08. «Τὴν τῆς ἀποτόμου ἀρχαίας ἀναιρέτιν ἀποφάσεως»

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Στη θ΄ ωδή του κανόνος Ιωάννου του Δαμασκηνού εις το Γενέσιον της Θεοτόκου διαβάζουμε:

Τὴν τῆς ἀποτόμου ἀρχαίας
ἀναιρέτιν ἀποφάσεως
καὶ τῆς Προμήτορος τὴν ἐπανόρθωσιν,
τὴν τοῦ γένους τῆς πρὸς Θεὸν
αἰτίαν οἰκειώσεως,
τὴν πρὸς τὸν Κτίστην γέφυραν,
σὲ Θεοτόκε μεγαλύνομεν.

Η ἀπότομος ἀρχαία ἀπόφασις, της οποίας αναίρεση είναι η Θεοτόκος, είναι η εξορία του Παραδείσου μετά την πτώση των Πρωτοπλάστων.
Η λέξη ἀπότομος σήμαινε «απόκρημνος» (την οποία έχει διατηρήσει και σήμερα παρά τη διεύρυνσή της, π.χ. απότομα βράχια), αλλά σπάνια είχε και τη μεταφορική σημασία «αδυσώπητος, άτεγκτος» (πβ. Εὐριπ., Ἄλκηστις, 981: "ἀπότομον λῆμα" «άτεγκτη απόφαση» [«οὐδέ τις ἀποτόμου λήματός ἐστιν αἰδώς»]).

Αξίζει να σημειωθεί ότι την ίδια μεταφορική σημασία έχει η λέξη στο γνωστό χωρίο της Σοφίας Σολομώντος (5,20): «ὀξυνεῖ δὲ ἀπότομον ὀργὴν εἰς ῥομφαίαν» ( = θα χρησιμοποιήσει ως ρομφαία την αδυσώπητη οργή του).
 
Last edited:
Top