ΓΑ του Δευτέρου Ήχου / GA of Second Mode
Στη θέση του ή όχι; / Melodically attracted or not?
Το Θέμα
Υπάρχει διαφωνία μεταξύ των ψαλτών σχετικά με

Τα αποσπάσματα από θεωρητικά κείμενα προσφέρθηκαν από το Βασίλη Ζάχαρη. Με πράσινα και κόκκινα σημάδια σημειώνονται τα ενδιαφέροντα σημεία.

Το Μέγα Θεωρητικό του Χρυσάνθου και οι παλαιές πραγματείες της Ψαλτικής δεν αναφέρουν περί έλξεων, ίσως διότι αυτές διασώζονταν μόνο μέσω της προφορικής παράδοσης (όπως και άλλα συστατικά της Ψαλτικής). Ένα επίσημο θεωρητικό βιβλίο της Εκκλησίας (τα πορίσματα της Πατριαρχικής Επιτροπής του 1881-83) λέει γενικά και αόριστα ότι το ΓΑ στο Δεύτερο Ήχο είναι υψωμένο στην ανάβαση κατά δύο τμήματα (4 μόρια) και συνιστά γενικά και αόριστα τη σημείωση των έλξεων στα μουσικά κείμενα [pdf, 674 Kb] δικαιολογώντας την ανάγκη αυτή λόγω της επίδρασης της Δυτικής μουσικής στην Ψαλτική. Δέν είναι ξεκάθαρο εάν η όξυνση του ΓΑ αναφέρεται μόνο σε περίπτωση περιστροφής γύρω από το ΔΙ (η Επιτροπή περιέργως δεν αναφέρεται συγκεκριμένα στην περιστροφή ίσως θεωρώντας οτι εννοείται). Η Επιτροπή κατασκεύασε και μουσικό όργανο το οποίο μπορούσε να αποδίδει μικροδιαστήματα (μέχρι και 2 μόρια) με το οποίο γράφεται οτι έπαιζαν διάφορα μέλη σύμφωνα με τα διαστήματα που περιγράφουν στην εργασία τους και το άκουσμα ετύγχανε της αποδοχής των ψαλτών που το άκουγαν σε διάφορες περιπτώσεις. Παρόλ'αυτά, το όργανο αυτό φαίνεται οτι έπεσε σε αχρηστία μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Επιτροπής. Δεν υπάρχουν μουσικά κείμενα Δευτέρου ήχου με σημειωμένες τις έλξεις από την Επιτροπή. Ας σημειωθεί εδώ οτι τα ίδια τα μέλη της Πατριαρχικής Επιτροπής (π.χ. Βιολάκης, Πρωγάκης, Κηλτζανίδης) δεν ανέγραψαν συστηματικά τις μελωδικές έλξεις στα κατόπιν εκδεδομένα μουσικά τους έργα. Περισσότερα για το έργο της Επιτροπής στην ειδική σελίδα [αναμένεται].

Οι παραπάνω υποδείξεις της Πατριαρχική Επιτροπής για το ΓΑ του Δευτέρου Ήχου και τη σημείωση των έλξεων δέν έγιναν αποδεκτές από τους ψάλτες γενικά. Ο πρώτος που τύπωσε μουσικά κείμενα με συστηματικά σημειωμένες έλξεις (αλλά απλούστερες από αυτές της Επιτροπής) ήταν ο μουσικολόγος Κωνσταντίνος Ψάχος στις αρχές του 20ου αιώνα [pdf, 807 Kb]. Από το απόσπασμα αυτό φαίνεται οτι ο Ψάχος σημειώνει μέν συστηματικά την έλξη σε ανάβαση και περιστροφή αλλά σαν 2 και 4 μόρια αντίστοιχα και όχι σαν 4 και 6 μόρια όπως αργότερα ο Καράς. Και μάλιστα (στο ίδιο απόσπασμα) τη σημειώνει και σαν 4 και σαν 8 μόρια (!) σε κάποια θέση που δεν υπάρχει περιστροφή γύρω από το ΔΙ. Παρολ'αυτά, ούτε η μουσική γραφή του Ψάχου δεν βρήκε κοινή αποδοχή από τους ψάλτες οι οποίοι συνέχισαν να εκδίδουν μουσικά κείμενα με περιστασιακές, συνήθως απλές (άγραμμες) και σπάνια σημειωμένες έλξεις.

Αντίθετα με την Πατριαρχική Επιτροπή, ο Αρχων Πρωτοψάλτης Θρασύβουλος Στανίτσας (και πιθανόν και άλλοι;) εδίδασκε αργότερα οτι το ΓΑ δεν έλκεται από το ΔΙ ("δεν υπάρχει έλξη") ούτε στην ανάβαση, ούτε και στην επιμονή του μέλους γύρω από το ΔΙ (βλ. παραδείγματα πιό κάτω). Και όμως, οι ίδιοι ψάλτες που δίδασκαν οτι δεν υπάρχει έλξη, την έκαναν περιστασιακά άλλοτε μικρή, άλλοτε μεγαλύτερη και όχι απαραίτητα ίδια ο καθένας σύμφωνα με την προφορική παράδοση (βλ. παραδείγματα πιό κάτω). Κάποιοι υποστηρίζουν οτι η αποφυγή παραδοχής της έλξης γινόταν για παιδαγωγικούς λόγους, για να αποφευχθεί η επιτηδευμένη εκτέλεση της (π.χ. από μελετητές της Επιτροπής, του Ψάχου και αργότερα του Καρά) αλλά αυτό είναι μία εικασία.

Αρκετά χρόνια μετά τον Ψάχο, βλέποντας την ασυνέπεια διδασκαλίας και πράξης (π.χ. του Στανίτσα) και τη διδασκαλία με πιάνο των Ωδειακών ψαλτών ώς κίνδυνο για την διάσωση της παράδοσης, ο Σίμων Καράς υποστήριξε οτι η έλξη αυτή όπως διατυπώθηκε από την Επιτροπή πρέπει να σημειώνεται σύμφωνα με την υπόδειξη και τη γραφή της Επιτροπής και να εκτελείται συστηματικά κατά την ανάβαση και μάλιστα -διαφοροποιούμενος από την Επιτροπή- να γίνεται ακόμα μεγαλύτερη κατά την επιμονή του μέλους γύρω από το ΔΙ [pdf, 73 Kb]. Τη μουσική γραφή της Πατριαρχικής Επιτροπής (όπως την εφάρμοσε ο Καράς) υποστηρίζουν ακόμα μερικοί μαθητές του με το επιχείρημα οτι βοηθά στην υπενθύμιση της "κίνησης φωνής" στις διάφορες θέσεις αλλά δεν έχει τύχει ευρείας αποδοχής από την Ψαλτική κοινότητα (βλ. συζήτηση πιό κάτω). Το αντίθετο μάλιστα, έχει κατακριθεί από διάφορους ψάλτες ότι οδηγεί στην απεξάρτηση από την προφορική παράδοση (όλα είναι γραμμένα) και στην μηχανική απόδωση των διαστημάτων (βλ. σχετική σελίδα περί Μελωδικών Έλξεων [html]).

Στο σημείο αυτό, φαίνεται, οτι τόσο ο Ψάχος όσο και ο Καράς διαφοροποιήθηκαν κάπως από την Πατριαρχική Επιτροπή. Εκτός από τις διαφορές στο ποσόν την έλξης που σημειώνουν, φαίνεται οτι αγνόησαν την παράδοξη (και προφανώς λανθασμένη) επισήμανση της επιτροπής οτι οι έλξη σαν φαινόμενο απαντάται σπανιότερα στο στιχηραρικό μέλος (όπως το όριζουν αυτοί) αλλά είναι απαραίτητο στοιχείο του ειρμολογικού μέλους (όπως το ορίζουν αυτοί). Επίσης τον ανακριβή ορισμό της επιτροπής οτι η έλξη ορίζεται μόνο σαν όξυνση (δίεση) κάποιου φθόγγου πρός τον αμέσως οξύτερο, ενώ στην επόμενη κι όλας σελίδα δίνουν παράδειγμα με έλξη σαν ύφεση (βλ. συζήτηση πιό κάτω). Περισσότερα για τα λάθη και τις ελλείψεις της Πατριαρχικής Επιτροπής στην ειδική σελίδα [αναμένεται].

Αν και δέν έχουμε ηχογραφήσεις του Ψάχου, ο Καράς έγινε όπως φαίνεται ο πρώτος που προσπάθησε συνειδητά και συστηματικά να εκτελέσει αυτή την έλξη με τις δύο "αποχρώσεις" της (4 και 6 μόρια κατά αυτόν). Οι άλλοι ψάλτες (από την εποχή του Ιάκωβου Ναυπλιώτη) την εκτελούσαν περιστασιακά, άλλος πιό συχνά άλλος πιό σπάνια, ανάλογα με τα ακούσματά τους, τη στιγμή, τη θέση και το αυτί τους και χωρίς κάποιο κανόνα συνήθως. Η απόδωση αυτών των λεπτών διαστημάτων από τον Καρά έχει κατακριθεί σαν μή παραδοσιακή από διάφορους ψάλτες (με πρώτο και κύριο τον Αρχοντα Πρωτοψάλτη Θρασύβουλο Στανίτσα). Ίσως ο Καράς να προτίμησε να υπερβάλλει στην εκτέλεση των έλξεων προκειμένου να τραβήξει την προσοχή των ψαλτών προς αυτές αλλά αυτό είναι μια εικασία.

Οι συγγραφείς του Αναλογίου συμφωνούμε ως ένα σημείο με την θεωρητική διατύπωση της Επιτροπής (και συνεπώς του Καρά) όσον αφορά την ύπαρξη, τη διαβάθμιση και συστηματική (σύμφωνα με την προφορική παράδοση) εκτέλεση της έλξης αλλά διαφωνούμε ώς προς την εκτέλεση και την αναγραφή της έλξης που θα έπρεπε να είναι σύμφωνα με την πράξη των Πατριαρχικών δασκάλων και όχι όπως εξεζητημένα την εκτελεί και τη γράφει ο Καράς (βλ. παραδείγματα πιό κάτω).

Ποιά είναι η Πατριαρχική προφορική παράδοση σχετικά με το ΓΑ του Δευτέρου Ήχου;
Τα περισσότερα από τα πιο κάτω ακούσματα και κείμενα προσέφερε ο Βασίλης Ζάχαρης. Στα κείμενα (με εξαίρεση αυτό του Τσολακίδη) έχει σημειώσει με κόκκινο κύκλο τα σημεία οπου γίνεται η έλξη και με κίτρινο κύκλο τα σημεία όπου θα έπρεπε κατά τη θεωρία να γινόταν η έλξη αλλά κατά τη γνώμη του δέν γίνεται.
Ο Ιάκωβος Ναυπλιώτης εκτελεί υποδειγματικά την έλξη του ΓΑ προς το ΔΙ στο κάθισμα "Τα πάθη τα σεπτά" [mp3, 343 Kb] [pdf, 651 Kb]. Σε πολλές άλλες θέσεις του Δευτέρου Ήχου υψώνει το ΓΑ πολύ (π.χ. στο αργό Χριστός Ανέστη, στο Την Ανάστασίν σου και άλλα) πάντοτε όμως χωρίς να δημιουργείται παράξενο άκουσμα.
Ο Στυλιανός Τσολακίδης (πρωτοκανονάρχος του Ι. Ναυπλιώτη) εκτελεί υπέροχα την έλξη του ΓΑ προς τον ΔΙ στη θέση που είναι σημειωμένη με κίτρινο κύκλο στο Δύναμις του Σίμωνος Αβαγιανού [mp3, 1 Mb] [pdf, 493 Kb]
O Κωνσταντίνος Πρίγγος επίσης στο Δύναμις του Γεωργίου Κρητός [mp3, 90 Kb] [κείμενο αναμένεται].
Ο Θρασύβουλος Στανίτσας δίδασκε οτι ο ΓΑ-ΔΙ είναι μείζων τόνος δηλαδή ο ΓΑ είναι πάντοτε στη θέση του [mp3, 200 Kb] (απόσπασμα ηχογράφησης από πρόβα της χορωδίας του, δημοσιευμένη από τον Χρήστο Τσιούνη) αλλά στην πράξη πολλές φορές ύψωνε το ΓΑ από λίγο έως πάρα πολύ χωρίς κάποιο εμφανώς συστηματικό τρόπο και χωρίς να δημιουργείται παράξενο άκουσμα π.χ. [mp3] .
Ο Λεωνίδας Αστέρης επίσης στο συνειθισμένο Τρισάγιον [mp3, 1 Mb]. Συκρίνετε με την εκτέλεση του Χαριλάου Ταλιαδώρου που ακολουθεί (στην ίδια ηχογράφηση).
Πώς εκτελούν το ΓΑ του Δευτέρου Ήχου άλλοι παραδοσιακοί ψάλτες;
Τις επόμενες ηχογραφήσεις και τα κείμενα προσέφερε ο Βασίλης Ζάχαρης:
διακο-Διονύσης Φιρφιρής: Κατευθυνθήτω Ιακώβου Πρωτοψάλτου, Ήχος Δεύτερος [mp3, 475 Kb] [pdf, 251 Kb]
διακο-Διονύσης Φιρφιρής: Ιδιόμελο "Λαός Δυσσεβής" Πέτρου Φιλανθίδου, Ήχος Δεύτερος [mp3, 944 Kb] [pdf, 400 Kb]
Λεωνίδας Σφήκας: Δύναμις Νηλέως Καμαράδου, Ήχος Δεύτερος, [mp3, 980 Kb] [pdf, 653 Kb]
Πώς σημειώνουν τα κλασσικά μουσικά βιβλία την έλξη του ΓΑ του Δευτέρου Ήχου;
Τα κλασσικά βιβλία σημειώνουν με απλή πάντα δίεση την έλξη του ΓΑ προς τον ΔΙ αλλά όχι συστηματικά και γενικά μόνο σε θέσεις που η μελωδία περιστρέφεται γύρω από τον ΔΙ.
Τί λέει ο Χρύσανθος για το ΓΑ του Δευτέρου Ήχου;
Ο Χρύσανθος δέν αναφέρει περι έλξεων του Δευτέρου Ήχου συγκεκριμένα, μόνο γενικά περί υφεσοδιέσεων (βλ. πιό κάτω) [pdf, 468 Kb]
Τί λέει η Πατριαρχική Επιτροπή του 1881-83 για το ΓΑ του Δευτέρου Ήχου;
Η Πατριαρχική Επιτροπή του 1881 λέει οτι το ΓΑ είναι υψωμένο στην ανάβαση κατά δύο τμήματα (4 μόρια). Δεν αναφέρει αν αυτή η έλξη γίνεται μεγαλύτερη εάν π.χ. υπάρχει περιστροφή γύρω από το ΔΙ. [pdf, 674 Kb]
Τί λέει ο Κωνσταντίνος Ψάχος για το ΓΑ του Δευτέρου Ήχου;
Ο Κωνσταντίνος Ψάχος γίνεται ο πρώτος που αναγράφει αναλυτικά την έλξη του ΓΑ προς το ΔΙ και μάλιστα, διαφέροντας από την Επιτροπή, ξεχωρίζει την απλή ανάβαση (2 μόρια, αντίθετα άπό τα 4 μόρια της Επιτροπής) από την περιστροφή γύρω από το ΔΙ στην οποία και σημειώνει μεγαλύτερη έλξη (4 μορίων) [pdf, 807 Kb].
Τί λέει ο Σίμων Καράς σχετικά με το ΓΑ του Δευτέρου Ήχου;
Ο Σίμων Καράς επαναδιατυπώνει εν μέρει την έλξη της Πατριαρχικής Επιτροπής (4 μόρια στην ανάβαση) και συμφωνεί με τον Ψάχο οτι σε περιστροφή η έλξη γίνεται μεγαλύτερη αλλά 6 μόρια (αντίθετα με τα 4 του Ψάχου). Παράδειγμα το Φώς Ιλαρόν σε σύντομη εξήγηση του ιδίου. [pdf, 73 Kb] (από βιβλίο του μαθητή του Κωνσταντίνου Μάρκου). Παράδειγμα εξεζητημένων, κατά τη γνώμη μας, έλξεων του ΓΑ ακούγονται στο Δοξαστικόν "Αυγούστου Μοναρχήσαντος" (Μέλος Κασίας, εξήγηση Καρά) [asf] (από ecclesia.gr) και στη σελίδα μας για το Φώς Ιλαρόν [html].

Όσον αφορά τη διαφορά με την Επιτροπή φαίνεται οτι υποστηρίζει οτι ακολουθεί τον Χρύσανθο και τα υπάρχοντα κλασσικά βιβλία σύμφωνα με την επεξήγηση του Βασίλη Ζάχαρη:

"Μέχρι το 1881 η απλή δίεση [που αναγράφεται στα κλασσικά βιβλία] ΔΕΝ σήμαινε αυτό που ξέρουμε σήμερα (+2 μόρια δηλαδή). Κοιτώντας το θεωρητικό του Χρυσάνθου βλέπουμε ότι η απλή δίεση ονομαζόταν δίεσις "δύο τεταρτημορίων" ή (κατά την ορολογία της Επιτροπής) "δίεσις ημιτονίου". Τα σημεία αλλοιώσεως κατά τον Χρύσανθο ενεργούν όχι ποσοτικά (2,4,6,8 μόρια) αλλά ποσοστικά (1/4, 2/4, 3/4, 1/3 και 2/3) επι του διαστήματος. Δηλαδή αν είχες απλή δίεση (ή ύφεση) σε ένα π.χ. ελάσσονα τόνο έπρεπε να αφαιρέσεις (ή να προσθέσεις) το μισό του διαστήματος δηλαδή 5 μόρια (στην πραγματικότητα 4,5 διότι κατά τον Χρύσανθο ο ελλάσων τόνος ήταν 9 μορίων) κ.ο.κ. . Από την Πατριαρχική Επιτροπή και μετά αρχίζουν να λειτουργούν ποσοτικά (όπως τα ξέρουμε σήμερα δηλαδή). Αυτό σημαίνει πολύ απλά πως όταν βλέπουμε απλή δίεση στο διάστημα του Γα-Δι στον Β' ήχο σε κλασικό κείμενο (προ του 1881), εννοείται δίεσις 2/4 του τόνου (ήμιση τόνο ή δίεσις ημιτονίου) και πρέπει να εκτελούμε δίγραμμη με την σημερινή έννοια, δίεση 6 μορίων (αφού το διάστημα Γα-Δι είναι 12 μόρια και η δίεση αυτή σημαίνει πως πρέπει να ανεβούμε το μισό). Βέβαια αυτή η αναγραφή δεν είχε ποτέ συστηματική μορφή."

Δ. Κουμπαρούλης: Βεβαίως κανένας ψάλτης (και ίσως ούτε και ο Καράς ο ίδιος) δεν αντιμετώπισε και δεν δίδαξε την άγραμμη δίεση των κλασσικών κειμένων σαν συγκεκριμένο "ποσοστό" ή αριθμό μορίων σε σχέση με το ψαλλόμενο διάστημα κατά την εκτέλεση. Το ακριβές ποσό της έλξης καθοριζόταν πάντοτε από την ακουστική παράδοση, το είδος της θέσης, τον ήχο, τη στιγμή κτλ. Αυτές οι περιπτώσεις δέν καλύπτονται, παρά μόνο προσεγγίζονται από τη θεωρία. Αυτό που έχει σημασία και όντως αναγνωρίζεται και από μελετητές του έργου του Ψάχου και του Καρά, είναι οτι τα σημάδια των υφεσοδιέσεων δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν αριθμοί και ποσοστά στην πράξη. Πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν υπενθύμιση και μόνο από μία "κίνηση φωνής" που θεωρείται και εξυπακούεται γνωστή μέσω της προφορικής παράδοσης πρίν την εκτέλεση. Χωρίς προφορική παράδοση, οι πάντες συμφωνούμε οτι οι έλξεις δεν μπορούν να αποδωθούν σωστά.

Πρέπει να αναγράφεται συστηματικά η έλξη του ΓΑ του Δευτέρου Ήχου;
Ή λεπτομερής συστηματική και αναλυτική αναγραφή κάθε μελωδικής έλξεως που διδάσκει η θεωρία δεν είναι κατά τη γνώμη μας απαραίτητη γενικά στα μουσικά κείμενα εκτός ορισμένων περιπτώσεων. Περισσότερα στην ειδική σελίδα [html]. Οι μελωδικές έλξεις πρέπει να διδάσκονται σαν κινήσεις της φωνής (λίγο/αρκετά/πολύ/πάρα πολύ) μόνο σε προχωρημένους μαθητές, όχι σε αρχαρίους λόγω δυσκολίας, και ο μαθητής να προτρέπεται να μιμηθεί το δάσκαλο ώστε οι έλξεις να μαθευτούν σωστά εκ στήθους με τη μακροχρόνια εξάσκηση.

Β. Ζάχαρης: Εγώ υποστηρίζω πως και να γράφεται πρέπει και να διδάσκεται σωστά την εκτέλεσή της (από θεωρίας και από στήθους) ο μαθητής ώστε αργότερα η αναγραφή της απλώς να του υπενθυμίζει την έλξη κι όχι να την επιβάλει.

Γιατί η επιτροπή λέει οτι η έλξη σπανίως απαντάται στο στιχηραρικό (νέο/αργό/παπαδικό) μέλος αλλά είναι στοιχείο απαραίτητο του ειρμολογικού (σύντομου/αργού/καλοφωνικού) μέλους;
Β. Ζάχαρης:΄Έχω κάποιες υπόνοιες γιατί το λένε αυτό. Για εμένα αυτό είναι ένα λάθος της επιτροπής που δεν ακυρώνει όμως και όλο το έργο της.
Αρθογραφία
Ιωάννης Στεφούλης: Περί της έλξεως του ΓΑ του Δευτέρου Ήχου [doc, 34 Kb]
Συμπεράσματα
The issue
There is controversy between psaltai on The confusion is made worse by the inconsistency between some theory books and oral tradition. An official theory book of the Church (the conclusions of the Patriarchal Committee of 1881) says that GA is raised on ascent by two tmemata (4 moria). However the Archon Protopsaltis Thrasyvoulos Stanitsas (and others) in their teaching said that GA is not attracted by DI (see examples below). To make things even more confusing, they sometimes in practice perform a clearly attracted GA. As if that wasn't enough to confuse psaltai, Simon Karas advocates that a sharpened GA should always be notated and performed on ascent (as per the teaching of the Patriarchal Committee in his view, choosing to ignore the paradox statement of the committee that melodic attractions occur rarely in the sticheraric genre) and performs a systematically attracted GA unlike any other psaltis before him (they would perform an attracted GA on occasion and not systematically). Systematic notation of melodic attractions influenced by the conclusions of the Committee was first actually done by Konstantinos Psahos (many years before Karas) who also chose to ignore the paradox statement mentioned earlier. Also worth noting that not even the Committee members notated the melodic attractions systematically in their music publications. Other psaltai (inclusing the authors of Analogion), agree that GA should be systematically attracted towards DI depending on the particular thesis (i.e. agree with the theory of Karas which is really the Committee's) but the way that attraction is performed should be not that of Karas (which sounds unusual and untraditional e.g. see recording below), rather it should be as performed by the Patriarchal teachers (i.e. we agree with the practice of the Patriarchal teachers).
What do theory books say about GA of Second Mode?
The Patriarchal Committee says that GA should be raised on ascent by 2 tmemata (4 moria). It does not mention whether that attraction becomes bigger when the melody revolves around DI.
What do classical scores say about GA of Second Mode?
They occasionally (but not systematically) notate the sharp GA with an uncrossed sharp sign, usually only in melodic lines which revolve around DI.
What do Patriarchal teachers say and chant about GA of Second Mode?
Thrasyvoulos Stanitsas talks and chants what he thinks are the correct and incorrect intervals in one rehearsal of his choir [mp3, 200 Kb] (clip extracted from recording published by Christos Tsiounis [ref pending]). However he himself (and many other psaltai) does a raised GA in various cases e.g. here [mp3] (clip offered by Vasili Zacharis)
Stylianos Tsolakidis raises nicely GA towards DI in the thesis marked with a yellow circle (by Vasili Zacharis).
[mp3, 1 Mb] [pdf, 493 Kb]
"Dynamis of Georgios Kres" by Konstantinos Pringos [mp3, 90 Kb] (clip extracted by Vasili Zacharis)
Trisagion by Leonidas Asteris [mp3, 1 Mb] (clip offered by Vasili Zacharis)
How do other traditional psaltai chant GA of Second Mode?
The following recordings and scores were offered by Vasili Zacharis
"Kateuthinthito" by Fr. Dionysios Firfiris [mp3, 475 Kb] [pdf, 251 Kb]
"Dynamis" of Neleus Kamarados by Leonidas Sfikas [mp3, 980 Kb] [pdf, 653 Kb]
"Laos Dysevis Kai Paranomos" by Fr. Dionysios Firfiris [mp3, 944 Kb] [pdf, 400 Kb]
What does Simon Karas say and chant about GA of Second Mode?
Examples of overdone melodic attraction of GA can be heard in the Doxastikon "Augoustou Monarchesantos" (score of Kassiane, transcribed by Simon Karas) [asf] (from ecclesia.gr) and in our page of "Fos Ilaron" [html].
Should the melodic attraction of GA of Second Mode be written down?
The systematic and analytic notating of each and every melodic attraction that theory teaches is not necessary in the music scores, in our opinion (see also special page [html]). Melodic attractions should be taught as movements of the voice (a little bit/more/much/very much) and the student should be encouraged to imitate the teacher so that the attractions are learnt correctly by heart.
Dicussion
[pending]