - καθότι πιστεύω ότι το δογματικό και ποιμαντικό κομμάτι του θέματος δεν είναι δική μας υπόθεση.
Δεν μπορούμε να λέμε τα "καλά μας ρούχα" και τα "καθημερινά". Η γλώσσα μας (η εν χρήσει) είναι η δημοτική και - προσωπική μου άποψη - αντί να την περιφρονούμε και να κοιτάμε πώς θα την εξευγενίσουμε (!) προσπαθώντας να την γύρουμε προς την αρχαία, καλύτερο θα ήταν να μάθουμε να την μιλάμε σωστά και να την αναπτύξουμε ώστε να προσεγγίσει την πληρότητα της αρχαίας, η οποία και αυτή αναπτύχθηκε από τους χρήστες της για να φτάσει εκεί που έφτασε.
Ακόμα ένα σημείο, είναι η φυσική εξέλιξη όλων των πραγμάτων, και της γλώσσας. Επειδή μ' ενδιαφέρει πολύ το θέμα, παρακολουθώ τί γίνεται με τα παιδιά, και διαπιστώνω ότι όσο περνούν τα χρόνια, τόσο τα παιδιά αποξενώνονται από τα αρχαία,
στο επίπεδο της άμεσης κατανόησης. Αυτό όμως είναι απαραίτητα καλό ή κακό; Κατά τη γνώμη μου, είναι απλώς η φυσιολογική εξέλιξη της γλώσσας. Και συμβαίνει με ταχείς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια διότι στο σχολείο τα παιδιά μαθαίνουν πια Δημοτική Μονοτονική (καλώς ή κακώς). ΠΡΟΦΑΝΩΣ και οι άνθρωποι που τελείωσαν το σχολείο διδασκόμενοι Πολυτονική Καθαρεύουσα (π.χ. οι γονείς μου) βρίσκονται σε απίστευτα πιο πλεονεκτική θέση στην κατανόηση αρχαίου κειμένου. ΑΛΛΑ ακόμα κι αυτοί (όχι οι γονείς μου, γενικά
), όταν πάψουν να τρίβονται με τη γλώσσα, δυσκολεύονται.
Τα παιδιά απ' την άλλη, μαθαίνουν και ξένες γλώσσες καλύτερα απ' τα αρχαία (κάτι μάλλον λογικό), οπότε προφανώς και γνωρίζουν να μιλούν και να καταλαβαίνουν ξένες γλώσσες και όχι αρχαία. Φυσικά, όπως σε ΟΛΑ τα θέματα, τον πρώτο λόγο τον έχει η οικογένεια να διδάξει και να εξοικειώσει τα παιδιά διότι, πράγματι, κάποιος ο οποίος ΔΕ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΙΣΤΕΨΕΙ, δε πα να του τα γράψεις και σε υπότιτλους πάνω απ' την Ωραία Πύλη (όπερα,ε;
), ΔΕ ΘΑ ΠΙΣΤΕΨΕΙ. Εμείς όμως μήπως έχουμε τον δεύτερο λόγο; Πρέπει να στοχεύσουμε στους "αναποφάσιστους" και βέβαια στα παιδιά. Όταν στο Λύκειο μου 'λεγαν οι συμμαθητές μου - αυτοί που θεωρητικά πίστευαν, έκαναν σταυρό στην προσευχή, δεν βλαστημούσαν τα θεία κι ήταν ευαίσθητοι σ' αυτό, και στον εκκλησιασμό του σχολείου ερχόντουσαν έστω κι αργά και δεν κάπνιζαν έξω απ' την Εκκλησία -, όταν αυτές οι εύπλαστες προσωπικότητες μου 'λεγαν "ε, δεν πάω Εκκλησία, σάμπως και να πάω θα καταλάβω τίποτα απ' αυτά που λένε;", εγώ τί να τους απαντήσω; Ναι, φταίει η οικογένεια, το σχολείο, το κράτος, "φταίει κι ο χοντρός" (που λέει και το άσμα), εμείς; Οι ιεροψάλτες δεν έχουμε ευθύνη να φέρουμε τον κόσμο στην Εκκλησία;
Έχω παρατηρήσει το εξής φαινόμενο: οι ιερείς και, κυρίως, οι ιεροψάλτες, που σχεδόν καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή με τα αρχαία, νομίζουμε ότι και ΟΛΟΙ οι άλλοι καταλαβαίνουν όσα κι εμείς! Κι εγώ πέφτω συχνά σ' αυτήν την παγίδα! Ο Λαμπαδάριος του Ναού μου, όταν του εξηγούσα την ανάγκη γι΄
αυτό το Φυλλάδιο, μου έλεγε ότι "'ντάξει, είναι δύσκολες οι Καταβασίες (βασικά οι Ιαμβικές), άντε κι οι Κανόνες, τα άλλα τα καταλαβαίνουν"!
Βρε, ούτε το "Τη Υπερμάχω" δεν ξέρουν τί λέει, αν ρωτήσεις τον κόσμο (και αναφέρω το συγκεκριμένο παράδειγμα ως δημοφιλέστατο ύμνο)!
Τέλος, επειδή μακρυγόρησα, αναφέρω δυο πράγματα:
-την ρήση του Δ. Σολωμού περί της φύσης της ποίησης (άρα και της κατανόησής της):
"Πρέπει πρώτα με δύναμη να συλλάβει ο νους, κι έπειτα η καρδιά να αισθανθεί ό,τι ο νους συνέλαβε".
Τα είπε όλα...
-την άποψή μου επί του θέματος:
αν ποτέ γίνει μια σοβαρή και καθολική προσπάθεια να μεταγλωττιστούν στη δημοτική τα λειτουργικά μας κείμενα, πιστεύω ότι αυτός που θα το αναλάβει θα πρέπει να είναι Φιλόλογος, Πιστός και Λογοτέχνης.
Αφού ο Παπαδιαμάντης δεν είναι εδώ, το εγχείρημα, προς το παρόν, δεν...
