Γιώργος Μ.
Γιώργος Μπάτζιος
Στη θ΄ ωδή του κανόνος Ιωάννου του Δαμασκηνού εις το Γενέσιον της Θεοτόκου διαβάζουμε:
Η ἀπότομος ἀρχαία ἀπόφασις, της οποίας αναίρεση είναι η Θεοτόκος, είναι η εξορία του Παραδείσου μετά την πτώση των Πρωτοπλάστων.
Η λέξη ἀπότομος σήμαινε «απόκρημνος» (την οποία έχει διατηρήσει και σήμερα παρά τη διεύρυνσή της, π.χ. απότομα βράχια), αλλά σπάνια είχε και τη μεταφορική σημασία «αδυσώπητος, άτεγκτος» (πβ. Εὐριπ., Ἄλκηστις, 981: "ἀπότομον λῆμα" «άτεγκτη απόφαση» [«οὐδέ τις ἀποτόμου λήματός ἐστιν αἰδώς»]).
Αξίζει να σημειωθεί ότι την ίδια μεταφορική σημασία έχει η λέξη στο γνωστό χωρίο της Σοφίας Σολομώντος (5,20): «ὀξυνεῖ δὲ ἀπότομον ὀργὴν εἰς ῥομφαίαν» ( = θα χρησιμοποιήσει ως ρομφαία την αδυσώπητη οργή του).
Τὴν τῆς ἀποτόμου ἀρχαίας
ἀναιρέτιν ἀποφάσεως
καὶ τῆς Προμήτορος τὴν ἐπανόρθωσιν,
τὴν τοῦ γένους τῆς πρὸς Θεὸν
αἰτίαν οἰκειώσεως,
τὴν πρὸς τὸν Κτίστην γέφυραν,
σὲ Θεοτόκε μεγαλύνομεν.
Η ἀπότομος ἀρχαία ἀπόφασις, της οποίας αναίρεση είναι η Θεοτόκος, είναι η εξορία του Παραδείσου μετά την πτώση των Πρωτοπλάστων.
Η λέξη ἀπότομος σήμαινε «απόκρημνος» (την οποία έχει διατηρήσει και σήμερα παρά τη διεύρυνσή της, π.χ. απότομα βράχια), αλλά σπάνια είχε και τη μεταφορική σημασία «αδυσώπητος, άτεγκτος» (πβ. Εὐριπ., Ἄλκηστις, 981: "ἀπότομον λῆμα" «άτεγκτη απόφαση» [«οὐδέ τις ἀποτόμου λήματός ἐστιν αἰδώς»]).
Αξίζει να σημειωθεί ότι την ίδια μεταφορική σημασία έχει η λέξη στο γνωστό χωρίο της Σοφίας Σολομώντος (5,20): «ὀξυνεῖ δὲ ἀπότομον ὀργὴν εἰς ῥομφαίαν» ( = θα χρησιμοποιήσει ως ρομφαία την αδυσώπητη οργή του).
Last edited: