Μία σημαντική ευεργεσία του Διαδικτύου είναι η αμεσότητα στην επικοινωνία για ό,τι θέμα απασχολεί τον καθένα. Αν και το Ψαλτολόγιον δεν ήταν η πρώτη Διαδικτυακή μορφή διαλόγου και εμβάθυνσης περί την ψαλτική, εντούτοις εξελίχθηκε στο σημαντικότερο φορέα και χρωστούμε πολλά στο Δημήτρη για την πρωτοβουλία αυτή! Μάλιστα, μέχρι πριν λίγα χρόνια, ήταν σχεδόν ο αποκλειστικός χώρος ανάπτυξης συζητήσεων επί ψαλτικών θεμάτων. Γνωρίζω εκ των έσω ότι έγινε μεγάλη προσπάθεια από τους συντονιστές ώστε να διασφαλιστεί η πολυφωνία και παράλληλα η ευπρέπεια του επιπέδου των διαλόγων.
Καλώς ή κακώς, τα τελευταία χρόνια η πολυφωνία εκφράζεται ως πολλαπλές μονοφωνίες σε άλλα μέσα, με ουσιαστικές περί μουσικής συζητήσεις να γίνονται σε προσωπικά προφίλ. Φυσικά, είναι δικαίωμα του καθενός να κουβεντιάσει ό,τι θέλει με τους φίλους του. Ας σκεφτεί, όμως, πόσο πιο παραγωγικός θα ήταν ο διάλογος αν γινόταν σε ένα χώρο που θα μπορούσαν να συμμετέχουν παραπάνω άτομα και να εκφράσουν τεκμηριωμένα τις απόψες τους; Το παραπάνω είναι η καλή όψη του νομίσματος, καθώς και πάλι μπορεί να βγει ωφέλεια για τους συμμετέχοντες, οι οποίοι μπορεί και να νιώθουν πιο άνετα να κουβεντιάσουν μεταξύ φίλων, χωρίς να φοβούνται μην τους πάρει απ' τη μύτη κάποιος άγνωστος.
Ας δούμε τώρα και την αρνητική όψη: Κατ' αρχάς, είμαστε οι περισσότεροι μάρτυρες συζητήσεων κουτσομπολίστικου επιπέδου που γίνονταν σε ημιδημόσια πηγαδάκια και επέσυραν (απ' ό,τι έχω ακούσει) μέχρι και εξώδικο, αφού με την επίφαση της σάτιρας προσέβαλαν υπολήψεις. Ακόμη, είναι στην ευχέρεια του κάθε χρήστη να απαγορεύσει τελείως το σχολιασμό ώστε να μην υπάρχει καθόλου αντίλογος (ντόμπρο, κατά τη γνώμη μου, αφού το ξεκαθαρίζει εξ αρχής και δε δίνει ψεύτικη εικόνα) ή να επιλέξει ποιο σχόλιο θα κρατήσει και να σβήσει αυτό που δε συμφωνεί με τις απόψεις του (βλ. βίντεο και βιντεο-κλίπ γνωστών ψαλτο-τραγουδιστών, που όλα τα σχόλια εξαίρουν τη θεία τους φωνή και δεν υπάρχει ένα να τους κράζει, ενώ το κάνει σύσσωμη η ψαλτική κοινότητα). Είναι, ακόμη, στην ευχέρεια του κάθε χρήστη να απαγορεύσει σε κάποιον να πατάει like για να μην του πατήσει "έλεος" και αμαυρώσει τη δημοσίευση, να συκοφαντήσει καταδεικνύοντας επωνύμως συγκεκριμένο πρόσωπο που του κάνει δριμεία κριτική, μπλοκάροντάς τον ταυτόχρονα για να μην απαντήσει κλπ. Η επιβεβλημένη απάντηση σε τέτοιες περιπτώσεις είναι δύσκολο να δοθεί. Αν κάποιος σε φωτογραφήσει στην ομάδα του, που χαίρει κάποιας δημοσιότητας, και δεν έχεις τη δυνατότητα απάντησης, δε γίνεται να φορτώσεις ξένες ψαλτικές σελίδες με θέματα που προκύπτουν αλλού. Όταν ο άλλος σε βρίζει επώνυμα στο προφίλ του, το οποίο το έχει «μπάτε σκύλοι, αλέστε», πώς να ενημερώσεις για την αλήθεια όσους έχουν απορία, τη στιγμή που έχεις επιλέξει να βλέπουν το προφίλ σου μόνο οι φίλοι (γιατί πχ θεωρείς ότι δεν είσαι υποχρεωμένος να δείχνεις σε όλους τη δραστηριότητά σου και ότι τα ψαλτικά λύνονται στις ψαλτικές σελίδες και δε χρειάζεται να επιβαρύνεις άσχετους φίλους με τα καθ' ημάς);
Θα μου πείτε, εσύ είσαι δημοκρατικός; Να σας εξομολογηθώ πως ένα μόνο άτομο απαγόρευσα στο youtube να με σχολιάζει, διότι έβριζε όλους τους μεγάλους δασκάλους της ψαλτικής (είπε μέχρι και για τον Παϊκόπουλο ότι ψάλλει γυναικεία). Το γνωστό, που έχουμε αποκλεισμένο και εδώ. Αφού όμως ανέχτηκα για χρόνια τα σχόλιά του, μπαίνοντας σε ατέρμονους διαλόγους εκτός θέματος. Και άλλους 2-3 που έμπαιναν για να βρίσουν χυδαία αλλά εκτός του θέματος των βίντεο, πχ κάποιον που σε ψαλτικό βίντεο σκέφτηκε να κάνει νεοπαγανιστική προπαγάνδα ή να βλαστημήσει. Δεν κλειδώνω απ' έξω την αντίθετη άποψη, μόνο τη μη ευπρεπή συμπεριφορά.
Αποφάσισα να γράψω το παρόν... σεντόνι γιατί το πράγμα παράγινε. Εν προκειμένω, για τρίτη φορά σβήστηκε τεκμηριωμένο σχόλιό μου από ομάδα ψαλτικής, στο οποίο απλώς παρέπεμπα σε απόψεις αντίθετες από τις δικές τους εκπεφρασμένες από ένα δάσκαλο που κι αυτοί κατά τα άλλα διατείνονται ότι σέβονται. Σε ένα πολιτισμένο διάλογο δε μπορείς να περιμένεις όλοι να σε εγκωμιάζουν, υπάρχει και η αντίθετη άποψη και, όταν αυτός που την εκφράζει μπορεί και τη στηρίζει χωρίς να μεταχειρίζεται ύβρεις και προσβολές, οφείλεις να δεις την ουσία και να απαντάς εκεί. Εννοείται πως το ύφος του σχολίου μπορεί να είναι έντονο. Και δικαιολογείται κανείς να απαντά έτσι όταν βλέπει να διαδίδονται απόψεις που φθείρουν την παράδοσή του. Από πόνο για τη μουσική γράφει ό,τι γράφει, δεν είναι επί προσωπικού ο διάλογος. Δε γνωριζόμαστε, ρε μεγάλε, για να έχω εμπάθεια μαζί σου και να θέλω να σε χτυπήσω! Αυτό, άλλωστε, είναι το στοιχείο που ξεχωρίζει για μένα τον καλόπιστο συζητητή από τον... «πατάτα» (όπως έλεγε κι ένας φίλος που δεν ήθελε να λερώσει το στόμα του), δηλαδή το να γυρίζει επί προσωπικού ένα διάλογο επί άλλων θεμάτων. Έχω κουβεντιάσει εδώ μέσα, δημόσια ή με ΠΜ, με ανθρώπους βαμμένους στην αντίθετη άποψη, που όμως ανταλλάξαμε σε πολιτισμένο επίπεδο ουσιαστικά επιχειρήματα και δε βριστήκαμε. Έχω επικοινωνία σε φιλικό επίπεδο και με άτομα που σκοτωθήκαμε παλαιότερα σε δημόσιους διαλόγους. Αυτά διότι χτυπούσαμε την αντίθετη άποψη και όχι τον άνθρωπο. Όταν, όμως, απαντάς σε κάποιον με επιχειρήματα και σε μπλοκάρει γράφοντας υποννοούμενα για εμπάθεια, μάλλον δεν έχει στο σπίτι του καθρέπτη. Ή (άλλη περίπτωση) όταν απαντάς σε κάποιον τεκμηριωμένα σε δημόσιο διάλογο και σου στέλνει σε ΠΜ «εσύ δε δικαιούσαι να μιλάς γιατί σε άκουσα την τάδε μέρα να ψάλλεις και η βάρκα μπάζει», τι κουβέντα να κάνεις και τι καλή πρόθεση να αναγνωρίσεις όταν πάει μετά να σου κάνει το φίλο; Κλασική περίπτωση... chips. Σε όοολους αυτούς αφιερώνω... εκ μέσης καρδίας... αυτό! Αν δε μπορούν να υποφέρουν την τεκμηριωμένη κριτική, ας το λένε ξεκάθαρα εξ αρχής και μην παραμυθιάζουν όσους τους διαβάζουν. (Και κάποιοι κυβερνώντες, άλλωστε, διατείνονται ότι είναι δημοκράτες, όμως κάθε αντίθετη άποψη τη βαπτίζουν ακραία και φασιστική και αρνούνται να ρωτήσουν και να υπακούσουν στη θέληση του λαού...)
Μπορεί τα παραπάνω να τα 'γραψα με συγκεκριμένες πρόσφατες αφορμές, είναι όμως καταστάσεις που από καιρό με προβληματίζουν και απλά βρήκα ευκαιρία να τα καταθέσω.
Καλώς ή κακώς, τα τελευταία χρόνια η πολυφωνία εκφράζεται ως πολλαπλές μονοφωνίες σε άλλα μέσα, με ουσιαστικές περί μουσικής συζητήσεις να γίνονται σε προσωπικά προφίλ. Φυσικά, είναι δικαίωμα του καθενός να κουβεντιάσει ό,τι θέλει με τους φίλους του. Ας σκεφτεί, όμως, πόσο πιο παραγωγικός θα ήταν ο διάλογος αν γινόταν σε ένα χώρο που θα μπορούσαν να συμμετέχουν παραπάνω άτομα και να εκφράσουν τεκμηριωμένα τις απόψες τους; Το παραπάνω είναι η καλή όψη του νομίσματος, καθώς και πάλι μπορεί να βγει ωφέλεια για τους συμμετέχοντες, οι οποίοι μπορεί και να νιώθουν πιο άνετα να κουβεντιάσουν μεταξύ φίλων, χωρίς να φοβούνται μην τους πάρει απ' τη μύτη κάποιος άγνωστος.
Ας δούμε τώρα και την αρνητική όψη: Κατ' αρχάς, είμαστε οι περισσότεροι μάρτυρες συζητήσεων κουτσομπολίστικου επιπέδου που γίνονταν σε ημιδημόσια πηγαδάκια και επέσυραν (απ' ό,τι έχω ακούσει) μέχρι και εξώδικο, αφού με την επίφαση της σάτιρας προσέβαλαν υπολήψεις. Ακόμη, είναι στην ευχέρεια του κάθε χρήστη να απαγορεύσει τελείως το σχολιασμό ώστε να μην υπάρχει καθόλου αντίλογος (ντόμπρο, κατά τη γνώμη μου, αφού το ξεκαθαρίζει εξ αρχής και δε δίνει ψεύτικη εικόνα) ή να επιλέξει ποιο σχόλιο θα κρατήσει και να σβήσει αυτό που δε συμφωνεί με τις απόψεις του (βλ. βίντεο και βιντεο-κλίπ γνωστών ψαλτο-τραγουδιστών, που όλα τα σχόλια εξαίρουν τη θεία τους φωνή και δεν υπάρχει ένα να τους κράζει, ενώ το κάνει σύσσωμη η ψαλτική κοινότητα). Είναι, ακόμη, στην ευχέρεια του κάθε χρήστη να απαγορεύσει σε κάποιον να πατάει like για να μην του πατήσει "έλεος" και αμαυρώσει τη δημοσίευση, να συκοφαντήσει καταδεικνύοντας επωνύμως συγκεκριμένο πρόσωπο που του κάνει δριμεία κριτική, μπλοκάροντάς τον ταυτόχρονα για να μην απαντήσει κλπ. Η επιβεβλημένη απάντηση σε τέτοιες περιπτώσεις είναι δύσκολο να δοθεί. Αν κάποιος σε φωτογραφήσει στην ομάδα του, που χαίρει κάποιας δημοσιότητας, και δεν έχεις τη δυνατότητα απάντησης, δε γίνεται να φορτώσεις ξένες ψαλτικές σελίδες με θέματα που προκύπτουν αλλού. Όταν ο άλλος σε βρίζει επώνυμα στο προφίλ του, το οποίο το έχει «μπάτε σκύλοι, αλέστε», πώς να ενημερώσεις για την αλήθεια όσους έχουν απορία, τη στιγμή που έχεις επιλέξει να βλέπουν το προφίλ σου μόνο οι φίλοι (γιατί πχ θεωρείς ότι δεν είσαι υποχρεωμένος να δείχνεις σε όλους τη δραστηριότητά σου και ότι τα ψαλτικά λύνονται στις ψαλτικές σελίδες και δε χρειάζεται να επιβαρύνεις άσχετους φίλους με τα καθ' ημάς);
Θα μου πείτε, εσύ είσαι δημοκρατικός; Να σας εξομολογηθώ πως ένα μόνο άτομο απαγόρευσα στο youtube να με σχολιάζει, διότι έβριζε όλους τους μεγάλους δασκάλους της ψαλτικής (είπε μέχρι και για τον Παϊκόπουλο ότι ψάλλει γυναικεία). Το γνωστό, που έχουμε αποκλεισμένο και εδώ. Αφού όμως ανέχτηκα για χρόνια τα σχόλιά του, μπαίνοντας σε ατέρμονους διαλόγους εκτός θέματος. Και άλλους 2-3 που έμπαιναν για να βρίσουν χυδαία αλλά εκτός του θέματος των βίντεο, πχ κάποιον που σε ψαλτικό βίντεο σκέφτηκε να κάνει νεοπαγανιστική προπαγάνδα ή να βλαστημήσει. Δεν κλειδώνω απ' έξω την αντίθετη άποψη, μόνο τη μη ευπρεπή συμπεριφορά.
Αποφάσισα να γράψω το παρόν... σεντόνι γιατί το πράγμα παράγινε. Εν προκειμένω, για τρίτη φορά σβήστηκε τεκμηριωμένο σχόλιό μου από ομάδα ψαλτικής, στο οποίο απλώς παρέπεμπα σε απόψεις αντίθετες από τις δικές τους εκπεφρασμένες από ένα δάσκαλο που κι αυτοί κατά τα άλλα διατείνονται ότι σέβονται. Σε ένα πολιτισμένο διάλογο δε μπορείς να περιμένεις όλοι να σε εγκωμιάζουν, υπάρχει και η αντίθετη άποψη και, όταν αυτός που την εκφράζει μπορεί και τη στηρίζει χωρίς να μεταχειρίζεται ύβρεις και προσβολές, οφείλεις να δεις την ουσία και να απαντάς εκεί. Εννοείται πως το ύφος του σχολίου μπορεί να είναι έντονο. Και δικαιολογείται κανείς να απαντά έτσι όταν βλέπει να διαδίδονται απόψεις που φθείρουν την παράδοσή του. Από πόνο για τη μουσική γράφει ό,τι γράφει, δεν είναι επί προσωπικού ο διάλογος. Δε γνωριζόμαστε, ρε μεγάλε, για να έχω εμπάθεια μαζί σου και να θέλω να σε χτυπήσω! Αυτό, άλλωστε, είναι το στοιχείο που ξεχωρίζει για μένα τον καλόπιστο συζητητή από τον... «πατάτα» (όπως έλεγε κι ένας φίλος που δεν ήθελε να λερώσει το στόμα του), δηλαδή το να γυρίζει επί προσωπικού ένα διάλογο επί άλλων θεμάτων. Έχω κουβεντιάσει εδώ μέσα, δημόσια ή με ΠΜ, με ανθρώπους βαμμένους στην αντίθετη άποψη, που όμως ανταλλάξαμε σε πολιτισμένο επίπεδο ουσιαστικά επιχειρήματα και δε βριστήκαμε. Έχω επικοινωνία σε φιλικό επίπεδο και με άτομα που σκοτωθήκαμε παλαιότερα σε δημόσιους διαλόγους. Αυτά διότι χτυπούσαμε την αντίθετη άποψη και όχι τον άνθρωπο. Όταν, όμως, απαντάς σε κάποιον με επιχειρήματα και σε μπλοκάρει γράφοντας υποννοούμενα για εμπάθεια, μάλλον δεν έχει στο σπίτι του καθρέπτη. Ή (άλλη περίπτωση) όταν απαντάς σε κάποιον τεκμηριωμένα σε δημόσιο διάλογο και σου στέλνει σε ΠΜ «εσύ δε δικαιούσαι να μιλάς γιατί σε άκουσα την τάδε μέρα να ψάλλεις και η βάρκα μπάζει», τι κουβέντα να κάνεις και τι καλή πρόθεση να αναγνωρίσεις όταν πάει μετά να σου κάνει το φίλο; Κλασική περίπτωση... chips. Σε όοολους αυτούς αφιερώνω... εκ μέσης καρδίας... αυτό! Αν δε μπορούν να υποφέρουν την τεκμηριωμένη κριτική, ας το λένε ξεκάθαρα εξ αρχής και μην παραμυθιάζουν όσους τους διαβάζουν. (Και κάποιοι κυβερνώντες, άλλωστε, διατείνονται ότι είναι δημοκράτες, όμως κάθε αντίθετη άποψη τη βαπτίζουν ακραία και φασιστική και αρνούνται να ρωτήσουν και να υπακούσουν στη θέληση του λαού...)
Μπορεί τα παραπάνω να τα 'γραψα με συγκεκριμένες πρόσφατες αφορμές, είναι όμως καταστάσεις που από καιρό με προβληματίζουν και απλά βρήκα ευκαιρία να τα καταθέσω.
Last edited: