Φαίνεται να χρησιμοποιεί Ευρωπαϊκή (Δυτική) και όχι Βυζαντινή μουσική. Το άκουσμα δεν είναι παραδοσιακό.
Προφανώς εννοείτε, κ. Κουμπαρούλη, ότι χρησιμοποιεί ευρωπαϊκή σημειογραφία για την εκτέλεση. Μάλλον έτσι είναι. Οι μελωδίες όμως είναι περίπου αυτές που γνωρίζουμε και βρίσκουμε στα μουσικά βιβλία. Τι του λείπει λοιπόν για να είναι παραδοσιακό (πέρα από τη γλώσσα, βέβαια):
1) Το παραδοσιακό ψαλτικό ύφος, με την ιδιαίτερη τοποθέτηση της φωνής και τα χαρακτηριστικά ποικίλματα.
2) Τα διαστήματα της ψαλτικής, μολονότι και αυτά είναι μέρος αυτού που ανέφερα ως "παραδοσιακό ψαλτικό ύφος", καθότι δύσκολα θα μπορούσε μια "δυτική" φωνή να τα αποδώσει. Και αν τα απέδιδε, θα ήταν κάτι φτιαχτό και ανούσιο.
3) Θα έλεγα και τη ρυθμική αγωγή, αν δεν υπήρχαν και ψάλτες (λιγότερο ή περισσότερο παραδοσιακοί) που τα αποδίδουν τόσο γρήγορα.
Γεννάται όμως τελικά το ερώτημα: τι "είναι" και τι "δεν είναι" βυζαντινή μουσική. Είναι βυζαντινή μουσική μόνο όταν ψάλλουμε τα κλασικά κείμενα με όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά; Και εάν έχουμε όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά ως "παραδοσιακοί" ψάλτες, αλλά αυτά που ψάλλουμε δεν έχουν καμία σχέση με τα κλασικά κείμενα (μη μου πείτε ότι δε συμβαίνει), τότε τι είναι αυτό; Είναι βυζαντινή μουσική;
Βέβαια τίθεται και το ζήτημα που έχει ήδη συζητηθεί σε άλλα σημεία, κατά πόσο δηλ. ο αλλοεθνής προσήλυτος θα πρέπει να υιοθετήσει τη βυζαντινή μουσική στη λατρεία. Εδώ όμως το ζήτημα συγκεκριμενοποιείται: Εάν τελικά υιοθετήσει αυτή τη μουσική, πρέπει ταυτόχρονα να υιοθετήσει και όσα έχουμε εμείς στο "λαρύγγι" μας, ή έχει το "δικαίωμα" να την προσαρμόσει στο δικό του "λαρύγγι", δηλ. στο φωνητικό ύφος και στο κούρδισμα που έχει συνηθίσει;;;
Μέγα θέμα. Θα σας αναφέρω μια προσωπική μου εμπειρία, από την έρευνα που έκανα στην Κεφαλονιά. Συνάντησα έναν πρακτικό ψάλτη, από τους καλύτερους του νησιού (τώρα έχει πεθάνει, Θεός σχωρέσ' τον), και του ζήτησα να μου ψάλει το Κύριε εκέκραξα του α΄ ήχου. Μου το είπε όπως περίπου είναι στο Αναστασιματάριο του Ιωάννου, αλλά σε άψογο "ευρωπαϊκό" (τονίζω τα εισαγωγικά) ύφος. Έτσι ήξερε να το ψάλλει και έτσι άρεσε στον κόσμο που τον άκουγε.
Δεν ξέρω εάν το Ψαλτολόγιο είναι ο κατάλληλος χώρος για να γίνει μια τέτοια συζήτηση, καθότι είναι ένα φόρουμ αφιερωμένο κατά βάση στην παραδοσιακή ψαλτική. Και είναι εύκολο να ξεφύγουμε πάλι και να καταλήξουμε σε διαπληκτισμούς. Είναι, δυστυχώς, η αρρώστια του χώρου μας.
