Εμμανουήλ Βαμβουδάκης / Emmanuel Bamboudakis
Πρωτοψάλτης του Παναγίου Τάφου / Protopsaltis of Jerusalem

Emmanuel Bamboudakis with his students (scanned from Philippos Oikonomou's book "Byzantine Ekklesiastike Psalmodia"). Click for original size.
Βιογραφικά / Biography
Ο Εμμανουήλ Βαμβουδάκης γεννήθηκε στη Σάμο το 1884. Μαθητής του Νικολάου Γεωργίου Πρωτοψάλτου Σμύρνης. Συνεργάστηκε με τον Αθανάσιο Καποράλη. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1911 πήγε στην Ιερουσαλήμ για να μελετήσει χειρόγραφα και υπηρέτησε σαν Πρωτοψάλτης του Παναγίου Τάφου για 14 χρόνια. Διακρίθηκε για το ύφος του σαν "ηγεμονικός". Δίδαξε στο Πυθαγόρειο Γυμνάσιο της Σάμου από το 1928-1952. Έγραψε πολλά μουσικά κείμενα. Από τα έργα του ξεχωρίζουν τα "Περί Της Μουσικής καθόλου"(1913), "Γνώμαι Της Καθ' Ημάς Εκκλησιαστικής Μουσικής"(1913), "Στιχηράριον Τριωδίου"(1916), "Γνώμαι Περί Της Εναρμονίσεως Της Βυζαντινής Μουσικής"(1920). "Χρονολογικά Σημεία Αφορώντα Εις Βυζαντινούς μουσικούς"(1920), "Νέα Ανθολογία"(1921), "Νέαι Μελωδίαι"(1931), "Τα εν τη Βυζαντινή Μουσική Κρατήματα" (1933), "Συμβολή Εις Την Σπουδήν της Παρασημαντικής των Βυζαντινών Μουσικών"(1938) και άλλα. Φαίνεται οτι δεν ήταν αντίθετος στην εισαγωγή πολυφωνίας στη λατρεία και μάλιστα ο ίδιος συνέθεσε και δημοσίευσε αρκετά εναρμονισμένα (τρίφωνα και τετράφωνα) έργα. Δυτικότροπες επιρροές μπορεί να διακρίνει κανεί καί στο κατά τα άλλα παραδοσιακό του ύφος. Ηχογράφησε 3 δίσκους με Βυζαντινή Μουσική οι οποίοι δυστυχώς (εκτός από τις δύο ηχογραφήσεις που παρουσιάζουμε πιό κάτω) παραμένουν άγνωστοι στο ευρύτερο ψαλτικό κοινό. Ο Βαμβουδάκης άφησε αρκετούς διακεκριμένους μαθητές όπως ο Ματθαίος Ανδρέου (Πρωτοψάλτης Βορείου και Νοτίου Αμερικής), ο Ιωάννης Μυστακίδης (Πρωτοψάλτης του Παναγίου Τάφου), ο Φώτης Γερασίμου (Λαμπαδάριος του Παναγίου Τάφου και μετέπειτα Πρωτοψάλτης του Αγ. Νικολάου, Marrickville, Sydney), ο Χρήστος Χατζηνικολάου, ο Γεώργιος Αγγελινάρας, ο Πέτρος Καραγιάννης και άλλοι. Ο Εμμ. Βαμβουδάκης πέθανε το 1959 στη Σάμο.

Emmanuel Bamboudakis (Samos, 1884-1959) was a distinguished Protopsaltis and musicologist, nicknamed "hegemonic" (egemonikos). He was also a philologist who studied at the University of Athens. He studied the Byzantine chant with Nikolaos Georgiou, Protopsaltis of Smyrna and collaborated with Athanasios Kaporalis. In 1911 he went to Jerusalem to study mss there and served as the Protopsaltis of Holy Sepulcher church for 14 years. As a philologist, he taught at the Pythagorean gymnasium in 1928-1952. Bamboudakis wrote many works on the Byzantine chant and was a prolofic composer. Among his works one can mention "Sticherarion of Triodion" (1916), "New Anthology" (1921), "New Melodies" (1931), "Kratemata in the Byzantine Music" (1933), "Contribution to the Study of the Parasementics of Byzantine Musicians" (1938) and others. It appears that he was not against harmonised chant and himself wrote some four-part music. Bamboudakis also recorded three discs with Byzantine chant and was occupied with archaeology. Despite his overall traditional chanting style, some Western flavour can clearly be heard in his recordings. Bamboudakis had many students, among whom one can mention Matthaios Andreou (Archon Protopsaltis of the North and South Americas), Ioannis Mestakydes (Archon Protopsaltis of Jerusalem Patriarchate), Fotis Gerasimou (Archon Lampadarios of Jerusalem Patriarchate) and others.

Ηχογραφήσεις / Recordings
"Δεύτε Ίδωμεν Πιστοί", Κάθισμα, Ήχος Τέταρτος (δημοσιεύτηκε σε CD από τον Πέτρο Ταμπούρη) / "Deute idomen pistoi", Kathisma, Fourth Mode (published on CD by Petros Tabouris) [wma, 1 Mb].
"Εκάθισεν Αδάμ", Δοξαστικόν-Αναγραμματισμός της Κυριακής της Τυρινής, Ήχος Πλάγιος του Δευτέρου (από τη ραδιοφωνική εκπομπή του Λ. Αγγελόπουλου) / "Ekathisen Adam", Doxastikon - Anagrammatismos of Cheesefare Sunday, Plagal Second Mode (broadcasted on L. Angelopoulos' radio show) [mp3, 6.5 Mb].
Μουσικά Κείμενα / Scores
"Εκάθισεν Αδάμ", Αυτόγραφο Δοξαστικόν-Αναγραμματισμός της Κυριακής της Τυρινής, Ήχος Πλάγιος του Δευτέρου / "Ekathisen Adam", Doxastikon - Anagrammatismos of Cheesefare Sunday, Plagal Second Mode (in his own handwriting) [pdf, 760 Kb]
"Νέαι Μελωδίαι", Ανθολογία πρωτότυπων μουσικών συνθέσεων του Βαμβουδάκη / "Neai Melodiai", Anthology of original compositions of Bamboudakis [pdf, 1.1 Mb]
Φωτογραφίες / Photos
Εξώφυλλο του βιβλίου "Νέα Ανθολογία" του Βαμβουδάκη (από το αρχείο του Πρωτοπρεσβυτέρου π. Ιωάννη Αμπντέλ-Καρίμ). Κλίκ για μεγέθυνση: / Cover of Emm. Bamboudakis' book "Nea Anthologia" (provided by Archpriest John Abdel-Karim). Click for original size: