15. « ῞Αλιον ποντογενές, κητῷον ἐντόσθιον πῦρ »

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἑρμηνευτικόν σχόλιον εἰς τόν εἱρμόν τῆς Ϝ ΄ ᾠδῆς τοῦ θεομητορικοῦ κανόνος τῆς ἑορτῆς τῆς ἐνδόξου Κοιμήσεως καί τῆς εἰς οὐρανούς Μεταστάσεως τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας, ὁ ὁποῖος ψάλλεται καί ὡς Καταβασία.

»῞Αλιον ποντογενές, κητῷον ἐντόσθιον πῦρ,
»τῆς τριημέρου ταφῆς Σου τὶ προεικόνισμα,
»οὗ Ἰωνᾶς, ὑποφήτης ἀναδέδεικται·
»σεσωσμένος γὰρ ὡς καὶ προὐπέπωτο,
»ἀσινὴς ἐβόα· Θύσω Σοι μετὰ φωνῆς, αἰνέσεως Κύριε.​
Ἅλιος = θαλάσσιος. Ποντογενής = ὁ γεννημένος στόν πόντο, στή θάλασσα. Κητῷος = ὁ ἀνήκων στό κῆτος, πού εἶναι μέσα στό κῆτος. Προεικόνισμα = προτύπωμα, προτύπωση. Ὑποφήτης = προφήτης. Προὐπέπωτο (παθητικός ὑπερσυντέλικος τοῦ ῥήματος προπίνω) = αὐτός πού εἶχε πρότερον καταποθεῖ. Ἀσινής = ἀβλαβής, ἀκέραιος, σῶος.

Ἐλεύθερη ἀπόδοση

Τί παράξενο ! Μιά φωτιά μέσα στή θάλασσα, ἕνα φῶς ἄσβεστο γεννημένο στή θάλασσα καί μάλιστα μέσα στά ἐντόσθια ἑνός θαλάσσιου κήτους, στά ἔγκατα τῆς θαλάσσης· ὑγρό φῶς !
Αὐτή ὑπῆρξεν ἡ μεγαλύτερη, ἡ σημαντικότερη προτύπωση τῆς τριημέρου ταφῆς σου καί τῆς ἐνδόξου τριημέρου ἀναστάσεώς (Κύριε). Αὐτήν τήν ἀπεικόνιση-σύμβολο ὑπεδήλωσε, ἀνέδειξε καί κατέδειξε ὁ προφήτης Ἰωνᾶς μέ τό πάθημά του νά καταποθεῖ ἀπό τό θαλάσσιο κῆτος καί νά βγεῖ μετά ἀπό τρεῖς ἡμέρες σῶος καί ἀβλαβής, ὅπως ἦταν πρίν καταποθεῖ ἀπό τό κῆτος.
Σῶος καί ἀκέραιος καί ἄθικτος εὐχαριστῶν τόν Θεό φώναζε· «θά προσφέρω θυσίαν σέ σένα Κύριε μετά φωνῆς αἰνέσεως εὐχαριστίας δοξολογίας καί ἐξομολογήσεως».

Σχόλια

Στό «Ἅλιον ποντογενές, κητῷον ἐντόσθιον πῦρ» ἔχουμε ἄφταστη ποίηση καί ἀπαράμιλλη ἔμπνευση. Ἕνα οὐσιαστικό μέ τέσσερα ἐπίθετα. Τό οὐσιαστικό αὐτό εἶναι τό πῦρ τῆς Θεότητος, τό ὁποῖον, ἄκτιστον γάρ, δέν παθαίνει τίποτε, οὔτε μέσα στό νερό, οὔτε μέσα στά σπλάχνα τοῦ κήτους, ὅπως δέν ἔπαθε τίποτε μέσα στόν τάφο. Ζῶν/ἐπιζῶν καί μέσα στή θάλασσα, στήν ἄβυσσο, μέσα στό σκοτάδι καί αὑτοῦ τοῦ ᾅδη. Ὑψηλότατη ἔμπνευση, παρμένη, κατά τήν γνώμη μου, καί ἀπό τούς πρώτους στίχους τῆς Γενέσεως καί τούς μετά τοῦ α΄ κεφαλαίου, ὅπου τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ «ἐπεφέρετο» μέσα στήν ἀσχημάτιστη κτίση, ὅπου νερό, γῆ, ἀέρας καί φῶς ἦταν ἕνα. Ἀκατάληπτον μυστήριον στήν ἄφταστη ποίηση !

Ἡ ἱστορία τοῦ προφήτου Ἰωνᾶ, πού τόν ἔρριξαν στή θάλασσα καί τόν κατάπιε τό κῆτος, εἶναι γνωστή καθώς καί ὁ συμβολισμός της. Γνωστή καί ἡ προσευχή τοῦ Ἰωνᾶ (Ἰωνᾶς κεφ. β΄, στίχ. 3 -10) πού εἶναι ἡ Ϝ΄ ᾠδή τοῦ ὄρθρου, μέ τό ἀρχαῖον ἐφύμνιον «Ὡς τὸν προφήτην Ἰωνᾶν, σῶσον ἡμᾶς, Κύριε». Ἄλλωστε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ὑπέμνησε· «ὥσπερ γὰρ ἐγένετο ᾿Ιωνᾶς ὁ προφήτης ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας, οὕτως ἔσται καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας» (Ματθ. ιβ΄, 40).

Σ᾿ ἐκεῖνο πού πρέπει νά σταθοῦμε, εἶναι, ὅτι αὐτό τό «τῆς τριημέρου ταφῆς Σου τὶ προεικόνισμα», κατά τούς ἑρμηνευτάς, κάλλιστα προσαρμόζεται καί στήν Θεοτόκον, ἡ ὁποία, σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, παρέμεινε καί αὕτη, ὡς ὁ Υἱός της, τρεῖς ἡμέρες στόν τάφο καί ὕστερα ἀνέστη ὑπό τοῦ Υἱοῦ καί Θεοῦ της. Εἶναι γνωστό τό ψαλμικό «Ἀνάστηθι, Κύριε, εἰς τὴν ἀνάπαυσίν σου, σὺ καὶ ἡ κιβωτὸς τοῦ ἁγιάσματός σου» (Ψαλμ. 131,8) τό ὁποῖον πολλάκις θά χρησιμοποιήσωμεν στίς ἀκολουθίες τῆς ἑορτῆς καί πού τό «ἡ κιβωτὸς τοῦ ἁγιάσματός σου» ὑποδηλώνει τήν Θεοτόκον Μαρίαν κατά τούς ἑρμηνευτάς.

Περί τῆς ἀναστάσεως καί ἀναλήψεως τῆς Θεοτόκου ἔχουν γράψει ἀρκετοί Πατέρες ἐν οἷς Ἀνδρέας ὁ Κρήτης, ὁ ἐκ Δαμασκοῦ Ἰωάννης καί Μᾶρκος ὁ Ἐφέσου, καθαρώτερον ὅμως καί σαφέστερον Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ὁ τῆς Θεσσαλονίκης θεῖος φωστήρ, ὅστις εἰς τό ἐγκώμιον, Λόγος εἰς τὴν Κοίμησιν, οὕτω καθαρῶς λέγει:
«Μόνη γὰρ αὕτη νῦν μετὰ τοῦ θεοδοξάστου σώματος σὺν τῷ Υἱῷ τὸν οὐράνιον ἔχει χῶρον· οὐ γὰρ εἶχε κατέχειν εἰς τέλος γῆ καὶ τάφος καὶ θάνατος, ζωαρχικὸν σῶμα καὶ θεοδόχον, καὶ οὐρανοῦ, καὶ τοῦ οὐρανοῦ τῶν οὐρανῶν, καὶ εἴτι ὑπὲρ τούτους, τῷ Θεῷ τοῦ οὐρανοῦ φίλτερον ἐνδιαίτημα... διὰ τοῦτο τὸ γεννῆσαν εἰκότως σῶμα, συνδοξάζεται τῷ γεννήματι δόξῃ θεοπρεπεῖ· καὶ συνανίσταται, κατὰ τὸ προφητικὸν ᾆσμα, τῷ πρότερον ἀναστάντι τριημέρῳ Χριστῷ, ἡ Κιβωτὸς τοῦ ἁγιάσματος· καὶ παράστασις γίνεται τοῖς μαθηταῖς τῆς ἐκ νεκρῶν αὐτῆς ἀναστάσεως, αἱ σινδόνες καὶ τὰ ἐντάφια, μόνα περιληφθέντα τῷ τάφῳ, καὶ μόνα κατ᾿ αὐτὸν εὑρεθέντα, κατὰ ζήτησιν προσελθοῦσι, καθάπερ ἐπὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ Δεσπότου πρότερον· οὐκ ἦν δὲ χρεία καὶ ταύτην ἔτι προσολίγον, καθάπερ ὁ ταύτης Υἱὸς καὶ Θεός, ἐπὶ τῆς γῆς διατρίψαι· διὰ τοῦτο πρὸς τὸν ὑπερουράνιον εὐθὺς ἀνελήφθη χῶρον ἀπὸ τοῦ τάφου».

Στό Ὡρολόγιον καί στήν Ἀκολουθίαν τῆς Τραπέζης, ἐκεῖ στά περί τῆς Ὑψώσεως τῆς Παναγίας ἀναγράφεται ὅτι οἱ μαθηταί «τῷ τάφῳ προσελθόντες, καὶ μὴ εὑρόντες τὸ πανάγιον αὐτῆς Σῶμα, ἐπείσθησαν ἀληθῶς, ὅτι σύσσωμος, ζῶσα, καὶ τριήμερος, ὡς ὁ Υἱός αὐτῆς, ἐκ νεκρῶν, ἀναστᾶσα, καὶ μεταστᾶσα, εἰς οὐρανοὺς μεταβέβηκε».

Τό γιατί δέν δημοσιεύεται ἐπ᾿ Ἐκκλησίας ἡ ἀνάστασις καί ἡ ἀνάληψις τῆς Θεοτόκου, ἀλλά μετάστασις αὐτῆς λέγεται, ὁ ἅγ. Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης γράφει, ὅτι ἀφ᾿ ἑνός τοῦτο εἶναι «δόγμα μυστικὸν ἐν τοῖς λόγοις τῶν Πατέρων σημειούμενον» ὡς ὁ Μέγας βασίλειος σημειοῖ ἐν τῷ 91ῳ κανόνι αὐτοῦ «ἐκ τῆς ἀδημοσιεύτου ταύτης καὶ ἀποῤῥήτου διδασκαλίας, ἥν ἐν ἀπολυπραγμονήτῳ καὶ ἀπεριεργάστῳ σιγῇ οἱ Πατέρες ἡμῶν ἐφύλαξαν, καλῶς ἐκεῖνοι διδαγμένοι τῶν Μυστηρίων τὰ σεμνὰ σιωπῇ διασώζεσθαι. [...] Ἄλλο γὰρ δόγμα, καὶ ἄλλο κήρυγμα. Τὰ μὲν γὰρ δόγματα σιωπᾶσαι, τὰ δὲ κηρύγματα δημοσιεύεται» καί ἀφ᾿ ἑτέρου ἡ μετάστασις εἶναι καθολικωτέρα τῆς ἀναστάσεως καί ἀναλήψεως· ὅθεν ἡ μετάστασις, ἐπί τῆς Θεοτόκου λεγομένη, καί τήν ἀνάστασιν αὐτῆς καί τήν ἀνάληψιν συμπεριλαμβάνει.
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Πάτερ, πολλές ευχαριστίες για αυτήν την ωφέλιμη εξήγηση και τα υπόλοιπα χρήσιμα που συνεισφέρεις. Οι κανόνες είναι όντως γεμάτοι από τέτοια αριστουργήματα ποίησης. Παίρνοντας το θάρρος, θα σου βάλω μία "παραγγελία" για ερμηνευτικό σχολιασμό στο "Στέργειν μεν ημάς" των Χριστουγέννων εάν συμφωνείς και εσύ (εκτός εορτής, δεν βιάζομαι :wink:). Σε ευχαριστώ.
 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Αφού σας ευχαριστήσω κι εγώ για τον σχολιασμό θέλω να προσθέσω στην παραγγελία του κ. Κουμπαρούλη μια δική μου ανάμνηση από τα φοιτητικά μου χρόνια στη Φιλολογία. Ο αείμνηστος καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας Αθανάσιος Κομίνης κατά τον σχολιασμό του στον ειρμό αυτό (Στέργειν μεν ημάς...) που γινόταν με βάση τα σχόλια του Θεοδώρου Προδρόμου, μας είπε ότι τον θεωρεί "το σπουδαιότερο διαμάντι της βυζαντινής υμνογραφίας". Τότε δεν είχα καταλάβει γιατί του έδινε τόση αξία, στην πορεία όμως κατάλαβα. Αιωνία του η μνήμη...
 

stavross

Νέο μέλος
Πάτερ,να ευχαριστήσω και γω με τη σειρά μου για τον κόπο και τον χρόνο που αφιερώνετε στην εξήγηση τών αρχαίων υμνων,που εμεις οι νεώτεροι αδυνατούμε να κατανοήσουμε λογο οτι δεν γνωρίζουμε την αρχαία ελληνικη γλώσσα.Και μια παραγγελία την εξήγηση του όφρακε νόι.
 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Αφού σας ευχαριστήσω κι εγώ με τη σειρά μου για την ανάλυση των δυσνοήτων αυτών ύμνων, ήθελα να εκφράσω και την απορία μου για το ποια εκδοχή είναι ορθότερη: «τι προεικόνισμα» ή «ην προεικόνισμα»; Διότι και τα δύο απαντώνται.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
... ήθελα να εκφράσω και την απορία μου για το ποια εκδοχή είναι ορθότερη: «τι προεικόνισμα» ή «ην προεικόνισμα»; Διότι και τα δύο απαντώνται.
Κατ᾿ ἀρχάς καλόν εἶναι νά ἀναφέρουμε (ἔστω ἐνδεικτικά) ποῦ ἀπαντῶνται. Καί ἐπίσης νά διακρίνουμε ἄν πρόκειται γιά τό ὑμνολογικό κείμενο (σέ συγκεκριμένα χφφ. ἤ ἔντυπα) ἤ γιά κείμενο σέ μουσικά βιβλία. Νομίζω ὅτι κι αὐτό ἔχει σημασία, καθόσον σέ μουσικά ἔχουν γίνει ἀρκετές ἐπεμβάσεις ἤ λάθη (ἐκούσια ἤ ἀκούσια) ἀπό συνθέτες, γιά λόγους, πού ἴσως ἔχουν σχολιασθεῖ, ἀλλά δέν θέλω νά ἐπεκταθῶ. Κάποιοι ἐπίσης, ἴσως ἀναλάβουν τόν κόπο νά μᾶς ὑποδείξουν συγκεκριμένες διαφορετικές γραφές.

Ἐγώ πρός τό παρόν δέν βλέπω τό «ἦν», πού ὅμως ἐννοεῖται (ὅπως ἐναλλακτικά καί τό «ἐστι») καί μιά τέτοια γραφή δέν θά ἔλεγα ὅτι εἶναι λάθος, ἄν βέβαια ἀποδειχθεῖ (ἔστω καί μερικῶς) ὅτι αὐτή ἦταν ἡ βούληση τοῦ ποιητοῦ. Ἐπίσης προσωπικῶς (καί τά περισσότερα ἐνεργά μέλη τοῦ φόρουμ, πιστεύω, στήν πολύχρονη παρουσία μας –ὅπως κι ἐσύ–, ἀπό αὐτά πού ἔχουμε ἀποκομίσει) δέν βλέπω τά θέματα «ἄσπρο-μαῦρο».

Αὐτό πού βλέπω ἐπίσης εἶναι τό «τι» καί χωρίς τόνο, στό δέ σημαντικό ἔργο τοῦ (+)Μητροπολίτου πρ. Λεοντοπόλεως Σωφρονίου Εὐστρατιάδου, ΕΙΡΜΟΛΟΓΙΟΝ, α΄ ἔκδοση 1932 στό Παρίσι, ἐπανέκδοση ὑπό τοῦ Ἐκδοτικοῦ Ὀργανισμοῦ Π. Κυριακίδη Α.Ε., Ἀθήνα 2006, «ἐπί τῇ βάσει δύο ἀρχαίων δοκίμων Κωδίκων περικλειόντων τόν ἅπαντα εἱρμολογικόν πλοῦτον τόν γνωστόν μέχρι τοῦ ιγ΄ αἰῶνος, καί ἐν χρήσει ὄντα τότε ἐν τῇ ἐκκλησία» ἤτοι α) Παρισινοῦ μεμβράνινου μουσικοῦ τῆς Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης τῶν Γάλλων ὑπ᾿ ἀριθμ. 220 Coislin, ιγ΄ αἰ. καί β) Μεγίστης Λαύρας μεμβράνινου ὑπ᾿ ἀριθμ. Β 32, ιγ΄ αἰ., στή σελ. 18 βλέπω «... ταφῆς σου προεικόνισμά τι». Δέν βλέπω στό Ἐγκόλπιον (νέον Ἀ. Δ.) αὐτό πού γράφτηκε ἐδῶ
Της τριημέρου ταφής σου τὸ προεικόνισμα στις Καταβασίες της Κοιμήσεως -στ ωδή (τί προεικόνισμα στο παλιό). Θεολόγος μου είπε ότι είναι ορθότερο το "τι" διότι η περίπτωση του Ιωνά δεν είναι η μοναδική προεικόνιση της τριημέρου ταφής στην ΠΔ. Και ότι το "τι" εδώ σημαίνει "κάποιο", ένα δηλαδή από τα προεικονίσματα.
ἀλλά παίρνω ἀφορμή ἀπό τήν ἐξήγηση τοῦ θεολόγου, γιά νά στηρίξω τή δική μου ἑρμηνεία, πού στηρίζεται ἀφενός στό Ἑορτοδρόμιον τοῦ ἁγίου Νικοδήμου (σ. 665 καί 696 τοῦ pdf) καί ἀφετέρου σέ ἄλλη μία πηγή, ὅπου τό «τι» (τονούμενο ἤ ἄτονο) ἑρμηνεύεται, ὄχι ὡς κάποιο προεικόνισμα μόνον, ἀλλά τό σημαντικότερο, νοούμενο κατά τόν ἅγιο ὡς «ἕνα μέγα προεικόνισμα» (βλ. ὑποσημ. 2).

Ὡς ἐκ τούτου, ἀναμένοντας καί παραπομπές σέ διαφορετικές γραφές, θεωρῶ ὅτι τό «τι» χρειάζεται, πιστεύοντας ὅτι καί αὐτή εἶναι ἡ βούληση τοῦ ποιητοῦ, τό δέ «ἦν» ἐννοεῖται.


 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Το «ην» το είδα σε ένα χειρόγραφο και αναρρωτιόμουν αν είναι λάθος. Ψάχνοντας στο google διαπίστωσα πως στα ΄λειτουργικά κείμενα του π. Leo Schefe (εδώ κι εδώ και στη μεθέορτη περίοδο) η γραφή αυτή επαληθεύεται.

Στα μουσικά Ειρμολόγια του Ιωάννου και των Πέτρων, καθώς και στα Μηναία του Θεοδωσίου εξ Ιωαννίνων (1795, ανέβηκε από τη Μητρόπολη Άρτας), και του Βαρθολομαίου Κουτλουμουσιανού, β' έκδοση (1952) που ανέβηκε στο google, έχει «τι».

Στο Ειρμολόγιο του 1742 που ανέβηκε εδώ στην ανέμη έχει «το» (σελ. 17 του βιβλίου, 18 του pdf).

Ο λόγος που ρωτώ είναι μήπως κάποιο από αυτά κρίνεται ως εσφαλμένο ή μήπως οι παλαιότερες πηγές συγκλίνουν σε κάποια συγκεκριμένη εκδοχή.
 
Last edited by a moderator:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ο λόγος που ρωτώ είναι μήπως κάποιο από αυτά κρίνεται ως εσφαλμένο ή μήπως οι παλαιότερες πηγές συγκλίνουν σε κάποια συγκεκριμένη εκδοχή.
Πολλάκις ὁ Μανόλης Θεοδωράκης παραθέτει ἕνα κατεβατό χφφ. ἤ ἐντύπων καί εἶναι ἀξιέπαινος γι᾿ αὐτό. Ἀλλά κι αὐτό πολλάκις δέν λέει τίποτε, διότι ἡ ἀλήθεια δέν φαίνεται στήν ποσότητα ἀλλά στήν ποιότητα, τῆς ὁποίας ποιότητας τό βάρος (θά λέγαμε) γνωρίζουν οἱ εἰδικοί.
Ἐμεῖς ἐδῶ δέν εἴμαστε εἰδικοί. Γνῶμες καί παρατηρήσεις ἀνταλλάσσουμε, στό μέτρο τοῦ δυνατοῦ, καί ὀφελούμεθα ὅλοι.
Ἄν τώρα τό δοῦμε μέ ἁπλή λογική, εἶναι ἀπίθανο τό «ἦν» νά διορθώθηκε σέ «τι». Ἐνῶ φαίνεται λογικότερο (γιά κάποιους πού ἐνδεχομένως τούς φαινόταν παράξενο ἤ δέν τό καταλάβαιναν) τό «τί» νά διορθώθηκε σέ «ἦν», πού ἄλλωστε ἐννοεῖται (ὅπως εἴπαμε).
Σκέψεις κάνω, πού κατ᾿ ἀνάγκην δέν εἶναι σωστές. Παραμένω στό «τί».

Καί πάλι μοῦ δίνετε ἡ εὐκαιρία νά συνεχίσω τήν ἑρμηνεία πάνω σ᾿ αὐτό τό «τί». Διατηρεῖται ὁ χαρακτῆρας τῆς ἔμφασης καί τοῦ θαυμασμοῦ, ὅπως μέχρι σήμερα, πού ἐπί παραδείγματι ἀναφωνοῦμε: Τί (!) μεγάλο κτήριο! Ὅπως τό κάνουμε καί μέ ἄρθρο μπροστά, γιά ἔμφαση καί μοναδικότητα κυρίως, κάτι πού στήν ἀρχαία γλῶσσα δέν στέκεται –εἶναι νεοελληνικό (νομίζω)–, γι᾿ αὐτό καί τό «τό» μᾶλλον εἶναι λάθος ἀντιγραφῆς ἤ τυπογραφικό.


 

Charis$

Νέο μέλος
Αφού σας ευχαριστήσω κι εγώ για τον σχολιασμό θέλω να προσθέσω στην παραγγελία του κ. Κουμπαρούλη μια δική μου ανάμνηση από τα φοιτητικά μου χρόνια στη Φιλολογία. Ο αείμνηστος καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας Αθανάσιος Κομίνης κατά τον σχολιασμό του στον ειρμό αυτό (Στέργειν μεν ημάς...) που γινόταν με βάση τα σχόλια του Θεοδώρου Προδρόμου, μας είπε ότι τον θεωρεί "το σπουδαιότερο διαμάντι της βυζαντινής υμνογραφίας". Τότε δεν είχα καταλάβει γιατί του έδινε τόση αξία, στην πορεία όμως κατάλαβα. Αιωνία του η μνήμη...

Μήπως υπάρχει προσωπογραφία του αείμνηστου Αθανασίου Κομίνη; ευχαριστώ:mad:
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
... ήθελα να εκφράσω και την απορία μου για το ποια εκδοχή είναι ορθότερη: «τι προεικόνισμα» ή «ην προεικόνισμα»; Διότι και τα δύο απαντώνται.

...στό δέ σημαντικό ἔργο τοῦ (+)Μητροπολίτου πρ. Λεοντοπόλεως Σωφρονίου Εὐστρατιάδου, ΕΙΡΜΟΛΟΓΙΟΝ, α΄ ἔκδοση 1932 στό Παρίσι, ἐπανέκδοση ὑπό τοῦ Ἐκδοτικοῦ Ὀργανισμοῦ Π. Κυριακίδη Α.Ε., Ἀθήνα 2006, «ἐπί τῇ βάσει δύο ἀρχαίων δοκίμων Κωδίκων περικλειόντων τόν ἅπαντα εἱρμολογικόν πλοῦτον τόν γνωστόν μέχρι τοῦ ιγ΄ αἰῶνος, καί ἐν χρήσει ὄντα τότε ἐν τῇ ἐκκλησία» ἤτοι α) Παρισινοῦ μεμβράνινου μουσικοῦ τῆς Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης τῶν Γάλλων ὑπ᾿ ἀριθμ. 220 Coislin, ιγ΄ αἰ. καί β) Μεγίστης Λαύρας μεμβράνινου ὑπ᾿ ἀριθμ. Β 32, ιγ΄ αἰ., στή σελ. 18 βλέπω «... ταφῆς σου προεικόνισμά τι».

Το «ην» το είδα σε ένα χειρόγραφο και αναρρωτιόμουν αν είναι λάθος.

Στό Ειρμολόγιο Ιωάννου Κουκουζέλη από το έτος 1309 βλέπουμε «ταφης σου προεικονισμα ην».

Ἐπίσης καί στόν Εὐστρατιάδη καί στό Ειρμολόγιο Ιωάννου Κουκουζέλη από το έτος 1309 βλέπουμε «προπέποτο», τύπο πού στήν ἀναζήτηση τόν βλέπω καί ἄλλα βυζαντινά κείμενα. Μία γραμματική καί ἑρμηνευτική ἀνάλυση θά μᾶς ἦταν χρήσιμη ἀπό τούς εἰδικούς.

 
Top