27 Ἰουλίου. Ἁγίου Παντελεήμονος

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ]

Στα Δοξαστάρια Πρίγγου και Στεφάνου, στο Δόξα των Αποστίχων υπάρχει η φράση Μητρικήν αγαπήσας ευσέβειαν, πατρικήν αθεΐαν βδελυγξάμενος. Στα λειτουργικά κείμενα του π. Leo και στο μηναίον εκδ. Βενετίας υπάρχει η φράση
Μητρικὴν ἀγαπήσας εὐσέβειαν, τὴν τοῦ πατρὸς διωρθώσω ἀσέβειαν. Τα σημερινά εν χρήσει μηναία της Α.Δ. πώς έχουν την εν λόγω φράση;

 

[π. Μάξιμος]

Τα σημερινά εν χρήσει μηναία της Α.Δ. πώς έχουν την εν λόγω φράση;

Μητρικὴν ἀγαπήσας εὐσέβειαν, τὴν τοῦ πατρὸς διωρθώσω ἀσέβειαν·​

Ἀλλά τό «πατρικὴν ἀθεΐαν βδελυξάμενος» τό συναντῶ σ᾿ ἕνα παμπάλαιο Ἀνθολόγιον πού ἔχω. Ὁπωσδήποτε συναντᾶται σέ ἄλλα Μηναῖα, πού ὁ Μανόλης θά ἐρευνήσει καί οἱ συντάκται τῶν ἐν λόγῳ δοξασταρίων εἶχον ὑπ᾿ ὄψει των.

 

[Τσερκέζης Χαράλαμπος]

Στην Ακολουθία του Μηναίου επίσης βλέπουμε ότι το ένα και μοναδικό εξαποστειλάριο του Αγίου στερείται προσόμοιου Θεοτοκίου.
Θα έπρεπε να συμβαίνει αυτό, συμβαίνει μήπως και αλλού;
Σε αυτή την περίπτωση ψάλλεται δις;(για να αρχίσει ο δεξιός τους Αίνους)

Θα μπορούσαμε να δανειστούμε κάποιο άλλο αν θέλαμε να πούμε και θεοτοκίο;
(Ερωτήσεις που καίνε...)

 

[Π. Δαβίδ]

Παντελεῆμον πάνσοφε, τῶν σεπτῶν Ἀναργύρων, τὸ ἱερὸν ἀγλάϊσμα, καὶ τῶν θείων Μαρτύρων, καὶ χριστωνύμων τὸ κλέος, οὐρανόθεν τὰς νίκας, τῷ Βασιλεῖ πρυτάνευσον, καὶ εἰρήνην τῷ κόσμῳ, καὶ τοῖς πιστῶς, σὲ ὑμνοῦσιν, Ἅγιε, σωτηρίαν, μετὰ τῆς Θεομήτορος, ὑπὲρ πάντων πρεσβεύων.

To εξαποστειλάριον αυτό είναι ταυτόχρονα και θεοτοκίον (συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις). Οπότε το να ψάλλουμε πάλι θεοτοκίον είναι άσκοπος πλεονασμός.

Οπότε έχουμε δύο σενάρια α) ο αριστερός το λέει ξανά β) ο αριστερός λέει την τελευταία φράση.

ΥΓ Παλαιότερα είχα ακούσει την άποψη ότι και το απολυτίκιο των Αγ. Κω/νου και Ελένης δεν χρειάζεται επισφραγιστικόν θεοτοκίον εφόσον απευθύνεται προς τον Κύριο και κατακλείεται με επίκληση των πρεσβειών της Θεοτόκου.

 

[MTheodorakis]

«Ἀθλοφόρε ἅγιε, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ» (χφ. μονῆς Τ. Σταυροῦ ἱεροσολύμων 40 ι’ αἰ. τυπικὸ Μεγάλης Ἐκκλησίας ἔκδ. J. Mateos τ. 1 σ. 350).

«Ἀθλοφόρε ἅγιε πρέσβευε» (χφ. Μ. Λαύρας Δ-45 μηναῖα ια’ αἰ. φ. 150r, Σινὰ 1097 σιναϊτικὸ τυπικὸ τοῦ ἔτους 1214 φ. 133r).

«Ἀθλοφόρε ἅγιε» (χφφ. Μ. Λαύρας Γ-5 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 97v, Σινὰ 1094 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 60r, 1095 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 103v, 1096 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 120v, Λειμῶνος 134 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1428-1429 φ. 85v, ).

«Ἀθλοφόρε ἅγιε Παντελεῆμον, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν» (χφφ. Μ. Λαύρας B-25 ὡρολόγιο ιγ’ αἰ. φ. 234r, Λειμῶνος 88 ΤΑΣ ιδ’ αἰ. φ. 95r, British Library Add. 22507 ὡρολόγιο ιδ’ αἰ. φ. 99v, 9347 ὡρολόγιο ιε’ αἰ. φ. 48v, Ὡρολόγιον ἔκδ. 1509, χφ. Κοζάνης Χ 101 ὡρολόγιο ιζ’ αἰ. φ. 200v).


«Ἀθλοφόρε ἅγιε, καὶ ἰαματικὲ Παντελεῆμον, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν» (χφφ. Λειμῶνος 3 μηναῖα ιε’ αἰ. φ. 142r, Σίμωνος πέτρας 1 μηναῖα ιf’ αἰ. φ. 88r, ΤΑΣ ἐκδ. 1545, 1615, 1643, 1691, 1771, Ὡρολόγιον ἐκδ. 1563, 1604, 1757, 1820, 1830, Εὐχολόγιον ἐκδ. 1647 (Goar), 1759, 1775, 1803, 1862 (ἐπανέκδοση ἐκδ. Ἀστήρ), Ἀνθολόγιον ἔκδ. 1776, Μηναῖον Ἰουλίου ἐκδ. 1777, 1820).

 

[MTheodorakis]

«Μητρὸς εὐσεβοῦς ἐπιποθήσας πίστιν τοῦ πατρὸς διορθώσω τὴν ἀσέβειαν...»

(χφ. ἁγ. Σάβα 610 στιχηράριο ια’ αἰ. φ. 137r).





«Μητρικὴν ἀγαπήσας εὐσέβειαν, τὴν τοῦ πατρὸς διωρθώσω ἀσέβειαν...»

(χφφ. στιχηράρια Μ. Λαύρας Γ-74 ια’ αἰ. φ. 93r, ἁγ. Σάβα 361 τέλη ια’ αἰ. φ. 146r, Σινὰ 1217 ια’-ιβ’ αἰ. φ. 151r).