Εμμανουήλ Αβραμίδης
Παλαιό Μέλος
Κατά το ΤΜΕ ψάλλεται ο κανόνας της Θεοτόκου και ο β΄ (ομόηχος) του ιεράρχου. Από την προθεωρία ξέρουμε ότι ψάλλονται ανά δ΄ (δ΄ της Θεοτόκου και δ΄ του αγίου). Τα τριαδικά θα ψαλούν (οπότε έχουμε δ΄ και στ΄);
Τό ΤΜΕ δέν προβλέπει τέτοιες διαβαθμίσεις, ὅπως ἔχουμε ξαναγράψει. Ἀπ᾿ τήν ἄλλη (γιά ᾿κείνους πού ἔχουν ἐρευνήσει τό «πνεῦμά» του ἤ ἔχουν συγκρίνει ἄλλες διατάξεις) ἀφήνει περιθώρια κρίσεως ὑπό τῶν προεστώτων καί δέν μπορεῖ νά προβλέπει μέ ἀκρίβεια (περιγραφική) ὅλες τίς ὑποπεριπτώσεις. Ἔτσι καί ἕνα τροπαριο ἤ τό τριαδικό μπορεῖ νά παραληφθεῖ ἀλλά καί οἱ δύο κανόνες τοῦ ἁγίου νά ψαλοῦν.Ναί, καθὼς εἶναι ἑορταζόμενος ἅγιος.Μανουήλ δομέστικος;75633 said:Κατά το ΤΜΕ ψάλλεται ο κανόνας της Θεοτόκου και ο β΄ (ομόηχος) του ιεράρχου. Από την προθεωρία ξέρουμε ότι ψάλλονται ανά δ΄ (δ΄ της Θεοτόκου και δ΄ του αγίου). Τα τριαδικά θα ψαλούν (οπότε έχουμε δ΄ και στ΄);
Ναί, καθὼς εἶναι ἑορταζόμενος ἅγιος.
Χωρίς καμμία ἔρευνα, ἀλλ᾿ ἀπ᾿ ὅσο θυμᾶμαι ἔχουν σχέση μέ κανόνες δεύτερους μεταγενέστερους (πρός χρῆσιν τῶν εἰς ιδ΄ προβλεπομένων τροπαρίων ἑορταζομένων κατά τήν μοναστικήν τάξιν ἁγίων) καί μέ συγκεκριμένους ὑμνογράφους ἤ εἶναι προσθῆκες κάποιων συντακτῶν/ἐπιμελητῶν Μηναίων χωρίς νά εἶναι ποιήματα τῶν ἀναφερομένων ὑμνογράφων.Από τα παραπάνω, συμπεραίνω ότι τριαδικά σε όλες τις ωδές, μπαίνουν σε εορταζόμενους αγίους και προεόρτια... μόνο σε νηστείες (τεσσαρακοστές) δεσποτικών εορτών (των Χριστουγέννων και της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος).
Τα δε Θεοτοκία που ακολουθούν τα τριαδικά έχουν προεόρτιο χαρακτήρα (νηστεία Χριστουγέννων).
Σέ συνέχεια τῶν προηγουμένων καί γενικῶς τοῦ θέματος πού ἔθεσες, ἐπειδή εἶσαι ἐρευνητής καί φιλομαθής, μπορεῖς νά μοῦ πεῖς πῶς ἐκπληρώνεται ἡ διάταξη τοῦ μοναχικοῦ τυπικοῦ «τῆς Θεοτόκου μετὰ τῶν εἱρμῶν εἰς ς΄ καί τοῦ ἁγίου εἰς η΄»;
Βλέπω ὅμως στό ΤΑΣ (2010) ὅτι ὁρίζεται μετά τόν τῆς Θεοτόκου νά ψαλεῖ πρῶτα ὁ δεύτερος κανών (ὁ κατ᾿ ἀλφάβητον εἰς ἦχον α΄) καί μετά ὁ πρῶτος (εἰς ἦχον β') .
Αὐτό εἶναι πολύ σημαντικό καί γιά τό τί «κρύβει» τό ΤΜΕ..., ἐκτός τοῦ ὅτι ἀντιλαμβάνομαι ὅτι μετρώντας... καταλιμπάνονται τά τριαδικά...
Σ᾿ εὐχαριστῶ, γιατρέ μου, γιά τήν εὐκαιρία πού μοῦ ἔδωσες, μέσω αὐτοῦ τοῦ θέματος, νά μελετήσω τήν περίπτωση (δέν τό εἶχα ξαναπροσέξει), ὥστε νά βγεῖ αὐτό τό σημαντικό γιά μένα συμπέρασμα σχετικά μέ τό ΤΜΕ (πού μ᾿ ἐνδιαφέρει), ἀλλά ἀκόμη γιά τή γενικότερη ἐκτίμηση τῶν κανόνων γενικά καί στή προκειμένη περίπτωση εἰδικά, ὥστε νά μήν προβαίνουμε καί σέ ἄμεσες βιαστικές ἐξαγγελίες.Πολύ ενδιαφέρον! Αφού ψάλλεται κατά το ΤΑΣ πρώτα ο β΄ κανόνας, τα τριαδικά μου φαίνονται λίγο άτοπα. Ένα ακόμα επιχείρημα, υπὲρ μη ψαλμώδησης των τριαδικών.
Τελικά θά ψάλλεις ὀκτώηχο;«Οἱ κανόνες τῆς ὀκτωήχου καὶ τοῦ ἁγίου εἰς f'. Καταβασίαι Χριστὸς γεννᾶται» (χφφ. Μ. Λαύρας Γ-5 ΤΑΣ ιβ' αἰ. φ. 35r, Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ' αἰ. φ. 52r, Λειμῶνος 88 ΤΑΣ ιδ' αἰ. φ. 45v, 134 TΑΣ τοῦ ἔτους 1428-1429 φ. 47r).
Τελικά θά ψάλλεις ὀκτώηχο;
Ποιόν κανόνα ἐννοοῦν οἱ πηγές σου;
Ὁ τῆς Θεοτόκου καί τοῦ ἁγίου κοινός, ὅπου ἀπό τήν ἀκροστιχίδα φαίνεται ὅτι λείπουν τά τροπάρια τοῦ ἁγίου, ποῦ ὑπάρχει ὁλόκληρος; Καί ἀπό πότε συναντᾶται;
Ποιά ἡ σειρά «ἀρχαιότητος» τῶν ὑπαρχόντων στό Μηναῖο κανόνων;
Τελικά θά ψάλλεις ὀκτώηχο;
Ποιόν κανόνα ἐννοοῦν οἱ πηγές σου;
Ὁ τῆς Θεοτόκου καί τοῦ ἁγίου κοινός, ὅπου ἀπό τήν ἀκροστιχίδα φαίνεται ὅτι λείπουν τά τροπάρια τοῦ ἁγίου, ποῦ ὑπάρχει ὁλόκληρος; Καί ἀπό πότε συναντᾶται;
Ποιά ἡ σειρά «ἀρχαιότητος» τῶν ὑπαρχόντων στό Μηναῖο κανόνων;