17. Ἀκολουθία Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Μαρίνης

[Γιώργος Μ.]

Στο απολυτίκιο της αγίας, στην πρόταση
Τοῦ ἐχθροῦ τάς ἐνέδρας ῥύμῃ διέφυγες
δεν ξέρω πώς αλλιώς να ερμηνεύσω το ρύμῃ, παρά μόνο ως δοτική του τόπου ( = τις παγίδες που ήταν στον δρόμο σου).

Η φράση μοιάζει να συνδέεται με το απολυτίκιο της αγίας Βαρβάρας, όπου διαβάζουμε:
ἐχθροῦ γὰρ τὰς παγίδας συνέτριψε
καὶ ὡς στρουθίον ἐῤῥύσθη ἐξ αὐτῶν

Και τα δύο ίσως ανάγονται στο ψαλμικό (Ψαλ. 123,7):
ἡ ψυχὴ ἡμῶν ὡς στρουθίον ἐῤῥύσθη ἐκ τῆς παγίδος τῶν θηρευόντων·
ἡ παγὶς συνετρίβη, καὶ ἡμεῖς ἐῤῥύσθημεν.

δημιουργώντας κάτι σαν υμνογραφικό μοτίβο για γυναίκες μάρτυρες, στο οποίο υπονοείται ότι ο διάβολος στοχεύοντας το ασθενές της γυναικείας φύσεως θέλησε να τις παγιδεύσει, αλλά εκείνες υπερίσχυσαν.

Ευπρόσδεκτη οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία.
______
* Η γραφή ρώμῃ ίσως έλυνε αυτά τα προβλήματα, αλλά μοιάζει να είναι διόρθωση της lectio difficilior.

 

[Κων/νος Βαγενάς]

Ξέρουμε αν το "ρωμη" μαρτυρείται;

 

[Γιώργος Μ.]

Ξέρουμε αν το "ρωμη" μαρτυρείται;

Δεν έχω πρόσβαση σε χειρόγραφα (ίσως ο @MTheodorakis), αλλά σε ναό της αγίας, όπου πήγαινα μικρός, το έψαλλαν έτσι...

 

[neoklis]

Δεν έχω πρόσβαση σε χειρόγραφα (ίσως ο @MTheodorakis), αλλά σε ναό της αγίας, όπου πήγαινα μικρός, το έψαλλαν έτσι...

Το συγκεκριμένο απολυτίκιο ποίου είναι ποίημα; Στα Μηναία έχει μόνον το "Η αμνάς σου ..."

 

[Γιώργος Μ.]

Το συγκεκριμένο απολυτίκιο ποίου είναι ποίημα; Στα Μηναία έχει μόνον το "Η αμνάς σου ..."

Προσωπικά δεν γνωρίζω (άλλωστε δεν είθισται να γνωρίζουμε τον ποιητή του απολυτικίου), πάντως στο τυπικό Κωνσταντίνου Πρωτοψάλτου (1862) απαντά μόνο αυτό το απολυτίκιο.

 

[neoklis]

Προσωπικά δεν γνωρίζω (άλλωστε δεν είθισται να γνωρίζουμε τον ποιητή του απολυτικίου), ...

Το έγραψα σε αναφορά με την αναζήτηση σε χειρόγραφα. Είναι προφανώς νεώτερο, άρα δεν θα βρεθεί εκεί.

 

[Κων/νος Βαγενάς]

Έτσι (δηλ. "ρώμῃ") μου το είχε μάθει ο παππούς μου.

 

[MTheodorakis]

Δὲν τὸ ἐντόπισα. Καὶ βέβαια ἡ ἔρευνα σὲ 1600 χειρόγραφα, ἀλλὰ καὶ σὲ παλαίτυπα δὲν εἶναι εὔκολη ὑπόθεση.

Ἴσως εἶναι ποίημα τοῦ Κωνσταντίνου πρωτοψάλτου. Μᾶλλον προέκυψε ἀπὸ κάποια λύτρωση λοιμικῆς ἀσθένειας τοῦ ιη' ἢ ιθ' αἰ., ὅπως ἀναπληρώθηκε καὶ ἡ ἀκολουθία τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους στὸ Μηναῖο Φεβρουαρίου τοῦ ἔτους 1755, μετὰ τὴν λύτρωση ἀπὸ τὴν πανοῦκλα τοῦ 1728.

 

[Γιώργος Μ.]

Δὲν τὸ ἐντόπισα. Καὶ βέβαια ἡ ἔρευνα σὲ 1600 χειρόγραφα, ἀλλὰ καὶ σὲ παλαίτυπα δὲν εἶναι εὔκολη ὑπόθεση.

Ἴσως εἶναι ποίημα τοῦ Κωνσταντίνου πρωτοψάλτου. Μᾶλλον προέκυψε ἀπὸ κάποια λύτρωση λοιμικῆς ἀσθένειας τοῦ ιη' ἢ ιθ' αἰ., ὅπως ἀναπληρώθηκε καὶ ἡ ἀκολουθία τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους στὸ Μηναῖο Φεβρουαρίου τοῦ ἔτους 1755, μετὰ τὴν λύτρωση ἀπὸ τὴν πανοῦκλα τοῦ 1728.

Ευχαριστούμε πολύ για τον κόπο!

 

[Triccaeus]

Πρόκειται για συνήθη δοτική του τρόπου. Σημαίνει ότι η Αγία πέρασε με ορμή, με φόρα μέσα από τις παγίδες του εχθρού.

 

[Γιώργος Μ.]

Πρόκειται για συνήθη δοτική του τρόπου. Σημαίνει ότι η Αγία πέρασε με ορμή, με φόρα μέσα από τις παγίδες του εχθρού.

Πολύ πειστική η ερμηνεία σας.
Το γεγονός ότι η υμνογραφία και τα αγιογραφικό κείμενα δεν γνωρίζουν καμία τέτοια χρήση της λέξης δείχνει ότι ο ποιητής την αντλεί από την αρχαιογνωσία του. Πράγμα που ενισχύει την υπόθεση του Μανόλη Θεοδωράκη ότι πρόκειται για μάλλον όψιμο δημιούργημα κάποιο λογίου. (Ούτε το ρ. ὑπερακοντίζω απαντά στην υμνογραφία, παρά μόνο άπαξ).
Ευχαριστούμε πολύ!

 

[MTheodorakis]

Μήπως ὑπάρχουν οἱ χαιρετισμοὶ τῆς ἁγίας Μαρίνας;