26. Τήν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον

[Γιώργος Μ.]

Χρόνια Πολλά για την Αγία Παρασκευή. Μεγάλη η χάρη της!

Σκεφτόμουν να ζητήσω από κανένα φωτισμένο μέλος να ερμηνεύσει προς κοινήν ωφέλειαν το πιο δύσκολο νοηματικά (κατά τη γνώμη μου) απολυτίκιο αγίου, το απολυτίκιο της Αγίας Παρασκευής.

Ψάχνοντας (πολύ λίγο) έπεσα στη σελίδα αυτή, όπου δίνεται μια ωραία ερμηνεία, αλλά ταυτόχρονα βλέπω ότι υπάρχουν δύο γραφές (μπορεί και να έχει ξανασυζητηθεί αυτό):

Τήν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον ἐργασαμένη
και
Τῇ σπουδῇ σου τήν κλῆσιν κατάλληλον ἐργασαμένη, φερώνυμε

Ποια είναι η σωστή γραφή (αν υπάρχουν δύο) και ποιο είναι το νόημα του ωραίου αυτού απολυτικίου; Ευχαριστώ πολύ.

 

[MTheodorakis]

Στὸ μεταγενέστερο αὐτὸ τροπάριο συναντῶ μόνο τὸν τύπο: «Τὴν σπουδὴν σου τῇ κλήσει» (ὡρολόγια ἐκδ. 1757 σ. 304, 1830 σ. 381, 1832 σ. 365, 1851 σ. 317, ΤΑΣ ἔκδ. 1771 σ. 96, μηναῖο ἔκδ. 1820 σ. 141, τυπικὸ Διονυσίου σ. 374, Συλλογὴ ἰδιομέλων Μανουὴλ πρωτοψάλτου ἔκδ. 1831 σ. 154).

 

[π. Μάξιμος]

Ἀγαπητέ Γιῶργο,
Πλησιάζουν 30 περίπου χρόνια, πού ὑπηρετῶ (ὅπως εἶδες σήμερα) παραλλήλως καί σέ παρεκκλήσιον τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, ὅπου (ἀπό διάκονος) κηρύττων κάθε χρόνο, πολλάκις ἀναφέρθηκα ἤ καί ἑρμήνευσα τό συγκλονιστικό, βαθύτατο σέ νοήματα, περιεκτικότατο, πρωτότυπο καί ἐφυέστατο αὐτό ὑμνογραφικό ποίημα, πού μόνον σέ ἀρχαῖα ποιήματα καί ἐν προκειμένῳ ἀπολυτίκια κανείς συναντᾶ, σέ ἀντίθεση μέ τά νεώτερα (κυρίως γεωγραφικά) ποι(η)ματάκια. Καί ἐδῶ ἀπορῶ μέ τόν Μανόλη, πῶς τό χαρακτηρίζει «μεταγενέστερο». Εἶναι σαφές ὅτι εἶναι ἀπό τά παλαιότατα. Φαίνεται αὐτό. Παρατήρησε ὅσα δέν ἀναφέρουν τό ὄνομα τοῦ ἁγίου/ας.

Δέν ξέρω ποῦ εἶδες τήν ἄλλη ἐκδοχή. Σέ κάποιο λάθος ὀφείλεται. Ἡ αἰτιατική «κατάλληλον» εἶναι σαφές ὅτι πάει στή σπουδή καί ὄχι στήν κλήση. Τήν ὁρμήν πρός δρᾶσιν (σπουδήν) «εἱργάσατο κατάλληλον τῇ κλήσει», κατά τό «τῇ σπουδῇ μὴ ὀκνηροί, τῷ πνεύματι ζέοντες, τῷ Κυρίῳ δουλεύοντες» (Ρωμ. ιβ΄ 11). Αὐτή ἡ ἁγιογραφική ὅμως δοτική δέν πάει στό νόημα τοῦ τροπαρίου, πού εἶναι ἡ σπουδή στήν κλήση τοῦ Θεοῦ, πού ὅμως «κλήση» εἶναι καί τό ὄνομα μέ τό ὁποῖο καλεῖται ἡ «φερώνυμος», ἤτοι ἡ «ὁμώνυμος πίστις». Πολλά τά νοήματα καί διασταυρούμενα.

Ἡ Ἁγία ἔλαβε αὐτό τό ὄνομα, ἐπειδή γεννήθηκε ἡμέρα Παρασκευή, ἀλλά ἡ ἔννοια παρασκευή/προπαρασκευή ἔγινε βίωμα, ἀρετή, μόνιμη πίστη, ἤτοι «κατοικία» γιά τήν Ἁγία, μέ σκοπό τήν κατοίκηση στόν Παράδεισο, προγευόμενη τήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, κατά τήν ἁγιοπνευματοκίνητη ἔμπνευση τοῦ ἱεροῦ ὑμνῳδοῦ.

Ἄμποτε καί ἡμεῖς νά γίνουμε «οἰκήτορες» τῆς Βασιλείας Του, ἀείποτε προπαρασκευαζόμενοι, γρηγοροῦντες καί νήφοντες ἐν πᾶσι.

ΥΓ. Εὐχαριστοῦμε γιά τό θέμα.

 

[Γιώργος Μ.]

Μια υπενθύμιση του θέματος με την ερμηνεία του π. Μαξίμου. Βοήθειά μας η αγία.

 

[MTheodorakis]

«Τῆς σπουδῆς σου τὴν κλήσιν ἐργασαμένη φερώνυμε, καὶ τὴν ὁμώνυμόν σου δόξαν εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι Παρασκευὴ ὁσία, κἀκεῖθεν προχέεις ἰάματα καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν»

(χφ. Ῥουσάνου 32 ἀνθολόγιο ιε’-ιστ’ αἰ. φ. 182v).

 

[Manolas]

Μια πανέμορφη θεολογική και ερμηνευτική προσέγγιση του απολυτικίου της αγίας, από τον π. Θεόφιλο Λεμοντζή. Εδώ.

 

[alex7305]

Έχει κάποιος την ανάπτυξη του τροπαρίου από τον Άγιο Αθανάσιο Πάριο; Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

 

[emakris]

Μια πανέμορφη θεολογική και ερμηνευτική προσέγγιση του απολυτικίου της αγίας, από τον π. Θεόφιλο Λεμοντζή. Εδώ.

Πράγματι, πολύ καλό κείμενο. Με βάση την ερμηνεία του π. Θεοφίλου και με την ευκαιρία της αγιωνύμου ημέρας, επιχειρώ εδώ μια απλή, μετρική απόδοση του ύμνου:

Με φροντίδα το κάλεσμα τίμησες,
στο όνομά σου ως άρμοζε.
Και την πίστη, που έργα θέλει,
σαν σπιτικό κληρονόμησες,
Παρασκευή αθληφόρε.
Πηγή ιάσεων έγινες
και πρεσβεύεις για τη σωτηρία μας.

Η Αγία βοήθειά μας!