Επιμέλεια του Κωνσταντίνου Μάρκου
Θα τολμήσω να σας εξομολογηθώ τη σκέψη μου, ότι έργα όπως το παρόν αποτελούν τη θεία δίκη για τον Ιωάννη πρωτοψάλτη και για το πως αυτός συμπεριφέρθηκε στο έργο του Πέτρου του Λαμπαδάριου. Σίγουρα βέβαια δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει η ίδια απήχηση, αλλά για μένα παραμένει γεγονός.
Βεβαιότατα. Μακάρι να αναφερόταν κιόλας. (Μιλώ για την περίπτωση που έχουν γίνει, εάν έχουν γίνει, εκτεταμένες επεμβάσεις στο μουσικό κείμενο)....οπότε και εδώ μπορούμε άνετα να μιλάμε για καλλωπισθέν ειρμολόγιο Ιωάννου.
Δεν είναι ακριβώς έτσι. Ο καλλωπισμός περιλαμβάνει παραδοσιακά και διαφορετική επιλογή θέσεων και νέες θέσεις σε ορισμένα σημεία. Πάρετε για παράδειγμα τα καλλωπισμένα Στιχηράρια του Γερμανού και του Χρυσάφη. Αυτό που κατανοείτε εσείς ως καλλωπισμό είναι προφανώς αυτό που λέμε διαφορετική "απαγγελία" (λεπτομέρειες της εκτέλεσης). Ας μην συγχέουμε τους όρους....διότι ο καλλωπισμός είναι άλλο και μία εντελώς άλλη επιλογή θέσεων κάτι άλλο...
Βεβαιότατα. Μακάρι να αναφερόταν κιόλας.
Κάνετε λάθος. Ο καλλωπισμός περιλαμβάνει παραδοσιακά και διαφορετική επιλογή θέσεων και νέες θέσεις σε ορισμένα σημεία. Πάρετε για παράδειγμα τα καλλωπισμένα Στιχηράρια του Γερμανού και του Χρυσάφη. Αυτό που κατανοείτε εσείς ως καλλωπισμό είναι προφανώς αυτό που λέμε διαφορετική "απαγγελία" (λεπτομέρειες της εκτέλεσης). Ας μην συγχέουμε τους όρους.
Νεοκλή, το απόσπασμα που επισυνάπτεις από το Ειρμολόγιο του Ιωάννου, είναι από την έκδοση του 1903, δηλαδή εκδόθηκε από απογόνους του. Όπως γνωρίζουμε, ο Ιωάννης έκανε την Β' έκδοση του Ειρμολογίου το 1839, ως 1ης λογιζόμενης αυτής του Χουρμουζίου του 1825, ο οποίος εξηγεί τα ειρμολόγια των δύο Πέτρων (Λαμπαδαρίου και Βυζαντίου, αργό και σύντομο αντίστοιχα).Πως ακριβώς είναι «συμπεπληρωμένον», όπως γράφει στο εξώφυλλο; Εάν μπορούσαμε να έχουμε την εισαγωγή, πρόλογο, ή κάτι σχετικό, ίσως ήταν διαφωτιστικό. Επίσης προς τι η ονομασία ως του "Ιωάννου" αφού δεν υπάρχει ομοιότητα (ή ταύτιση), όπως θα περίμενε κανείς;
... όπου ο συγκεκριμένος ειρμός, ταυτίζεται με αυτόν στην έκδοση του 1856 (3η κατά το κείμενο του Γ.Στάθη).Νεοκλή, το απόσπασμα που επισυνάπτεις από το Ειρμολόγιο του Ιωάννου, είναι από την έκδοση του 1903, δηλαδή εκδόθηκε από απογόνους του. ...
...όπως φαίνεται στο συνημμένο.... το απόσπασμα από τον Κωνσταντίνο Μάρκο, δεν συμφωνεί μεν με αυτό του Ειρμολογίου του Ιωάννου (από την έκδοση του 1903 που γνωρίζουμε τουλάχιστον), ταυτίζεται όμως απόλυτα με το αυθεντικό του Πέτρου Βυζαντίου από τον Χουρμούζιο....
Ιδιομελάριον συλλεγέν παρά Πέτρου του πρωτοψάλτου του αγίου Τάφου του λεγομένου μετοχίτου κατά το ύφος των αρχαίων διδασκάλων, ο ευρέθη ιδιόχειρον γεγραμμένον υπ' αυτού κατ' αίτησιν των αγιορειτών ηγουμένων των διατριβόντων εν Βλαχία. Ταύτα δε εψάλλοντο ούτω υπό του ιδίου άνευ καινοτομιών, αίτινες παρεισέφρησαν εις των μεταγενεστέρων τας εκδόσεις. Αι καινοτομίαι δε αύται συνήθως ελέγοντο καλλωπισμοί ως μη ώφειλε.
Διαβάζοντας την εισαγωγή του Κωνστ. Μάρκου (βλ. συνημμένο), αναφέρει μεν ως πρώτη με επέμβαση του Ιωάννου, αυτήν στην έκδοση του 1839, επειδή όμως δεν την έχω δει, δεν ξέρω εάν το όνομά του αναφέρεται στον τίτλο, όπως στις επόμενες, ούτε φυσικά με ποιο τρόπο είναι γραμμένος ο συγκεκριμένος ειρμός...
Σαφῶς. Πάντως ἐγώ τήν κατάληξη στό Πα γνωρίζω (καί ἐπιμένω) ἀπό Σακελλαρίδη στό «Ἱερουσαλήμ», ὅπως στό Πα καί στά ἄλλα τροπάρια τῆς ᾠδῆς στό ἴδιο σημεῖο. Δέν ξέρω πῶς ἔγινε στόν Δι μετά...(επιστροφή σε παλαιότερη εκδοχή)
Από ένα παράδειγμα δεν μπορούμε να κρίνουμε.
Σαφῶς. Πάντως ἐγώ τήν κατάληξη στό Πα γνωρίζω (καί ἐπιμένω) ἀπό Σακελλαρίδη στό «Ἱερουσαλήμ», ὅπως στό Πα καί στά ἄλλα τροπάρια τῆς ᾠδῆς στό ἴδιο σημεῖο. Δέν ξέρω πῶς ἔγινε στόν Δι μετά...