15. «Αμφεπονείτο αϋλων τάξις»

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Το δεύτερο τροπάριο της πρώτης ωδής του κανόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου λέει:

Αμφεπονείτο αϋλων τάξις
, ουρανοβάμων εν Σιών τό θείον σώμά σου, άφνω δέ συρρεύσασα, τών Αποστόλων η πληθύς, εκ περάτων Θεοτόκε, σοί παρέστησαν άρδην, μεθ' ών άχραντε, σού τήν σεπτήν, Παρθένε μνήμην δοξάζομεν.

Τί σημαίνει "
Αμφεπονείτο αϋλων τάξις"; Ήθελα να το ρωτήσω από τότε που το έψαλλα χωρίς να καταλαβαίνω τί σημαίνει. Ευχαριστώ.

 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Μετά ἀπό παρέλευση 24 ὡρῶν μή ὑπάρξεως ἄλλης ἀπαντήσεως.

«Ἀμφεπονεῖτο ἀΰλων τάξις, οὐρανοβάμων ἐν Σιὼν τὸ θεῖον σῶμά σου, ἄφνω δὲ συρρεύσασα, τῶν Ἀποστόλων ἡ πληθύς, ἐκ περάτων Θεοτόκε, σοὶ παρέστησαν ἄρδην, μεθ' ὧν ἄχραντε, σοῦ τὴν σεπτήν, Παρθένε μνήμην δοξάζομεν

Πρόθεση· ἀμφί καί ρῆμα· πονέομαι-οῦμαι (πονέω-ῶ) = κοπιάζω, μοχθῶ, κουράζομαι (β΄ ἔννοια· πονάω, ἀλγῶ).
Ἀμφιπονοῦμαι = περιποιοῦμαι, ἐπιμελοῦμαι (καί κηδεύω -ἀπό τό κῆδος- = φροντίζω, μεριμνῶ περί τινος).
ἀΰλων τάξις = ἀγγελικόν τάγμα (ἀΰλων νόων, φύσις γεραίρουσα).

Κατά ταῦτα· Αἱ οὐράνιαι ἀγγελικαί δυνάμεις περιποιόντουσαν (ἐκήδευαν) στήν Σιών (μαζί μέ τούς ἀποστόλους) τό θεῖο σῶμα σου.

Κατά τό· Αἱ δὲ ὑπέρτατοι τῶν οὐρανῶν δυνάμεις, σὺν τῷ οἰκείῳ Δεσπότῃ παραγενόμεναι, τὸ θεοδόχον καὶ ἀκραιφνέστατον σῶμα προπέμπουσι, τῷ δέει κρατούμεναι, ὑπερκοσμίως δὲ προῴχοντο, καὶ ἀοράτως ἐβόων, ταῖς ἀνωτέραις ταξιαρχίαις· ἰδοὺ ἡ παντάνασσα θεόπαις παραγέγονεν.
 

byzantinos

Νέο μέλος
Το δεύτερο τροπάριο της πρώτης ωδής του κανόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου λέει:

Αμφεπονείτο αϋλων τάξις
, ουρανοβάμων εν Σιών τό θείον σώμά σου, άφνω δέ συρρεύσασα, τών Αποστόλων η πληθύς, εκ περάτων Θεοτόκε, σοί παρέστησαν άρδην, μεθ' ών άχραντε, σού τήν σεπτήν, Παρθένε μνήμην δοξάζομεν.

Τί σημαίνει "
Αμφεπονείτο αϋλων τάξις"; Ήθελα να το ρωτήσω από τότε που το έψαλλα χωρίς να καταλαβαίνω τί σημαίνει. Ευχαριστώ.

Η λέξη είναι ομηρική. Βλ. Οδύσσεια, Ραψωδία υ, στ. 307.
 

dimitris

Παλαιό Μέλος
Ἂν λαβομεν τὴν λέξη Ὁμηρικως τότε θὰ ἀκολουθήσουμε τὴν μεταφράσῃ τοῦ Σουίδα που γράφει: Πόνον, Ὅμηρος ἐπὶ τῆς ἐνεργείας τίθησι , καὶ πονεῖν, τὸ ἐνεργειν. Ἴσως ἀπὸ ἔδω να προκίπτει καὶ ἡ λέξις «πόνημά» που ἴσως σημαίνει ἀποτέλεσμα ἐνεργείας καὶ ὄχι κόπο.
Γράφει ὁ Ὅμηρος « ἀντὶ γάμοιο πατὴρ τάφον ἀμφεπονεῖτο» Ὀδ. 20.307

(ἀνοίγω παρένθεση καὶ ἂς ἐπιτρέψει ὁ Δημήτρης ὁ admin να τῇ σβήσω μετὰ ἀπὸ 2-3 ἡμέρες. Σήμερα τὸ πρωὶ πήγα στην ἐκκλησία καί μου λέει ὁ παπάς. Πέθανε ὁ τάδε 37 ἐτῶν. Πῶς, ῥωτάω. Μοῦ ἀπαντᾷ ἐχτὲς τὸ βραδὺ ἐνῶ πῆγε να χορέψει στον γάμο τοῦ. Καί μου ἔκανε ἐντύπωσή που λίγες ὦρες μετὰ βρίσκω τὸ ἴδιο στον Ὁμηρο ψάχνοντας να βρῶ ἄλλα. Ἴσως ἡ ζωὴ να εἲναι διαφορετικὴ ἀπὸ ὅτι νομίζουμε. Παρακαλῶ μὴν κάνετε «Quote» τὴν παρένθεση για να τῇ σβήσω.)

Δηλαδὴ οἱ ἄγγελοι Ὁμηρικὰ συνέπραττον εἰς ἐν ἔργον (στην μεταφορὰ τοῦ ἀχράντου σώματος;). Ἐνῶ μεταομηρικά, συγκοπίαζαν.
Τὸ πνεῦμα ὅμως δεν κοπιάζει (ἂν ἑξαιρέσουμε τοὺς κόπους τῆς ἁμαρτίας).
Τὸ περιεργο εἲναι ὅτι στην ἀρχαία ἑλληνικὴ γραμματεῖα δεν ὑπάρχει τὸ ῥῆμα στην ὁριστικὴ τοῦ ἐνεστῶτος. (ἀμφιπονῶ , ἀμφιπονοῦμαι)
Γιατὶ ; Ἂν γνωρίζει κάποιος φιλόλογος ἂς μας ἐξηγήσει
 
Last edited:

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Ἀμφιπονοῦμαι = περιποιοῦμαι, ἐπιμελοῦμαι (καί κηδεύω -ἀπό τό κῆδος- = φροντίζω, μεριμνῶ περί τινος). ἀΰλων τάξις = ἀγγελικόν τάγμα (ἀΰλων νόων, φύσις γεραίρουσα). Κατά ταῦτα· Αἱ οὐράνιαι ἀγγελικαί δυνάμεις περιποιόντουσαν (ἐκήδευαν) στήν Σιών (μαζί μέ τούς ἀποστόλους) τό θεῖο σῶμα σου.

Στα όσα ορθότατα σημειώνει ο π. Μάξιμος να προσθέσω τα εξής. Η λέξη βέβαια είναι ομηρική και απαντά σπανιότατα. Αλλά στις λίγες φορές που απαντά το ρήμα στην αρχαιότητα (μπόρεσα να βρω 7) οι 5 έχουν σχέση με νεκρό ή φροντίδα νεκρού. Αυτό είναι μια πρόσθετη απόδειξη του πόσο καλά γνώριζαν την αρχ. γραμματεία οι μεγάλοι υμνογράφοι, όπως ο Κοσμάς).
ΝΑ σημειώσω επίσης (ας με διορθώσει κάποιος) ότι είναι η μόνη φορά που απαντά το ρήμα αυτό στην υμνογραφία.


Τὸ περιεργο εἲναι ὅτι στην ἀρχαία ἑλληνικὴ γραμματεῖα δεν ὑπάρχει τὸ ῥῆμα στην ὁριστικὴ τοῦ ἐνεστῶτος. (ἀμφιπονῶ , ἀμφιπονοῦμαι) Γιατὶ ; Ἂν γνωρίζει κάποιος φιλόλογος ἂς μας ἐξηγήσει.

Είναι λογικό να μην απαντά στην Οριστική Ενεστώτα (υπάρχει στον Ιπποκράτη σε μετοχή Ενεστώτα) από τη στιγμή που ούτως ή άλλως είναι σπάνιο. Υπάρχει πάντως και άλλο ρήμα συνώνυμο το ἀμφιπένομαι, το οποίο απαντά και στον Ενεστώτα (πβ. Ἰλ. Π 28: τοὺς μέν τ΄ ἰητροὶ πολυφάρμακοι ἀμφιπένονται).
 

byzantinos

Νέο μέλος
Ἂν λαβομεν τὴν λέξη Ὁμηρικως τότε θὰ ἀκολουθήσουμε τὴν μεταφράσῃ τοῦ Σουίδα που γράφει: Πόνον, Ὅμηρος ἐπὶ τῆς ἐνεργείας τίθησι , καὶ πονεῖν, τὸ ἐνεργειν. Ἴσως ἀπὸ ἔδω να προκίπτει καὶ ἡ λέξις «πόνημά» που ἴσως σημαίνει ἀποτέλεσμα ἐνεργείας καὶ ὄχι κόπο.
Γράφει ὁ Ὅμηρος « ἀντὶ γάμοιο πατὴρ τάφον ἀμφεπονεῖτο» Ὀδ. 20.307

(ἀνοίγω παρένθεση καὶ ἂς ἐπιτρέψει ὁ Δημήτρης ὁ admin να τῇ σβήσω μετὰ ἀπὸ 2-3 ἡμέρες. Σήμερα τὸ πρωὶ πήγα στην ἐκκλησία καί μου λέει ὁ παπάς. Πέθανε ὁ τάδε 37 ἐτῶν. Πῶς, ῥωτάω. Μοῦ ἀπαντᾷ ἐχτὲς τὸ βραδὺ ἐνῶ πῆγε να χορέψει στον γάμο τοῦ. Καί μου ἔκανε ἐντύπωσή που λίγες ὦρες μετὰ βρίσκω τὸ ἴδιο στον Ὁμηρο ψάχνοντας να βρῶ ἄλλα. Ἴσως ἡ ζωὴ να εἲναι διαφορετικὴ ἀπὸ ὅτι νομίζουμε. Παρακαλῶ μὴν κάνετε «Quote» τὴν παρένθεση για να τῇ σβήσω.)

Δηλαδὴ οἱ ἄγγελοι Ὁμηρικὰ συνέπραττον εἰς ἐν ἔργον (στην μεταφορὰ τοῦ ἀχράντου σώματος;). Ἐνῶ μεταομηρικά, συγκοπίαζαν.
Τὸ πνεῦμα ὅμως δεν κοπιάζει (ἂν ἑξαιρέσουμε τοὺς κόπους τῆς ἁμαρτίας).
Τὸ περιεργο εἲναι ὅτι στην ἀρχαία ἑλληνικὴ γραμματεῖα δεν ὑπάρχει τὸ ῥῆμα στην ὁριστικὴ τοῦ ἐνεστῶτος. (ἀμφιπονῶ , ἀμφιπονοῦμαι)
Γιατὶ ; Ἂν γνωρίζει κάποιος φιλόλογος ἂς μας ἐξηγήσει
Επανέρχομαι για άλλη μία φορά στο αμφεπονείτο... με περισσότερα στοιχεία. Σύμφωνα με το Λεξικό τηε Ελληνικής Γλώσσας της Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα: αμφιπονούμαι (εομαι)-1. φροντίζω, προσέχω, προνοώ. 2. τα αμφιπονούμενα, μέρη του σώματος στην ίδια περιοχή που έχουν προσβληθεί από νόσο. Σύμφωνα με το TLG το ρήμα αμφιπονέομαι σε όλες του τις ρηματικές μορφές εμφανίζεται περίπου 28 φορές. Στο δεν ενεστώτα εμφανίζεται σε επιστολή του Μανουήλ Ολόβωλου (140ς αι.) προς τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Μιχαήλ Παλαιολόγο: <αλλ’ ουτος ζητεί περι των αρχών, άλλος αμφιπονει-
ται
τε ηθικώ> Στον Όμηρο έχει τη σημασία, <ασχολούμαι με τη κηδεία κάποιου>
 

dimitris

Παλαιό Μέλος
Στον Όμηρο έχει τη σημασία, <ασχολούμαι με τη κηδεία κάποιου>
Σημαντική πληροφορία. Βοήθησέ μας λιγο να δούμε από που προκύπτει ή ποιος το αναφέρει.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης στὸ Ἑορτοδρόμιον τ. 3 σ. 329 τὸ ἑρμηνεύει ὡς ἐπιμελεῖτο, ἐπεριποιεῖτο.
 

byzantinos

Νέο μέλος
Σημαντική πληροφορία. Βοήθησέ μας λιγο να δούμε από που προκύπτει ή ποιος το αναφέρει.
Βλ. αγαπητέ dimitris Οδύσσεια, Ραψωδία υ, στ. 307.
 

dimitris

Παλαιό Μέλος
Βλ. αγαπητέ dimitris Οδύσσεια, Ραψωδία υ, στ. 307.
Το ίδιο χωρίο ανέφερα παραπάνω.
Αυτό δηλώνει απλά ενέργεια.

Αι άυλαι δυνάμεις ενεργούν και δεν πάσχουν.
Αν δηλ. πόνος δεν σημαίνει πάθος τότε έχει δίκιο στην μετάφρασή του (περί Ομήρου) ο Σουίδας.

Εμείς οι γηγενείς ψάλλουμε κατά παράδοση "Μετά των αγίων....ένθα ουκ έστι πόνος.."
 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Αν σωστά κατάλαβα την απορία σας, λέω το εξής:
Σαφώς "αι άυλαι δυνάμεις ενεργούν και δεν πάσχουν", αλλά νομίζω ότι μιλώντας για ποιητικά κείμενα δεν πρέπει να προσηλωνόμαστε αρκετά στις ιδιότητες των όντων (και δη των αγγέλων), γιατί αυτά εκεί αποκτούν έντονη ποιητική-βιωματική λειτουργία. Θα δείτε σε πολλούς ύμνους αγγέλους να χαίρονται, να θαυμάζουν, να απορούν, να φρίττουν κ.λπ. (τα οποία όλα είναι είδος πάθους με την ευρεία έννοια). Συνεπώς, δεν βλέπω ανακολουθία του νοήματος.
Κατά τ' άλλα, τα περί Σουίδα καλώς τα επισημαίνετε.
 

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
από λεξικό το ρημα αμφιπονέομαι
 

Attachments

  • amfipoveomai[1].pdf
    95.3 KB · Views: 12
Last edited:
Top