Makam Hicazkar - Πλάγιος του τετάρτου σκληρός χρωματικός

[haris1963]

Καλά, μη σπρώχνεστε, ένας-ένας...

Αν και είπα να μην ξαναγράψω στο θέμα αυτό γιατί γίνεται χωρίς λόγο φασαρία, επειδή ρωτάς εσύ Ευθύμη, θα το κάνω. Έχω ήδη γράψει:

Τόσο στην Πανδώρα, όσο και στα άλλα βιβλία που παραθέτουν τραγούδια ("σαρκιά") στο μακάμι αυτό, παρότι τοποθετείται σαφώς στη σειρά του ραστ, και εξηγείται ως πλ. Δ' με φθορά σκληρού χρώματος, ακολουθείται η απλούστερη και περισσότερο σκληρή χρωματική πορεία του μέλους του. Στα τραγούδια όντως έτσι είναι. Πάλι βέβαια, εφόσον το μέλος εξέλθει της κεντρικής οκτάβας (κάτω ΝΗ -άνω ΝΗ') η κίνησή του είναι ως επί το πλέιστον πλ. Δ'. Σε πιο έντεχνες συνθέσεις όμως (όπως ένα σεμάι του Πέτρου) η κίνηση και οι θέσεις μοιάζουν πολύ περισσότερο με την παρουσίαση του Κηλτζανίδη (μελισματική κίνηση πλ. Δ' με επιμονή στο σκληρό χρώμα σε όλα τα τετράχορδα).

Εδώ, πρέπει να διευκρινίσουμε πως τα παραδείγματα που παρουσιάζει ο Κηλτζανίδης, θέλουν να φανερώσουν όλο τον πλούτο και τις μελωδικές κινησεις στα μακάμ, γι αυτό και θα τις λέγαμε θέσεις από έντεχνα μαθήματα. Ενώ το μακαμλάρ κιαρί είναι είδος τραγουδιού με την συνηθισμένη και απλούστερη κίνηση των μακάμ (συμβαίνει και σε άλλα μακάμ αν κοιτάξεις).

Για του λόγου το αληθές παραθέτω 5 συνθέσεις σε Hicazkar (στην ευρωπαϊκή κατά Donizetti, εν χρήσει τουρκική σημειογραφία). Βλέπουμε πως στις απλούστερες μορφολογικά συνθέσεις όπως τα 2 Ζεϊμπέκικα το μακάμ εμφανίζεται απλούστατο. Στο Συρτό που ακολουθεί κάνει στον τελευταίο Οίκο (Hane) κάποια ποικιλία. Στο Saz semai η ποικιλία γίνεται μεγαλύτερη, ενώ στο τελευταίο Pesrev η κίνηση του μακάμ έχει σχεδόν όλα τα στοιχεία που παρουσιάζει ο Κηλτζανίδης.

ΧΣ

 

[Firfiris]

...επειδή ρωτάς εσύ Ευθύμη, θα το κάνω.

Ευχαριστώ Χάρη, τα είδα τα συννημένα. Όντως, τελικά ο Κηλτζανίδης κάνει κάτι σαν σταχυολόγηση θέσεων στην αναλυτική περιγραφή του μακάμ.