Η Ρουμανία έχει σπουδαία ψαλτική παράδοση και η "μαγκιά" των Ρουμάνων πρωτοψαλτών του 19ου αιώνα (όταν η Ρουμανική έγινε πλέον η επίσημη γλώσσα λατρείας αντικαθιστώντας την Ελληνική ή Σλαβονική) είναι ότι μπόρεσαν σε μια γλώσσα με "άκαμπτο" συντακτικό όπου βασικές λέξεις της υμνογραφίας (πχ Πρόδρομος ή Θεοτόκος) αποδίδονται με 3-4 λέξεις να γράψουν συνθέσεις παραδοσιακές χωρίς όμως να ξενίζουν τον ακροατή με παρατονισμούς ή γραμματικά λάθη.
Να προσθέσω εδώ, αν κάνω λάθος διορθώστε με, ότι ο "εκρουμανισμός" (romanire) των ύμνων ήταν όντως επίτευγμα για τους ρουμάνους έτσι ώστε να ψάλουν στη γλώσσα τους. Στα αργά μέλη η προσαρμογή των "δύσκολων" λέξεων πέρασε απαρατήρητη, τις περισσότερες φορές, λόγω του "πλάτους" των μελωδιών. Στο σύντομα μέλη μάλλον υπάρχει μια σχετική δυσκολία προσαρμογής. Δηλαδή, η απόδοση των αρχικών λέξεων περιφραστικώς δημιουργεί ένα πρόβλημα όσον αφορά το "Αυτόμελο" και το "Προσόμοιό" του.
Όσον αφορά στα ακούσματα, η προσπάθεια της χορωδίας είναι μεγάλη και σε ανοδική πορεία (τους είχα πρωτακούσει το φθινόπωρο του 1994 σε ένα εσπερινό -καθημερινή- στο ναό. Η ησυχία που επικρατούσε στη
γεμάτη εκκλησία από κόσμο, η κατάνυξη, και η απόδοση των ύμνων από το χορό (ήταν θυμάμαι Βαρύς ο ήχος) με άφησαν με ανοιχτό το στόμα.
Με επικεφαλής και καθοδηγητή τον π. Iustin Marchis στην μονή Σταυροπόλεως, η χορωδία προχώρησε έχοντας επικεφαλής στα μουσικά τον Αρχιδιάκονο π. Gabriel Constantin Oprea, και άξιους συμπαραστάτες τον π. Marian Fartat, τον Nicolae Georgita και τα ..άλλα παιδιά. Τους αξίζουν πολλά συγχαρητήρια, όπως πολλά συγχαρητήρια αξίζουν και στο δάσκαλό τους Αρχιδιάκονο Sebastian Barbu-Bucur ο οποίος τόσα χρόνια με τις έρευνές του και την καθοδήγησή του, μέσα από πολλές αντίξοες συνθήκες, κατάφερε να μπολιάσει τα παιδιά αυτά με τη γνώση της βυζαντινής μουσικής.
Ευχαριστώ.
Υ.Γ. Ας με συγχωρήσουν οι ρουμάνοι φίλοι μας για τήν ...ανορθογραφία των ονομάτων τους. Είναι θέμα Γραμματοσειράς.